بلاک چین از ترکیب دو کلمه Block (بلوک) و Chain (زنجیره) تشکیل شده است. در فارسی میتوانیم آن را زنجیرهای از بلوکها بنامیم. در هر بلاک میتوان اطلاعاتی را ذخیره کرد؛ از آمار و اطلاعات مرتبط با یک شخص گرفته تا جزئیات تراکنشهای یک شبکه مالی مثل بیت کوین. این بلاکها مانند دانههای یک زنجیر به هم وصل میشوند. این زنجیره همان تکنولوژی بلاک چین است.
بلاک چین یک تکنولوژی بسیار ایمن است و امنیت آن را میتوان به دلیل هش (hash) دانست. هر بلاک یک رشته متنی منحصربهفرد با نام هش دارد که با استفاده از یک تابع ریاضی خاص تولید شده است. هر بلاک با هش خود و هش بلاک قبل و بعد آن تشخیص داده میشود. این راهکار امکان تقلب و تغییر اطلاعات ثبتشده را در هر بلاک از بین میبرد.
از طرفی سیستم بلاک چین اطلاعات ذخیرهشده در هر بلاک را بین همه اعضای شبکه به اشتراک میگذارد. از این رو، به هیچ عنوان نمیتوان اطلاعات آن را هک، حذف یا دستکاری کرد.
تکنولوژی بلاک چین حتی برای تحقق اهداف خاص در یک سازمان هم میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. این نوع از بلاک چین را بلاک چین سازمانی (Enterprise blockchain) میگویند. البته بسیاری از کارشناسان معتقدند این سیستمها هدف اصلی بلاک چین که تمرکززدایی است را محقق نمیکنند.
شناختهترین و موفقترین کاربرد بلاک چین، بیت کوین است. بیت کوین را میتوان پادشاه ارزهای دیجیتال نامید. چرا که شناخت آن درک سایر مفاهیم را برایتان راحتتر میکند. امنیت سیستم بلاک چین امکان تقلب، برگشت تراکنشها، دوبار خرج کردن پول و غیره را از بین میبرد.
هر صنعتی که به فضایی مطمئن برای ذخیره داده دارد، میتواند از بلاک چین استفاده کند. بنابراین بلاک چین تنها به رمز ارزها محدود نمیشود. زنجیره تامین و حمل و نقل از دیگر کاربردهای بلاک چین است که در کارخانهها و شرکتهای تولیدکننده بسیار اهمیت دارد. این سازمانها میتوانند برای تضمین اصالت کالاها و کیفیت مواد اولیه، اطلاعات کالاها و حمل و نقل را از همان ابتدا تا رسیدن به دست مشتری روی پایگاه داده ثبت کنند.
سایر کاربردهای بلاک چین عبارتند از:
ارتباط بلاک چین و ارز دیجیتال چیست؟
تاریخچه بلاک چین با ارز دیجیتال بیت کوین آغاز میشود. قبل از اینکه به سراغ تک تک ارزهای دیجیتال برویم، ابتدا خوب است بدانیم ارز دیجیتال چیست؟ ارز دیجیتال یا رمز ارز (Cryptocurrency) شکل خاصی از پول دیجیتال است که براساس علم رمزنگاری به وجود آمده است. بلاک چین بخاطر داشتن ویژگیهای اساسی مانند غیرمتمرکز بودن، شفافیت و تغییرناپذیر بودن برای ارزهای دیجیتال استفاده میشود.
امنیت رمزامرزها از آن جهت است که هیچ نهاد، گروه یا سازمانی قادر به کنترل کردن آنها نیست. این همان ویژگی غیرمتمرکز بودن بلاک چین را نشان میدهد. ارزهای دیجیتال برای ارسال یا دریافت به هیچ افتتاح حساب بانکی، خدمات بانکی یا هر سازمان دیگری نیاز ندارد. این بدان معناست که رمز ارزها را میتوان به صورت مستقیم و بدون دخالت هیچ واسطهای در اینترنت ارسال کرد.
ارزهای دیجیتال هم برای ایجاد و توزیع سازوکارهای خاص خود را دارند. بعضی از آنها مانند بیتکوین برای ایجاد به ماینینگ نیاز دارند و بعضی دیگر از قبل در شبکه وجود دارند.
ارز دیجیتال چیست؟
شاید تصور کنید بیت کوین اولین ارز دیجیتال جهان است. در حالی که پیش از آن هم برای ایجاد ارز دیجیتال تلاشهای زیادی صورت گرفته اما با شکست مواجه شده بودند. دو مشکل بزرگ در پولهای رایج کشورها اعتماد به شخص ثالت و دوبار خرج کردن آن بود. ارزهای دیجیتال برای رفع این دو مشکل به وجود آمدند.
با اختراع بیت کوین به عنوان اولین پول الکترونیکی، افراد برای انتقال یا نگهداری پول لازم نیست که به شخص، بانک یا هر سازمان دیگری اعتماد کنند. علاوهبر بیت کوین، توکنهای دیگری هم روی بستر ارزهای دیجیتال ساخته شدهاند. اتریوم، ایاس و ترون از جمله ارزهای دیجیتالی است که برای اجرای تراکنشهای خود از قدرت سیستم بلاک چین استفاده میکنند.
