گیت هاب یکی از مهم‌ترین سرویس‌ها یا انجمن‌های برنامهنویسی و توسعه‌ی نرم افزار است. در گیت هاب برنامه نویسان زیادی از سراسر دنیا حضور دارند. شما می‌توانید با این افراد ارتباط برقرار کنید. مثلاً رفع خطای یک کد که از آن عاجز مانده‌اید، می‌تواند توسط دیگر اعضای گیت هاب انجام شود. هم‌چنین گیت هاب بستر بسیار ایده‌آل و مناسبی برای کارهای تیمی در یک پروژه به‌حساب می‌آید.
برای کار با گیت، ضروری است تا آموزش مقدماتی آن را دنبال کرده باشید. این‌که چطور می‌توان در گیت هاب ثبت نام کنیم، چگونه وارد پنل کاربری خود شویم، چطور پروژه را در گیت هاب آپلود کنیم و غیره از موضوعات مهمی هستند که در زمینه‌ی آموزش کار با گیت هاب مطرح می‌شوند.
در این مطلب به آموزش شروع کار با گیت پرداخته‌ایم. این مطلب تمام آن‌چه که برای شروع کار با گیت هاب نیاز دارید را به شما نشان خواهد داد. مطالعه‌ی این مطلب به تمام برنامه نویسان، توسعه دهندگان، طراحان وب و دیگر افرادی که علاقه‌مند به ورود به دنیای گیت هاب هستند، توصیه می‌شود.
گیت در برنامه نویسی
گیت یک سیستم کنترل ورژن (version control system) محسوب می‌شود. این سیستم در حقیقت محیطی را برای برنامه نویسان ایجاد کرده است تا بتوانند پروژه را به‌صورت تیمی پیش ببرند. پروژه‌هایی که در گیت تعریف می‌کنید متن باز هستند و در نتیجه هر توسعه دهنده‌ی دیگری قادر به تغییر کدها خواهد بود.
خلاصه این‌که گیت بستر فوق‌العاده‌ای را برای همکاری میان برنامه نویسان ایجاد کرده است. 
گیت هاب چیست؟
گیت هاب بر بستر گیت ساخته شده است. این سرویس میزبانی وب ویژه‌ی برنامه‌نویسان بوده و هدف آن کنترل نسخه‌ی نرم افزار است. در سرویس گیت هاب، شما می‌توانید ریپازیتوری جدید ایجاد کرده و کدهای پروژه‌ی خود را با تمام برنامه نویسان در سراسر دنیا به اشتراک بگذارید.
گیت لب چیست؟
گیت لب (Gitlab) هم مانند گیت هاب، یک سیستم کنترل نسخه است. این سرویس با زبان برنامهنویسی go , ruby ساخته شده است. گرچه پلت‌فرم گیت لب با گیت هاب بسیار مشابه هستند و هر دو در حقیقت هدف واحدی دارند، اما تفاوت‌های ظریفی نیز میان این دو پلت فرم دیده می‌شود که در بخش‌های بعدی بدان اشاره شده است.
پیشنهاد مطالعه: آموزش نصب گیت و گیت هاب روی ویندوز، لینوکس و مک
تفاوت‌های گیت هاب و گیت لب
پیش‌تر، توضیحات کلی در رابطه با سرویس گیت هاب و گیت لب ارائه دادیم. در این بخش از آموزش شروع کار با گیت، قصد داریم تا مهم‌ترین تفاوت‌های میان این دو سرویس را ذکر کنیم. 
- تعیین میزان و سطح دسترسی
- CI/CD (تأثیرگذار در زمان پروژه)
- گزارش مشکلات
- درون‌ریزی و برون‌ریزی
- امکان استفاده برای کاربران ایرانی (تحریم نبودن سرویس)
- تعداد کاربران و قدمت سرویس
با وجود تفاوت‌های ظریف میان این دو سرویس، هر دوی آن‌ها از بهترین بسترها برای توسعه‌دهندگان و برنامه نویسان به شمار می‌آیند.
