منظور از مدیریت پایگاه داده DBMS چیست

سیستم مدیریت پایگاه داده DBMS چیست

DBMS چیست: سیستم مدیریت پایگاه داده ابزاری مهم برای نهاد‌های سازمانی شده است که به صورت دیجیتالی فعالیت می‌کنند و برای گرفتن تصمیم‌های مهم و ضروری بر روی این داده‌ها تمرکز دارند. در حالی که پایگاه داده برای ذخیره‌سازی اطلاعات، وظیفه مهمی را ایفا می‌کند. کار اصلی DBMS به عنوان یک کاتالیزور، اصلاح مدیریت و استفاده از داده‌های شرکت می‌باشد.

 

 

به طور کلی اگر بخواهیم حساب کنیم باید بگوییم که DBMS‌ها انواع مختلفی از مکانیزم‌ها و ابزار‌هایی را در دسترس قرار می‌دهند تا ما بتوانیم راحت‌تر و آسان‌تر داده‌ها را ذخیره یا کنترل کنیم.

انواع مختلف پایگاه داده عبارت‌اند از:

• شی‌گرا (object-oriented)
•  توزیع شده (distributed)
• رابطه‌ای (relational)
•  سلسله مراتبی (hierarchical)
•  شبکه‌ای (network)
•  …

 

 

DBMS مخفف Database Management Systems است که به قسمتی از فناوری حال حاضر می‌گویند. DBMS به صورت کاملا دقیق و حرفه‌ای روی داده‌ها نظارت دارد و از آنان محافظت می‌کند. مهندسان و طراحان به طوری DBMS را طراحی کرده‌اند که به نوعی پلی ارتباطی میان کاربر با اطلاعات داده باشد و کاربر به راحتی بتواند به تمام داده‌ها و اطلاعات خود در یک نرم افزار یا اپلیکیشن دسترسی پیدا کند.

اگر بخواهیم تعریفی جامع و کامل برای سیستم مدیریت داده یا DBMS بیان کنیم باید بگوییم که DBMS مجموعه‌ای کامل و دقیقی هستند که ابزارها و اپلیکیشن‌ها مختلفی را به هم مرتبط می‌کنند.

چهار عملکرد اصلی دارد که عبارت‌اند از:

1.  پشتیبانی از داده‌ها
2.  اصلاح و ویرایش داده
3.  حفظ ساختار داده
4.  مدیریت ذخیره اطلاعات داده در پایگاه داده‌ها

 

 

تاریخچه سیستم مدیریت پایگاه داده DBMS

DBMS دارای رویداد‌های تاریخی است که در زمان‌های مختلف به وجود آمده است این رویداد‌ها عبارت‌اند از:

• در سال 1960: چارلز باخمان اولین سیستم DBMS را طراحی كرد.
• در سال 1970: چارلز باخمان كد سیستم مدیریت اطلاعات (IBM (IMS را به جهان معرفی كرد.
•  در سال 1976: پیتر چن مدل رابطه‌ای را که به عنوان مدل ER نیز شناخته می‌شود، ابداع و تعریف کرد.
•  در سال 1980: مدل رابطه‌ای پیتر چن به یک مؤلفه‌ی (component) پایگاه داده به صورت گسترده پذیرفته می‌شود.
• در سال 1985: DBMS شی‌گرا (Object-oriented) توسعه می‌یابد.
•  در سال 1990: ادغام شدن مدل شی‌گرا با رابطه‌ای در سیستم DBMS.
•  در سال 1991: مایکروسافت نرم افزار جدید و متفاوت خود را معرفی کرد که جایگزین مناسبی برای DBMS شد.
•  در سال 1995: از اولین برنامه‎های پایگاه داده اینترنتی رونمایی شد
•  در سال 1997: XML برای پردازش پایگاه داده اعمال شد. بسیاری از فروشندگان و توسعه‌دهنگان شروع به ادغام XML با محصولات DBMS کردند.

 

 

اینگونه بود که DBMS توانست جایگاه خود را بدست آورد و کار دسترسی به داده را راحت‌تر کنند.

ویژگی سیستم مدیریت پایگاه داده DBMS چیست

سیستم مدیریت پایگاه داده DBMS دارای ویژگی منحصر به فردی است که در این بخش می‌خواهیم به آنان اشاره کنیم. ویژگی‌های DBMS عبارت‌اند از:

نرم افزار (Software)

DBMS در درجه اول یک سیستم نرم افزاری است که می‌تواند به عنوان یک کنسول مدیریتی یا یک رابط برای تعامل و مدیریت پایگاه‌های داده در نظر گرفته شود. این رابط همچنین در سیستم‌های فیزیکی گسترش می‌یابد که داده ها را به پایگاه داده‌های backend اضافه می‌کند. سیستم عامل و نرم افزار شبکه و زیرساخت‌های سخت افزاری در ایجاد داده، دسترسی، مدیریت و پردازش پایگاه داده نقش دارند.

