منظور از گیت Git چیست

برنامه نویسان هر روز با کدهای مختلفی سروکار دارند. آن‌ها ممکن است یک‌سری کد جدید بنویسند، کدهای قدیمی را ویرایش کرده و در آن تغییر ایجاد کنند و یا این‌که یک بخشی از کد را حذف نمایند. برای انجام این کار برنامه نویس ناچار است تا یک کپی از کدهای قبلی ایجاد کرده و گزینه‌های مورد نظر را روی آن اعمال کند.

اکنون تصور کنید که بعد از مدت زمانی از شروع پروژه چه اتفاقی می‌افتد. سیستم برنامه نویس پر از فایل‌هایی می‌شود که مدیریت آن دشوار و سردرگم کننده باشد. حال در نظر بگیرید که برنامه نویس هم‌زمان روی چند پروژه متمرکز باشد. چه خواهد شد؟ اگر یک پروژه‌ی نرم افزاری به‌صورت گروهی و تیمی پیش برود، در این صورت چه چیزی رخ می‌دهد؟ آیا مشخص است که آخرین ورژن برنامه کدام است؟ یعنی اگر هم‌زمان چند برنامه‌نویس روی یک فایل کار کنند، چه خواهد شد؟ این‌جاست که نرم افزار گیت کارایی خود را به رخ می‌کشد. در این مطلب به معرفی نرم افزار گیت، ویژگی‌ها و ابزارهای کاربردی آن پرداخته‌‌ایم. هم‌‌چنین در انتهای مطلب، برای آن دسته از افرادی که قصد یادگیری گیت را دارند، مسیر آموزشی این برنامه را ذکر کرده‌ایم.

گیت Git چیست؟

Git چیست: Git قبل از هر چیز یک سیستم کنترل نسخه (VCS) است. امروزه رایج‌ترین سیستم کنترلی که در جهان وجود دارد Git نام دارد. Git یک پروژه منبع باز (open source) بالغ و فعال است که در سال 2005 توسط لینوس توروالدز خالق مشهور سیستم عامل لینوکس ساخته و توسعه یافت.

 

گیت به عنوان پایه و اساس بسیاری از خدمات مانند GitHub و GitLab عمل می‌کند. اما می‌توانید بدون استفاده از خدمات دیگری از Git استفاده کنید این جمله بدان معناست که می‌توانید از Git به صورت خصوصی یا عمومی استفاده کنید.

 

 

تعداد قابل توجهی از پروژه‌های نرم افزاری برای کنترل و امنیت سیستم خود از گیت Git استفاده می‌کنند. از جمله پروژه‌های تجاری و… . توسعه‌دهندگانی که با Git همکاری کرده‌اند به خوبی استعداد و ویژگی‌های این نرم‌افزار را می‌دانند و برای توسعه نرم‌افزار‌ها و سیستم‌های خود به گیت کاملا تکیه می‌کنند. گیت در طیف گسترده‌ای از سیستم عامل‌ها و IDE (محیط‌های توسعه پیشرفته) به خوبی کار می‌کند و امنیت سیستم را ارتقا می‌بخشد.

بنابراین اگر بخواهیم به صورت خلاصه Git را تعریف کنیم باید بگوییم که استفاده از گیت باعث ارتقا بخشیدن به تمام سیستم‌های امنیتی می‌شود و به نوعی می‌تواند باعث توسعه سیستم شود و همچنین می‌تواند انعطاف‌پذیری سیستم را چند برابر کند، که این خود از ویژگی‌های منحصر به فرد گیت Git به‌شمار می‌آید.

پیشنهاد مطالعه: آموزش شروع کار با گیت

اهمیت یادگیری گیت

اگر در حال یادگیری Git هستید همیشه سعی کنید ذهن خود را از مواردی که ممکن است در مورد سایر VCS ها وجود داشته باشد مانند: CVS ، Subversion یا Perforce پاک کنید. انجام این کار به شما کمک بسیار مفیدی می‌کند زیرا این امر موجب می‌شود که از سردرگمی‌های مختلف که ممکن است شما را درگیر خود کنند، جلوگیری شود.

