بازاریابی ویروسی دیجیتال یا وایرال مارکتینگ (Viral Marketing) یکی از گسترده‌ترین تکنیک‌های تبلیغاتی است. این روش تبلیغاتی به بهبود آگاهی از برند کمک می‌کند تا بدین صورت، فروش محصولات و خدمات افزایش یابد.
بازاریابی ویروسی دیجیتال را می‌توان به عنوان یک تکنیک تبلیغات مستقل یا به عنوان بخشی از یک کمپین بازاریابی استفاده کرد. در این مقاله، ما می‌خواهیم به تفصیل دربارۀ بازاریابی ویروسی صحبت کنیم. با وبلاگ مکتبخونه همراه باشید.
بازاریابی ویروسی چیست؟
همانطور که می‌دانیم، ویروسی شدن به معنای هر چیزی است که سریع پخش شود، دقیقاً مانند یک ویروس در بدن انسان! بازاریابی ویروسی از این قاعده مستثنی نیست. این روش به معنای ایجاد یک کمپین تبلیغاتی است، به گونه‌ای که کاربران پیام سازمان را در رسانه‌های اجتماعیشان پخش می‌کنند یا اقدامات دیگری را انجام می‌دهند تا تبلیغ به دست افراد بیشتری برسد.
بازاریابی ویروسی در مورد سادگی و شهود است. اینگونه تبلیغات به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ابتدایی‌ترین احساسات و ادراکات کاربران را لمس می‌کنند. به کاربران کمک می‌کند تا پیام را سریع درک کرده و محصولات یا خدمات برند مربوطه را با خانواده، دوستان یا همکاران خود به اشتراک بگذارند.
اطلاعاتی که برای تبلیغ برند در میان بازدید کنندگان دیگر استفاده می‌شوند، می‌توانند از یک پست خبری گرفته تا یک ویدیوی یوتیوب متفاوت باشند. چالش اصلی ایجاد حس کنجکاوی و الهام بخشیدن به کاربران برای عضویت جدید در زنجیره اشتراک مخاطبان هدف است.
ثابت شده که این ابزار در بین شرکت‌های بزرگ و کوچک به یک اندازه محبوب است، اگرچه برای استارت آپ‌ها و سایر کسب و کار کوچک نیز بسیار مفید است زیرا هزینۀ آن معمولاً از بسیاری از روش‌های سنتی بازاریابی کمتر است.
بازاریابی ویروسی چگونه کار می‌کند؟
بازاریابی ویروسی کاملاً ساده انجام می‌شود. فقط کافی است محتوایی ایجاد کند که احتمالاً مخاطبان آن را به خود جلب کرده و آن را در اینترنت تبلیغ کنند. پس از آن، تنها کاری که می‌توانید انجام دهید، این است که منتظر بمانید تا کاربران با سرعت نور به اشتراک گذاری مطالب بپردازند.
با ایجاد یک ویدیوی تجاری، شرکت باید استراتژی پراکندگی خود را تعریف کند. این می‌تواند آشکار یا پنهان باشد. در حالت اول، کاربران کاملاً آگاه هستند که در حال مشاهده تبلیغات یک برند شناخته شده هستند، در حالت دوم در انتهای ویدئو مشخص می‌شود که برند محصول دقیقاً به چه چیزی اشاره دارد.
مزایای بازاریابی ویروسی
چهار مزیت اصلی در بازاریابی ویروسی وجود دارند:
۱- کم هزینه
در مقایسه با انواع دیگر ترفندهای بازاریابی، وایرال مارکتینگ دستیابی به صدها بازدید کننده جدید را بدون تقریباً هیچ هزینه‌ای امکان پذیر می‌کند. مقیاس بزرگی که توسط بازاریابی ویروسی انجام شده است، خود گویای این امر است که باعث می‌شود نسبت سود و هزینه افزایش یابد.
۲- رشد سریع
یک کمپین ویروسی اولین نتایج را در عرض چند ساعت ایجاد می‌کند. اکثر کاربران هر روز چندین بار به حساب‌های شبکه‌های اجتماعی خود دسترسی پیدا می‌کنند، بنابراین در طی چند روز، ممکن است از قبل فعالیت کاربران به مراتب بالاتر باشد.
۳- دسترسی عالی
تبلیغات ویروسی به طور بالقوه می‌توانند با مخاطبان زیادی در تماس باشند. به عنوان مثال، جوانان می‌توانند یک ویدئو ویروسی را به والدین مسن خود نشان دهند، فقط به این دلیل که این تبلیغ خنده‌دار و جذاب است و می‌تواند آنها را سرگرم کند، صرف نظر از محصولی که تبلیغ می‌شود. بنابراین، افرادی که حتی از اینترنت استفاده نکرده‌اند نیز می‌توانند به محصول علاقمند شوند و در نهایت به مشتریان وفادار تبدیل شوند.