 

 

داده‌ها (Data)

DBMS شامل داده‌های عملیاتی، دسترسی به سوابق پایگاه داده و فراداده به عنوان منبعی برای انجام عملکردهای لازم است. این داده‌ها ممکن است شامل پرونده‌هایی مانند: پرونده‌های نمایه (index files)، اطلاعات اداری و دیکشنری داده‌ها باشد. برای نشان دادن جریان داده‌ها، مالکیت، ساختار و روابط با سایر سوابق یا اشیاء از داده‌ها استفاده می‌شود.

Procedures

گرچه بخشی از نرم افزار DBMS نیست اما می‌توان از آن به عنوان دفترچه راهنمای DBMS استفاده کرد. این دستورالعمل‌ها و راهنماهای مستند به کاربران در طراحی، اصلاح، مدیریت و پردازش پایگاه داده کمک می‌کند.

زبان پایگاه داده (Database languages)

زبان‌های پایگاه داده ا اجزای DBMS هستند که برای دسترسی، اصلاح، ذخیره و بازیابی داده از، پایگاه داده استفاده می‌کنند. انواع زبان‌های DBMS شامل: زبان تعریف داده‌ها (DDL)، زبان دستکاری داده‌ها (DML)، زبان دسترسی به پایگاه داده (DAL) و زبان کنترل داده‌ها (DCL) است.

 

گزارش کردن (Reporting)

با استفاده از ابزارهای گزارشگر DBMS مشاغل و نهاهای سازمانی می‌توانند از داده‌های خود نتیجه‌گیری کنند و عملکرد بهتری از خود نشان دهند.

مواردی که ذکر کردیم جزء ویژگی‌های مهم و اساسی DBMS به حساب می‌آیند.

 

 

مزایا و معایب استفاده از سیستم مدیریت پایگاه داده DBMS چیست

همانطور که در توضیحات فوق از ویژگی‌های DBMS صحبت کردیم در این بخش می‌خواهیم به شما در مورد مزایا و معایب DBMS توضیح دهیم که عبارت‌اند از:

مزایا DBMS چیست

•  با استفاده DBMS به راحتی می‌توان یک اپلیکیشن یا یک برنامه را توسعه داد. 
• DBMS دارای امنیت و حریم خصوصی فوق العاده‌ای است و امکانات زیادی را در اختیار کاربر خود قرار می‌دهد.
• دارای تکنیک و سیستم‌های فوق‌العاده یکپارچه است که توانایی بازیابی و ذخیره داده را برای شما فراهم می‌کند.
• کاربر با استفاده از DBMS بدون هیچ سختی، می‌تواند داده‌های خود را بهبود ببخشد.
• سیستم و تکنیک‌های DBMS کاملا دقیق و سازگار با اکثریت سیستم عامل‌های حال حاضر جهان هستند.

معایب DBMSچیست

مانند دیگر برنامه‌ها و سیستم‌های مختلف امروزی که هم مزایای منحصر به فردی را در اختیار شما قرار می‌دهند و هم دارای معایب مختص به خود هستند. سیستم مدیریت پایگاه داده DBMS نیز دارای معایبی است که شامل:

•  هزینه‌ی DBMS به علت داشتن دقت زیاد و حرفه‌ای بودن، بسیار زیاد است. البته ناگفته نماند که این هزینه بالا، ارزش و سود زیادی را به همراه خواهد داشت.
• سیستم‌های DBMS دارای پیچیدگی‌هایی هستند که کاربران قبل از استفاده از آن باید آموزش ببینند.
• DBMS قابلیت حل محاسبات بسیار پیچیده را ندارد.
•  در بعضی مواقع مشاهده شده کاربران از یک برنامه بیش از اندازه استفاده کردند که این عمل منجر به از دست رفتن جزئی از داده‌های برنامه شده است.
•  به علت اینکه یک دیتا در یک پایگاه دیتابیس مشخص، ذخیره می‌شود ممکن است در نهاد و سازمان‌های دولتی بعد از قطعی برق یا مشکلات از این قبیل، به داده و دیتا آسیب جدی وارد شود.

مهم‌ترین و محبوب‌ترین نرم افزارهای DBMS چیست

محبوب‌ترین نرم افزار‌هایی که می‌توانند داده‌ها را مدیریت کنند عبارت‌اند از:

•  LibreOffice Base
•  Microsoft Access
•  FoxPro
•  Microsoft SQL Server
•  dBASE
• …