گاه برای چاپ یک مقاله حرفه‌ای و درست و درمان، نیازی نیست که دست به پژوهشی جدید بزنیم و کشفی تازه را پیش روی جهانیان بگذاریم. اگر توانش را داشته باشیم، می‌توانیم یک مقاله مروری یا ریویو آرتیکل (Review Article) بنویسیم و در مجلات علمی و پژوهشی معتبر به چاپ برسانیم. اگر مقاله مروری که می‌نویسیم، کیفیت، ژرفا و جذابیت کافی را داشته باشد و بر دانش و فهم مخاطبان بیفزاید، می‌تواند اعتبار خوبی برای نویسنده‌اش به ارمغان بیاورد. جذابیت این مقالات باعث شده است که بسیاری از پژوهشگران این پرسش را مطرح کنند که چگونه مقاله مروری بنویسیم؟
در این نوشته از مجله مکتوب تصمیم داریم با مقاله مروری آشنا شویم و به این سوال پاسخ دهیم که چگونه مقاله مروری بنویسیم. در صورتی که شما هم تمایل دارید شیوه نگارش این مقالات علمی و پژوهشی را فرابگیرید، این مقاله، شیوه کار را به شما آموزش می‌دهد.
مقاله مروری چیست؟ تعریفی ساده و ملموس از ریویو آرتیکل (Review Article)
مقاله مروری، مقاله بازبینی یا ریویو آرتیکل (Review Article)، نوعی مقاله علمی و پژوهشی است که در آن، نویسنده به مرور و ارزیابی پژوهش‌هایی می‌پردازد که تاکنون انجام و منتشر شده است. در واقع مقالات مروری، نتایج یک پژوهش جدید و نو را در اختیار ما نمی‌گذارند؛ بلکه به تحلیل یافته‌ها و نتایج پژوهش‌های قبلی می‌پردازند و به ما نشان می‌دهند که تاکنون چه کارهایی در یک زمینه خاص، صورت گرفته است.
یکی از پرسش‌هایی که در مورد مقالات مروری مطرح می‌شود، این است که چرا این مقالات مهم هستند و چه نقشی در روند پژوهش‌ها و بررسی‌ها ایفا می‌کنند؟ در ادامه به چند مورد از فواید و کاربردهای این دسته از مقالات اشاره می‌کنیم:
- سمت و سو دادن به پژوهش‌های آتی: مقالات مروری یا بازبینی، شکاف‌هایی که در حال حاضر در یک زمینه مشخص وجود دارند را مشخص می‌کنند و سوالات بی‌پاسخ را پیش روی ما می‌گذارند تا بفهمیم که پژوهش‌های آتی باید به چه سمت و سویی بروند و به پاسخ چه پرسش‌هایی برسند. در واقع این مقالات برای ما مشخص می‌کنند که در چه زمینه‌هایی باید پژوهش‌های بیشتری صورت گیرد.
- جمع‌بندی دانش موجود و رسیدن به درک و دریافت درست از وضعیت کنونی: با مطالعه مقاله‌های مروری متوجه می‌شوید که این مقالات، دانش و پژوهش‌های پراکنده کنونی را کنار هم می‌گذارند و جمع‌بندی هوشمندانه‌ای از دانش موجود پیش رویمان می‌گذارند. در واقعیت می‌توانیم از طریق این مقالات، به درک و دریافت هوشمندانه‌ای از وضعیت کنونی برسیم.
- صرفه‌جویی در زمان و انرژی پژوهشگران و علاقه‌مندان: یکی از مزایا و فواید مطالعه مقاله‌های مروری، صرفه‌جویی در زمان و انرژی پژوهشگران و علاقه‌مندان است. پژوهشگران به جای اینکه مجبور باشند چند روز وقت خود را صرف یافتن و مطالعه مقالات مختلف کنند، می‌توانند یک یا چند مقاله مروری جامع را بخوانند و به اطلاعاتی که مد نظر دارند، برسند.
- آشنایی با جدیدترین پیشرفت‌ها در یک زمینه مشخص: ریویو آرتیکل‌ها محققان را با آخرین یافته‌ها و روندهای تحقیقاتی در یک حوزه خاص آشنا می‌کنند. پژوهشگران از رهگذر خواندن چنین مقالاتی می‌توانند از آخرین دستاوردهای علمی در پژوهش‌های خود بهره‌مند شوند و جدیدترین پیشرفت‌ها در یک زمینه مشخص را درک کنند.
پیشنهاد مطالعه: راهنمای جامع و کامل برای مقاله نویسی در علوم پزشکی
انواع مقاله مروری
پیش از آنکه بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که چگونه یک مقاله مروری بنویسیم، بد نیست انواع و اقسام مقاله مروری را معرفی کنیم:
- مقاله مروری روایی: این نوع از مقاله مروری، به صورت توصیفی و روایی به بررسی موضوع و جمع‌بندی پژوهش‌های فعلی می‌پردازد و معمولاً بر اساس دانش، تجربه و دیدگاه نویسنده سازمان‌دهی می‌شود.
