برای اینکه بتوانید خود واقعیتان را به بهترین نحو ممکن به دیگران نشان دهید، یا اینکه از اعتقادات و طرز فکر خود دفاع کنید و یا بتوانید موضوعات مختلف را به درست‌ترین شیوه ممکن ارائه دهید، نیاز به مهارت فن بیان دارید. فن بیان به شما کمک می‌کند تا بتوانید سخنان خود را به شکلی تاثیرگذار و اصولی به گوش مخاطب برسانید. همین موضوع باعث شده تا امروزه افراد به دنبال روش‌های موثر تقویت توانایی فن بیان باشند. اگر شما هم به دنبال راهکارهای کمک‌کننده در این زمینه هستید، توصیه می‌کنیم در ادامه با ما همراه شوید تا اطلاعات بیشتری را در اختیار شما قرار دهیم.
اهمیت تقویت فن بیان
فن بیان را می‌توانیم به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مهارت‌های بشر بدانیم که از سال‌های گذشته تا به امروزی اثرگذاری فوق‌العاده‌ای بر روی ابعاد زندگی انسان می‌گذارد. صحبت کردن مؤثرترین و کاربردی‌ترین روش برای برقراری ارتباط با دیگران است. از این رو اکثر افراد به دنبال روش‌هایی هستند تا بتوانند اثرگذاری بیشتری بر روی مخاطب خود داشته باشند. هر کس در زندگی‌اش ممکن است در شرایطی قرار بگیرد که نیاز به سخنوری به صورت اصولی داشته باشد. این نیاز در محیط‌های کاری و سازمان‌های مختلف بیشتر احساس می‌شود. با این وجود شما در هر سمت شغلی که و با هر موقعیت اجتماعی که باشید، در برخی از مواقع ممکن است نیاز داشته باشید که با صحبت کردن تغییراتی را ایجاد کنید.
بر این اساس تقویت فن بیان یک نیاز اساسی محسوب شده و به هیچ عنوان نباید نادیده گرفته شود. شما با این تکنیک می‌توانید در ابعاد مختلف زندگی خود تغییراتی را به وجود آورید.
روش های تقویت فن بیان
امروزه به دلیل متقاضیان زیاد در راستای تقویت توانایی فن بیان، روش‌های مختلفی در این زمینه ارائه شده‌اند که تا حد زیادی می‌توانند کمک‌کننده باشند. در این بخش قصد داریم تا چند نمونه از ساده‌ترین و در عین حال کاربردی‌ترین روش‌ها را معرفی کنیم تا در مواقع مورد نیاز، بتوانید از آنها بهره ببرید.
واضح و شمرده صحبت کنید
اگر به دنبال روشی هستید که کلامی اثرگذار داشته باشید، باید بتوانید کلمات را به صورت واضح بیان کنید تا مخاطب مقصود شما را متوجه شود. از این رو در زمان صحبت کردن به صورت واضح و شمرده حرف بزنید. به هیچ عنوان با عجله و شتاب کلمات را ادا نکنید؛ چراکه این کار باعث تپق زدن شده و شما را از آنچه تمایل دارید، دور می‌کند.
پیشنهاد مطالعه: تأثیر ابعاد فن بیان در مدیریت کسب و کار
تمرکز روی تن صدا
یکی از مؤثرترین عواملی که می‌تواند بر روی مهارت سخنوری شما اثرگذار باشد، تنظیم تن صدا است. بر اساس داده‌های موجود در این زمینه، باید بگوییم که صداهای خیلی ریز با شیب زیاد، نمایانگر اضطراب بوده و عدم اطمینان را نشان می‌دهد. از این رو باید کنترل زیر و بم صدایتان را در دست بگیرید تا بتوانید بهترین حالت آن را ارائه دهید.
استفاده از شیب مناسب صدا در بخش‌های مختلف کلام، به شما کمک می‌کند تا ارتباط به مراتب بهتری برقرار کنید. برای کنترل تن صدا از تمرینات مختلفی مانند نوشیدن آب، خواندن آواز و … استفاده کنید. توصیه می‌کنیم اگر در جلسه مهمی مشغول صحبت کردن هستید، به هیچ عنوان گلوی خود را خشک نگه نداشته و حتما آب بنوشید.
