آموزش نصب git بر روی لینوکس
اگر قصد نصب git بر روی لینوکس را دارید، لازم است که این کار را از طریق محیط ترمینال انجام دهید. برخلاف ویندوز، شما میتوانید بدون نگرانی روی تمامی نسخهها از یک دستور و روش بهره بگیرید. گیت یک سیستم کنترل نسخه توزیع شده است که توسط توسعهدهندگان بهصورت گسترده در سیستمعامل لینوکس و سایر پروژههای نرمافزاری استفاده میشود. این ابزار قدرتمند امکانات زیادی را فراهم میکند که شامل مدیریت تغییرات در کد منبع، ایجاد شاخهها برای توسعههای موازی، ادغام تغییرات بین شاخهها و همچنین ابزارهای مفیدی مانند گیتهاب و گیت لب برای همکاری و مدیریت پروژهها فراهم میکند.
با استفاده از گیت، توسعهدهندگان میتوانند بهراحتی تغییرات خود را ردیابی کرده، با دیگران همکاری کنند، و نسخههای مختلف پروژه را مدیریت کنند. این ابزار بهصورت گسترده در فرآیند توسعه نرمافزار و مدیریت پروژههای مختلف استفاده میشود و از اهمیت بالایی برخوردار است.
git و github چیست؟
گیت یک سیستم کنترل نسخه است که برای مدیریت و ردیابی تغییرات در کدهای منبعباز یا هر پروژهای که ممکن است نیاز به مدیریت نسخه داشته باشد، استفاده میشود. این سیستم به توسعهدهندگان اجازه میدهد که تغییرات خود را در یک پروژه را با دقت ثبت کنند، بهراحتی بین نسخههای مختلف حرکت کنند، و با تیمهای دیگر همکاری کنند.
همینطور در مقابل گیتهاب یک سرویس میزبانی برای پروژههای مبتنی بر Git است و این سرویس به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا کدهای خود را به یک مخزن (repository) آنلاین ارسال کنند، تغییرات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند، با همکارانشان همکاری کنند، مشکلات را گزارش دهند و کدهای دیگران را بررسی و بهبود بخشند. ضمن این نکات، GitHub یک جامعه بزرگ و فعال از توسعهدهندگان را به اشتراک گذاشته و فرایند توسعه نرمافزار را تسهیل میکند.
نحوه نصب git بر روی لینوکس
نصب Git بر روی سیستمهای لینوکس معمولاً از طریق مدیر بستههای توزیع مورداستفاده شما انجام میشود و در چنین شرایطی شما میتوانید از این دستورات ترمینال برای نصب استفاده کنید که بسیار هم آسان است. این کار در ترمینال لینوکس انجام میشود. پیشازاین آموزش نصب گیت در ویندوز 10 و سایر نسخه های سیستمعامل ویندوز نیز در اختیار شما قرار گرفت. به همین ترتیب امکان نصب گیت روی مک نیز از طریق ترمینال وجود دارد.
نصب git بر روی لینوکس:
1. بهروزرسانی لیست بستهها: ابتدا، لیست بستههای خود را با استفاده از دستور زیر بهروزرسانی کنید:
bash
sudo apt update
2. نصب Git: سپس، Git را با استفاده از `apt` نصب کنید:
bash
sudo apt install git
3. بررسی نصب: پس از نصب، میتوانید با استفاده از دستور زیر نسخه نصب شده Git را بررسی کنید:
bash
git –version
این دستور باید نسخه Git نصب شده روی سیستم شما را نمایش دهد.
نصب Git روی CentOS/RHEL:
1. نصب بستههای لازم: ابتدا، بستههای مورد نیاز برای نصب Git را نصب کنید:
bash
sudo yum install git
2. بررسی نصب: همانند روش نصب بر روی Ubuntu/Debian، پس از نصب، میتوانید با استفاده از دستور زیر نسخه نصب شده Git را بررسی کنید:
bash
git –version
پیشنهاد مطالعه: منابع pdf آموزش گیت
پیکربندی اولیه Git در لینوکس
پس از نصب Git، مهم است که تنظیمات اولیه مانند نام کاربری و ایمیل را پیکربندی کنید. این اطلاعات در تاریخچه commit های شما ذخیره میشود.
