نقش تنفس در فن بیان تنها به کیفیت کلی سخنرانی خلاصه نمی‌شود؛ بلکه روی نحوه ادای کلمات و وضوح جملات تاثیر مستقیم می‌گذارد. یکی از اصول سخنوری توجه به تنفس صحیح است. داشتن بیان قوی، نیازمند تمرین مداوم حروف، کلمات و جملات تمرینی فن بیان است.
برای داشتن یک سخنرانی با کیفیت، بدون مکث‌های اضافه، با صدای خوب و قدرتمند، باید تنفس دیافراگمی یا شکمی داشته باشید. بدون تمرین تنفس دیافراگمی، برگزاری یک کنفرانس با فن بیان بالا، تقریبا محال است. نقش تنفس در سخنرانی با کیفیت اجرای بهینه، نیازمند یادگیری تکنیک‌های کنترل تنفس است؛ و باید به دنبال یادگیری تمرین‌های کنترل تنفس در سخنرانی باشیم. در این توضیحات به عنوان مکمل دوره‌های آموزشی به معرفی روش‌ها و تکنیک‌هایی برای تنفس اصولی حین گویندگی و سخنرانی می‌پردازیم.
نقش تنفس در فن بیان و سخنرانی
نقش تنفس در سخنرانی یکی از آموزش‌های مهم در کلاس‌های فن بیان و سخنرانی است. نوع بیان جملات در کنفرانس و سخنوری، ارتباط مستقیمی با کنترل تنفس دارد. نحوه تنفس شکمی و دیافراگمی و میزان هوای وارد شده در ریه‌ها، بطور مستقیم بر روی ادای کلمات و جمله‌ها تاثیر می‌گذارد.
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که حین صبحت با کسی به صورت حضوری یا پشت تلفن کلمات وی را درست متوجه نشوید. عدم کنترل تنفس حین صحبت کردن، نه فقط در سخنرانی‌ها بلکه روی مکالمات روزمره هم تاثیر می‌گذارد. برخی از افراد ناخودآگاه این نکته را رعایت کرده و به همین علت کلمات را رساتر و زیباتر بیان می‌کنند. اگر شما هم از این دسته افراد هستید احتملا گوش دادن به شما لذت‌بخش است و شنوندگان چشم به لب‌هایتان می‌دوزند. اگر غیر از این است، نگران نباشید! با تکنیک‌های ساده و اصولی می‌توانید نقش تنفس در فن بیان را حس کرده و پیشرفت خود را مشاهده کنید.
تکنیک های موثر برای کنترل تنفس در فن بیان
برای داشتن فن بیان بالا و خوب، باید اقدام به تقویت تنفس دیافراگمی و تمرین تنفس در فن بیان کنید. 4 تکنیک اصلی برای کنترل تنفس وجود دارد که در ادامه به بررسی بیشتر این 4 تنکنیک می‌پردازیم. با یادگیری این تکنیک‌ها، تا حد زیادی تنفس خود را کنترل می‌کنید و پس از آن می‌توانید به دنبال دیگر تکنیک‌های آموزشی برای داشتن یک سخنرانی عالی و بی‌نقص باشید.
- حبس نفس به مدت 7 ثانیه: یکی از تمرین‌های موثر برای نگه داشتن میزان زیادی از حجم هوا در ریه‌ها، حبس تنفس است. در این تمرین با یک دم عمیق، هوا را به مدت 7 ثانیه در ریه‌های خود نگه داشته و به آرامی نفس خود را رها کنید. با این تمرین بدون دم از طریق دهان می‌توانید به صحبت کردن واضح و بی‌وقفه ادامه دهید.
- کنترل تنفس با استفاده از یک برگه: یک برگه را به دیوار وصل کرده و سعی کنید با یک دم عمیق و بازدم، مانع از افتادن برگه بر روی زمین شوید. با استفاده از این تمرین ریه‌های شما برای نگه داشتن حجم زیادی از هوا آماده می‌شوند. هر چه گنجایش ریه‌های شما برای هوا بیشتر شود به همان اندازه در فن بیان پیشرفت می‌کنید.