حتی اگر رابط کاربری Git تقریبا شبیه به VCS‌های دیگر باشد گیت Git اطلاعات را کاملا به شکلی متفاوت به شما نشان می‌دهد و شما با دیدن این تفاوت و درک آن، کاملا از سردرگمی خارج می‌شوید و می‌توانید کار خود را به بهترین نحوه انجام دهید.

 

تفاوت عمده‌ای که میان Git با هر VCS دیگر وجود دارد این است که طرز تفکر گیت در مورد داده‌های خود با دیگر VCS کاملا متفاوت است. این ویژگی موجب شده تا گیت به رایج‌ترین سیستم کنترلی در جهان تبدیل شود.

کاربرد‌های گیت Git چیست

در این قسمت می‌خواهیم بخش‌های مختلف گیت Git را مورد بررسی قرار دهیم که عبارت‌اند از:

سیستم کنترل

Git یک ردیاب محتوا است. بنابراین با توجه به این موضوع می‌توان از Git برای ذخیره محتوا استفاده کرد. از Git بیشتر به دلیل ذخیره کد و اطلاعات استفاده می‌کنند.

 

سیستم کنترل نسخه (Version Control System)

کدی که در Git ذخیره می‌شود با افزودن کد‌های بیشتر تغییر می‌کند. همچنین بسیاری از توسعه‌دهندگان می‌توانند به طور موازی به Git کد اضافه کنند.

سیستم کنترل نسخه توزیع شده (Distributed Version Control System)

Git دارای یک مخزن از راه دور است که در یک سرور و یک مخزن محلی ذخیره می‌شود که شما می‌توانید آن را در رایانه هر توسعه دهنده مشاهده کنید. این جمله به این معنی است که کد گیت فقط در یک سرور مرکزی ذخیره نمی‌شود، بلکه به صورت کامل در سیستم شخص توسعه‌دهنده کپی می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: آموزش نصب گیت و گیت هاب روی ویندوز، لینوکس و مک

رابط‌های گیت Git چیست؟

در حالت طبیعی Git برنامه‌ای است که در ترمینال لینوکس (Linux terminal) اجرا می‌شود. با این حال از آنجایی که به خوبی طراحی شده و منبع باز است توسعه‌دهندگان در سراسر جهان روش‌های دیگری برای دستیابی به آن طراحی کرده‌اند.

گیت برنامه‌ای کاملا رایگان است که در بسته‌های لینوکسی، BSD ، Illumos و سایر سیستم عامل‌های مشابه یونیکس (Unix-like) ارائه می‌شود. که اینگونه به نظر می‌رسد:

 

$ git --version
git version 2.5.3

 

احتمالا شناخته شده‌ترین رابط‌های کاربری که امروزه وجود دارد عبارت اند از:

• GitHub
• BitBucket
• Savannah
• GitLab
• SourceForge

تمامی رابط‌های گیت منبع باز (open source) هستند.

 

 

نکته: Sparkleshare از Git به عنوان پایه‌ای برای رابط اشتراک فایل به سبک Dropbox خود استفاده می‌کند.

پیشنهاد متالحه: آموزش ساخت اکانت گیت هاب

ساخت گیت Git

حال که فهمیدیم Git چیست و چه کاربردی دارد می‌خواهیم به سراغ مراحل ساخت Git برویم. در این قسمت شما می‌توانید به راحتی با استفاده از کد گیت را برای سیستم خود راه‌اندازی کنید.

ابتدا برای شروع کار با گیت به ترمینال خود (your terminal) بروید و دستور زیر را در پروژه‌ای که می‌خواهید ایجاد کنید وارد کنید. این دستور دایرکتوری (directory) پروژه را آغاز می‌کند:

 

git init

دستور زیر را برای اضافه کردن پرونده برای ردیابی Git اجرا کنید. با این کار این پرونده‌ها به قسمت مرحله (staging) اضافه می‌شوند:

git add <filename_one>

دستور زیر را اجرا کنید و چگونگی تغییرات خود را در این پرونده‌ها انجام دهید:

git commit -m "<add a commit message here>"