ارزهای دیجیتال چگونه کار میکنند؟
بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال هنگام کار کردن روی پروژه پول دیجیتالی ایجاد شدند. از همین رو آنها را اختراع جانبی میدانند. این پروژه سعی داشت روشی برای امکان تبادل و تراکنش مالی در بسترهای دیجیتالی را تولید کند. سیستم مورد استفاده در آن متمرکز بود.
اما همانطور که میدانید بستر بیت کوین و انواع ارز دیجیتال کاملا غیر متمرکز هستند. این عدم تمرکز یکی از دستاوردهای تصادفی پروژه پول دیجیتالی بود. در این بستر غیر متمرکز، تمام تراکنشهای مالی کاربران در یک شبکه بزرگ متشکل از تمام کاربران ثبت میشود. بنابراین میتوان گفت تمام افراد شبکه از این تراکنشها آگاهند.
امکان تغییر یا دستکاری در اطلاعات این سیستم وجود ندارد. علاوه بر آن، هر تراکنش جدیدی که قرار باشد در این سیستم به ثبت برسد، باید مورد تایید تمام کاربران قرار بگیرد.
در دنیای امروز انواع ارزهای دیجیتال وجود دارند که کارکردها و ویژگیهای آنها مشابه یکدیگر است. بیت کوین معروفترین ارز دیجیتال شناخته شده است. انواع ارز دیجیتال که امروزه به شهرت رسیدهاند، عبارتند از:
ارز دیجیتال بیت کوین
یکی از مهمترین انواع ارز دیجیتال بیت کوین است. اما مگر بیت کوین چیست و چه ویژگیهایی در آن باعث معروفیت و محبوبیت آن شده است؟
این پول دیجیتال را میتوان شبکهای برای پرداختهای مستقیم و بیواسطه معرفی کرد. بیت کوین به دلیل غیرمتمرکز بودن و در امان ماندن از چاپ واحدهای پولی بیشتر، از سایر پولهای پیش از خود متمایز میشود.
این ارز باعث به وجود آمدن شکل جدید از نظام اقتصادی در جهان شده است. بیت کوین علاوه بر انتقالات ارزی میتواند ابزاری برای سرمایهگذاری باشد. البته این ارز دیجیتال قوانین خاص خود را دارد که به صورت کدهای برنامهنویسی در اینترنت قابل مشاهده است. شما برای ورود به این شبکه باید تمام قوانین آن را بپذیرید.
امنیت در بیت کوین حرف اول را میزند. چرا که کنترل واقعی پول تنها به دست مالک آن است. تمام تراکنشهای انجامشده توسط این رمز ارز برای اعضای شبکه قابل مشاهده است و هیچ راهی برای دوبار خرج کردن آن وجود ندارد. بنابراین خرید و فروش بیت کوین از امنترین تراکنشهاست.
سایتهای ایرانی و خارجی زیادی اطلاعاتی مانند نرخ بیت کوین و نمودار قیمت بیت کوین ارائه میدهند. خرید و فروش بیت کوین در صرافیهای ارز دیجیتال قابل انجام است. شما علاوه بر خرید بیت کوین، میتوانید از طریق استخراج هم آن را به دست آورید.
بیت کوین اولین سیستم پولی دیجیتال غیرمتمرکز است که اطلاعات تراکنشهای آن در سراسر شبکه توزیع میشود. اما دنیای امروز که فقط پول نیست. فرض کنید شبکههای بزرگی مانند گوگل و فیسبوک به تمام اطلاعات کاربران خود دسترسی دارند و شما برای استفاده مجبورید به آنها اعتماد کنید. سرویسهایی از این دست میتوانند تهدیدی برای حریم خصوصی باشند.
اتریوم با توجه به این موضوع، امکان اجرای غیرمتمرکز کدهای کامپیوتری را به وجود آورده که علاوهبر پول، سایر فرایندها را هم غیرمتمرکز میکند. شبکه باز اتریوم امکان توسعه برنامههای غیرمتمرکز را به کاربران خود میدهد. بدین منظور فقط کافی است با استفاده از بلاک چین اتریوم برای پروژههای خود، ارز دیجیتال مستقل یا توکن ایجاد کنند.
با افزایش مقبولیت شبکه اتریوم، ارزش ارز دیجیتال اتریوم (اتر) هم از نظر تئوری افزایش پیدا خواهد کرد. از همین جهت افراد بسیاری به آینده اتر امیدوارند و روی آن سرمایهگذاری میکنند. فروش ارز دیجیتال اتر در سایتهای صرافی ارز دیجیتال انجام شده و میتوان آنها را روی نرمافزارهای کیف پول شخصی ذخیره کرد.
ارز دیجیتال ترون ارز داخلی بلاک چین ترون است که با نشانه اختصاری TRX شناخته میشود. این ارز دیجیتال با هدف ایجاد یک شبکه جهانی اشتراکگذاری مطالب رایگان در حوزه سرگرمی به وجود آمده است. ترون از این تکنولوژی فوقالعاده برای ساختن دنیایی از سرگرمیها، رسانه و انواع محتوا استفاده میکند.
