گیت هاب چیست؟

منظور از گیت هاب چیست

می‌توان گفت دنیای امروز برمبنای برنامه‌نویسی بنا شده است. در واقع بسیاری از محصولاتی که زندگی ما را راحت‌تر کرده‌‌اند از طریق همکاری تیم‌های برنامه نویسی به وجود آمده‌اند. گوگل، اینستاگرام و اسنپ چند نمونه ساده از محصولاتی‌اند که توسط تیم‌های برنامه‌نویسی ساخته شده و به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی امروز ما بدل شده‌اند. در ادامه با مفهوم گیت هاب چیست آشنا خواهیم شد.

 

ویدیو پییشنهادی : آموزش Git

 

گسترش این کار تیمی در زمینه برنامه‌نویسی، نیاز برای وجود پلتفرم‌هایی با امکان ذخیره و ایجاد تغییرات در کدهای بلند و چندبخشی را گسترش داده است. در حال حاضر ده‌ها پلتفرم کنترل پروژه‌های نرم‌افزاری در سراسر دنیا فعالند که در صدر آن‌ها نام گیت هاب به چشم می‌خورد. در این مطلب می‌خواهیم ببینیم که «گیت هاب چیست»

git و گیت هاب چیست

برای شناخت سایت گیت هاب و ویژگی‌های آن بهتر است ابتدا شما را با مفهوم گیت آشنا کنیم. برنامه‌نویسانی که به صورت تیمی و پروژه‌ای به کد زنی می‌پردازند با این مفهوم آشنا هستند. گیت سیستم کنترل نسخه توزیع شده (Distrubuted Version-Control) است که مسئولیت حفظ و نگهداری سورس کد را بر عهده دارد. زمانی که چندین برنامه‌نویس روی یک پروژه نرم‌افزاری کار می‌کنند، نیاز به گیت به شدت حس می‌شود. در واقع بدون گیت کار کردن روی پروژه‌های بزرگ و پیچیده عملی نخواهد بود.

 

 

اولین نسخه گیت در سال 2005 توسط پدیدآورنده لینوکس ساخته شد و تحول عظیمی را در صنعت برنامه‌نویسی ایجاد کرد. مهم‌ترین امتیازی که گیت به برنامه‌نویسان داد، سازماندهی بهتر تیم‌های نرم‌افزاری و کارآمدی بیشتر برای پروژه‌های بزرگ بود. اساس بسیاری از استارتاپ‌های امروزی بر استفاده از گیت بنا شده و برنامه‌نویسان برای ورود به آن‌ها باید کار با گیت را بلد باشند.

گیت به سرپرست تیم اجازه می‌دهد میزان دسترسی اعضا به بخش‌های مختلف کد را کنترل کرده و برای تغییرات، نسخه‌های آزمایشی تهیه کند. امروزه گیت‌های مختلفی در ایران و جهان مشغول به کار هستند و گیت‌هاب محبوب‌ترین آن‌هاست. در ادامه قصد داریم با این پلتفرم محبوب بیشتر و دقیق‌تر آشنا شویم.

 

مقاله پییشنهادی : آموزش علم داده (Data Science) با پایتون

مخزن کد گیت هاب چیست

اگر قصد آَشنایی با گیت‌هاب را داشته باشید، یکی از اولین مفاهیمی که به آن برمی‌خورید مفهوم مخزن (Repository) خواهد بود. ممکن است در مطالب دیگر این مفهوم را تحت عنوان «انبار» یا «منبع» نیز شنیده باشید. در انگلیسی نیز به صورت خلاصه آن را Repo می‌نامند. تمام این نام‌ها به یک آدرس URL در فضای گیت‌هاب اشاره دارد که پروژه در آن ذخیره شده است.

Fork یا Branch نیز به شاخه‌ای از کد شما اطلاق می‌شود که برای ایجاد تغییرات حساس ایجاد می‌کنید. در این حالت، یک شاخه از کد کپی شده و تغییرات بدون صورت گرفتن در منبع اصلی، روی آن صورت می‌گیرند. ویژگی Forking یک کاربرد دیگر نیز دارد. یک برنامه‌نویس می‌تواند با گرفتن یک انشعاب (شاخه) از کد برنامه‌نویس دیگری، برنامه جدیدی بر آن اساس بسازد. در صورتی که کد اصلی تغییر پیدا کند این تغییر در کدهایی که بر اساس آن نوشته شده‌اند نیز اعمال خواهد شد. لازم به ذکر است این فعالیت در گرو اجازه صاحب کد اصلی خواهد بود.

در صورتی که صاحب کد اجازه‌ی استفاده از آن را به دیگر توسعه‌دهندگان بدهد، آن‌ها می‌توانند با استفاده از این کد یا بخشی از آن برنامه‌های جدید بسازند. این فعالیت‌ها در صفحه اول اکانت گیت هاب هر دو طرف ثبت خواهد شد. گیت‌هاب برای برنامه‌نویسان فراتر از یک گیت ساده است. تمام گیت‌های موجود یک سری امکانات را به کاربر ارائه می‌کنند اما گیت‌هاب توانسته است گوی سبقت را از رقیبان برباید. در ادامه علت این اتفاق را بررسی خواهیم کرد.