- شمارش اعداد: نقش تنفس در فن بیان بسیار مهم بوده و یکی از تمرین‌های مناسب برای تقویت تنفس، شمارش اعداد است. با یک تنفس عمیق اعداد را بشمارید و پس از هربار تمرین سعی کرده تعداد اعداد را بیشتر کنید. این کار را باید بی‌وقفه و بدون مکث بی‌موقع انجام دهید. در یک موقعیت سخنرانی شاید لازم باشد حداقل 30 دقیقه صحبت کنید. با این تمرین‌ها برای چنین لحظات هیجان‌انگیز و حرفه‌ای آشنا می‌شوید.
- خواندن جملات تمرینی فن بیان: جملات فن بیان را با صدایی رسا، تنفسی درست و مکث‌های به موقع تمرین کنید. با تمرین این جملات متوجه خواهید شد چه زمانی در سخنرانی، دچار مشکل در تنفس می‌شوید و به دنبال راهکاری موثر برای برطرف کردن آن بروید. این تمرینات به نحوی طراحی شده‌اند تا نقطه مکث و اوج خود را هنگام ادای کلمات پیدا کرده و روی آنها تمرکز کنید.
هر یک از این تکنیک‌ها با تمرکز و تاکید روی نقش تنفس در فن بیان طراحی و انجام می‌شوند. اگر در یک تمرین عملکرد خوبی ندارید امید خود را از دست ندهید و با استمرار و پشتکار به تمرین روزمره ادامه دهید.
پیشنهاد مطالعه: نقش تلفظ در فن بیان و سخنرانی برای ارائه‌ای بهتر
تاثیر تنفس دیافراگمی بر صدا
تنفس صحیح برای سخنران در گویندگی، صداسازی، کنفرانس، خوانندگی و حتی مکالمات روزمره بسیار مهم و حائز اهمیت است. برای داشتن تنفس صحیح باید فرق میان تنفس سینه‌ای و دیافراگمی را درک کرد و سپس به دنبال تقویت آن باشید. بسیاری از افرادی که در سخنرانی، خوانندگی، گویندگی و… دچار کمبود تنفس و مشکل می‌شوند، تنفس سینه‌ای دارند.
تنفس سینه‌ای چیست؟ در تنفس سینه‌ای، قفسه سینه بالا و پایین می‌رود و حجم هوا وارد قفسه سینه می‌شود. در این نوع تنفس بدن برای نگه داشتن قفسه سینه به سمت بالا و پایین، نیمی از هوا را استفاده می‌کند و بدین صورت فرد برای صحبت کردن، دچار کمبود تنفس می‌شود. در تنفس سینه‌ای فرد برای سخنوری، به عضلات گلو فشار وارد می‌کند و صدای تولید شده فاقد هرگونه طنین، حجم و عمق لازم برای سخنرانی و گویندگی است.
تنفس دیافراگمی یا تنفس شکمی چیست؟ در تنفس شکمی، دیافراگم منقبض و صاف شده و قفسه سینه حجیم می‌شود. هوای دم وارد به ریه‌ها کشیده می‌شود. هنگام بازدم دیافراگم شل شده و به حالت قبلی برمی‌گردد. در این نوع تنفس، صدا در بهترین حالت و طنین خود قرار دارد. صدای خارج شده از دیافراگم، صدای دالبی با حجم مناسب و طنینی زیبا و دلنواز است. یادگیری تنفس دیافراگمی یا تنفس شکمی، برای خوانندگی، سخنرانی و گویندگی حرف اول را میزند. در
چگونه موقع خواندن نفس کم نیاوریم؟
برای یک سخنرانی بی‌نقص و با کیفیت بالا، باید تکنیک‌های موثر جهت حفظ و کنترل تنفس را یاد بگیرید. در اولین قدم باید تنفس سینه‌ای را کنار گذاشته و تنفس شکمی و دیافراگمی را جایگزین کنید. اگر در زمان سخنرانی و گویندگی دچار کمبود تنفس شدید با چند تکنیک ساده می‌توانید این مشکل را کنترل کنید.
- نوشیدن آب: اگر حس کردید در زمان سخنرانی دچار کمبود نفس و مشکل در کنترل تنفس خود شدید، مقداری آب بنوشید. با این کار گلو خود را از خشکی خارج کرده و مقداری به خود آرامش می‌دهید.
- نفس عمیق: قبل از سخنرانی از تکنیک‌های موثر جهت کنترل تنفس استفاده کنید. با این کار شاهد کاهش استرس و کنترل خود بر روی تنفس می‌شوید.