چرا باید گیت هاب را یاد بگیریم؟
اگر برایتان پرسش است که چرا باید به آموزش شروع کار با گیت هاب بپردازیم، در این بخش پاسخ مناسبی دریافت خواهید کرد. گیت هاب یک شبکه‌ی عظیم از تمام برنامه نویسان و توسعه دهندگان در سراسر دنیا ایجاد کرده است. جوین شدن به این گروه، مزایای زیادی را به دنبال خواهد داشت. به عنوان مثال شما دریایی از دانش برنامه نویسی را در گیت هاب پیدا می‌کنید که نظیر آن در جای دیگری نیست.
از سوی دیگر، همکاری بین اعضای این تیم گسترده، سبب می‌شود تا کدهای پروژه به اشتراک گذاشته شده و اشکال‌یابی و رفع خطا در آن ساده‌تر انجام شود. زیرا افراد دیگر هم می‌توانند ضمن دسترسی به کدهای برنامه‌های شما، به شما کمک کنند تا آن‌ها را بهینه‌تر بنویسید.
مزیت‌های استفاده از گیت هاب تنها در این موارد خلاصه نمی‌شود. شما می‌توانید ورژن‌های مختلفی از نرم افزار خود ایجاد کنید. هرگونه تغییر در سورس کد برنامه، در قالب برنامه‌ای مجزا ذخیره می‌شود. بنابراین نرم افزار ورژن‌بندی شده و امکان سوییچ به هر ورژن از برنامه وجود خواهد داشت.
گیت هاب هم‌چنین امکانات خوبی برای مستندسازی و ایجاد گزارشات از نرم افزار می‌دهد. این مستندات به کاربران نشان می‌دهد که چطور باید از برنامه استفاده کنند و یا وضعیت باگ‌های نرم افزار چطور بوده است.
خلاصه این‌که اگر در زمینه‌ی برنامهنویسی و توسعه‌ی نرم افزار فعالیت دارید، هر آن‌چه که نیاز دارید در گیت هاب جمع‌آوری شده است. پس گیت هاب می‌تواند به عنوان یک ابزار الزامی و بسیار کاربردی برای شما و پروژه‌هایتان باشد. بنابراین ضروری است تا کار با گیت هاب را بیاموزید.
چطور گیت هاب را یاد بگیریم؟
برای یادگیری گیت هاب، منابع زیادی وجود دارد. شما می‌توانید از Pdf آموزش گیت هاب، مقالات آموزشی منتشر شده در وب‌سایت‌های معتبر و دوره‌های آموزش گیت هاب استفاده کنید. آن‌چه اهمیت دارد این است که این منابع بتوانند تمام نیازهای شما برای کار با گیت هاب را پوشش‌دهی کنند. بنابراین ضروری است تا سرفصل‌های آموزشی را به‌دقت مطالعه کرده تا بهترین اموزش گیت هاب را انتخاب نمایید.
اگر به دنبال منبع آموزش گیت به زبان ساده هستید، توصیه می‌کنیم تا این آموزش‌ها را از آکادمی مکتب خونه دنبال کنید. در مکتب خونه مقالات و دوره‌های آموزشی برای یادگیری و کار با گیت هاب قرار داده شده است. این آموزش‌ها، به‌طور کامل شما را با گیت هاب و ویژگی‌های آن و هم‌چنین چگونگی عملکرد این برنامه آشنا خواهد کرد.
برای یادگیری بهتر، توصیه می‌کنیم مطابق هر مرحله از آموزش، کار با git را به‌صورت عملی پیش ببرید. مثلاً زمانی که آموزش گیت را برای ثبت نام و ورود به گیت هاب می‌خوانید، بهتر است هم‌زمان اکانتی ایجاد کرده و مراحل را تکرار کنید.
پیشنهاد مطالعه: آموزش ساخت اکانت گیت هاب
آموزش شروع کار با گیت
برای کار با گیت، می‌بایست روند مخصوصی را طی کنید. در این روند، هدف آن است تا با مفاهیم و کارکردهای این سرویس آشنا شده و شیوه‌ی به‌کار گیری آن را بیاموزید.
