بولیمیا یا پرخوری عصبی چیست ؟

بولیمیا چیست؟

بولیمیا یا پرخوری عصبی یک بیماری روانی است که فرد بیمار به صورت مخفیانه پرخوری کرده و سپس از روش‌های ناسالم، برای جلوگیری از چاقی استفاده می‌کند. افراد بیمار پس از پرخوری خود را وادار به استفراغ یا استفاده از مسهل‌های گوارشی و مکمل‌های کاهش وزن، می‌کند.

دختران و زنان بیشتر به این بیماری دچار می‌شوند. این بیماری معمولا در انتهای دوره‌ی نوجوانی یا ابتدای برزگسالی رخ می‌دهد.

اگر شما به صورت دائم از وزن یا شکل ظاهری خود ناراضی هستید ممکن است به این بیماری دچار شده باشید.

طبق اخرین تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۵ انجام شد، حدود ۳ و نیم میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا بوده‌اند.

پرخوری عصبی ممکن است با سایر اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اعتیاد به مواد مخدر و الکل همراه شود.

این بیماری در سال ۱۹۷۹ توسط روانپزشک انگلیسی، جرالد راسل، تعریف و نام‌گذاری شد.

 

مقاله پیشنهادی : بی‌ اشتهایی عصبی 

 

بولیمیا را چگونه تشخیص دهیم؟ علائم و نشانه‌ها

اولین و شایع‌ترین نشانه‌ی این بیماری، ترس از افزایش وزن و نگرانی همیشگی از ظاهر است.

دومین نشانه‌ی این بیماری، پرخوری زیاد و احساس از دست دادن کنترل هنگام غذا خوردن است که پس از آن پشیمانی و احساس شرم را برای بیمار به همراه دارد.

از دیگر نشانه‌های این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وادار کردن خود به استفراغ
• ورزش بیش از حد برای کاهش وزن
• استفاده از مسهل‌ها و ملین‌ها پس از غذا
• استفاده‌ی بیش از حد از مکمل‌ها و عدم تغذیه‌ی مناسب
• دندان‌ها و لثه‌های آسیب دیده بر اثر واداشتن به استفراغ
• تورم دست، پا، صورت و گونه
• زخم و کالوس در ناحیه‌ی مچ دست

علت ابتلا به پرخوری عصبی یا بولیمیا چیست؟

تاکنون دلیل روشن و دقیقی برای این بیماری یافت نشده است. محققان این حوزه فاکتورهای گوناگونی را بررسی کرده‌اند که هرکدام به نحوی در ابتلا به این بیماری نقش دارند.

از جمله این عوامل می‌توان به سلامت روانی، انتظارات جامعه، تاثیرات رسانه و ژنتیک اشاره کرد. در ادامه به بررسی عوامل کلیدی که در ایجاد این بیماری موثر هستند می‌پردازیم.

• سلامت روان

مشکلات روان شناسی که برای افراد رخ می‌دهند ممکن است به صورت جانبی باعث ابتلا به بولیمیا نیز بشوند. تحقیقات نشان داده که افرادی که مبتلا به افسردگی، اضطراب مذمن، اعتیاد به مواد مخدر و حتی افرادی که اعتماد به نفس بسیار پایین دارند، درصد ابتلای بالاتری نسبت به باقی افراد دارند. در برخی از نتایج عوامل آسیب‌زای محیطی و محیط‌های پرتنش نیز در ابتلا به بولیمیا نقش داشته اند.

• ژنتیک

طبق بررسی‌های انجام شده، خطر ابتلا به این بیماری در افرادی که پیشینه‌ی خانوادگی در ابتلا به اختلال‌های تغذیه دارند، بیشتر است. این بررسی نشان دهنده‌ی ارثی بودن بولیمیاست که بین ۳۰ تا ۸۰ درصد احتمال ابتلا بر اثر ژنتیک  تخمین زده شده.

• بیوشیمیایی و زیست شناسی بدن

همانطور که می‌دانیم بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات روان‌شناختی، ریشه در اختلال در ترشح هورمون‌ها و مواد شیمیایی در بدن است.

یکی از عوامل ابتلا به بولیمیا نیز زیست شناسی و اختلال در سطح هورمون‌ها به ویژه سروتونین است.