هنگامی که این کد را اجرا کردیم می‌توانیم تغییرات مد نظر خود را اعمال کنیم مانند:

git push

اجرا این کد باعث می‌شود تا کد اصلی از شاخه the master branch in the local به the master branch از راه دور سوق داده شود. از git pull برای کشیدن آخرین تغییرات از مخزن از راه دور به مخزن محلی استفاده می‌شود. کد (repository code) از راه دور توسط توسعه‌دهندگان مختلف به طور مداوم به روز می‌شود:

git pull origin master

در مرحله بعد شما باید گیت کلون را ایجاد کنید. از گیت کلون برای اداره کردن مخزن از راه دور استفاده می‌شود:

git clone [repository url]

تبریک می‌گوییم حال شما می‌توانید گیت را در رایانه خود اجرا کنید و سیستم‌های امنیتی خود را توسعه دهید. ایجاد هرگونه تغییر بیشتر در شاخه اصلی گیت مستلزم انجام مجدد تمام این دستورالعمل‌ها است پس کاملا با دقت تمام این کد‌ها را وارد کنید تا نیاز به دوباره‌کاری نداشته باشید.

چه موقع باید از گیت استفاده کنیم؟

Git برای مدیریت کد منبع (source code) طراحی شده است که در بیشتر زبان‌ها گیت از خطوط متن تشکیل می‌شود. Git گزینه عالی برای مدیریت و پیگیری نسخه‌ها است.

 

مقاله پییشنهادی : آموزش علم داده (Data Science) با پایتون

 

اما منظور ما از متن چیست؟ اگر چیزی را در یک برنامه اداری مانند Libre Office بنویسید احتمالاً شما متن خام در این برنامه تولید نخواهید کرد زیرا معمولاً یک بسته‌بندی در اطراف برنامه‌های پیچیده مانند مواردی وجود دارد که متن خام را در نشانه‌گذاری XML و سپس در یک ظروف فشرده محصور می‌کند به طرز عجیبی، چیزی که ممکن است انتظار داشته باشید بسیار پیچیده است مانند ذخیره کردن پرونده‌ها برای یک پروژه Kdenlive یا SVG از Inkscape، در واقع پرونده‌های XML خام هستند که به راحتی توسط Git قابل مدیریت هستند.

نرم افزار گیت git چیست؟

گیت یک پروژه‌ی نرم افزاری است که به منظور کنترل نسخه ساخته شده است. سیستم کنترل نسخه یا همان version control system که به اختصار به نام VCS نیز شناخته می‌شود، برای ورژن‌بندی نرم افزار، محافظت از کدهای هر نسخه و پیگیری تغییرات در فایل‌ها کاربرد دارد. گیت، رایج‌ترین سیستم کنترل نسخه در کل دنیا است که برنامه نویسان و توسعه‌دهندگان از آن در پروژه‌های خود استفاده می‌کنند.

ویژگی‌های گیت چیست؟

گیت از ویژگی ساختار داده‌ای درخت مرکل یا در هم‌سازی استفاده می‌کند. این ویژگی در گیت برای ذخیره‌سازی اطلاعات پروژه کاربرد دارد. در این ساختار، یک معماری سلسله مراتبی از فایل‌ها ایجاد می‌شود.

 

ویژگی دیگر نرم افزار گیت را می‌توان در قابلیت ایجاد شاخه‌های متفاوت یا branch دانست. branch به شما کمک می‌کند تا برای یک موضوع، فایل‌های مختلفی را ایجاد کنید. نهایتاً شما می‌توانید با استفاده از ویژگی‌ merge این فایل‌ها را با هم ادغام و نهایی کنید. این ویژگی برای کارهای تیمی کاربردی است. هر برنامه نویس قادر است تا شاخه‌ی مستقلی از پروژه را به‌وجود آورد. در پایان کار، مدیر پروژه می‌تواند بعد از کنترل کدهای برنامه نویسی شده، برای ادغام فایل‌ها تصمیم‌گیری کند.

ویژگی سوم گیت، قابلیت ایجاد تاریخچه‌ی فعالیت‌ها است. History یا تاریخچه برای ردیابی تغییرات در پروژه کاربردهای زیادی دارد. هرگونه فعالیت روی کدها،‌قابل شناسایی است. این‌که کدام قسمت از سورس کد تغییر کرده است و دقیقاً چه شخصی این تغییرات را لحاظ کرده، در تاریخچه ثبت می‌شود. در نتیجه امکان بازگردانی به نسخه‌های پیشین براساس همین History وجود خواهد داشت.