1. تنظیم نام کاربری:
bash
git config –global user.name
2. تنظیم آدرس ایمیل:
bash
git config –global user.email
3. بررسی تنظیمات:
برای مشاهده تمام تنظیمات، از دستور زیر استفاده کنید:
bash
git config –list
مطابق این دستورات کلیت نصب git بر روی لینوکس انجام شد.
دستور git clone در لینوکس چیست؟
دستور git clone در لینوکس برای کپیکردن یک مخزن گیت را از روی اینترنت یا از یک محل محلی به سیستم شما استفاده میشود. با اجرای این دستور، یک کپی کامل از مخزن گیت شما در محلی از سیستم شما ایجاد میشود. دستور git clone عموماً بهصورت مذکور استفاده میشود:
[آدرس مخزن] [مسیر محلی] git clone
- آدرس مخزن: آدرس اینترنتی یا محلی مخزن گیت که میخواهید کپی کنید.
- مسیر محلی: مسیر در سیستم شما که میخواهید کپی از مخزن گیت را در آنجا ایجاد کنید.
بهعنوانمثال، فرض کنید میخواهید مخزن گیتی به نام example را از آدرس اینترنتی https://github.com/user/example.git در سیستم خود کپی کنید و در مسیر home/user/projects ذخیره کنید، دستور “git clone به شکل ذیل خواهد بود:
git clone https://github.com/user/example.git /home/user/projects
این دستور، مخزن example را از آدرس اینترنتی مشخص شده دانلود کرده و در مسیر مشخص شده در سیستم شما کپی میکند.
نحوه استفاده از کدهای گیتهاب
این سیستم نهتنها یک مخزن متنباز است که برنامههای کاربردی و پروژههای نرمافزاری مختلف در آن ذخیره میشوند، بلکه ابزارهای متعددی برای مدیریت پروژه، کنترل نسخه، همکاری در توسعه نرمافزار، ایجاد و مدیریت مسائل (Issues) و درخواستهای تغییر (Pull Requests)، مستندسازی، نسخهبندی و انتشار نرمافزار، اتوماسیون و CI/CD (پیادهسازی پیوسته و ارسال پیوسته)، تحلیل کد و پروفایل سازی و غیره ارائه میدهد. این ابزار توسعه نرمافزار، به توسعهدهندگان امکان میدهد تا بهصورت همزمان و هماهنگ با یکدیگر، پروژههای نرمافزاری را ایجاد، توسعه، مدیریت و منتشر کنند.
استفاده از کدهای GitHub بستگی به نوع پروژه و مواردی که توسعهدهنده مورداستفاده قرار میدهد دارد.
1. دریافت کد از یک مخزن (Repository)
با استفاده از دستور git clone، میتوانید یک کپی از مخزن (repository) موردنظر را دریافت کنید. این کپی شامل همه فایلها، فولدرها و تاریخچه تغییرات (commit history) میشود. برای این کار، دستور زیر را در ترمینال وارد کنید:
[آدرس مخزن در گیتهاب] git clone
2. تغییرات و ارسال آنها (Commit and Push Changes)
پس از دریافت کد، با ویرایش فایلها و اعمال تغییرات، شما میتوانید تغییرات خود را ثبت (commit) و به مخزن اصلی (repository) بفرستید (push). برای این کار، به ترتیب از دستورات git add و git commit و git push استفاده میشود.
3. مشارکت در پروژههای Open Source
درصورتیکه شما قصد مشارکت در یک پروژه Open Source موجود را دارید، میتوانید Fork انجام داده و سپس تغییرات خود را اعمال کرده و Pull Request ارسال کنید. اگر تغییرات شما توسط مدیران پروژه قبول شود، آنها در مخزن اصلی اعمال میشود.
4. مدیریت شاخهها (Branches)
شما میتوانید شاخههای (branches) جدیدی از مخزن اصلی ایجاد کنید تا بتوانید بر روی ویژگیها یا تغییرات خاصی کار کنید بدون تغییردادن کد اصلی. این امر به شما امکان میدهد که کارهای مختلف را بهصورت مجزا و موازی انجام دهید و سپس تغییرات را با کد اصلی ادغام (merge) کنید.
