چگونه برنامه نویسی را به کودکان بیاموزیم؟

آموزش برنامه نویسی برای کودکان

شاید به نظر بسیاری از افراد، برنامه ‌نویسی تنها یک شغل و بهترین زمان یادگیری آن در دوران جوانی باشد. اما برنامه‌نویسی فراتر از این‌ها است. یادگیری برنامه‌نویسی ذهن را تمرین داده و حل مسئله را قوی‌تر می‌کند. برنامه‌نویسان افرادی هستند که می‌توانند یک مسئله بزرگ را به تعدادی مسئله کوچک حل کرده و خیلی سریع آن را حل کنند. آموزش برنامه نویسی برای کودکان باعث می‌شود از همان ابتدای راه، ذهنشان در این جهت تمرین داده شود و رشد بهتری از لحاظ فکری داشته باشند.

اما این کار ساده نیست. چرا که زبان‌های برنامه نویسی عموما یادگیری ساده‌ای، خصوصا برای کودکان ندارند. برای همین است که زبان برنامه نویسی scratch مخصوص کودکان طراحی شده است. این زبان یک محیط زیبا، رنگی و دوستانه دارد و به کودکان کمک می‌کند بدون روبرو شدن با سختی‌های برنامه‌نویسی، طعم شیرین آن را بچشند. ما در این مقاله قصد داریم به چگونگی آموزش برنامه نویسی برای کودکان از طریق آموزش اسکرچ بپردازیم. با ما همراه باشید.

اهمیت آموزش برنامه نویسی برای کودکان

برنامه‌نویسی تنها به نوشتن چند خط کد محدود نیست. برنامه‌نویسی در واقع یک مهارت ذهنی است که با آن می‌توان مسائل مختلف را حل کرد. آموزش برنامه نویسی برای کودکان رفته‌رفته ذهن آن‌ها را در جهت شناخت و حل مسائل تقویت کرده و پرورش می‌دهد. کودکانی که آموزش برنامه‌نویسی دیده‌اند، در آینده برای یادگیری درس‌های محاسباتی ذهن آماده‌تری خواهند داشت. علاوه بر این، برنامه‌نویسی یک زمینه کاری پردرآمد در ایران و جهان است. یعنی این کودک در آینده شانس بهتری برای رسیدن به یک شغل خوب در زمینه‌های کامیپوتری خواهد داشت.

مقاله پییشنهادی: چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟

اما این ایده با توجه به سختی زبان‌های برنامه‌نویسی، عملی به نظر نمی‌رسد. چرا که یاددهی زبان‌های معمول برنامه‌نویسی مثل++C یا جاوا به کودکان تقریبا غیرممکن است.

مگر اینکه آن کودک هوش و استعداد خاصی در این زمینه داشته باشد. برای همین است که متخصصان و مهندسان علوم کامپیوتری، به فکر طراحی یک زبان برنامه‌نویسی مخصوص کودکان افتادند. زبانی که در عین سادگی، محیط زیبا و جذابی داشته باشد و به کودکان اجازه دهد وارد دنیای شگفت‌انگیز برنامه‌نویسی شوند.

زبان برنامه نویسی اسکرچ

نسخه اولیه این زبان در سال ۲۰۰۳ به صورت prototype عرضه شد و اولین عرضه رسمی آن در سال ۲۰۰۷ اتفاق افتاد. در حال حاضر اسکرچ در نسخه ۳ خود به سر می‌برد و طرفداران زیادی را در سراسر جهان جذب کرده است.

به‌طورخلاصه می‌توان گفت اسکرچ راهی برای آموختن مفاهیم اولیه و اساسی برنامه‌نویسی، بدون ورود به جزئیات و پیچیدگی‌های آن است. یک کودک در زبان اسکرچ می‌تواند شکل‌ها را به حرکت در بیاورد، رنگ آن‌ها را تغییر دهد، روی آن‌ها صدا بگذارد، انیمیشن بسازد و… . هدف از قرار دادن این امکانات روی اسکرچ، ساختن فضایی است که کودکان با آن ارتباط گرفته و از این طریق برنامه‌نویسی را بیاموزند.

