اختلال شخصیت

اختلال شخصیتی نوعی بیماری است که روان افراد را درگیر می‌کند و انواع مختلفی دارد. هر یک از اختلال شخصیت روان می‌توانند روی جنبه‌های مختلفی از زندگی فرد تأثیر بگذارند به طوری‌که بیمار نتواند با معمولی‌ترین اتفاقات زندگی‌اش برخوردی صحیح داشته باشد. به طور کلی روانشناسان با انواع اختلالات شخصیتی در طول دوره تحصیل خود آشنا می‌شوند و قادر خواهند بود به راحتی یک اختلال روانی را تشخیص دهند. بهتر است ما نیز به عنوان یک فرد عادی نسبت به انواع این اختلالات آشنایی اندکی داشته باشیم تا در صورت حضور یک بیمار در زندگی و نزدیکان خود نسبت به نحوه رفتار با او از آگاهی‌های لازم برخوردار شویم. 

اهمیت تشخیص صحیح اختلالات شخصیتی 

این که شما تا حدودی نسبت به انواع اختلالات شخصیتی آگاهی داشته باشید، ایده‌ال خواهد بود، اما به این معنا نیست که بتوانید درباره نوع اختلال و شخصیت فرد مانند مرزی، نمایشی، پارانوئید، اختلال شخصیت قطبی و موارد دیگر به درستی تشخیص داده و خودتان بر اساس اطلاعات محدود برای درمان اقدام کنید. کار تشخیص نوع اختلال حتماً به عهده فرد متخصص در این حوزه است. روانشناس از طریق صحبت با فرد و به چالش کشیدن او قادر خواهد بود تا اختلال شخصیتی فرد را تشخیص داده و نسبت به درمان اقدام کند. 

از طرفی با تشخیص صحیح اختلالات شخصیتی می‌توان شیوه‌های درمانی مرتبط را به کار گرفت تا بیمار هر چه زودتر بهبود یابد. برای مثال شیوه درمانی فردی که دچار اختلال شخصیت مرزی شده با فرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی متفاوت خواهد بود. البته در برخی اختلالات علائم مشابهی دیده می‌شود و درمانگر به سرعت نمی‌تواند تشخیص خود را بیان کند و نیاز به چند جلسه مشاوره و صحبت با فرد بیمار خواهد شد. برای مثال شاید دو نفر دارای اختلال پارانوئید باشند، اما علائم بیماری در هر یک به شیوه‌های متفاوتی خود را نشان خواهد داد. 

انواع اختلالات شخصیتی 

اختلالات شخصیتی انواع مختلفی دارند که برای هریک علائم و شیوه‌های درمانی متفاوتی تعریف شده است. آشنایی با انواع اختلالات شخصیتی به شما در چگونگی رفتار با فرد بیمار کمک خواهد کرد. انواع اختلالات روانی عبارت‌اند از:

• اختلال شخصیت خودشیفته
• اختلال شخصیت پارانوئید
• اختلال شخصیت اجتماعی
• اختلال شخصیت وسواسی جبری
• اختلال شخصیت اجتنابی
• اختلال شخصیت وسواسی 
• اختلال شخصیت اسکیزوئید
• اختلال زوال شخصیت 
• اختلال شخصیت هیستریونیک
• اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
• اختلال شخصیت کلاستر
• اختلال شخصیت مرزی
• اختلال شخصیت پارانوئید
• اختلال شخصیت بوردرلاین
• اختلال شخصیت نمایشی 

برای هر کدام از این اختلالات کتاب‌ها و مقاله‌های بسیاری نوشته شده است که شما با تهیه و مطالعه آن‌ها می‌توانید تا حدودی با علائم رفتاری فرد بیمار با هر یک از این اختلالات روانی آشنا شده و بدانید که چگونه باید با او رفتار کنید. البته بهتر است ابتدا نسبت به تشخیص درمانگر درباره بیماری فرد مطلع شده و سپس خودتان برای تحقیق و مطالعه اقدام کنید. برای مثال اگر تشخیص درمانگر شخصیت اسکیزوتایپال باشد شما دیگر نیازی نیست وقت خود را برای مطالعه دیگر اختلالات شخصیتی تلف کنید. 

جلوگیری از ابتلا به اختلال شخصیتی 

این‌که آیا راهی برای جلوگیری از ابتلا به اختلال شخصیتی مختلف مانند اختلال نمایشی یا اختلال مرزی وجود دارد، مسئله‌ای است که شما از طریق مشورت با درمانگر بهتر می‌توانید آن را درک کنید به خصوص اگر در خانواده خود چند نفر دارای اختلال شخصیتی باشند. حتماً در انتخاب درمانگر دقت کنید و به دنبال فردی باشید که دارای تجربه باشد و از جدیدترین روش‌های درمانی دنیا برای کمک به شما یا فرد بیمارتان استفاده کند. 