5. مدیریت مشکلات (Issues)
میتوانید مسائل (issues) مربوط به پروژه را ایجاد کنید یا به مسائل موجود کامنت بگذارید. این امر به دیگران کمک میکند که مشکلات موجود را شناسایی و حل کنند.
پیشنهاد مطالعه: آموزش دانلود فایل از گیت هاب
6. مدیریت پروژههایی (Projects)
ضمن این موارد گیتهاب امکاناتی برای مدیریت پروژهها فراهم میکند که شامل تخصیص وظایف، پیگیری پیشرفت کار، و مدیریت کلی پروژه است.
استفاده از گیت روی لینوکس
پس از طی مراحل آموزش نصب git بر روی لینوکس، لازم است که کمی با نحوه استفاده از آن آشنا شوید؛ دقت کنید که گیت میتواند تأثیر زیادی در یادگیری شما و استفاده آسان از پلتفرم گیتهاب داشته باشد. ازاینرو اگر به برنامهنویسی و توسعه کد علاقهمند هستید بهصورت اکید به شما پیشنهاد میکنیم که از آن استفاده کنید.
1. ایجاد یک مخزن جدید:
برای ایجاد یک مخزن جدید، دستور git init را در دایرکتوری موردنظر اجرا کنید.
git init
2. افزودن فایلها به مخزن:
برای اضافهکردن فایلها به مخزن، از دستور git add استفاده کنید.
<نام_فایل> git add
3. ثبت تغییرات:
پس از افزودن فایلها، تغییرات را با دستور git commit ثبت کنید.
<پیام توضیحی درباره تغییرات> git commit -m
4. ارسال تغییرات به مخزن اصلی (Remote Repository):
درصورتیکه مخزن اصلی روی یک سرویس مانند GitHub یا GitLab وجود دارد، تغییرات را با دستور git push ارسال کنید.
git push origin master
5. دریافت تغییرات از مخزن اصلی:
برای دریافت تغییرات جدید از مخزن اصلی، از دستور git pull استفاده کنید.
git pull origin master
مشکلات متداول حین نصب git بر روی لینوکس
نصب گیت در لینوکس بهطورکلی به نظر میرسد که یک فرایند ساده است، اما ممکن است برخی از مشکلات رایج پیش بیاید. اگر با این راهحلها موفق نشدید، میتوانید جستجوی بیشتری انجام دهید یا در انجمنها و گروههای مربوطه سوال خود را مطرح کنید تا کاربران دیگر نیز به شما کمک کنند. همینطور میتوانید اطلاعات بیشتر را در بخش آموزش گیت و گیتهاب در مکتب خونه کسب کنید.
1. عدم وجود Git در مخازن رسمی
گاهی اوقات، Git به طور پیشفرض در بستههای مخزن اصلی توزیع لینوکس شما موجود نیست. در این صورت، میتوانید از مخازن اضافی استفاده کنید یا Git را بهصورت دستی از منبع اصلی آن دانلود و نصب کنید.
2. اجازه دسترسی ناکافی
ممکن است در هنگام نصب گیت، دسترسی کافی برای نصب فایلها یا تغییرات در سیستم شما وجود نداشته باشد. در این صورت، اجازه دسترسی لازم به کاربر خودتان یا استفاده از دستور sudo در اوقات لازم میتواند راهحل باشد.
3. مشکلات شبکه
علاوه بر موارد و نکاتی که در مورداستفاده و نصب گیت روی لینوکس ذکر شد؛ در برخی موارد، مشکلات در شبکه میتواند باعث ایجاد مشکل در دانلود یا نصب Git شود. مطمئن شوید که اتصال اینترنت شما فعال است و مشکلی در شبکه وجود ندارد.
پیشنهاد مطالعه: کار با کامیت در گیت به صورت لوکال یا ریموت
4. وابستگیهای ناکافی
ممکن است برخی از وابستگیهای نرمافزاری موردنیاز برای نصب Git در سیستم شما وجود نداشته باشد. در این صورت، باید این وابستگیها را نصب کنید.
5. نسخه قدیمی سیستمعامل
در برخی مواقع، نسخههای قدیمی از سیستمعامل ممکن است با نسخههای جدیدتر Git سازگار نباشند. در این صورت، بهتر است سیستمعامل خود را بهروزرسانی کنید یا نسخهای از Git را پیدا کنید که با آن سیستمعامل سازگار باشد.