۴- جریان اصلی رسانه‌ای
بازاریابی ویروسی دیجیتال شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا آگاهی از نام برند خود را در سیستم عامل‌های رسانه‌ای که بیشترین بازدید را دارند، انجام دهند. حضور در چنین رسانه‌های اجتماعی، بزرگ‌ترین ابتکار بازاریابی است که یک شرکت می‌تواند انجام دهد.
۵- تولید سریع لید
به لطف وایرال مارکتینگ، کسب و کارها این فرصت را دارند که با پیگیری فعالیت کاربر در زمان واقعی، دایره‌ای از مشتریان بالقوه خود را مشخص کنند. این مهم به آنها این امکان را می‌دهد تا ابزارهای تبلیغاتی دیگری را با هدف کار با دسته‌های خاص مخاطبان هدف انتخاب کنند.
انواع بازاریابی ویروسی
هیچ طبقه بندی مشخصی از انواع بازاریابی ویروسی وجود ندارد اما روش‌های مختلفی را می‌توان برای این روش شناسایی کرد:
- دهان به دهان: افراد مخاطبان گویی به طور اتفاقی، محصول یا خدمات را در میان دوستان و آشنایان خود به صورت دهان به دهان معرفی می‌کنند. صحبت در مورد یک تبلیغ در میان جمعی از افراد، به معنای دهان به دهان شدن تبلیغات است.
- شایعات: به عنوان مثال، افراد مشهور قبل از انتشار فیلم یا آلبوم خود، عمداَ اخبار جعلی را منتشر می‌کنند تا یک شایعه به سرعت پخش شود و همگان را آماده برای ارائه محصول اصلی کنند.
- به اشتراک گذاشتن اطلاعات با پرداخت هزینه: یک برند، یک هدیه یا تخفیفی را ارائه می‌دهد تا کاربران آن را به دیگران ارسال کنند. مثلاً، مسابقه اینستاگرامی که در آن کاربران را مجبور به فالو کردن، لایک کردن و منشن کردن دوستان خود می‌کند، نمونه‌ای از این نوع بازاریابی ویروسی است.
- تبلیغات بنری: به عنوان مثال، یک بنر خیابانی بدون هیچ گونه پیام تبلیغاتی یا برندی در یک بیلبورد قرار می‌گیرد و تنها نشان دهنده رنگ یا یک جمله خاص است. بعد از یک هفته، تبلیغ کامل می‌شود و آن هنگام همه می‌فهمند که موضوع از چه قرار است.
- شوخ طبعی: تبلیغات به ویژه زمانی مؤثر هستند که در آن یک برند می‌تواند با کنایه به خود نگاه کند. این مهم اساساً بازاریابی ویروسی را از تبلیغات استاندارد متمایز می‌کند زیرا دارای لحنی کنایه آمیز و سرگرم کننده است.
ویژگی‌های بازاریابی ویروسی چیست؟
همۀ نمونه‌های بازاریابی ویروسی، عمدی یا تصادفی، دارای سه چیز مشترک اعم از پیام، پیام رسان و محیط است. برای ایجاد یک کمپین موفق وایرال مارکتینگ باید از هر سه این عوامل استفاده شود. کمپین‌های بازاریابی ویروسی دیجیتال ممکن است از چندین ابزار مانند ویدئوها، بازی‌ها، تصاویر، ایمیل، پیام کوتاه و محصولات رایگان، برای جلب احساسات کاربران یا بینندگان، افزایش آگاهی در در مورد رند و سهولت مصرف و به اشتراک گذاری استفاده کنند.
وایرال مارکتینگ در اینستاگرام غالباً به کمک یک اینفلوئنسر متکی است که دارای شبکه بزرگی از فالوورها باشد. با کمک شبکه‌های اجتماعی، بازاریابی ویروسی سریع‌تر از کمپین‌های بازاریابی سنتی است و همچنین هزینه کمتری نیز دارد.
از آنجایی که در مدت زمان کوتاهی می‌تواند بازدید زیادی داشته باشد، می‌تواند توجه رسانه‌های اصلی را نیز به خود جلب کند. رسانه‌های اجتماعی همچنین می‌توانند باعث نادرست جلوه دادن تلاش‌های بازاریابی ویروسی شوند زیرا پیام‌ها تغییر می‌کنند، برداشت‌ها غلط شده و به عنوان اسپم در نظر گرفته می‌شوند. سنجش موفقیت بازاریابی ویروسی نیز می‌تواند سخت باشد.