- آشنایی با مفاهیم گیت، گیت هاب و دیگر مفاهیم مرتبط
ابتدایی‌ترین مرحله‌ای که برای آموزش شروع کار با گیت انتظار می‌رود، آشنایی با مفاهیم پایه‌ی این مبحث است. شما باید بدانید گیت چیست، گیت هاب و گیت لب چه کارهایی می‌کنند و غیره.
- آموزش ثبت نام در گیت هاب و ورود به پنل کاربری
در این مرحله، شیوه‌ی ایجاد حساب کاربری در گیت هاب را می‌آموزید. برای دسترسی به امکانات گیت هاب، می‌بایست در این وب سایت ثبت نام کنید.
- آموزش نصب گیت هاب برای سیستم عامل (ویندوز یا مک)
در این مرحله، با نصب گیت روی سیستم عامل آشنا خواهید شد. در منابع آموزشی مختلف، آموزش نصب گیت به تفکیک نوع سیستم عامل (ویندوز، مک یا لینوکس) بیان می‌شود.
- آموزش اصطلاحات رایج در گیت هاب
شناخت اصطلاحات رایج و مفاهیم اساسی گیت هاب، از مهم‌ترین موضوعاتی است که در شروع کار با گیت، مطرح خواهد شد. در این مرحله، با تمام اصطلاحات خاص در زمینه‌ی گیت هاب آشنا می‌شوید. آشنایی با اصطلاحات گیت هاب به شما کمک می‌کند تا مطالعه‌ی منابع آموزشی نیز ساده‌تر شود.
- آموزش ساخت رزومه در گیت هاب
داشتن یک رزومه‌ی قوی به شما کمک می‌کند تا دیگر برنامه‌نویسان و شرکت‌ها، شما را بهتر بشناسند. در نتیجه فرصت‌های همکاری بیش‌تری در گیت هاب به‌وجود می‌آید. در این مرحله، چگونگی ساخت یک رزومه و پروفایل قوی در گیت هاب را یاد می‌گیرید.
- آموزش ایجاد ریپازیتوری
ریپازیتوری یا مخزن در حکم یک دایرکتوری برای پروژه‌ی شماست. در این مرحله با نحوه‌ی تعریف ریپازیتوری آشنا خواهید شد. بعد از ایجاد ریپازیتوری، شما قادر هستید تا سورس کدهای مختلف را در آن قرار دهید.
- آموزش آپلود و تعریف پروژه در ریپازیتوری‌های گیت هاب
در این مرحله، یاد می‌گیرید که چطور در ریپازیتوری ایجاد شده، کدهای پروژه و برنامه‌ی خود را وارد کنید.
- آموزش ذخیره‌ی تغییرات در گیت هاب
هر گونه تغییر در کدهای پروژه، در نسخه‌ی مجزایی از آن ذخیره خواهد شد. در این سرفصل با چگونگی انجام این کار آشنا می‌شوید.
- آموزش تاریخچه و استفاده از آن برای بازگردانی تغییرات لحاظ شده
History یا تاریخچه، روند کلی تغییرات را نشان می‌دهد. این قابلیت برای عدم اعمال و بازگردانی تغییرات لحاظ شده کاربرد دارد که در این مرحله با آن آشنا خواهید شد.
- معرفی دستورات گیت
دستورات مختف گیت، امکان استفاده از قابلیت‌های آن را می‌دهند. شما باید با کد این دستورات و عملکرد هر یک از آن‌ها آشنا شوید.
- بررسی امکانات گیت هاب
در این سرفصل، شما امکانات مختلف و ویژگی‌های گیت هاب را می‌آموزید.
- آموزش تنظیمات گیت هاب
در این مرحله با تنظیمات گیت هاب آشنا می‌شوید.
- آموزش کار گروهی و تیمی در گیت هاب
یکی از قابلیت‌های گیت هاب، کارهای تیمی برنامه نویسی و توسعه‌ی نرم افزاری است. در این مرحله با حساب کاربری تیمی و نحوه‌ی استفاده از آن آشنا خواهید شد.
