برای سال‌های متمادی، ما هوش را با آزمون‌های ضریب هوشی اندازه گیری می‌کردیم؛ اما اخیراً کشف کرده‌ایم که روش‌های مختلفی برای اندازه گیری هوش وجود دارند. به جای شناختن فقط یک نوع از هوش، به لطف روانشناس رشد هوارد گاردنر، یاد گرفته‌ایم که در واقع ۹ نوع هوش وجود دارند که یکی از مهمترین آنها «هوش کلامی» است. ما می‌خواهیم دقیقاً نحوه عملکرد هوش کلامی را توضیح دهیم و راهکاری بهبود و افزایش این نوع هوش را در بزرگسالان و کودکان بیان کنیم. با مقاله دیگری از وبلاگ مکتبخونه همراه باشید.
هوش کلامی چیست؟
هوش زبانی که به آن هوش کلامی (Linguistic Intelligence) نیز گفته می‌شود، یکی از ۹ نوع هوش هوارد گاردنر است. هوارد گاردنر در نظریه خود درباره هوش‌های چندگانه، هوش زبانی را به عنوان هوش کلمات معرفی کرد. افراد با این نوع هوش از خواندن و نوشتن لذت می‌برند.
این افراد با کلمات ارتباطی عمیقی دارند و در یادگیری زبان های دیگر مهارت دارند. کسانی که دارای هوش زبانی هستند، بهترین فرد برای کسب و کارهایی است که بر خواندن، نوشتن و صحبت کردن تمرکز دارند. افراد با هوش کلامی به عنوان روزنامه نگار، نویسنده، ویراستار، معلم، بازیگر، سخنران عمومی، وکیل و غیره مشغول به کار می‌شوند.
یادگیرنده کلام به چه معناست؟
اگر از هوش کلامی برخوردار هستید، به احتمال زیاد یک یادگیرنده کلام نیز هستید. این بدان معناست که اگر اطلاعات در قالب یک پست وبلاگ یا کتاب صوتی ارائه شوند، به بهترین وجه آنها را جذب می‌کنید. در حالی که دیگران ممکن است گیرنده‌های قوی شما را نداشته باشند و با کلمات ارتباط عمیق ایجاد نکنند. یادگیرنده کلام فردی است که می‌تواند عمق هر جمله از کلمات یک کتاب را درک کرده یا در ذهن خود شروع به داستان سرایی کند.
ویژگی افراد با هوش کلامی بالا
افراد با هوش زبانی توانایی زیادی در استفاده از زبان و همچنین یادگیری زبان‌های جدید دارند. این افراد به راحتی آنچه که در ذهن دارند را بیان می‌کنند و جذب کلمات می‌شوند و از خواندن و شعر لذت می‌برند. نوشتن یک اثر یا داستان برای آنها فعالیتی جذاب و لذت بخش است.
افرادی که از سطح بالاتری از هوش کلامی برخوردار هستند، تمایل به فعالیت‌هایی دارند که شامل خواندن، نوشتن یا صحبت کردن است. برخی از صفات رایج در بزرگسالان با هوش کلامی بالا عبارتند از:
- از خواندن و نوشتن لذت می‌برند.
- به معنی، ترتیب و صدای کلمات حساس هستند.
- علاقه مند به یادگیری زبان‌های مختلف دارند.
- خوش صحبت و سخنران هستند.
- از توضیح دادن، متقاعد کردن و اقناع از طریق کلمات لذت می‌برند.
- در بازی‌های کلمه‌ای عالی هستند.
- شنیدن، گفتن و خواندن داستان را دوست دارند.
- از خواند شعر و جملات زیبا لذت می‌برند.
- حافظه خوبی برای به یادآوری کلمات دارند.
- آنها توانایی خوبی در هجی کردن و شناسایی سریع خطاهای دستوری دارند.
- آنها دوست دارند از کلمات متنوع و غیرمعمول استفاده کنند و حتی کلمات مخصوص خود را اختراع می‌کنند.
- آنها می‌دانند که چگونه گوش دهند.
- آنها توانایی توجه به الگوهای زبانی دیگران را دارند زیرا به بیان زبانی حساس هستند.
- بازی کلمه‌ها و قافیه‌ها را به راحتی می‌سازند.
- آنها برای دانش عمومی، حافظه کلامی خوبی دارند.
- آنها افراد منظمی هستند، بنابراین مهارت‌های خوبی برای ابراز وجود دارند.
- توانایی کافی در انتخاب کلمات با هدف ایجاد لحن احساسی مطلوب را دارند (به عنوان مثال، نحوه نوشتن نامه، شعر و داستان را می‌دانند.)
کدام افراد مشهور دارای هوش کلامی هستند؟
کسانی که دارای این مهارت ذاتی هستند، با کلمات تعامل خوبی دارند؛ آنها اغلب انتخاب می‌کنند که مسیرهای شغلی را دنبال کنند که به باعث می‌شوند تا استعدادهای خود را به درستی به کار گیرند.