 

مقاله پییشنهادی : تفاوت های علم داده و هوش مصنوعی چیست

امکاناتی همچون شبکه های  اجتماعی

گیت‌هاب شبیه یک شبکه اجتماعی مخصوص برنامه‌نویسان است. این پلتفرم فراتر از یک مخزن کد عمل کرده و می‌تواند رزومه‌ی آنلاین و به‌روز آن‌ها باشد. در صفحه گیت هاب هر فرد، تمام پروژه‌های او و تمام مشارکت‌های او در دیگر پروژه‌ها به نمایش درمی‌آیند. همچنین اگر کد شما باعث به‌وجود آمدن یک کد دیگر بشود، امکان دیدن آن برای دیگران وجود دارد. از این طریق برنامه‌نویسان می‌توانند فعالیت‌های خود را به صورت آنلاین ثبت کنند.

 

 

امکان بحث در مورد کدها و تغییرات ورژن‌‌های مختلف آن‌ها نیز در گیت هاب وجود دارد. شما با باز کردن هر منبع کد، مجموعه‌ای تغییرات ایجاده شده، ورژن‌های مختلف، برنامه‌نویسان مشارکت کننده و نظرات دیگر برنامه‌نویسان را مشاهده کنید. وجود این امکانات در کنار رابط کاربری روان و آسان، گیت‌هاب را به یکی از بهترین گزینه‌های موجود بین رقیبانش بدل کرده است. اما این رقیبان کیستند؟ آیا در تمام زمینه‌ها از گیت هاب ضعیف‌ترند؟

رقبای گیت هاب

محبوبیت بالای گیت‌هاب باعث شده تا بسیاری از افراد با رقبای این پلتفرم غریبه باشند. اما باید بدانید که گیت هاب رقبای زیادی دارد و این رقبا در سال‌های اخیر خود را به جایگاه گیت هاب نزدیک کرده‌اند. در واقع بعضی از این رقبا برتری مخصوص به خود را در یک یا چند جنبه نسبت به گیت هاب ایجاد کرده‌اند. در ادامه ده رقیب برتر گیت‌هاب را مشاهده می‌کنید:

• GitLab
• Microsoft Team Foundation Server
• BitBucket
• Phabricator
• Assembla
• CircleCI
• Jenkins
• BeansTalk
• Gerrit
• SourceForge

تفاوت گیت لب با گیت هات چیست

یکی از مهم‌ترین رقبای گیت هاب در میان سیستم‌های کنترل ورژن، گیت لب است. این پلتفرم در سال‌های اخیر در حال تلاش برای دستیابی به سهم بیشتر از بازار و کنار زدن گیت هاب است. بهترین امتیازی که در مورد گیت لب از آن یاد می‌شود، امکانات بیشتر در نسخه رایگان است. بسیاری از امتیازات گیت هاب پس از ثبت اکانت پولی برای شما قابل استفاده خواهند بود.

 

 

در گیت لب علاوه بر کمتر بودن محدودیت نسخه رایگان، امکان کار با سطح دسترسی افراد مختلف نیز با جزییات بیشتری وجود دارد. کسانی که با گیت‌هاب کار می‌کنند تنها می‌توانند به افراد از بین امکان خواندن یا خواندن و نوشتن یکی را بدهند در حالی که در گیت لب می‌توان سطح دسترسی افراد مختلف به بخش‌های کد را با توجه به نقششان در تیم تعیین کرد.

پیدا کردن مشکلات کد

در مورد پیدا کردن مشکلات کد، هر دو پلتفرم امکانات خوبی را در اختیار تیم‌های نرم‌افزاری قرار داده و از این لحاظ برابرند. شما در این دو می‌توانید مشکلات کد خود را در محیطی گرافیکی یافته و پس از ثبت، آن را بر عهده یکی از اعضای تیم بگذارید. امکان نوشتن توضیحات و عنوان مشکل نیز برای شما وجود خواهد داشت.

 

مقاله پییشنهادی : منظور از گیت Git چیست

 
گیت ‌لب از لحاظ سازگاری با دیگر گیت‌ها بسیار قوی عمل می‌کند. شما چه بخواهید کد خود را برای استفاده در گیت‌های دیگر Export کنید و چه بخواهید کدهای پلتفرم دیگری را جهت استفاده Import نمایید، گیت لب گزینه بهتری نسبت به گیت هاب خواهد بود. گیت هاب از کار بر روی یکپارچه شدن با دیگر سیستم‌ها سرباز زده و قصد دارد یکه‌تاز بازار باشد. گیت لب در طرف مقابل به آرامی و با ایجاد برتری در زمینه‌هایی که مورد سهل‌انگاری گیت هاب واقع شده‌اند، به سمت جایگاه این برند در بازار قدم برمی‌دارد. تکیه زدن بر صدر بازار در سال‌های آینده توسط گیت لب دور از ذهن نیست.