اولین قدم برای آموزش اسکرچ، شناخت بخش‌های اصلی آن است. رابط کاربری اسکرچ، سه بخش اصلی دارد: Stage Area، Block Palette و محل نوشتن کد. برای سادگی کار، کدها به صورت بلوک‌های آماده (Coding Blocks) آماده شده‌اند و کودک تنها کافی است شیوه انتخاب و استفاده از آن‌ها را باد بگیرد. البته امکان ساخت بلوک‌های شخصی‌سازی شده با کد دلخواه هم وجود دارد. این بلوک‌ها در بخش MyBlocks ظاهر خواهند شد.

مقاله پییشنهادی: کتاب های آموزش برنامه نویسی

Stage Area:

جایی که در آن پیش‌نمایشی از نتیجه کد به چشم می‌خورد. برای مثال اگر کدی برای حرکت یک مربع در صفحه نوشته‌ایم، این شکل در این قسمت قابل مشاهده خواهد بود.

Block Palette:

در این بخش کدهای آماده یا ساخته شده توسط کاربر آماده استفاده‌اند. کافی است به کودک خود بیاموزید ک هر کدام از این بلوک‌ها در چه جایی به کار خواهند آمد. او در ادامه می‌تواند با انتخاب هر کدام از آن‌ها استفاده کند.

محل نوشتن کد: هر بلوک کدی که انتخاب می‌کنید در این قسمت ظاهر می‌شود. شما می‌توانید ویژگی‌های بلوک کد (اندازه، رنگ و…) را در این قسمت تغییر داده یا قسمتی از کد را پاک کنید.

دانلود و نصب اسکرچ

حالا که به اهمیت آموزش برنامه نویسی برای کودکان پی بردیم و مزایای اصلی اسکرچ را شناختیم، نوبت به دانلود، نصب و استفاده از آن می‌رسد. زبان برنامه‌نویسی اسکرچ در حال حاضر برای سیستم‌عامل‌های ویندوز، مک و اندروید قابل استفاده است. برای دانلود این زبان برنامه‌نویسی می‌توانید از لینک‌های زیر استفاده کنید:

• دانلود زبان برنامه نویسی اسکرچ برای ویندوز
• دانلود زبان برنامه نویسی اسکرچ برای مک
• دانلود زبان برنامه نویسی اسکرچ برای اندروید (البته برای نصب این زبان برنامه نویسی روی اندروید ابتدا باید برنامه نصب کننده XAPK را دریافت و نصب کنید)

مقاله پییشنهادی: فیلم آموزش برنامه نویسی

کلام آخر در مورد آموزش برنامه نویسی برای کودکان

برنامه‌نویسی یکی از نیازهای روز دنیا است که به یکی از پردرآمدترین مشاغل هم تبدیل شده است. در حال حاضر بزرگترین شرکت‌های دنیا هم بدون واحد IT خود قادر به ادامه فعالیت نخواهند بود. در چنین شرایطی آموزش برنامه نویسی به یک امتیاز خیلی مهم تبدیل می‌شود. جدا از بحث شغل و درآمد، آموزش برنامه نویسی برای کودکان در واقع آموزش حل مسئله و پرورش ذهن است. اما همه ما می‌دانیم که این کار اصلا راحت نیست. زبان برنامه نویسی اسکرچ با فراهم کردن محیطی ساده، رنگارنگ، جذاب و دوست‌داشتنی برای کودکان توانسته است آموزش برنامه نویسی برای کودکان را ممکن کند.

در حال حاضر این زبان را می‌توانید روی سیستم‌عامل‌های ویندوز، مک و اندروید نصب کنید. در این زبان کدها به صورت بلوک‌های آماده برای کاربری‌های ساده و جالبی مثل حرکت شکل یا گذاشتن صدا روی یک تصویر کارتونی وجود دارند. وجود چنین محیطی باعث جذب کودکان می‌شود و آن‌ها را در کنار تفریح، پرورش می‌دهد.

در این مقاله سعی کردیم به اهمیت آموزش برنامه نویسی به کودکان، معرفی اسکرچ و آموزش اولیه آن و همچنین دانلود و نصب اسکرچ بپردازیم. امیدواریم این مقاله جواب سوالات شما را تا حد قابل قبولی داشته باشد. به امید آینده ای روشن‌تر برای شما و فرزندتان. شما می‌توانید نظرات خود را از بخش کامنت با ما در میان بگذارید.