- مقاله مروری ساختارمند: نویسندگان مقاله مروری سیستماتیک یا ساختارمند، با بهره‌گیری از روش‌های مشخص و معین، به جمع‌آوری، غربالگری و تحلیل یافته‌های پژوهشی می‌پردازند. هدف از این نوع مقالات، رسیدن به پاسخی جامع برای یک پرسش پژوهشی است.
- مقاله مروری فراتحلیل (متاآنالیز): مقالات مروری فراتحلیل یا متاآنالیز، با استفاده از روش‌های آماری به ترکیب نتایج پژوهش‌های کمی اولیه‌ای می‌پردازند که همگی به سؤال پژوهشی مشابهی پاسخ می‌دهند. در واقع، فراتحلیل یا متاآنالیز، پژوهشی است که بر اساس تحقیقات دیگر انجام می‌شود.
- مقاله مروری سریع: نوعی مقاله مروری است که در کمترین زمان ممکن و با هدف ارائه یک نمای کلی و به‌روز از یک موضوع خاص، انجام می‌شود.
- مقاله مروری مفهومی: این نوع مقاله، به جای تمرکز بر تعداد زیادی از مطالعات، روی تعداد محدودی از مطالعات در یک زمینه مشخص، تمرکز می‌کند.
چگونه مقاله مروری بنویسیم؟
برای نوشتن مقاله مروری باید چند نکته و اصل را مد نظر قرار دهید. این نکات به شما کمک می‌کند که مقاله‌ای مفید، اثربخش و جذاب بنویسید و در اختیار مخاطبان هدفتان قرار دهید.
۱. چگونه مقاله ریویو بنویسیم؟ با ساختار مقاله مروری آشنا شوید
معمولاً مقالات مروری مثل هر مقاله دیگر، ساختار خاص خودشان را دارند و از چکیده، مقدمه، روش‌شناسی (متدولوژی)، یافته‌ها، بحث و نتیجه‌گیری و منابع (رفرنس‌ها) ساخته شده‌اند.
در ادامه توضیحاتی کوتاه در مورد این بخش‌ها را ارائه می‌دهیم:
- یکی از سوالاتی که برخی افراد در مورد مقاله مروری مطرح می‌کنند این است که چکیده مقاله مروری را چگونه بنویسیم؟ در بخش چکیده باید زمینه و اهمیت موضوع، هدف مطالعه، روش‌شناسی (روش جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها)، مهم‌ترین یافته‌ها و نتیجه‌گیری کلی مقاله را نوشت.
- در بخش مقدمه، اهمیت موضوع مقاله بیان می‌شود، سوالی که قرار است به آن پاسخ داده شود، مطرح می‌شود و هدف از نوشتن این مقاله مروری تعیین می‌شود.
- در بخش روش‌شناسی، به این سوال پاسخ دهید که چگونه منابع مرتبط با موضوع را پیدا کردید؟ و سپس بگویید چه معیارهایی را برای انتخاب مقالات مد نظر قرار داده‌اید؟
- در بخش یافته‌ها یا نتایج، به صورت خلاصه و منظم به یافته‌های هر کدام از مطالعاتی که مورد استفاده قرار داده‌اید، اشاره کنید. یافته‌های مطالعات مختلف را با هم مقایسه کنید و به نقاط مشترک و تفاوت‌های آن‌ها اشاره کنید. برای نمایش بهتر یافته‌ها می‌توانید از نمودارها و جدول‌ها کمک بگیرید.
- در بخش نتیجه‌گیری مقاله، یافته‌ها را تفسیر کنید و به سوال پژوهشی که در ابتدا مطرح کردید، پاسخ دهید. نقاط قوت و ضعف مطالعات انجام‌شده را بیان کنید وبا در نظر گرفتن شکاف‌هایی که در حال حاضر در دانش مورد نظر وجود دارد، پیشنهادهایی را برای پژوهش‌های آتی ارائه دهید.
۲. انتخاب موضوع و تعریف سوال پژوهشی؛ اصلی دیگر در نگارش مقاله مروری
بعد از آشنایی با ساختار مقاله مروری، یک موضوع مناسب برای مقاله خود انتخاب کنید و بر این اساس، یک پرسش پژوهشی را مطرح نمایید؛ موضوعی که به آن علاقه‌مند هستید و دوست دارید در مورد آن صحبت و روی آن کار کنید.
پیشنهاد مطالعه: مقاله نویسی با ChatGPT؛ اصول نگارش مقالات آکادمیک با هوش مصنوعی
۳. جستجوی منابع، غربالگری منابع و استخراج داده‌ها
از پایگاه‌های داده معتبر مانند Google Scholar، PubMed، Scopus و غیره برای جستجوی مقالات استفاده کنید. توجه داشته باشید که برای جستجوی منابع، کلمات کلیدی مناسبی به کار ببرید. پس از یافتن مقالات مختلف، آن‌ها را بر اساس معیارهایی مثل تاریخ انتشار، کیفیت و مرتبط بودن موضوع، غربالگری کنید و در نهایت مقالاتی که انتخاب شدند را پیش روی خود بگذارید و اطلاعات مهمی مثل روش تحقیق، یافته‌ها و نتیجه‌گیری را از آن‌ها استخراج کنید.