آموزش اختلال شخصیت

اختلال شخصیت به‌عنوان یک مشکل روانی و مشکلات زندگی با ویژگی‌ها و نشانه‌های متعددی همراه است که می‌تواند بر میزان تعاملات اجتماعی، روابط شخصی و کیفیت زندگی فرد تأثیرگذار باشد. در ادامه آموزش اختلال شخصیت موردبررسی قرار می‌دهیم.

بیماری اختلال شخصیت چیست؟

بر اساس تعریف جامعه پزشکی، اختلال شخصیت یک وضعیت روانی است که به‌وسیله الگوهای ناپایدار، ناسازگار یا متمایل به تغییرات در رفتار، روابط و احساسات فرد مشخص می‌شود. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ممکن است دچار مشکلاتی در زندگی روزمره، کارایی، روابط اجتماعی و خودشناسی شوند. 

این اختلال معمولاً در دهه‌های اولیه بزرگسالی شروع می‌شود و به‌مرورزمان پایداری پیدا می‌کند. اختلال شخصیت از انواع مختلفی مانند اختلال شخصیت پیچیده، هیستریک، نارسیستی، ضد‌اجتماعی و اختلال شخصیت گریزی معروف است. درمان این اختلال ممکن است شامل مشاوره روان‌شناختی، درمان‌های دارویی و ترکیبی از این دو باشد اما به دلیل پیچیدگی آن، درمان این اختلال ممکن است طولانی و دشوار باشد.

شناسایی این نشانه‌ها امری حیاتی است؛ زیرا می‌تواند تشخیص اختلال و مداخله مؤثرتری را فراهم کند. افراد دارای اختلال شخصیت در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند و لازم است که برای کمک به آن‌ها از روش‌های درمانی استفاده گردد. در ادامه آموزش اختلال شخصیت به انواع آن می‌پردازیم.

شخصیت مرزی

شخصیت مرزی یا اختلال شخصیت حاشیه‌ای (BPD) یکی از اختلالات شخصیتی و می‌تواند جزو بدترین نوع اختلال شخصیت باشد که به‌وضوح نشان‌دهنده الگوها و رفتارهای نامنظم و ناپایدار در روابط، هویت، عواطف و شخصیت وابسته است. افراد مبتلا به BPD ممکن است تجربه کنند که بین عشق و نفرت، من و تو یا تمایل و ترس و... پرش فکری داشته باشند که این افکار و احساسات می‌تواند به‌صورت چرخه‌ای و متناوب ظاهر شود. آن‌ها ممکن است از تغییرات شدید در احساسات، خود کششی، خشونت خود آسیب‌رسان، ناپایداری در تصورات درباره خود و دیگران و ناتوانی در ایجاد روابط پایدار رنج ببرند. 

این اختلال معمولاً در دوران اوایل بزرگسالی ظاهر می‌شود و ممکن است با مشکلاتی همچون اضطراب و افسردگی همراه باشد. درمان BPD معمولاً شامل ترکیبی از مشاوره روان‌شناختی، درمان دارویی و آموزش مهارت‌های زندگی برای کمک به مدیریت عواطف و روابط است.

شخصیت نمایشی

افراد دارای اختلال شخصیت در دسته‌بندی‌های مختلف قرار می‌گیرند. اختلال شخصیتی هیستریونیک یا Histrionic Personality Disorder  یا همان HPD یکی از اختلالات شخصیتی است که معمولاً با الگوهای نمایشی برجسته، نیازمندی‌های بیش از حد برای توجه و رفتارهای پررنگ در جلب‌توجه دیگران مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به دنبال تأیید و توجه مداوم از طرف دیگران باشند و برای جلب‌توجه از روش‌هایی همچون رفتارهای جنسی بی‌مورد، نمایش عواطف شدید یا رفتارهای دیگراستفاده کنند.

آن‌ها معمولاً در ارتباطات خود پر از ترس و هیجان بوده و ممکن است در جریان گفتگوها یا موقعیت‌های اجتماعی خود با زبان بدنی غنی و نمایشی همراه باشند. علاوه بر این، این افراد ممکن است با نگرانی مداوم در مورد ظاهر و تأثیر آن بر روابط خود وابسته به دیگران باشند و نتوانند با رویدادهای منفی واقعیت روبرو شوند. درمان HPD معمولاً شامل مشاوره روان‌شناختی است که افراد را در درک الگوهای رفتاری خود، تقویت مهارت‌های ارتباطی سالم، و کاهش وابستگی به تأیید دیگران کمک می‌کند.