- آشنایی با گیت لب و مشارکت در پرو‌ژه‌ها
در این مرحله با سرویس گیت لب که مانند گیت هاب برمبنای گیت نوشته شده است، آشنا خواهید شد.
نحوه‌ی ثبت نام در گیت هاب
نخستین گام برای آموزش شروع کار با گیت، یادگیری چگونگی ثبت نام در گیت هاب است. برای این کار می‌بایست در مرورگر خود، آدرس گیت هاب (GitHub.com) را وارد کنید. سپس از گوشه‌ی بالا و سمت راست، گزینه‌ی sign up را انتخاب کنید. مراحل ثبت نام در این سایت به سادگی ثبت نام رایج در دیگر وب سایت‌ها است. 
بعد از انتخاب نام کاربری و پسورد، با ارائه‌ی ایمیل معتبر، ایمیل تأیید به نشانی شما ارسال خواهد شد. برای تأیید این پیام، می‌بایست به سراغ ایمیل خود بروید و آن را تأیید کنید. در مراحل بعدی ثبت نام، از شما نوع اکانت گیت هاب درخواست می‌شود. شما می‌توانید اکانت خود را از نوع رایگان، تیمی و سازمانی انتخاب کنید. توضیحات مفصل‌تر انواع اکانت را می‌توانید در دیگر منابع جست‌وجو کنید.
در مراحل بعدی، از شما اطلاعاتی در رابطه با دلیل استفاده‌تان از گیت هاب و میزان تسلط شما روی برنامهنویسی، خواسته می‌شود. بعد از این مراحل، اکانت شما در گیت هاب ساخته شده و به صفحه‌ی داشبورد خود هدایت خواهید شد.
نحوه‌ی ورود به گیت هاب
برای ورود به پنل کاربری خود در گیت هاب، ابتدا می‌بایست در آن ثبت نام کرده باشید. سپس با مراجعه به آدرس سایت گیت هاب (GitHub.com)، از گوشه‌ی بالا و سمت راست گزینه‌ی sign in را انتخاب کنید. در این مرحله می‌بایست آدرس ایمیل و پسوردی که در هنگام ثبت نام وارد کرده‌اید، را در محل مربوطه نوشته و دکمه‌ی sign in را بزنید تا وارد پنل کاربری خود شوید.
* نکته: بهتر است ایمیل و پسورد مربوطه را در محلی امن نگهداری کنید تا از فراموشی آن جلوگیری به عمل آورید. در عین حال اگر پسورد خود را فراموش کردید، از گزینه‌ی forgot password استفاده کنید تا مراحل بازیابی رمز عبور آغاز شود.
نحوه‌ی نصب گیت
برای سیستم عامل‌های ویندوز، مک و لینوکس، می‌توانید گیت را نصب کنید. شما می‌توانید برای نصب گیت روی سیستم عامل خود از ترمینال استفاده کنید. در ادامه، روش نصب گیت برای سیستم عامل مک، ویندوز و لینوکس آورده شده است. 
آموزش نصب گیت روی سیستم عامل مک
برای نصب گیت روی سیستم عامل مک، روش‌های مختلفی وجود دارد. شما می‌توانید این کار را با نصاب گیت انجام دهید. اگر از این روش استفاده کنید، نصب گیت کار پیچیده‌ای نخواهد بود. در این روش، ابتدا به سایت رسمی گیت مراجعه کنید. در این وب سایت به دنبال نصاب مناسب برای سیستم عامل مک باشید. معمولاً راهنمایی کاملی برای چگونگی استفاده از نصاب گیت ارائه می‌شود.
روش دیگر، استفاده از homebrew است. در این روش با وارد کردن دستور زیر در ترمینال مک، می‌توانید نصب گیت را آغاز کنید.
brew install git $
در پایان، دستور زیر را وارد کنید تا از نصب آن روی سیستم عامل اطمینان حاصل کنید.
git —version $
چه از روش نصاب گیت استفاده کرده باشید و چه از روش homebrew، در پایان نصب می‌بایست تنظیمات و پیکربندی گیت را انجام دهید. برای این کار از دستورات زیر استفاده کنید.
git config –global user.name “YOUR_NAME” $
git config –global user.email ”YOUR@EMAIL.com” $
در دستورات بالا به‌جای YOUR_NAME نام کاربری و به جای YOUR@EMAIL.com آدرس ایمیل خود را بنویسید.