علاوه بر سروتونین، فاکتور نوروتروفیک نیز به عنوان یکی از عوامل موثر در ایجاد بیماری در حال بررسی است.

فاکتور نوروتروفیک یا نورون‌زایی، پروتئینی است که توسط ژنی به نام BDNF کد می‌شود. این فاکتور از خانواده‌ی نوروتروفین‌ها است که سبب گسترش شبکه‌ی عصبی می‌شوند.

آیا عوامل فرهنگی در ابتلا به اختلال پرخوری عصبی نقش دارند؟

متاسفانه رسانه‌ها و زیستن در فرهنگی که باعث رژیم گرفتن می شوند، فیلم‌ها و برنامه‌های مدلینگ که به افراد در رابطه با شکل ظاهریشان احساس منفی می‌دهند و … تاثیر بسیار زیادی در ابتلا به این اختلال دارند.

داشتن والدینی که مدام نگران اضافه وزن هستند و همچنین جامعه‌ای که تمرکز آن بر زیبایی‌های ظاهری است، از خطرات جدی در ایجاد این بیماری هستند.

یکی دیگر از عوامل موثر، تاثیر رسانه است که همواره یک ظاهر ایده‌آل را به مخاطب نشان می‌دهد که در نهایت باعث می‌شود مخاطب به این موضوع فکر کند که در شکل ظاهری و تناسب اندام خود همیشه دچار مشکل بوده و از حالت ایده‌آل خیلی دور است.

این موضوع باعث می‌شود که افراد به راهکارهای نادرست، غیرمعمول و اشتباه برای رسیدن به تناسب اندام روی آورند که سبب می‌شود در اغلب موارد به سلامتی خود آسیب‌های جبران ناپذیر وارد کنند.

افراد مبتلا به پرخوری عصبی از چه مشکلاتی رنج می‌برند؟ 

در ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که هرکدام از اختلالات روان شناختی اگر درمان نگردند، باعث بروز تعداد دیگری از اختلالات می‌شوند.

بولیمیا نیز اینگونه است؛ این بیماری می‌تواند سبب خستگی‌های دائمی، افسردگی، اختلال‌های اضطرابی و اختلالات خواب و در موارد شدیدتر، باعث اختلال‌های شخصیتی یا دو قطبی و حتی خودآزاری و خودکشی شود. در بخش بعد به بررسی دقیق‌تر عوارض و مشکلات ایجاد شده بر اثر بولیمیا یا پرخوری عصبی می‌پردازیم.

• مشکلات قلب و سیستم خون‌رسانی

بی شک یکی از مهم‌ترین آثار مخرب بولیمیا، ایجاد مشکلات قلبی‌ـ‌عروقی است. بیماران با وادار کردن خود به استفراغ، مقدار زیادی آب و مواد مغذی را از دست می دهند. همچنین فشار عضلانی زیادی را به قلب و قسمت شکمی افراد وارد می‌شود. در طولانی مدت این بی‌نظمی‌ها و مشکلات، باعث نارسایی قلب، بی نظمی ضربان قلب می شوند که در موارد جدی می‌تواند باعث مرگ نیز بشوند.

• مشکلات دهان و دندان

افراد مبتلا به پرخوری عصبی، پس از پرخوری، اقدام به تخلیه‌ی معده به روش استفراغ عمدی می‌کنند. تخلیه یا به اصطلاح پاکسازی، باعث وارد شدن اسید معده به فضای دهان می‌شود. اسید معده باعث از بین رفتن مین‌های دندان، پوسیدگی دندان‌ها، لکه دار شدن دندان‌ها و زخم لثه‌ها و بیماری‌های مربوط به لثه می‌شود.

• مشکلات گوارشی

انجام عمل استفراغ عمدی برای مدت طولانی، سبب از بین رفتن پوشش مری و بافت گلو می‌شود. همچنین زخم معده از بیماری‌های شایع در افراد پرخور عصبی است. از دیگر مشکلات و بیماری‌هایی که افراد مبتلا به بولیمیا به آن دچار می‌شوند می‌توان، یبوست، بواسیر، نفخ معده و پارگی شکم را نام برد.

•  عوارض و مشکلات ظاهری

از مشکلات ظاهری که این بیماری برای مبتلا ایجاد می‌کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. بالا آوردن غذا باعث پارگی مویرگ‌ها و تورم و قرمزی چشم می‌شود. بولیمیا همچنین باعث ورم کردن فک و گونه‌ها می‌شود. از دیگر نشانه‌های ظاهری پرخوری عصبی، پوست خشک و تیره است.

