نرم افزار Mendeley چیست؟
نرم افزار Mendeley چیست؟
با افزایش تحقیقات علمی و چاپ مقالات مختلف توسط اساتید و دانشجویان به ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی، در حوزههای مختلف پژوهشی سردرگمیهای زیادی برای مدیریت اسناد و پیدا کردن رفرنس آنها در بین این افراد ایجاد شده است؛ به همین علت نرم افزارهایی را طراحی کردهاند که با قابلیت ساخت کتابخانههایی از مقالات و دسته بندی آنها، به مدیریت مراجع پرداخته که کار را برای نویسندگان و محققان آسان کرده است؛ یکی از این نرم افزارها نرم افزار Mendeley است که این کار را به خوبی انجام میدهد؛ Mendeley در سال 2007 در لندن ساخته شد و نسخهی آزمایشی آن در سال 2008 منتشر شد.
سرمایهگذارانی که در این شرکت دخیل هستند افرادی مثل: رئیس اجرایی سابق Last.fm، مهندسین موسس سابق اسکایپ، رئیس سابق استراتژی دیجیتال در گروه موسیقی وارنر و دانش آموختگان از دانشگاه کمبریج و جابز هاپکینز می باشند. گفتنی است مندلی برنده جوایزی همچون یوروپین استارتاپ 2009، بهترین نوآوری اجتماعی به نفع جامه در سال 2009 و رتبهی ششم در رتبه بندی 100 شرکت برتر فناوری رسانه توسط گاردین شده است.
نرم افزار Mendeley یک نرم افزار مدیریت مراجع و شبکههای اجتماعی علمی است که به کاربران امکان پیدا کردن آخرین مقالات و تحقیقات علمی، همچنین مشارکت، اشتراکگذاری و سازماندهی آن با سایر افراد شبکه را ایجاد میکند، با استفاده از این نرم افزار میتوان به راحتی وبا سرعت، کار رفرنس دهی را انجام داد. نسخههای مختلف دسکتاپ نرم افزار Mendeley که با ویندوز، مک و لینوکس سازگاری دارد نیز وجود دارند.
نحوه کار با نرم افزار Mendeley
نرم افزار مندلی یک شبکهی اجتماعی دانشگاهی و علمی است که برای سازمان دهی اسناد، مشارکت با دانشگاهیان و پیدا کردن تحقیقات تازه مورد استفاده قرار میگیرد، نرم افزار مندلی میتواند برای استخراج خودکار جزئیات از نسخههای دیجیتالی مقالات علمی به پایگاه دادهها استفاده شود همچنین امکان انتقال آنلاین استنادها و رفرنسها از پایگاههایی نظیر Science Direct, Googlescholar و… وجود دارد. در این نرم افزار میتوان با داشتن گزینهی Install Web Important به استنادها وخلاصهی مقالهها یا حتی یک مقاله کامل دسترسی پیدا کرد.
مزایای نرم افزار مندلی
یکی از مزایای مهم نرم افزار مندلی رایگان بودن آن است که با توجه به هزینهی سایر برنامهها سبب تمایز آن در بین رقبا شده است که در وب سایت رسمی نرم افزار مندلی به نشانی http:/www.mendeley.com قابل دریافت است. فضای رایگانی که شرکت Mendeley در اختیار کاربران قرار داده باعث همزمانی و همسانسازی بین دستگاههای متعدد پژوهشی شده است. از دیگر مزایای نرم افزار مندلی قابلیت همکاری با واژه پردازهای متنی مثل Latex است به علاوه با توجه به سرعت ایجاد استنادها، نرم افزار مندلی قابلیت نصب بر روی واژه پردازهایی مانندWord, Open Office را دارد که با سرعت بالایی این استنادها را ایجاد میکند.
مزیت عمدهی نرم افزار مندلی همکاری و اشتراکگذاری پژوهشها با کاربران دانشگاهی است، این شرکت با ایجاد شبکهی اجتماعی از دانشگاهیان فرآیند تحقیق و پژوهش را به صورت مشارکتی انجام میدهد؛ همچنین با ایجاد گروههای خصوصی و عمومی باعث گسترش تحقیقات و آشنایی با حوزههای جدید و علوم نو میشود.
نرم افزار مندلی با استخراج جزئیات استناد از فایلهای PDF بدون ابردادههای جاسازی شده، استخراج ابر دادههای جاسازی شده از فایلهای PDF، استخراج DOIS(شناسه شئ دیجیتال) از فایلهای PDF و استخراج PubmedIdS و ArxivIDs از فایلهای PDF باعث برتری خود در بین سایر رقبا مثل EndNote, RefWork و Pepers شدهاست.
امکان فیلترینگ و برچسبگذاری منابع، خواندن، جستجوی کامل، حاشیه نویسی و مشخص کردن مقالات پژوهشی PDF نیز از قابلیتهای کاربردی نرم افزار مندلی است.