کانال‌های انتشار بازاریابی ویروسی کدام‌ها هستند؟
بهترین بستر برای شروع بازاریابی ویروسی، شبکه‌های اجتماعی است. امروزه شبکه‌های اجتماعی زیادی با مخاطبان چند میلیون نفر از جمله اینستاگرام، فیس بوک یا اسنپ چت وجود دارند. با مراجعه به چنین برنامه‌های رسانه‌ای، شرکت‌ها می‌توانند به افزایش چند برابری فالوورهای خود دست یابند که بدون شک بسیاری از آنها مشتری جدید خواهند شد.
رسانه‌های اجتماعی یک راه حل بسیار سودآوری هستند. بدین دلیل که تعداد فزاینده‌ای از کاربران به گذراندن وقت خود در حساب‌های شبکه‌های اجتماعی خود می‌پردازند که این مهم نه این تنها به چت با دوستان یا خواندن اخبار منجر می‌شود بلکه برای انتخاب و سفارش کالاها و خدمات مختلف نیز به کانال اصلی تبلیغات ویروسی تبدیل شده است.
تکنیک‌ها و نکات مهم در وایرال مارکتینگ
برای اینکه کمپین بازاریابی خود را برجسته کنید و مانند ویروس‌های واقعی شروع به پراکندگی کنید، به ایده‌های زیر فکر کنید:
۱- خلاق باشید.
سعی کنید پیام خود را تا حد ممکن گیرا نشان دهید. به یاد داشته باشید که کاربران دیگر جذب تبلیغات کلاسیک نمی‌شوند، آنها ترجیح می‌دهند که پست‌هایی احساسی و شگفت آور را مشاهده کنند.
۲- واضح باشيد.
پست یا پیام شما باید صریح و روشن و به راحتی قابل درک باشد. فرض بر این است که بازاریابی ویروسی دیجیتال قسمت عمده‌ای از کنترل را در اختیار کاربران قرار می‌دهد، بنابراین محتوای تبلیغات تجاری شما نباید برداشت غلط یا تکراری داشته باشد، در غیر این صورت، اثر نامطلوبی ایجاد می‌کند.
۳- کوتاه بمانید.
مطمئن شوید که کمپین وایرال مارکتینگ شما به اندازه کافی کوتاه است. کاربران امروزی کم حوصله هستند، بنابراین آنها را وادار نکنید که وقت گرانبهای خود را با خواندن یک متن یا یک ویدئوی پیچیده و طولانی تلف کنند.
۴- هرزنامه نشوید.
یکی از اشکالات بازاریابی ویروسی، عامل آزار دهنده آن است. اگر کاربران به ویروسی بودن تبلیغات مشکوک شوند، احتمالاً مشاهده آن را متوقف می‌کنند یا تا انتها می‌روند اما دیگر اقدامی انجام نمی‌دهند. به جای اینکه یک پیام را بارها و بارها تکرار کنید، محتوایی را ارائه دهید که خلاقانه باشد.
عوامل موفقیت یک کمپین وایرال مارکتینگ
برای موفقیت یک کمپین بازاریابی ویروسی، سه شرط اصلی باید برآورده شود:
- کالاها یا خدمات به بازار عرضه شده باید رایگان و در دسترس همه کاربران باشند. این امر به ایجاد علاقه در بین مصرف کنندگان بالقوه در سراسر جهان کمک می‌کند، حتی اگر چنین کاربرانی در نهایت در افزایش فروش شرکت سهیم نباشند.
- روش به اشتراک گذاری پیام باید بسیار آسان باشد. به عنوان مثال، ممکن است از کاربران دعوت شود که اطلاعاتی را در اینستاگرام یا فیس بوک، واتساپ یا ایمیل ارسال کنند. به اشتراک گذاری می‌تواند هر برنامه، وب سایت یا سرویسی باشد که همۀ کاربران از آنها، صرف نظر از سن، کشور مبدا یا موارد دلخواه استفاده کنند.
- فقط نوشتن پست و دعوت از کاربران برای به اشتراک گذاشتن کافی نیست. پیام شرکت باید با چیزی همراه داشته باشد که باعث احترام، اعتماد به نفس یا جذابیت عاطفی شود یا از نظر اجتماعی دارای اهمیت باشد. این مهم می‌تواند یک تصویر جذاب، نقل قول از افراد مشهور یا برخی از داده‌های آماری رسمی را در برگیرد.
کلام آخر
بازاریابی ویروسی دیجیتال ابزاری فوق العاده است که صرف نظر از اندازه، فعالیت و سهم بازار توسط کسب و کارهای قدیمی و جدید به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. که تا حدودی خودجوش و غیرقابل کنترل است، فرصت‌های بسیار خوبی را برای به اشتراک گذاشتن محتوا به شکلی سریع، کارآمد و با هزینه کم فراهم می‌کند؛ اما مهمترین بخش این نوع بازاریابی، تولید محتوای منحصر به فرد و سرگرم کننده است که کنجکاوی مخاطبان را بر می‌انگیزاند.