شبکه ساخته شده توسط ترون کاملا غیرمتمرکز است. این شبکه میتواند سازمانهای مرکزی فعلی اینترنت ازجمله فروشگاه اپل استور، گوگل، فیسبوک و غیره را از حلقه خارج کند. چرا که عدم تمرکز به تولیدکنندگان محتوا اجازه میدهد تا مستقیم و بدون واسطه با کاربران در ارتباط باشند. با این روش سازندگان محتوا میتوانند سود کار خود را از آنها دریافت کنند.
ارز دیجیتال ترون را ترونیکس نیز مینامند. تمام تراکنشهای ترونیکس در یک شبکه عمومی ثبت شده و کاربران میتوانند از طریق Tron Explorer این تراکنشها را پیگیری کنند.
انواع ارز دیجیتال را میتوان با روشهای پیچیده و با کمک رایانه، استخراج یا ماین کرد. هش که در ابتدای مطلب از آن سخن گفتیم، در مسیر استخراج ارز دیجیتال وجود دارد. ماینرها با استفاده از رایانههای پیشرفته بلوک ایجاد کرده و آن را به بلاک چین اضافه میکنند. ارز دیجیتال برای استخراج به برق زیادی نیاز دارد.
با استفاده از ماشین حساب ارز دیجیتال میتوانید قیمت ارزهای دیجیتال مانند قیمت بیت کوین به دلار را محاسبه کنید. حتی میتوانید از آن برای تبدیل ارزهای دیجیتال به یکدیگر استفاده کنید. به عنوان مثال این ماشین حساب قادر است قیمت بیت کوین را به قیمت اتر تبدیل کند.
بسیاری از افراد نگران مصرف زیاد برق برای استخراج بیت کوین هستند، ماشین حساب بیت کوین میتواند علاوه بر تبدیل بیت کوین به دلار، میزان برق مصرفی آن را هم حساب کند.
رایانههای ماینینگ ارز دیجیتال باید تجهیزات قدرتمندی داشته باشند. ابزارهای این سیستم عبارتند از:
خرید و فروش ارز دیجیتال
صرافیهای ارز دیجیتال کار خرید ارز دیجیتال و فروش ارز دیجیتال را انجام میدهند. این صرافیها امکانات و عملکردهای متفاوتی دارند. در بیشتر موارد، صرافیهای ارز دیجیتال مانند واسطهای بین خریداران و فروشندگان عمل میکنند. در این صورت، صرافی از هر معاملهای که انجام میشود، کمیسیون دریافت میکند. کاربران میتوانند انواع ارز دیجیتال را وارد کیف پول صرافی کرده یا آن را برای معاملات بعدی ذخیره کند.
نوع دیگری از صرافیهای ارز دیجیتال وجود دارند که کاربران را قادر میسازند با مالکان سایت خرید و فروش انجام دهند. این صرافیها محلی هستند و تنها کاربران یک کشور یا منطقه خاص حق استفاده از خدمات آن را دارند.
قیمت ارز دیجیتال در هر صرافی متفاوت است. چرا که صرافیهای ارز دیجیتال هرکدام فعالیت مستقل خود درا دارند. قیمتهای جهانی از برایند قیمتهای مختلف در صرافیها به دست میآید. البته که این تفاوت قیمت در صرافیها بسیار ناچیز است.
اکسکوینو یکی از صرافیهای ارز دیجیتال در ایران است که کیف پول رمز ارز ارائه میدهد. در سایت اکسکوینو میتوانید قیمت لحظه ای بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال را ببینید. این سایت علاوه بر بهروز کردن نرخ ارز دیجیتال، اخبار ارز دیجیتال را هم به مخاطبان خود ارائه میدهد.
این که دنیای امروز تحت تاثیر تکنولوژی است، بر هیچکس پوشیده نیست. تکنولوژی میتواند به راحتی دنیا را تغییر دهد، ارزشها را عوض کند و از دنیا جای بهتری برای مردم بسازد. ارزهای دیجیتال به دلیل بازار پرنوسان، فناوریهایی که در آنها به کار گرفته شده و همچنین ایدههای آزادیخواهانهای که دارند، به سرعت محبوب شدهاند.
امروزه بازار ارزهای دیجیتال نوسانات زیادی دارد. علت آن را میتوان نوپایی آن دانست. نوسان بازار ارزهای دیجیتال به حدی است که شاید روزی قیمت یکی از آنها چند صد درصد رشد یا دهها درصد ریزش کند.
ارزهای دیجیتال بر پایه علم رمزنگاری که به ریاضیات مرتبط است، ایجاد شده است. این فناوری امکان تقلب را از بین میبرد و از سیستمهای پرداختی ایمن در جهت راستگویی استفاده میشود. بنابراین ارزهای دیجیتال افرادی که به سیستمهای مالی سنتی بدبین هستند را به سمت خود کشانده است.