مشکلات نرم افزار مندلی
جدای از تمام مزایای گفته شده برای نرم افزار مندلی میتوان به مواردی اشاره کرد که جز مشکلات مندلی به حساب میآید، با توجه به اینکه نرم افزار مندلی توسط شرکت سازنده خود پشتیبانی میشود و از چندین زبان حمایت می کند و نسخههای به روز شده از وب سایت رسمی محصول قابل دریافت است اما زبان فارسی جز زبانهای مورد حمایت نرم افزار مندلی نیست البته به این معنی نیست که قابلیت مدیریت اسناد فارسی را ندارد بلکه منظور فارسی نشدن پوستهی نرم افزار است و قابلیت اضافه شدن مقالات فارسی به نرم افزار مندلی وجود دارد.
علاوه بر آن چنانچه ویندوز سیستم عوض شده و مجدد نرم افزار مندلی نصب شود ضمن برگرداندن دادهها به مندلی دسکتاپ باید یکی یکی فایلهای PDF را از وب سایت نرم افزار مندلی دانلود کرد که باعث میشود حجم زیادی فایل جدید با اسمهای جدید بر سیستم ذخیره شود که این مشکل باعث میشود نتوان فایلهای دانلود شده به فایلهای PDF داخل سیستم لینک شود مگر آنکه دستی این کار انجام شود که زمان بر است؛ این مورد یکی از مشکلات مندلی است که تاکنون راه حلی برای آن یافت نشدهاست.
آموزش مندلی
در این بخش به آموزش مندلی میپردازیم. در ابتدا باید برای خود حساب کاربری ایجاد کنید برای این کار با سرچ کردن Free Refrence Manager and PDF Organizer، سپس بر گزینهی create a free account کلیک کرده و پس از باز شدن صفحهی create a Mendeley account اطلاعات مربوط به نام و نام خانوادگی، ایمیل، آدرس و پسورد را برای ایجاد حساب وارد کنید، بعد از ایجاد حساب به آدرس www.mendeley.com مراجعه کرده و بر گزینه دانلود نرم افزار مندلی کلیک کنید؛ پس از نصب برنامه آن را اجرا کنید و از قسمت Tools برنامه با انتخاب Install web Important با توجه به مرورگر خود اقدام به نصب آن نمایید.
فضای نرم افزار مندلی دارای بخشهای نوار منو، نوار ابزار، پنل جزئیات، پنل کتابخانه مندلی، پنل فیلترهای جستجو و بازیابی و فضای نمایش منابع ومراجع است؛ در نوار ابزار با استفاده از باکس جستجو میتوانید در داخل منابع موجود در کتابخانه مندلی به جستجو بپردازید.
ورود اطلاعات به نرم افزار
برای وارد کردن مراجع و اسناد به صورت تکی به نرم افزار مندلی از منوی File گزینهی Add File را کلیک کرده و فایل مورد نظر خود را با کایک بر روی Open انتخاب کنید؛ به دلیل اضافه کردن فایل PDF اصل فایل PDF هم داخل نرم افزار مندلی قرار میگیرد که آیکون آن در کنار اطلاعات کتاب شناختی رکورد مشاهده میشود اما برای وارد کردن مراجع و اسناد به صورت گروهی، گزینهی Add Folder را از منوی File انتخاب کرده و بعد از انتخاب مسیر پوشه منابع مورد نظر را Ok کنید؛ درادامه مراجع اضافه شده به صورت خودکار قابل مشاهده هستند.
برای وارد کردن دستی مراجع به نرم افزار مندلی از منوی File گزینه Add Entry manualy را کلیک کنید؛ در پنجره باز شده فایل خود را انتخاب کرده و توضیح مختصری از آن را نوشته دکمه save را بزنید، با کلیک راست کردن بر روی مدرک اضافه شده گزینهی Update Details را انتخاب کنید توجه داشته باشد برای این کار باید به اینترنت وصل باشید نرم افزار با استفاده از بانک اطلاعاتی خود، اطلاعات را به روز کند در ادامه با Drag کردن فایل PDF به اطلاعات کتابشناختی مدرک اضافه میشود.
لازم به ذکر است که آموزش مندلی شامل بخشهای متعدد ومتنوعی است اما آنچه گفتیم بخش عمدهی آموزش مندلی است که برای شروع کار لازم است آنها را یاد گرفت.
کلام پایانی
در این مقاله سعی شد تا نرم افزار مندلی که یک نرم افزار مدیریت مراجع است معرفی شده و مشکلات مندلی و آموزش بخش عمدهای از آن بیان شود، آنچه که گفته شد بخش کوچکی از کاربردهای گسترده نرم افزار مندلی بود که با توجه به سردرگمیهای به وجود آمده برای محققان و پژوهشگران در نوشتن مقالات و پایان نامهها، میتواند نیاز آنها به آموزش مندلی برای مدیریت مراجع و استنادها را برطرف کند.
نرم افزار مندلی با ارائه شبکه اجتماعی از کاربران پژوهشی و ایجاد همکاری گروهی بین همکاران دانشگاهی، بستری را برای گسترش فضای علمی وپژوهشی فراهم آورده که به سهولت و بازده در فرآیند پژوهش افزوده است.