۴. تحلیل داده‌ها
اکنون که اطلاعات مهم مقالات مختلف را گردآوری کردید، زمان آن است که داده‌های استخراج‌شده را به صورت کیفی و کمی تحلیل کنید و به دیدگاهی درست در مورد هر مقاله برسید. برای اینکه بتوانید مقالات و داده‌های مختلف را به‌خوبی تحلیل کنید، به دنبال الگوها، روندها و تفاوت‌ها در مطالعات باشید.
۵. ساختاردهی به مقاله مروری خودتان، نوشتن مقاله و ویراستاری آن
پس از تحلیل نتایج، ساختار مقاله خود را مشخص کنید و مقاله‌ای که مد نظر دارید را بنویسید. ساختار مقاله شما بهتر است از چکیده، مقدمه، روش‌شناسی، یافته‌ها، نتیجه‌گیری و فهرست منابع، برخوردار باشد. برای نوشتن مقاله، از زبانی روشن و ساده کمک بگیرید، ایده‌های خود را به صورت منطقی و منسجم شرح دهید و از جدول‌ها و نمودارها برای نمایش بهتر داده‌ها استفاده کنید.
پس از اتمام فرایند نوشتن، مقاله را چند بار بازبینی و ویرایش کنید و از نظر نگارشی و دستوری، به مقاله‌ای صحیح و درست برسید. اگر بتوانید از یک همکار متخصص برای بازبینی و ویراستاری کمک بگیرید، کیفیت کارتان بیشتر هم می‌شود.
۶. سعی کنید مقاله‌تان، جامع، به‌روز، بی‌طرفانه، واضح و مختصر و با رعایت اصول اخلاقی باشد
سعی کنید در مقاله خود همه جنبه‌های مهم موضوع را پوشش دهید تا مقاله مروری‌تان، جامع باشد. در نگارش مقاله، اصل به‌روز بودن اطلاعات را در از یاد نبرید و بکوشید از آخرین مقالات منتشرشده استفاده کنید. اگر می‌خواهید مقاله‌ای معتبر بنویسید، باید از هرگونه سوگیری بپرهیزید و اصل بی‌طرفی را در جای‌جای مقاله رعایت کنید. همچنین مطالب را با زبانی ساده و واضح بنویسید و از کپی‌برداری و سرقت ادبی اجتناب کنید.
آموزش صفر تا صد مقاله نویسی به صورت تخصصی و حرفه‌ای با مکتب‌خونه
در این مطلب به معرفی مقاله مروری پرداختیم و کوشیدیم به این سوال پاسخ دهیم که چگونه مقاله مروری بنویسیم؟ امیدواریم با خواندن نکات و آموزه‌های این محتوا، به راه و رسم نگارش مقالات مروری علمی و معتبر پی ببرید، بتوانید مقالات کارآمد و جذابی بنویسید و آثار خود را در مجلات معتبر به چاپ برسانید.
در صورت تمایل به نگارش انواع و اقسام مقالات علمی و پژوهشی معتبر، کافی است شیوه کار را به‌خوبی بیاموزید و با تکیه بر این آموزه‌ها، هر نوع مقاله‌ای که تمایل داشتید را بنویسید و به چاپ برسانید. برای یادگیری تکنیک‌ها، فنون و روش‌های نگارش و چاپ مقالات علمی، لازم است در دوره‌های آموزشی حرفه‌ای و تخصصی که در این زمینه برگزار می‌شود، شرکت کنید.
پلتفرم آموزش آنلاین مکتب‌خونه، یکی از مراکز آموزشی معتبری است که دوره‌های مختلف و متعددی در زمینه آموزش مقاله‌نویسی برگزار کرده و این دوره‌ها را در وب‌سایت خود عرضه کرده است. در صورتی که تمایل دارید مقاله‌نویسی را به صورت تخصصی و حرفه‌ای یاد بگیرید و کلیه فوت‌وفن‌های مربوط به این حوزه را بیاموزید، پیشنهاد می‌شود که در دوره‌های آموزشی این مجموعه شرکت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این دوره‌ها یا ثبت نام در آن‌ها، کافی است به صفحه دوره‌های آموزش مقاله نویسی مکتب خونه مراجعه کنید.
آیا تاکنون مقاله مروری نوشته و آن را در مجلات معتبر بین‌المللی به چاپ رسانده‌اید؟ از نظر شما سخت‌ترین و پرچالش‌ترین بخش نگارش مقالات مروری چیست؟ مهم‌ترین مهارتی که برای نگارش این دسته از مقالات باید بیاموزیم چیست؟ لطفاً نظرها، پیشنهادها و تجربیات خود را در بخش دیدگاه‌ها (زیر همین مقاله) با ما و سایر همراهان مکتب‌خونه در میان بگذارید.