شخصیت ضداجتماعی

دسته‌بندی دیگر در افراد دارای اختلال شخصیت و در آموزش اختلال شخصیت، مرتبط با کاراکتری متفاوت است. شخصیت ضداجتماعی در تعاریف پزشکی به‌عنوان یک الگوی رفتاری مورد شناسایی قرار می‌گیرد که افراد مبتلا به آن معمولاً دارای الگوهای رفتاری مختلفی هستند که به نظر می‌رسد آن‌ها نسبت به ارتباط و ارتباط با دیگران بی‌توجهی، ترس از روابط اجتماعی یا تمایل به انزوا داشته باشند. 

این افراد ممکن است احساس ناتوانی یا ناکامی در مواقع اجتماعی کنند و اغلب به دلیل شیوه‌های ناسازگار با اجتماع، با مشکلات در زندگی شخصی و حرفه‌ای مواجه شوند. عوارض فردی این الگوی رفتاری ممکن است شامل اضطراب، افسردگی، یا اختلالات دیگری در سلامت روان باشد. 

شخصیت پارانوئید

سپس شخصیت پارانوئید به‌عنوان یکی از اختلالات روانی شناخته می‌شود که با الگوی باورها و تفکرات نادرست و غیرمنطقی همراه است. افرادی که این شخصیت را دارند ممکن است به‌شدت ترس از توطئه‌ها و اعتقاد به وجود تهدیدات و پیش‌بینی‌های غیرمنطقی داشته باشند. 

آنها ممکن است به طور مداوم احساس کنند که مورد تعقیب قرار گرفته‌اند یا همه چیز در مخفی است. این افراد معمولاً به‌سادگی باور می‌کنند که دیگران در حال توطئه برای آسیب‌زدن به آنها هستند،حتی اگر اطلاعات یا شواهد قابل‌ارائه برای اثبات این باورها وجود نداشته باشد. این الگوی باورها می‌تواند زندگی روزمره و روابط افراد را تحت‌تأثیر قرار دهد، زیرا ممکن است به وسواس و اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی منجر شود. 

تست اختلال شخصیت چیست؟

در آموزش اختلال شخصیت نیاز است که تست آن را بشناسیم. تست و آزمایش‌های تشخیص اختلال شخصیت ابزارهایی هستند که برای ارزیابی و تشخیص اختلالات رفتاری و شخصیتی استفاده می‌شوند. این آزمون‌ها معمولاً توسط متخصصان روانشناسی یا روانپزشکان اجرا می‌شوند و می‌توانند شامل مصاحبه‌های مختلف، پرسش‌نامه‌ها، مشاهده‌ها و تست‌های روانشناسی باشند. هدف اصلی این آزمون‌ها، شناسایی الگوهای نامناسب و ناکارآمد در رفتار و تفکر افراد است که ممکن است نشانه‌های اختلال شخصیتی باشند. 

این آزمون‌ها به کمک اطلاعات جمع‌آوری شده، افراد را به یکی از انواع اختلالات شخصیتی، مانند اختلال شخصیت انطباقی، اختلال شخصیت پیچیده یا اختلال شخصیت ضداجتماعی، تشخیص می‌دهند. این ابزارها می‌توانند در فرآیند تشخیص و درمان اختلالات شخصیتی موثر باشند و به پیشرفت در بهبودی افراد کمک کنند.

تفاوت اختلال روانی و اختلال شخصیت

اختلالات روانی و اختلالات شخصیتی دو دسته مختلف از اختلالات روانی هستند که هر یک ویژگی‌ها، علائم و روش‌های درمان متفاوتی دارند. اختلالات روانی، گروهی از بیماری‌های روانی را شامل می‌شوند که عمدتاً با تغییرات در تفکر، احساسات و رفتار فرد همراه است. این اختلالات ممکن است با علائمی مانند افسردگی، اضطراب و وسواس فراگیر همراه باشند. 

اختلالات شخصیتی از سوی دیگر، الگوهای پایدار و ناپایدار در تفکر، احساسات و رفتار فرد را شامل می‌شوند که به طور معمول در اواخر نوجوانی یا دوران اولیه بزرگسالی شکل می‌گیرند و در طول زمان ثابت می‌مانند. اختلالات شخصیتی معمولاً با مشکلات در برقراری روابط اجتماعی، کنترل خود، و تطبیق با موقعیت‌های مختلف زندگی همراه هستند. به‌طورکلی، اختلالات روانی به‌نوعی از نارسایی در تنظیم عواطف و تفکر اشاره دارند، درحالی‌که اختلالات شخصیتی بیشتر به الگوهای ثابت و پایدار در رفتار و تفکر اشاره دارند.