افزایش دایره لغات
استفاده از کلمات جادویی در فن بیان یکی دیگر از روش‌هایی بوده که به شما کمک می‌کند تا این مهارت خود را به میزان چشمگیری ارتقا دهید. از این رو توصیه می‌کنیم همواره به دنبال افزایش دادن دامنه لغات خود باشید و کلمات جدیدی به آن اضافه کنید. اگر شنونده خوبی باشید و هر کلمه جدید و جذابی که می‌شنوید را یادداشت کنید، می‌توانید به راحت دامنه لغات را ارتقا دهید.
استفاده اصولی از زبان بدن
یکی دیگر از تکنیک‌های تقویت توانایی بدن که معمولا افراد مطرح از آن استفاده می‌کنند، کمک گرفتن از زبان بدن است. به خاطر داشته باشید که شما در زمان صحبت کردن باید بتوانید از زبان خود به صورت کاملا هوشمندانه استفاده کنید تا اثرگذاری مثبتی را برایتان به دنبال داشته باشد. برای کمک گرفتن از زبان بدن حتما تمرینات عملی فن بیان را جدی بگیرید. عدم استفاده از فن بیان، صحبت شما را تا حد زیادی خسته‌کننده کرده و باعث می‌شود مخاطب تمایل چندانی برای ادامه آن نداشته باشد. از طرفی اگر بتوانید از زبان بدن به صورت دقیق استفاده کنید، سخنان شما بهتر و بیشتر درک شده و اثرگذاری آنها دو چندان خواهد شد. صحبت‌های دیگران را به دقت گوش داده و به حرکات زبان بدن آنها در موقعیت‌های مختلف دقت کنید.
این کار باعث می‌شود تا به مرور زمان این حرکات در ناخودآگاه شما نهادینه شوند و ناخواسته آنها را تکرار کنید. لبخند زدن، حرکات سر، حرکت چشم‌ها، اخم، حرکات دست‌ها و سایر حرکاتی که شما در زمان سخنرانی انجام می‌دهید، از جمله موارد زبان بدن هستند که می‌توانید برنامه ریزی دقیقی برای آنها داشته باشید.
برقراری تماس چشمی برای تقویت فن بیان
اگر می‌خواهید در مهارت سخنوری به سطح بالایی برسید، به هیچ عنوان تماس چشمی را فراموش نکنید. با کمک تماس چشمی شما می‌توانید احساس اعتماد را در مخاطب خود به وجود آورید تا مجاب شود با دقت بیشتری به سخنان شما گوش دهد. احساس صمیمیت هم یکی دیگر از دستاوردهای این نوع ارتباط در زمان صحبت کردن است.
شما با ارتباط چشمی می‌توانید تا حدی نظر و احساس مخاطب را نسبت به سخنان خود حدس زده و کلام را در مسیر بهتری هدایت کنید. توجه داشته باشید که تماس چشمی باید به صورت کاملا کنترل شده انجام شود، چراکه خیره شدن به یک نفر می‌تواند باعث معذب شدن او شده و اثرگذاری سوء به دنبال داشته باشد.
پیشنهاد مطالعه: آشنایی با انواع ابزارهای سخنرانی
با اعتماد به نفس صحبت کنید
یکی از پایه‌های اصلی مهارت فن بیان، اعتماد به نفس است. از این رو اگر به دنبال تقویت توانایی فن بیان هستید، توصیه می‌کنیم در ابتدا اعتماد به نفس خود را بالا ببرید. بر اساس داده‌ها و تجربیات موجود در این زمینه، می‌توانیم ادعا کنیم که اغلب افراد هیچ تمایلی به گوش دادن صحبت‌های یک فرد بی‌اعتماد به نفس ندارند. هرگونه تردید و ترس در بیان کلام می‌تواند اثرگذاری صحبت شما را بشکند و از ارزش آن کم کند. از این رو شما باید از همان ابتدا تا انتهای صحبت کردن، همه جملات را با اعتماد به نفس ادا کنید.