آموزش نصب گیت روی سیستم عامل ویندوز
برای نصب گیت روی سیستم عامل ویندوز، استفاده از نصاب گیت توصیه می‌شود. مانند آن‌چه در بخش قبلی بیان شد، ابتدا با مراجعه به وب سایت گیت، آخرین نسخه‌ی نصب کننده‌ی گیت را دانلود کنید. بعد از اتمام دانلود، فایل را باز کرده و گزینه‌ی yes را بزنید تا مراحل نصب آغاز شود. توصیه می‌کنیم در تنظیمات مراحل، تغییری لحاظ نکنید و با همان تنظیمات پیش‌فرض next را بزنید تا به مرحله‌ی نصب برسید.
بعد از پایان نصب، با وارد کردن دستور زیر می‌توانید از نصب صحیح مطمئن شوید.
git -version $
برای پیکربندی بعد از نصب، باید خط فرمان را باز کرده و دستورات زیر را در آن بنویسید.
git config –global user.name “YOUR_NAME” $
git config –global user.email ”YOUR@EMAIL.com” $
مشابه با آن‌چه در بخش قبل بیان شد، در این‌جا نیز به‌جای YOUR_NAME نام کاربری و به جای YOUR@EMAIL.com آدرس ایمیل خود را بنویسید.
آموزش نصب گیت روی سیستم عامل لینوکس
برای نصب روی سیستم عامل لینوکس، بسته به نوع توزیع سیستم عامل خود، باید از دستورات مختلفی استفاده کنید.
نصب گیت در توزیع لینوکس ابونتو و دبیان با تایپ دستور زیر، مقدور خواهد بود.
- sudo apt-get install git
نصب گیت در توزیع لینوکس فدورا با تایپ دستور زیر، مقدور خواهد بود.
- sudo yum install git
هم‌چنین شما می‌توانید از دستور زیر در این توزیع استفاده کنید.
- sudo dnf install git
معرفی اصلاحات رایج در گیت هاب
پیش از آن‌که به آموزش شروع کار با گیت بپردازیم، ضروری است تا با اصطلاحات و واژگان رایج در این زمینه آشنا شوید. دانستن این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا آموزش‌ها را ساده‌تر دنبال کنید.
مخزن یا Repository
یکی از رایج‌ترین واژگان دنیای گیت هاب، مخزن یا همان Repository است. Repository را مانند یک دایرکتوری در نظر بگیرید که در درون آن، کدها یا سورس برنامه و پروژه‌ی شما نگهداری می‌شود. به‌طور کلی شما می‌توانید مخازن مربوط به پروژه‌ی خود را به‌صورت لوکال یا محلی در سیستم خود نگهداری کرده و یا آن را در پلت‌فرم‌های آنلاین مانند گیت هاب بگذارید.
Commit
اصطلاح Commit برای ذخیره سازی یک‌سری تغییرات در کدها و سورس برنامه به کار برده می‌شود. برای Commit کردن در محیط گیت هاب، شما می‌توانید توضیحاتی نیز داشته باشید که بعدها با مراجعه به آن متوجه نوع تغییرات شوید. در حقیقت فرآیند Commit، یک ایمیج از کار شما در زمان خاص به وجود می‌آورد.
Git branch
Git branch یا شاخه، نوعی توسعه از نرم افزار است که روی ورژن اصلی تأثیری نمی‌گذارد. برای درک این موضوع تصور کنید یک کپی از برنامه ایجاد شده که تغییرات جدید روی نسخه‌ی کپی اثر می‌گذارد. بنابراین ورژن اصلی برنامه بدون تغییر باقی خواهد ماند.