متن باز بودن پروژه‌ی گیت، امکان افزودن توضیحات برای شرح هر تغییر در سورس کد برنامه، قابلیت سوییچ میان ورژن‌های مختلف نرم افزار، امنیت بالا، سرعت بسیار بالا و غیره از دیگر ویژگی‌های گیت هستند که شرح آن از حوصله‌ی این مطلب خارج است.

گیت برای چه افرادی مناسب است؟

گیت برای هر توسعه دهنده و برنامه‌نویس می‌تواند کاربردی و مهم باشد. این سرویس برای تمام افرادی که با خط فرمان و پروژه‌های تیمی سروکار دارند، مفید خواهد بود.

ابزارهای گیت

برای ساده‌تر شدن کار با گیت می‌توانید از ابزارهای مختلفی بهره بگیرید. GitHub desktop، GitSmart و Gitkaren از جمله این ابزارها هستند. در این بخش، با برخی از مشهورترین این ابزارها آشنا خواهید شد.

Git kraken

گیت کرکن (Git kraken) به شما این امکان را می‌دهد تا به‌طور هم‌زمان چند پروفایل داشته باشید. هم‌چنین این ابزار برای اتصال به حساب کاربری پروژه‌هایی که بیس گیت دارند مانند گیت لب، گیت هاب و غیره کاربرد دارد. رابط گرافیکی این ابزار بسیار ساده و جذاب است و شما می‌توانید به سادگی درگ اند دراپ در محیط، دستورات مختلف را انجام دهید. در این برنامه تنها با یک کلیک می‌توانید commit را به وضعیت قبل برگردانید.

Git gui

Git gui یک نسخه‌ی گرافیکی از خط فرمان گیت است. این ابزار، امکانات بصری قدرتمندی را در اختیار کاربر می‌گذارد که کار با آن را ساده‌تر می‌کند.

Git bash

Git bash یک برنامه کاربردی برای سیستم عامل ویندوز است. در سیستم عامل ویندوز، با نصب پکیج گیت، این برنامه نیز به سیستم افزوده خواهد شد.

Git extention

این ابزار نیز برای نمایش شاخه‌های مختلف و فایل‌های پروژه کارایی دارد. این ابزار رایگان است و قابلیت‌های مهم زیادی را در دسترس کاربر می‌گذارد. امکان نمایش اطلاعات کامل از commit کننده‌ی فایل‌ها، از دیگر قابلیت‌های مهم این ابزار به‌حساب می‌آید

Samrt git

این ابزار نیز برای استفاده‌های غیر تجاری به‌صورت رایگان در دسترس خواهد بود. این برنامه از سرویس‌های GitHub، gitlab و bitbucket پشتیبانی می‌کند. ویژگی conflict solver در این برنامه برای رفع تداخل سورس‌ها کاربرد دارد.

آموزش گیت

اگر شما نیز به دنبال یادگیری برنامه‌ی گیت هستید، می‌بایست بدانید که مسیر آموزشی و اهم سرفصل‌های آموزش برنامه git چیست. در این بخش، قصد داریم تا در رابطه با سرفصل‌های مهم یادگیری گیت صحبت کنیم.

• آشنایی با مفهوم گیت، گیت هاب و گیت لب (Gitlab) به عنوان پروژه‌های مبتنی بر گیت
• معرفی منابع دانلود گیت هاب برای ویندوز، دانلود git برای اندروید
• معرفی بهترین ورژن git
• یادگیری نصب گیت
• آشنایی با دستورات اولیه‌ی گیت
• آموزش دانلود git clone و استفاده از آن
• آشنایی با مفاهیم مختلف گیت (آشنایی با شاخه یا branch در گیت، Git bash و غیره)
• اتصال مخازن گیت به گیت هاب برای استفاده از آن
• نصب برنامه از گیت هاب و کار روی آن
• بررسی تاریخچه

آموزش نرم افزار گیت در مکتب خونه

برای یادگیری گیت، می‌توانید سری به مکتب خونه بزنید. در آکادمی مکتب خونه، مقالات آموزشی و دوره‌های متعدد برای آموزش گیت و گیت هاب قرار داده شده است. در این دوره‌ها به معرفی مفاهیم و ابزارهای مختلف این سرویس‌ها پرداخته شده و دستورات مختلف کار با گیت را یاد می‌گیرید.