اضافه کردن هیجانات و داستان‌سرایی
صحبت کردن به صورت یکنواخت، می‌تواند برای مخاطب تا حد زیادی کسل‌کننده باشد؛ از این رو شما باید هیجانات خاصی را به کلام خود اضافه کنید. اگر از طریق ارتباط چشمی با مخاطب به این نتیجه رسیدید که از صحبت شما خسته شده، زمان آن رسیده که تحولی در آن ایجاد کنید. شما می‌توانید از طریق تن صدا، داستان‌سرایی، مثال زدن و سایر روش‌های کاربردی، هیجانات مورد نیاز را در کلام خود به وجود آورید.
نگه داشتن یک ریتم یکنواخت از ابتدا تا انتها در زمان صحبت کردن، به هیچ وجه برای مخاطب جالب نخواهد بود. فقط با تغییر تن صدا شما می‌توانید توجه مخاطب را به سمت خود جلب کرده و او را وادار کنید تا انتها به صحبت‌های شما گوش دهد.
تمرین جلوی آینه
یکی دیگر از روش‌های تقویت مهارت سخنرانی و فن بیان که این روزها مورد توجه قرار گرفته و توصیه می‌شود، تمرین کردن جلو آینه است. بسیاری از مدرسان در آموزش فن بیان رایگان، به این تمرین توصیه می‌کنند تا شما از این طریق بتوانید خودتان را جای شنونده بگذارید. در جلوی آینه ضمن شنیدن گفته‌های خود، می‌توانید زبان بدن و ژست‌های خود را تحلیل کرده و به تقویت نقاط ضعف آنها بپردازید.
لبخند زدن در زمان صحبت
برای اینکه بتوانی اثرگذاری صحبت‌های خود را ارتقا دهید، نیاز به یک احساس صمیمیت و نزدیکی با مخاطب دارید. شما با لبخند زدن می‌توانید احساسات خوبی را به مخاطب القا کرده و ارتباطی که در نظر دارید را بسازید. طبیعتا گوش کردن صحبت‌های یک فرد گشاده‌رو و خندان، به مراتب بهتر از گوش دادن به کلام یک فرد عبوس و اخم‌آلود است. لبخند شما نباید تصنعی باشد، برای تأثیر بهتر یک خنده از ته دل در برخی از مواقع تقدیم مخاطب کنید. از این طریق شما به راحتی می‌توانید مخاطب را تشویق به گوش دادن بکنید.
پرهیز از صحبت‌های منفی
به صورت کلی هر فاکتوری که باعث به وجود آمدن احساسات منفی در مخاطب شود، می‌تواند بر روی مهارت شما در فن بیان و اثرگذاری کلام بر روی مخاطب، اثرگذار باشد. صحبت‌های منفی به صورت ناخودآگاه ذهن مخاطب را به سمت مسائل منفی می‌کشانند؛ از این رو توصیه می‌کنیم حتی‌الامکان از صحبت‌ها و موضوعات منفی، در کلام خود استفاده نکنید.
پیشنهاد مطالعه: دلایل ترس از سخنرانی و راهکارهای مقابله با آن
اعتقاد قلبی به سخنان
برای اینکه بتوانید بیشترین اثر را بر روی مخاطب گذاشته و او را با خودتان همراه کنید، باید به هر آن چه می‌گویید، اعتقاد قلبی و باور داشته باشید. صحبت کردن با اشتیاق از روی اعتقاد قلبی، با یک صحبت معمولا کاملا متفاوت بوده و مخاطب می‌توانید این تفاوت را به صورت کاملا درک کند. در این حالت صدای شما باعث می‌شود تا مطالب باورپذیرتر به نظر آیند و مخاطب احساس نزدیکی بیشتری با ذهن شما داشته باشد.
تنظیم ژست خود به بهترین نحو
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در زمان صحبت کردن یا سخنرانی به آن توجه داشته باشید، طرز نشستن و ایستادن یا به صورت کلی ژست بدن است. این فاکتور می‌تواند ابعاد مختلف سخنرانی شما را تحت تأثیر قرار دهد. از این رو بهتر است صاف نشسته یا بایستید تا بتوانید تنفس راحت‌تری داشته باشید. در این حالت صدایتان هم قدرت نفوذ بیشتری بر روی مخاطب خواهد داشت. به صورت کلی شما این امکان را دارید که با تمرین جلوی آینه و تماشای ژست سایر افراد در زمان سخنرانی، بهترین حالت را برای خود در انتخاب کنید. قوز داشتن، خم بودن سر، نزدیکی شانه‌ها و … از حالت‌های نامناسب هستند که می‌توانند اثرگذاری منفی داشته باشند.