- مکث در زمان سخنرانی: یکی از راهکار های ساده برای حفظ تنفس و دور کردن استرس، مکث کوتاه در سخنرانی و زمان خریدن از مخاطب است.
پیشنهاد مطالعه: نقش ریتم در فن بیان و اهمیت آن در سخنرانی
انواع مکث در فن بیان
نقش تنفس در فن بیان، تاثیر چشمگیری بر روی کیفیت سخنرانی دارد؛ با استفاده از تکنیک‌های مکث در فن بیان، می‌توانید یک سخنرانی عالی داشته باشید و به یک سخنران ماهر تبدیل شوید. مکث درست و به موقع در زمان کنفرانس، در داشتن یک سخنرانی موفق، بسیار تاثیرگذار است.
در سخنرانی می‌توان از انواع مکث تکمیلی، مکث نمایشی و مکث حسی و مکث تاکیدی استفاده کرد. هرکدام از این مکث‌ها باید در زمانی درست انجام شوند و استفاده بد موقع از آنها سبب بی‌کیفیت شدن سخنرانی می‌شود.
مکث تکمیلی
در این نوع مکث، با ناتمام گذاشتن جمله، مخاطب را وادار به فکر کردن کرده و سعی بر تکمیل جمله شما داشته باشد. این نوع مکث زمانی مناسب است که شما دچار کمبود تنفس در زمان سخنرانی شده اید و با مکث درست و به موقع، می‌توانید برای خود زمان بخرید.
مکث نمایشی
در این نوع مکث، مفهوم انتهای جمله را با حرکات نمایشی نشان دهید. این تکنیک وابسته به زبان بدن و رفتارهای فیزیکی در زمان سخنرانی است. با این کار توجه مخاطب را به خود جلب می‌کنید و سخنرانی جذاب‌تری خواهید داشت.
مکث حسی
اگر سخنرانی یکنواخت و بدون مکث باشد، برای مخاطبین کسل کننده خواهد شد و دیگر علاقه‌ای به گوش دادن ادامه حرفای شما ندارند. با استفاده از مکث حسی می‌توانید مانع از یکنواختی سخنرانی شوید. با مکث در زمان کنفرانس و برقراری ارتباط چشمی با مخاطبان، سخنوری تاثیرگذاری خواهید داشت.
پیشنهاد مطالعه: تکنیک های فن بیان – جادوگری در سخنرانی با این چند تکنیک
مکث تاکیدی
مکث تاکیدی برای بیان جملات و کلمات مهم، کاربرد دارد. با بیان جملات مهم و مکث تاکیدی در حین اجرا، جمله را با صدایی بلندتر و محکمتر از قبل بیان کنید.
با توجه به انواع مکث و به‌کارگیری به موقع آنها به نقش تنفس در فن بیان پی می‌برید. مکث به‌موقع اعتماد به نفس شما را افزایش داده و گیرایی صحبت‌های شما را دوچندان می‌کند.
آموزش فن بیان با مکتب خونه
نقش تنفس در فن بیان به اندازه‌ای است که می‌تواند شنوندگان شما را میخکوب و مجذوب شما کند یا آنها را تا به مرز کلافگی خروپف کردن و برساند. تنفس اصولی حین سخنوری روی ادای کلمات و وضوح آنها، جذابیت گوینده و افزایش تمرکز مخاطبین تاثیر می‌گذارد.
تنفس درست و اصولی با تکنیک‌های موثر قابل آموزش است. شرط یادگیری این تکنیک‌ها آموزش اصولی و پیروی از تکنیک‌های به روز است. برای این منظور و حفظ استمرار در تمرین‌ها نگاهی به دوره‌های آموزش فن بیان در مکتب‌خونه بیندازید. این دوره‌ها با تمرکز روی تمامی اصول سخنوری، تمام تکنیک‌های لازم را قدم به قدم به شما آموزش می‌دهند. این تمرین‌ها در منزل قابل انجام هستند. می‌توانید پس از یک دوره تمرین میزان پیشرفت خود را مربی بسنجید. امکان اخذ گواهینامه معتبر هم مسیر حضور شما در انواع سمینارها و همایش‌ها را هموارتر می‌کند.