برخی از مشهورترین افراد با هوش کلامی عبارتند از:
- ویلیام شکسپیر
- ادگار آلن پو
- رودیار کیپلینگ
- مایا آنجلو
- ناتالی پورتمن
- روالد دال
- تام هیدلستون
- جی.کی. رولینگ
- جیمز فرانکو
بسیاری از نویسندگان و بازیگران مشهور دارای هوش کلامی هستند.
افراد با هوش کلامی در چه کسب و کارهایی فعالیت می‌کنند؟
افراد با این نوع هوش اغلب در کارهای زیر مشغول می‌شوند:
- منتقدین (کتاب، فیلم و سایر)
- روزنامه نگاران و نویسندگان
- معلمان
- بازیگران
- سخنرانان عمومی
- سخنرانان
- وکلا
- نویسندگان تبلیغات تبلیغاتی
- کتابداران
- آسیب شناسان گفتار
- وکلا
- سیاستمداران
راه‌های افزایش هوش کلامی
بهبود و توسعه هوش زبانی از طریق تمرین و تجربه خواندن، نوشتن و صحبت کردن امکان پذیر است. درحقیقت، همه دارای هوش کلامی هستند و اگر می‌خواهید این نوع هوش را افزایش دهید، به چهار استراتژ زیر توجه کنید:
۱- بازی‌های مرتبط با کلمات را انجام دهید
بازی‌هایی مانند اسکربل (Scramble) یا هر بازی کلمه سازی دیگری می‌توانند برای افزایش هوش کلامی استفاده شوند. می‌توانید این بازی‌ها را در تبلت یا گوشی همراه خود نصب کنید. این بازی‌ها را در اتوبوس، در صف انتظار، در وقت استراحت خود بازی کنید. حتی فقط پنج تا ده دقیقه بازی در روز مزایای چشمگیری به‌همراه خواهد داشت.
۲- برای بهبود هوش کلامی بخوانید
مطالعه کردن موضوع واضحی است اما اکثر مردم نمی‌دانند که خواندن برای مغز چقدر مفید است. خواندن کتاب راهی عالی برای بهبود هوش زبانی است و همچنین می‌تواند باعث افزایش آگاهی، دانش و خرد انسانی شود.
جیم کوئیک، نویسنده کتاب Mindvalley’s Superbrain Quest می‌گوید: «اگر دانش قدرت باشد، یادگیری ابرقدرت است.» به طور کلی، کتاب‌های غیر داستانی و مقالات آموزنده راهی عالی برای تقویت هوش کلامی هستند.
۳- وقایع روزانه را یادداشت کنید
ثبت وقایع روزانه روش خوبی برای تمرین مهارت‌های پردازش کلمات است. اگر نوشتن با دست را دوست ندارید چرا یک وبسایت (وبلاگ) برای خود راه اندازی نمی‌کنید؟ برخی افراد حتی دوست دارند خاطرات روزانه خود را در جایی یادداشت کنند. اختصاص دادن چند دقیقه در روز برای مرور کارهای روزانه می‌تواند یک فرآیند یادگیری عالی برای بهبود هوش کلامی باشد.
دیگر راه‌های افزایش هوش زبانی عبارتند از:
- هر هفته چند کلمه جدید یاد بگیرید.
- ایجاد یک مجله یا وبسایت اختصاصی را شروع کنید.
- به خانواده یا دوستان خود نامه بنویسید.
- هر روز مقاله، کتاب، مجله یا اخبار را مطالعه کنید.
- بازی‌های کلمه‌ای مانند جدول کلمات متقاطع را انجام دهید.
- یک کارگاه یا کلاس کتابخوانی شرکت کنید.
- صدای خود را ضبط کنید و سپس به آن گوش دهید.
- اغلب به کتابخانه یا کتابفروشی مراجعه کنید.
- به سخنان سخنوران بزرگ مانند «وینستون چرچیل» گوش دهید.
- برای بچه‌های کوچک خود کتاب بخوانید.
- سعی کنید معماها و جوک‌های جدید بسازید.
- نمایشنامه، شعر یا بخش‌هایی از کتاب‌ها با زبان سنگین را مطالعه کنید.
- هنگام خواندن، کلماتی که نفهمیدید را یادداشت کنید و سپس آنها را جستجو کنید.
هوش کلامی در کودکان چگونه است؟
از آنجا که نوشتن و مکالمه بخش بزرگی از آموزش در هر سطحی هستند، اگر کودکان در هر سنی با هوش کلامی آموزش ببینید، می‌توانند این ویژگی را تقویت کنند. هوارد گاردنر تأكید كرد كه هوش زبانی فراتر از آن است كه در یک آزمون اندازه گیری شود.
نقاط قوت کودکان با هوش زبانی به شرح زیر هستند:
- آنها کلمات و زبان را به خوبی درک می‌کنند و دایره واژگان خوبی دارند.