تقویت حنجره برای تقویت فن بیان
قدرت حنجره می‌تواند اثرگذاری فوق‌العاده‌ای در فن بیان شما داشته باشد. برای اینکه حنجره خود را تقویت کنید نیاز به هیچ‌گونه اقدام خاصی ندارید. شما فقط با تنظیم خوراکی‌های خود می‌توانید حنجره‌تان را تقویت کنید. خوراکی‌های ترش‌مزه، آب سرد، آب بسیار گرم و … از جمله مواردی هستند که خوردن آنها می‌تواند اثرگذاری منفی بر روی توانایی حنجره شما داشته باشند. تمریناتی مانند برخی آواها و… هم وجود دارند که می‌توانند تا این زمینه اثرگذار باشند.
حفظ آرامش
اگر می‌خواهید مهارت‌های ارتباطی و فن بیان خود را تقویت کنید، در ابتدا باید آرامش داشته باشید. تمام جملات تمرینی فن بیان و کلمات را درنهایت آرامش ادا کنید. این موضوع باعث می‌شود تا متن یا کلام سخنرانی شما با بیشترین میزان اثرگذاری همراه باشد. آرامش حتی برای فن بیان در احوالپرسی هم مؤثر بوده و می‌تواند کمک‌کننده باشد.
پیشنهاد مطالعه: معرفی ۱۱ کتاب آموزش فن بیان انگلیسی و فارسی
مطالعه برای تقویت فن بیان
خواندن کتاب‌های مرتبط با این موضوع هم می‌تواند تا حد زیادی کمک‌کننده باشد؛ برای مثال نوشته‌های برایان تریسی در این زمینه تا حد زیادی مؤثر بوده و توصیه می‌شود. این کتاب‌ها برای نوجوانان و رنج‌های سنی مختلف کاربردی است.
شرکت در دوره‌های آموزشی
امروزه به دلیل اهمیت بالای تقویت توانایی فن بیان، انواع دوره آموزشی و پکیج‌های مختلف در این زمینه ارائه شده‌اند. کلاس تمرین فن بیان کودکان، نوجوانان و انواع رنج‌های سنی یکی از بهترین روش‌ها برای تقویت فن بیان شناخته می‌شود. در این کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی صفر تا صد فن بیان به صورت کامل به متقاضیان آموزش داده می‌شود. از این رو شرکت‌کننده‌ها در بازه‌های زمانی کوتاهی می‌توانند مهارت خود را ارتقا داده و به سطح قابل قبولی برسند.
پیشنهاد مطالعه: ۱۴ راهکار برای آموزش فن بیان و اعتماد به نفس
یادگیری فن بیان با مکتب خونه
امروزه داشتن مهارت فن بیان برای داشتن یک زندگی اجتماعی خوب و پیدا کردن شغل مناسب الزامی است؛ به همین دلیل توصیه می‌شود که حتما فن بیان را به طور کامل یاد بگیرید. دوره‌های آموزش فن بیان موجود در مکتب خونه توسط برترین اساتید از سرتاسر ایران ضبط شده و در اختیار شما قرار گرفته‌اند. تنها کافی است این ویدیوها را مشاهده کرده و تمرینات ذکرشده در آنها را انجام دهید تا بتوانید به موفقیت برسید.
سخن پایانی
فن بیان را باید به عنوان یکی از مهم‌ترین مهارت‌های ارتباطی در نظر بگیریم. افراد در سمت‌های شغلی مختلف و زندگی شخصی خود، نیاز به این توانایی دارند تا بتوانند نظرات خود را به درست‌ترین حالت ممکن بیان کنند. امروزه انواع مختلف تمرین و تکنیک در این زمینه ارائه شده تا افراد بتوانند با استفاده از آنها به تقویت مهارت سخنرانی و تقویت فن بیان بپردازند. در قسمت‌های قبلی چند نمونه از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین موارد در این زمینه را معرفی کردیم تا شما بتوانید به نتیجه دلخواهی که در نظر دارید دست پیدا کنید.
