مهندسی عمران یا مهندسی مکانیک

یکی از دو راهی هایی که در فرآیند انتخاب رشته برای بسیاری از افراد پیش می آید، شک و دودلی در بین چند رشته است. معمولا پس از بررسی های اولیه چند رشته دانشگاهی متناسب با شرایط انتخاب می شود و سپس باید از بین آنها انتخاب کنیم که کدامیک برای ما بهتر است . باید در انتخاب رشته یک دید جامع وجود داشته باشد و علاوه بر رتبه ی کنکور عوامل دیگر هم در نظر گرفته شود.برای مقایسه در مورد رشته های مهندسی باید ابعاد مختلف آن ها،تفاوت ها و شباهت هایشان را با یکدیگر مقایسه کرد مانند واحد های درسی،سرفصل ها و … در این مقاله قصد داریم به مقایسه دو رشته مکانیک و عمران و معرفی واضح ترشان بپردازیم و به پرسش مهندسی مکانیک یا عمران؟ پاسخ دهیم.

 

مقایسه دروس رشته های مهندسی مکانیک و مهندسی عمران

دروس مهندسی عمران و تعداد واحدها:

• تعداد کل واحدها : 140 واحد
• دروس عمومی : 20 واحد
• دروس پایه : 20 واحد
• دروس اصلی و تخصصی الزامی : 63 واحد
• دروس اختیاری : 37 واحد

 دروس مهندسی مکانیک و تعداد واحدها :

• تعداد کل واحدها : 140 واحد
• دروس عمومی : 20 واحد
• دروس پایه : 25 واحد
• دروس اصلی : 61 واحد
• دروس تخصصی الزامی :  12 واحد
• دروس تخصصی انتخابی : 15 واحد*
• کارآموزی : 1 واحد
•  پروژه تخصصی و کارگاه : 6 واحد

 کدام رشته برای من مناسب است؟

به دلیل وجود ویژگی های مختلف و شخصیت افراد ، نمی توان به سرعت رشته مناسب برای هر فرد را پیدا و معرفی کرد. برای اینکه بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید، باید مجهز و مسلط به اطلاعات کافی باشید. موارد بسیار مهمی هستند که قبل از انتخاب رشته باید آنها را در نظر بگیرید،یکی از مهم ترین این موارد علاقه مندی های شماست،اگر علایق و توانایی های خود را به درستی بشناسید میتوانید بهترین انتخاب رشته و در نتیجه شغل مناسب داشته باشید.

عمران بهتر است یا مکانیک؟

از مواردی که برای پاسخ به این سوال لازم است ، آگاهی از مقاطع پذیرش دانشجو، ظرفیت پذیرش،بازار کار و امکان ادامه تحصیل در رشته های عمران و مکانیک است.

 پذیرش دانشجو در رشته عمران

دانشجویان در رشته عمران می توانند در مقطع کاردانی و کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری ادامه تحصیل دهند . از آنجا که پذیرش در مقطع کاردانی بسیار محدود است بنابراین در اینجا فقط مقطع کارشناسی را بررسی می کنیم .

پذیرش دانشجو در رشته مکانیک

دانشجویان در رشته مکانیک می توانند در دانشگاه های سراسری در مقطع کاردانی و کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری ادامه تحصیل دهند.

معرفی رشته مهندسی مکانیک:

این رشته شاخه‌ای از مهندسی است که با طراحی، ساخت و راه‌اندازی دستگاه ها و ماشین آلات سروکار دارد. طراحی و ساخت دستگاه‌هایی که انرژی‌های مختلف مانند انرژی خورشید، انرژی هسته‌ای و انرژی شیمیایی را استفاده می کنند نیز در حوزه این شاخه از دانش است.

در مهندسی مکانیک،از اصول اساسی نیرو – انرژی – حرکت و گرما  استفاده می شود و به طراحی و ساخت سیستم‌های مکانیکی و دستگاه‌ها می پردازند.

مهندسان مکانیک، دستگاه‌ها، فرآورده‌ها و فرآیندهای گسترده ای را تولید می‌کنند که از آن جمله می‌توان به موتورها و سیستم های کنترل، دستگاه های پزشکی، فناوری لیزر، نیروگاه های الکتریکی، چرخ دنده ها ، طراحی به کمک رایانه ، مهندسی به کمک رایانه و تولید به کمک رایانه ، خودکارسازی و رباتیک ، دستگاه ‌های تهویه مطبوع و تجهیزات کارخانه‌ جات اشاره کرد.