Clone
کلون کردن به معنای کپی کردن است. زمانی که شما یک ریپازیتوری را در سیستم خود کپی می‌کنید، می‌توانید از دستورات کلون گیت هاب استفاده کنید. این‌طور به تمام سورس کد و Commitهای آن ریپازیتوری دسترسی خواهید داشت.
Git bash
Git bash یک برنامه‌ی کاربردی برای سیستم عامل ویندوز است. این برنامه یک ترمینال است که به شما امکان آن را می‌دهد تا از طریق نوشتن دستورات مختلف، بتوانید با سیستم عامل ارتباط برقرار کنید.
Pull
از Pull برای به‌روزرسانی ریپازیتوری یا همان مخزن استفاده می‌شود. این دستور به شما امکان دریافت تغییرات از مخزن گیت را می‌دهد.
Push
واژه‌ی Push به معنای هل دادن است. در گیت هاب Push برای ارسال پروژه به مخزن گیت هاب به کار می‌رود.
Fork
Fork کردن پروژه به معنای ایجاد یک کپی کامل از برنامه و سورس کدهای یک توسعه دهنده‌ی دیگر روی حساب کاربری خودمان است.
نحوه‌ی ایجاد ریپازیتوری در گیت هاب
همان‌طور که در تعریف ریپازیتوری ذکر کردیم، از مخزن برای دایرکتوری یا پوشه‌ی کدها و سورس برنامه استفاده می‌شود. پس پیش از آن‌که بخواهیم کدها را در گیت هاب آپلود کنیم، باید با روش ایجاد ریپازیتوری جدید آشنا باشیم. در این بخش از آموزش شروع کار با گیت، به این موضوع پرداخته‌ایم. 
برای ساخت دایرکتوری در گیت، ابتدا باید اکانت در گیت هاب داشته باشید. پس اگر اکانتی ندارید، ابتدا آن را بسازید و سپس به اکانت خود وارد شوید. اکنون از گوشه‌ی بالا و سمت راست پنل کاربری خود گزینه‌ی + را انتخاب و از منوی باز شده روی گزینه‌ی new repository کلیک کنید.
در مرحله‌ی بعدی، می‌بایست اطلاعات ریپازیتوری که می‌خواهید بسازید را وارد کنید. نام ریپازیتوری و دیگر اطلاعات خواسته شده را تکمیل کنید و سپس روی گزینه‌ی create repository کلیک کنید تا مخزن مورد نظر ساخته شود.
- نکته: شما می‌توانید ریپازیتوری‌های خود را از نوع public یا private تعریف کنید. روشن است که ریپازیتوری public برای عموم کاربران گیت هاب قابل رؤیت خواهد بود.
کلام پایانی
در این مطلب به آموزش شروع کار با گیت پرداختیم. ابتدا مفهوم گیت هاب را شرح داده و سپس مسیر یادگیری آن را شرح دادیم. در این مطلب هم‌چنین به آموزش ایجاد حساب کاربری در گیت، ورود به گیت هاب، نصب گیت، ایجاد ریپازیتوری و معرفی اصطلاحات رایج در آن پرداختیم.
شما می‌توانید آموزش‌های بیش‌تر در زمینه‌ی گیت و گیت هاب را از مقالات آموزشی و دوره‌های مکتب خونه دنبال کنید. آشنایی با دستورات مختلف گیت و امکانات مختلف آن، به شما کمک می‌کند تا بهترین استفاده از این ابزار را داشته باشید.
آموزش گیت هاب در مکتب خونه
اگر به گیت هاب علاقه‌مند هستید و قصد دارید تا با این سرویس فوق‌العاده، کار کنید؛ می‌توانید بهترین آموزش‌ها را از مکتب خونه دنبال کنید. در مکتب خونه، لابه‌لای مقالات علمی و دوره‌های آموزشی در زمینه‌ی گیت هاب، با نکات خوبی از شیوه‌ی کار و ویژگی‌های این سرویس آشنا خواهید شد. شرکت در دوره‌های آموزش گیت مکتب خونه برای تقویت رزومه‌ی شما و افزایش مهارت‌های کاربردی، توصیه می‌شود.