• کمبود آب، یک مشکل بزرگ

کمبود آب بدن می‌تواند باعث مشکلات بسیار و گاهی حتی جدی و کشنده شود. بدن انسان تقریبا برای همه‌ی فعالیت‌های خود نیاز به آب دارد. کمبود اب باعث، نارسایی کلیه، نارسایی مغزی و آسیب جدی به کبد می‌شود.

مشکلات قاعدگی و بارداری خانم‌های مبتلا به بولیمیا

در بسیاری از موارد بولیمیا موجب نامنظم شدن و گاهی توقف چرخه‌ی قاعدگی می‌شود.  دیابت بارداری، سقط جنین، زایمان زودرس، معلولیت نوزاد و افسردگی شدید \س از زایمان از دیگر خطرات و عوارض بولیمیا برای زنان باردار است.

تشخیص بولیمیا

تشخیص بیمار بودن افرادی که دارای پرخوری عصبی هستند کار مشکلی است. چرا که اغلب کسانی که به بولیمیا دچار هستند، وزن متوسط یا کمی بیشتر از حر متوسط دارند.

همچنین این افراد به دلیل پاکسازی معمولا وزنشان خیلی بالا نمی‌رود. این افراد رد مورد ظاهر و بدن خود دچار وسواس هستند و به همین دلیل علاوه بر پاکسازی و وادار کردن خود به استفراغ، در موارد شدید به ورزش‌ها و رژیم‌های غذایی بسیار سخت روی می‌آورند.

لذا برای تشخیص این بیماری نیاز است که به مدت تقریبا طولانی فرد مورد بررسی و نظارت قرار گیرد. این مدت حدودا ۳ ماه است. علاوه بر موارد فوق الذکر مشخصه‌های ظاهری افراد با پرخوری عصبی نیز می‌توانند در مجموع به تشخیص این بیماری کمک کنند.

درمان بولیمیا

برای درمان این بیماری از دو روش استفاده می‌شود. درمان‌های دارویی و درمان‌های روانشناختی

علاوه بر دو روش بالا راه‌های دیگری نیز وجود دارد که در ادامه به تفصیل به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

• روان درمانی و درمان شناختی و رفتاری

روان درمانی شامل گفتگو درمانی و مشاوره است که با ریشه‌ یابی و حل گره‌های فکری با گفتگو ارائه راه حل توسط پزشک متخصص انجام می شود. بررسی‌ها نشان داده است که این روش در بهبود علائم و نشانه‌های بیماری موثر واقع شده‌ است.

یکی از روش‌های روان درمانی این است که پزشک به بیمار کمک می کند تا عادات غذایی، رژیم غذایی و باورها و رفتارهای ناسالم غذایی و حرکتی خود را اصلاح کند و سپس الگوها و رفتارهای مثبت را جایگزین کند.

اگر بخواهیم چند مورد عملی از روش روان درمانی نام ببریم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایجاد نگرش مثبت نسبت به ظاهر و بدن
•  صحبت و مشاوره راجع به باورها و افکاری که منجر به این بیماری شده‌اند.
• کنار گذاشتن رژیم‌های سخت غذایی
• کنترل عادات مربوط به پرخوری
•  جایگزین کردن وعده‌های سالم غذایی و لذت بخش کردن آن
• درمان دارویی

در بخش‌ علل ایجاد کننده‌ی بیماری اشاره شد که برخی واکنش‌ها و اختلال‌های بیوشیمیایی در بروز این بیماری نقش دارند. به همین دلیل برای درمان بولیمیا از برخی داروها نیز علاوه بر روان درمانی استفاده می‌شود.

طبق تحقیقات انجام شده، داروهای ضد افسردگی که در خانواده‌ی مهارکننده های جذب مجدد سروتونین قرار دارند، در درمان این بیماری موثر هستند.

برای مثال فلوکستین توسط سازمان مواد غذایی و دارویی آمریکا برای درمان بولیمیا مورد تایید قرار گرفته است.