- آنها به خوبی از زبان استفاده می‌کنند و می‌توانند قوانین پیچیده زبان را به سرعت یاد بگیرند.
- آنها از زبان برای یادآوری و تفکر استفاده می‌کنند.
- آنها می‌توانند ذهنیات خود را به صورت شفاهی و کتبی به خوبی بیان کنند.
فعالیت‌هایی که کودکان با هوش کلامی از آنها لذت می‌برند به شرح زیر هستند:
- خواندن کتاب‌ها
- شنیدن کتاب‌های صوتی
- بحث و گفتگو درباره موضوعات مختلف
- سرودن شعر و داستان کوتاه
- خواندن روزنامه و مجله
- بازی‌های کلمه‌ای مانند اسکربل
- صحبت عمومی در مورد مسائل روزانه
- قابلیت بلند خواندن
نکته: تست‌های آنلاین هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان در دسترس هستند که به تعیین سطح هوش زبانی آنها کمک می‌کند. از آزمون آنلاین فقط باید به عنوان نقطه شروع برای بهبود هوش زبانی استفاده کرد و هرگونه نگرانی در مورد هوش کلامی را باید با متخصص در میان گذاشت.
افزایش هوش کلامی در کودکان
نوشتن و مکالمه بهترین راه برای کمک به کودکان برای افزایش هوش زبانی است:
- کتاب‌هایی با موضوعات متنوع در اختیار آنها قرار گیرد.
- به آنها امکان دسترسی به کتابخانه مرجع مانند دایره المعارف ارائه شود.
- آنها را به خواندن روزنامه تشویق کنید.
- با آنها درباره آنچه در اطراف خود می‌بینند زیاد صحبت کنید.
- آنها را تشویق کنید تا آنچه که می‌بینند یا آنچه انجام می‌دهند را با کلمات توصیف کنند.
- از کودکان بخواهید شروع به داستان سرایی کنند.
- آنها را تشویق کنید تا هر زمان که بخواهند با شما صحبت کنند.
- از آنها بخواهید شروع به سرودن شعر کنند.
- کودکان را تشویق کنید که خاطرات روزانه خود را یادداشت کنید.
نمونه‌هایی از نحوه آموزش موضوعات مختلف به کودکان با هوش کلامی
ریاضیات
- برای آموزش جمع و تفریق، داستانی با دو شخصیت بسازید. شخصیت اول دو انبه دارد. مورد دوم نیز دارای دو انبه است. وقتی نفر دوم یکی از انبه‌های خود را به اولی داد، از آنها بپرسید که هر کدام چند انبه خواهند داشت؟
- هنگامی که کودکان با معادلات ریاضی مشکلی دارند، به آنها بگویید که هر عملی که باید انجام دهند را با صدای بلند توصیف کنند.
علوم پایه
- برای آموزش گرانش، داستان افتادن سیبی روی سَر نیوتن را به کودکان بگویید. با تشویق کودک خود در توصیف اینکه اگر دیگر برق و بنزین در دسترس نباشد چه باید کرد و در مورد منابع انرژی صحبت کنید.
- اگر کودکان به باغ وحش رفتند، به آنها بگویید که مقاله‌ای راجع به آنچه دیده‌اند، بنویسند.
جغرافیا
- کلمات و عباراتی مانند سلام، متشکرم و شب بخیر را به چندین زبان به کودکان خود بیاموزید و آنها را با زبان کشورهای مختلف مرتبط کنید.
- به کوه نزدیکی بروید (بسیاری از مکان‌های عبادی در کوهستان است) و از آنها بخواهید هنگام بالا رفتن، زمین، سنگ‌ها، گیاهان و سایر عناصر موجود در طبیعت را توصیف کنند.
- از کودکان بخواهید تظاهر کنند که یک قطره آب هستند و سفر خود را از کوه‌ها به رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها و سپس به ابرها برای باران و بازگشت به کوه‌ها توصیف کنند.
تاریخ
- از کودک بخواهید که تغییرات مربوط به لباس‌ها که از اوایل قرن ۲۰ تا امروز رخ داده‌اند را توصیف کند.
- از کودک خود بخواهید در مورد حقوقی که قانون اساسی به هر فردی داده است برای شما سخنرانی کنند.
کلام آخر
هوش کلامی نحوه استفاده ما از زبان برای بیان افکار و احساسات را نشان می‌دهد. این مهم بخشی جدایی ناپذیری از نوعی هوش است که بر پایه کلمات ایجاد شده‌اند و می‌تواند کلامی یا نوشتاری باشد.
برخی از افراد به صورت ذاتی دارای هوش زبانی هستند و برخی دیگر از طریق آموزش شروع به بهبود و افزایش هوش خود می‌کنند. برای والدین مهم است که نوع هوش کودک را شناسایی کنند تا بتوانند او را در زمینه‌ای که استعدادش را دارد، تشویق به فعالیت کنند.