6. دسترسی به سرورهای Git
گاهی اوقات، ممکن است مشکلات در دسترسی به سرورهای Git ایجاد شود، مانند فایروالها یا مسدودکردن دسترسی. اگر از یک فایروال استفاده میکنید، مطمئن شوید که اجازه دسترسی به سرورهای Git را دارید.
7. تداخل با برنامههای دیگر
ممکن است برخی برنامههای دیگر نصب شده در سیستم شما با نصب Git تداخل داشته باشند. در این صورت، باید بررسی کنید که آیا تداخلی وجود دارد یا خیر و برنامههای موردنظر را بهصورت جداگانه مدیریت کنید.
یادگیری و آموزش گیت و گیتهاب
یادگیری گیت و گیتهاب از اهمیت بسیاری برخوردار است، بهویژه برای افرادی که در زمینه توسعه نرمافزار و مدیریت پروژههای نرمافزاری فعالیت میکنند. گیت، یک سیستم کنترل نسخه متنباز است که امکانات مختلفی از جمله مدیریت تغییرات کدها، همکاری چندنفره، مدیریت شاخهها (برنچ) و رفع اشکال (باگ) را فراهم میکند.
اما گیتهاب بهعنوان یک پلتفرم میزبانی مخزنهای گیت، از اهمیت بسیاری برخوردار است. گیتهاب امکانات بیشتری از جمله مدیریت پروژهها، مشارکت و همکاری جمعی، امکان انجام آزمونهای خودکار (CI/CD)، مدیریت issueها و درخواستهای ادغام کد (Pull Request) را فراهم میکند. این پلتفرم به توسعهدهندگان این امکان را میدهد که پروژههای خود را بهصورت عمومی یا خصوصی منتشر کنند، با دیگران همکاری کنند و از مزایای اشتراکگذاری و همکاری در جامعه برنامهنویسی بهرهمند شوند. شما با نصب git بر روی لینوکس میتوانید از امکانات بینظیر توسعه آن بهرهمند شوید.
ضمن آن، یادگیری گیت و گیتهاب به توسعهدهندگان کمک میکند تا فرآیند توسعه نرمافزار را بهبود بخشند، همکاری و هماهنگی را تسهیل کنند و در نهایت کیفیت و بهرهوری پروژههای نرمافزاری خود را افزایش دهند. درصورتیکه علاقهمند به این کار هستید، دوره آموزش گیت و گیتهاب در مکتب خونه، میتواند نیازهای شما را برآورده سازد.
سخن پایانی
در این آموزش در مورد نصب git بر روی لینوکس و کلیات و مراحل آن گفتیم؛ گیت یک سیستم کنترل نسخه توزیع شده است که برای مدیریت تغییرات در کد منبع استفاده میشود و اکنون بهعنوان یکی از محبوبترین ابزارهای مدیریت نسخه در سطح جهان استفاده میشود. گیت امکاناتی ارائه میدهد که به توسعهدهندگان کمک میکند تا بهراحتی با همکاران خود هماهنگ شوند و تغییرات را مدیریت کنند. از ویژگیهای مهم گیت میتوان به شاخهها (برنچها)، ادغام کد (مرج)، پیگیری تغییرات (کامیت) و قابلیتهای کاری توزیع شده اشاره کرد.
بهعلاوه، گیت امکاناتی برای مدیریت تاریخچه تغییرات (commit history)، حل تداخل کدها (conflict resolution)، و مدیریت تغییرات پس از ادغام (post-merge changes) را فراهم میکند. این ابزار با استفاده از یک مدل توزیع شده، توسعهدهندگان را قادر میسازد تا بدون وابستگی به اتصال اینترنت یا سرور مرکزی، کد خود را مدیریت و پیگیری کنند. این ویژگی باعث شده که گیت برای توسعهدهندگانی که در شبکههای مختلف و با فرضیات متفاوت کار میکنند، بسیار مفید باشد. یک بار دیگر لازم به توضیح است که در مکتب خونه، میتوانید از آموزش گیت و گیتهاب هم استفاده کنید.