برخی دیگر از داروهای ضد افسردگی مانند سرترالین و توپیرامات نیز با عوارض بیشتر، در درمان پرخوری عصبی نقش دارند. در برخی موارد نیز ترکیبی از چند دارو برای درمان این بیماری استفاده شده است.

باید توجه داشت که استفاده از این داروها، فقط باید با نظارت و تجویز مستقیم پزشک متخصص انجام شود. در غیر این صورت ممکن است باعث وخیم شدن بیماری و حتی ایجاد مشکلات و عوارض غیر قابل جبران شود.

هرچند که بولیمیا در خارج از بیمارستان و در خانه قابلیت درمان شدن دارد اما طبیعی است که در موارد شدید نیاز به بستری و تحت مراقبت قرار گرفتن بیمار وجود دارد.

اگر کسی از نزدیکان ما دچار بولیمیاست ما چه وظیفه‌ای داریم؟

با بررسی‌های انجام شده، عوامل فرهنگی، محیطی و خانوادگی بسیار در این بیماری نقش موثری دارند.

با اصلاح عادات نامناسب و ناسالم غذایی که در محیط خانه وجود دارد می‌توان کمک زیادی به افراد دچار بولیمیا کرد.

باید خاطر نشان کرد که اگر از نزدیکان ما کسی به این بیماری دچار بود قطعا ما در قبال او وظایفی داریم. در ادامه چند راهکار ارائه خواهد شد که بتوانیم با استفاده از آن‌ها عزیزانمان را یاری کنیم.

ـ باید توجه داشت که مهم‌ترین وظیفه‌ی ما دادن اعتماد به نفس و ایجاد نگرش مثبت نسبت به ظاهر افراد است.

ـ باید سعی کنیم که با صحبت کردن با آن‌ها دلیل‌ها و مشکلات و باورهای آن‌ها را بدون هیچ قضاوت و ارائه راه حل گوش کنیم.

• باید به جای سرزنش کردن این افراد، سعی کنیم که حامی و پشتیبان آن‌ها باشیم.
•  جایگزین کردن عادات غذایی سالم و استفاده از مواد مغذی در محیط خانه یکی دیگر از راهکارها است.
•  کمک به این افراد در کاهش و مدیریت استرس نیز راهکار موثری است.
• حمایت و کمک به این افراد جهت درمان جدی بهترین کمکی است که می‌توان به بیماران کرد. یادمان باشد که به زور نمی‌توانیم کسی را نزد پزشک ببریم از این رو فقط باید مشوق آن‌ها باشیم تا خودشان خواستار سپری کردن روند درمان شوند.

 

ویدیو پیشنهادی : روان شناسی

 

اپیدمیولوژی و اقلیم شناسی

متاسفانه تاکنون تحقیقات زیادی پیرامون جامعه شناسی و اقلیم شناسی و اینکه بدانیم دقیقا در چه جوامعی و در چه کشورهایی این بیماری شیوع بیشتری دارد، انجام نشده است.

اما در مجموع اطلاعات کم و کلی در این زمینه وجود دارد.

این اطلاعات از تحقیقاتی که در بیمارستان‌ها، ارتباط با بیماران، دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها انجام شده است، جمع آوری شده.

طبق این تحقیقات بین ۱ تا ۲ درصد از خانم‌هایی که بین ۱۵ تا ۴۰ سال هستند به این بیماری دچار می‌شوند.

بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهند که آمار این بیماری در کشورهای توسعه یافته نسبت به باقی کشورها بیشتر است. همچنین این آمار در مناطق شهری حدود ۵ برابر بیشتر از مناطق روستایی است.

علاوه بر اطلاعات ذکر شده، تحقیقات نشان می‌دهند که دخترانی که در خانواده‌های متوسط جامعه زندگی می‌کنند بیشتر به این بیماری دچار می‌شوند.

از جمله کشورهایی که بیشترین آمار را دارند می‌توان به، آمریکا، کانادا، انگلیس، آلمان، استرالیا، آفریقای جنوبی اشاره کرد.

طبق آخرین آماری که در سال ۲۰۱۵ بدست آمده، حدود ۳ و نیم میلیون نفر در جهان به این بیماری دچار هستند.

اغلب بررسی‌ها نیز نشان داده که این بیماری بیشتر بین افراد با سن ۱۳ تا ۲۰ سال ایجاد می‌شود.

 

مقاله پیشنهادی : شخصیت شناسی از روی چشم