 گرایشهای رشته ی مهندسی مکانیک:

• گرایش ساخت و تولید
• گرایش حرارت و سیالات
• گرایش طراحی جامدات

وظایف مهندس مکانیک چیست؟

مهندس مکانیک با توجه به تخصص خود و زمینه کاری اش وظایف خاصی را دارد.

برخی به طراحی اجزاء و مکانیزم ماشین آلات مختلف می پردازند (بیشتر فارغ التحصیلان مهندسی مکانیک گرایش جامدات).

برخی به طراحی و محاسبه­ی اجزای سیستم های تبدیل انرژی، انتقال حرارت و سیالات مانند مولد های حرارتی، نیروگاه های آبی و… می پردازند (عمدتا فارغ التحصیلان مهندسی مکانیک گرایش حرارت و سیالات).

زمینه های مختلف فعالیت یک مهندس مکانیک به طور کلی عبارتند از :

• طراحی :

ماشین‌ها و دستگاه‌هایی که محصولات مختلفی را ساخته و بسته‌بندی می‌کنند، تجهیزات گردنده مانند پمپ‌ها، فشرده‌سازها (کمپرسورها)، موتورهای درون‌سوز، توربوماشین‌ها (توربین‌ها و …)، دیگ‌های بخار، دمنده‌ها، مخزن‌های تحت فشار، رآکتورها، وسیله‌های نقلیه مانند خودرو، مبادله‌کن‌های گرمایی، سامانه‌های لوله‌کشی، کامیون، هواپیما، اتوبوس، قطار وغیره، طراحی و تولید تجهیزات حمل مواد مانند تسمه‌ نقاله‌ ها، روبات ‌ها و طراحی کنترلر برای سیستم‌های دینامیکی.

• تحلیل :

بررسی شکست و فرسودگی دستگاه‌ها، سیستم‌های انتقال حرارت، بهبود عملکرد و قابلیت اطمینان کردن قطعات، ارتعاشات مکانیکی، آکوستیک و پیزوالکتریک.

• ساخت و تولید :

فرآیندهای ماشین‌کاری سنتی و غیر سنتی، فرآیندهای شکل‌دهی شامل شکل‌دهی ورقی و حجمی، طراحی و ساخت قالب‌ها و قیود، روش‌های اتصال و جوشکاری مختلف، روش‌های ریخته‌گری، اجرای عملیات حرارتی، مترولوژی و سیستم‌های اندازه‌گیری.

• کنترل کیفیت :

آزمایش کیفیت، امنیت و قابلیت اطمینانِ فرآورده‌ها، دستگاه‌ها و فرایندها و طراحی و تولید شده.

• زمینه های نوین :

فناوری نانو، سیستم‌های میکروالکترومکانیکی (سیستم های حسگری و عملگری)، سیستم‌های میکرو و نانو سیالاتی، سیستم‌های دارو‌رسانی در ابعاد نانو، نانو‌روبات‌ها.

معرفی رشته مهندسی عمران:

رشته مهندسی عمران با هدف تربیت و آموزش مهندسان طراح ، محاسبه و اجرای پروژه‌های کوچک و بزرگ ساختمانی، صنعتی ، راه‌سازی و تأسیسات آبی و سد سازی و نظارت بر اجرای صحیح طرح های عمرانی در زمینه‌های فوق و همچنین همکاری با مهندسین مشاور یا محاسبه در زمینه‌های یاد شده  بوجود آمده است .

دانشجوی مهندسی عمران مسائل مختلف مربوط به سازه، خاک و پی، راه و ترابری و هیدرولیک را مطالعه می‌کند و مورد بررسی قرار می دهد. یعنی هم به طراحی و نحوه ساخت اسکلت ساختمان‌ها و سایر بناهای فنی مثل پل، فرودگاه و تونل پرداخته و هم به مطالعه رفتار زمین و بناهای فنی می‌پردازد تا بر اساس نوع خاک زمین مورد نظر و شرایط آن، شکل و اسکلت سازه‌ای را که قرار است ساخته شود، طراحی کند.