شخصیت مودی یعنی چه؟

همین‌طور شخصیت مودی به معنای فردی است که در مواجهه با موقعیت‌های مختلف، احساسات و وضعیت خود را به‌سرعت و بی‌ثبات تغییر می‌دهد و ممکن است به طور ناگهانی از حالت خوشحالی به حالت ناراحتی یا از حالت انگیزشی به حالت افسرده منتقل شود. این افراد معمولاً در یک لحظه می‌توانند بسیار خوشحال و پرانرژی باشند اما در لحظه بعد ممکن است به طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص، احساساتی منفی یا افسرده‌ای تجربه کنند. 

این نوعی از افراد ممکن است برای همکاران و دوستان خود پیچیدگی‌هایی ایجاد کنند، زیرا آنها معمولاً پیش‌بینی‌ناپذیر و متغیر هستند و ارتباط‌های میان‌فردی را به چالش می‌کشانند. این ویژگی معمولاً به‌عنوان مزاجی بودن شناخته می‌شود و می‌تواند به عواملی مانند عوامل ژنتیکی، شرایط محیطی یا تجربیات زندگی فرد برگردد.

درمان اختلال شخصیت و قدم‌های مهم آن

در آموزش اختلال شخصیت، درمان اختلال شخصیت نیز ضروری است. اختلالات شخصیت ممکن است بسیار چالش‌برانگیز باشند و نیاز به مداخله حرفه‌ای داشته باشند. درمان اختلالات شخصیت به طور عمومی می‌تواند شامل طیف ترکیب از رویکردهای مختلف مشاوره و درمانی باشد.

1. ارزیابی و تشخیص دقیق: در ابتدا، ارزیابی و تشخیص دقیق اختلال شخصیت از طریق متخصصین بهداشت روانی و روان‌پزشکان انجام می‌شود. 

2. تعیین هدف‌های درمانی: پس از تشخیص، تیم درمانی همراه با فرد مشکلات و اهداف درمانی را مشخص می‌کند. این اهداف ممکن است شامل بهبود روابط اجتماعی، مدیریت هیجانات، افزایش اعتماد به نفس و توانایی‌های فرد در مواجهه با موقعیت‌های مختلف باشد.

3. استفاده از رویکردهای مختلف: معمولاً درمان اختلالات شخصیت با استفاده از ترکیبی از رویکردهای مختلف انجام می‌شود. 

4. مشاوره فردی و گروهی: مشاوره فردی به فرد کمک می‌کند تا درک بهتری از خود و روابطش داشته باشد و به مسائل موجود بپردازد. 

5. درمان دارویی: برخی از اختلالات شخصیت ممکن است نیاز به درمان دارویی داشته باشند، به ویژه اگر عوارض شدیدی مانند افسردگی یا اضطراب در پی اختلال وجود داشته باشد.

6. آموزش مهارت‌های زندگی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت ممکن است نیاز به آموزش مهارت‌های زندگی مختلفی داشته باشند، از جمله مهارت‌های مدیریت هیجانات، مدیریت استرس، و مهارت‌های ارتباطی.

آموزش درمان افراد دارای اختلال شخصیت 

این اختلال می‌تواند به‌صورت متنوعی از جمله اختلال شخصیت گردشگری، انطباقی، نارسیسیستی، ضداجتماعی و... باشد. این وضعیت معمولاً در دوران اولیه بزرگسالی شروع می‌شود و اثرات آن می‌تواند در طول عمر باقی بماند. درمان اختلال شخصیت بسیار حیاتی است زیرا می‌تواند بهبود قابل‌توجهی در کیفیت زندگی فرد داشته باشد و از آسیب‌های احتمالی برای خود و دیگران جلوگیری کند. 

درمان این اختلال شامل مشاوره روان‌شناختی، ترکیبی از درمان‌های روان‌درمانی و درمان‌های دارویی می‌شود. اهمیت درمان صحیح اختلال شخصیت در بهبود کیفیت زندگی فرد و ارتباطات اجتماعی او بسیار بزرگ است و می‌تواند به‌ویژه در پیشگیری از اثرات منفی آن بر خود و دیگران تأثیرگذار باشد.

با بهره‌گیری از مفاهیم و کلیات تست اختلال شخصیت، شناسایی اختلالات روانی در مکتب خونه، این امکان فراهم است که پیش‌نیازها برای آموزش اختلال شخصیت انجام گردیده و همین‌طور از اصول و داده‌های کاملاً بروز پزشکی و جامعه روان‌شناسی برای نتیجه‌گیری در این خصوص استفاده شود.