آموزش ابتدایی کار با گیت هاب

برای شروع کار تنها کافیست وارد سایت گیت هاب شده و اکانت گیت هاب خود را بسازید. پس از تایید ایمیل وارد صفحه پنل کاربری خود خواهید شد. در بالای این صفحه سمت راست یک علامت جمع + وجود دارد که برای ایجاد پروژه یا مخزن کد جدید است. همچنین می‌توانید مخازن کد خود را import کرده روی آن‌ها کار کنید. امکان ثبت تیم یا شرکت نیز در این بخش وجود دارد.

اگر روی New Repository کلیک کنید با این صفحه روبرو خواهید شد.

 

 

در این صفحه علاوه بر نام‌گذاری و درج توضیحات برای مخزن کد یا سورس کدتان، عمومی یا خصوصی بودن آن، نام صاحب و فایل‌های مربوطه (مثل لایسنس) را مشخص می‌کنید. برای اکانت‌های رایگان در گیت‌هاب تنها امکان ساخت سه مخزن خصوصی کد وجود خواهد داشت. در انتها کلیک سبزی که پایین صفحه است را بفشارید و سورس کد خود را نهایی کنید.

ایجاد تغییرات در سورس کد

یکی از بهترین ویژگی‌های گیت هاب، امکان Branching برای اعمال تغییرات حساس در کد است. پیشتر گفتیم که در این روش، یک کپی از کد برای ساخت ورژن آزمایشی در اختیار برنامه‌نویس قرار می‌گیرد. برای انجام این کار روی پروژه خودتان کافیست به صفحه سورس کد ایجاد شده رفته و در صدر لیست فایل‌ها روی زبانه کلیک کنید. در بخشی که پیش روی شما قرار می‌گیرد اسم Branch خود را نوشته و ثبت کنید. حالا شما یک نسخه اصلی و یک کپی از کد دارید که می‌توانید بدون ترس از خراب شدن کد اصلی، تغییرات مورد نظرتان را روی انشعاب (Branch) ایجاد شده اعمال نمایید.

برای انجام این تغییرات بر روی آیکون مداد کلیک کنید تا کد باز شود. حال می‌توانید تغییر مورد نظر را ایجاد کنید. مثلا یک خط را پاک کرده یا چند خط اضافه کنید. به این کار Commit گفته می‌شود. هر تغییر (Commit) نیازمند یک توضیح نیز هست. شما باید علت اعمال تغییر را برای دیگر اعضای تیم توضیح بدهید تا از این طریق از گیج شدن آن‌ها در هنگام بررسی هزاران خط کد جلوگیری کنید.

 

 

در پایین صفحه دکمه‌ی Commit Changes وجود دارد که با کلیک روی آن، تغییرات مورد نظر اعمال خواهند شد. بالای این دکمه نیز دو گزینه وجود دارد که در صورت انتخاب اولی، تغییر در انشعاب موجود ذخیره شده و در صورت انتخاب دومی، تغییر در یک انشعاب جدید قرار گرفته و درخواست Pull برای صاحب اصلی کد ارسال می‌شود. با انتخاب گزینه دوم تغییرات پس از تایید سرپرست تیم یا صاحبان کد اعمال خواهد شد.

Pull Requests

یکی از بهترین کاربردهای گیت هاب در زمینه امکان مشارکت برنامه‌نویسان از سراسر دنیا در یک پروژه اوپن سورس و بهبود آن است. برنامه‌نویسان می‌توانند با ارسال درخواست Pull تغییر مورد نظر خود را به اطلاع صاحبان کد برسانند. اگر این درخواست مورد قبول واقع شود این مشارکت به صورت رزومه در صفحه برنامه‌نویس ثبت خواهد شد.

 

 

صاحب سورس کد می‌تواند در صورت نیاز، کد نوشته شده را با کد اصلی خود ادغام (Merge) نماید. امکان بحث در مورد تغییرات مختلف و تبادل نظر نیز برای تمام توسعه‌دهندگان فراهم خواهد بود. بهترین ویژگی‌های گیت‌هاب همین از بین بردن مرزها برای برنامه‌نویسان و امکان همکاری و تبادل نظر از سراسر دنیا است.

کلام آخر

کار با گیت‌های مختلف در دنیای امروز و به‌خصوص در اکوسیستم کسب‌وکارهای الکترونیک، به بخشی جدایی‌ناپذیر تبدیل شده است. در این میان ابزارهای مختلفی در راستای عملکرد گیت شکل گرفته‌اند. خاص بودن سایت گیت هاب به علت ارائه فضایی است که در آن برنامه‌نویسان می‌توانند به انتقال تجربه پرداخته و در پروژه‌های یکدیگر مشارکت کنند.

این مشارکت‌ها در صفحه‌ی آن‌ها نیز ثبت شده و به نوعی رزومه آنلاین برنامه‌نویسی آنان خواهد بود. اگرچه در سال‌های اخیر رقبای جدی و قدرتمندی برای گیت هاب پیدا شده‌اند، این سایت همچنان در صدر توجهات قرار داشته و افراد زیادی جهت کار یا یادگیری از آن استفاده می‌کنند. امیدواریم تا به اینجا مفهوم گیت هاب چیست را به خوبی به شما منتقل کرده باشیم.