 

گرایش های رشته ی مهندسی عمران:

•  سازه

• زلزله
• ژئوتکنیک(خاک و پی)
• مهنسی و مدیریت ساخت
• راه و ترابری
• حمل و نقل
• مهندسی سواحل،بنادر و سازه های دریایی
• مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی
• مهندسی و مدیریت منابع آب
• مهندسی محیط زیست
• مهندسی خطوط راه آهن
• پدافند غیر عامل
• ساختمان های هوشمند

بازار کار رشته ی مهندسی عمران

افراد فارغ‌التحصیل در این رشته می‌توانند در وزارتخانه‌ها (نظیر وزارتخانه‌های راه‌ و ترابری مسکن و شهرسازی و نیرو) و شرکت های دولتی و شرکت های خصوصی و مهندسان مشاور به کارهای طراحی ، محاسبه و اجرای پروژه های مختلف بپردازند.

وظایف مهندس عمران چیست؟

مهندسی عمران دارای مسؤولیت ها و تخصص های مختلف و پر مسؤولیتی است که این تخصص ها عبارتند از:

• ساخت و ساز: سدها و سازه های آبی، ساختمان ها، سکوهای دریایی و خطوط لوله
• حمل و نقل- جاده ها، کانال ها و فرودگاه ها،راه آهن
• محیط زیست- شبکه های تأمین آب، سیستم های آبرسانی زیر زمینی و ساخت موانع سیل
• ژئوتکنیک- استخراج از معدن، عملیات خاکی و ساخت پایه
• دریایی- بنادر و سیستم های دفاعی دریایی

برخی از وظایف در زمینه های تخصصی مختلف مهندسی عمران مشترک هستند که عبارتند از:

• تعهد در قبال مطالعات فنی و امکان سنجی انجام پروژه شامل تحقیقات در زمینه محل انجام پروژه
• استفاده کردن از نرم افزارهای کامپیوتری مختلف به منظور توسعه طراحی‌های دقیق
• انجام محاسبات پیچیده و دقیق ، برای طراحی کارآمد
• برطرف ساختن مشکلات طراحی مسئله
• مدیریت تمامی بودجه‌ها و منابع پروژه
• برنامه ریزی برای مصالح و خرید به موقع تجهیزات و تحویل آن‌ها
• اطمینان از قانونی بودن پروژه، به ویژه بهداشت و ایمنی
• ارزیابی دوام پذیری و اثرات زیست محیطی پروژه
• بحث و گفتگو درباره تجهیزات لازم با مشتری، کارفرما یا همکاران
• آزمایش خاک برای تعیین کیفیت و قدرت پایه سازه و مقاومت آن
• تهیه پیشنهاد برای مناقصه ها، گزارش به مشتریان، مراکز دولتی و سازمان های برنامه ریز

 

مهندس عمران کجا کار می کند؟

این مهندسان معمولا در کنار متخصصانی مانند معماران، مهندسان نقشه کشی، مهندسان مکانیک، مهندسان برق ناظران و پیمانکاران ساختمان سازی کار می کند.
همیچنین در محل کار با تکنسین های عمران که رابط های بین کارگر و مهندسین می باشند، سر و کار دارند و در برخی از پروژه ها نیز به صورت مستقیم با کارگران ساختمانی کار می کنند و در ارتباطند و مدیریت و برنامه ریزی و نظارت دقیق و مستقیم بر اجرای کار آنها را بر عهده دارند به طور کلی باید بگویم به دلیل شرایط سخت کاری در این رشته مثل محیط نامناسب کارگاه ، ساعت کاری زیاد در طول روز، شرایط سخت که طالب روحیه و خلق و خوی و حتی شرایط جسمی مردانه می باشد. می توان نتیجه گرفت این رشته برای آقایان مناسب تر است ولی خانم ها نیز می توانند در شرکت های خصوصی و در امور دفتری و اداری فعالیت داشته باشند.

مهندس مکانیک کجا کار می کند؟

مهندس مکانیک معمولا در دفاتر،شرکت ها و یا در واحد تولید کارخانه ها کار می کند. مهندسینی که در سازمان، شرکت یا کارخانه استخدام می شوند، معمولا به صورت تمام وقت و در ساعات اداری مشغول به کار هستند. مهندسین مکانیکی هم که به صورت مستقل فعالیت می کنند و شرکت شخصی خودشان را دارند، تعیین ساعت کاری بر عهده خودشان است. دانشجویان این رشته باید از نظر جسمی، آمادگی کار در محیط های پر جمعیت و تولیدی ها و کارخانجات دور از شهر را داشته باشند.