بازار فرابورس : فعالان بازار سرمایه به صورت کامل با بازارهای بورس و فرابورس آشنایی دارند و به شرایط سرمایه‌گذاری در آن به صورت کامل واقف هستند. اما پیش از بررسی موضوع رنگ‌بندی بازارپایه کمی در خصوص فرابورس و زیرمجموعه‌های آن صحبت کنیم. فرابورس بازار داد و ستد سهام و اوراق‌بهادار است که پس از بازار بورس فعالیت می‌نماید. شرایط ورود به این بازار به نسبت بازار اصلی بورس ساده‌تر بوده و شرکت‌های کوچک‌تر در آن فعالیت دارند.
بازارپایه فرابورس چیست؟
بازار فرابورس دارای چندین زیرمجموعه و بخش‌های گوناگون است، یکی از این بخش‌های آن، بازارپایه نام دارد. بازار پایه فرابورس بازاری است که در آن شرکت‌ها براساس صورت‌های مالی، درآمدها و میزان سوددهی پایین‌تر از شرکت‌های حاضر در بازار اصلی بورس در این بازار قرار گرفته‌اند، از این رو این بازار با توجه به شرکت‌های فعال در آن بسیار پرریسک است. بازارپایه فرابورس پایین‌ترین سطح بازارها در فرابورس است و ساده‌ترین شرایط ورود برای شرکت‌ها در این بازار وجود دارد.
نکته جالب در خصوص بازارپایه فرابورس این است که با توجه به شرکت‌های عضو درآن و شرایط سرمایه‌های موجود، این بازار یک سوم از حجم کل فرابورس را در اختیار دارد و می‌توان گفت که یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های فعالیت آن است.
چرا بازار فرابورس بازاری پرریسک نامیده می‌شود؟
دلیل این موضوع شرایط شرکت‌های حاضر در بازارپایه فرابورس است، شرکت‌های فعال در بازارفرابورس شرکت‌هایی کوچک هستند که بر اساس شرایط بازار اصلی بورس نتوانسته‌اند به آن ورود پیدا کنند و در تلاش برای وارد‌شدن به تابلو اصلی بورس هستند، این شرکت‌ها عملا از هیچ یک از فیلترهای قانونی بورس عبور نکرده‌اند و حتی برخی از آن‌ها چندین سال است که صورت‌های مالی ارائه نکرده‌اند.
در ادامه دسته‌بندی این شرکت‌ها توضیح داده می‌شود، توجه داشته باشید که شرایط خاص این شرکت‌ها باعث نوسانات حجیم در قیمت هر سهم و البته تغییر میزان سرمایه هر فرد می‌شود و همین نوسان‌ها دلیل ایجاد ریسک در آن هستند.
روش خرید و فروش در بازارپایه فرابورس متفاوت از بازار اصلی است؟
تفاوت خاصی در شرایط و قوانین خرید و فروش سهام در فرابورس و بازار اصلی بورس وجود ندارد. همانند بازار اصلی بورس، در فرابورس و بازارپایه هم خرید و فروش سهام از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ الی ۱۲:۳۰ دقیقه صورت می‌پذیرد و ساعت ۸:۳۰ الی ۹ صبح هر روز نیز زمان پیش‌گشایش سهم‌ها در بازار است.
بازارپایه فرابورس برای چه کسانی مفیدتر است؟
با توجه به این شرایط سرمایه‌گذاری در بازارپایه فرابورس همیشه مورد توجه افراد ریسک‌پذیر و نوسان گیرها و تمامی کسانی که به سود زیاد روزانه علاقه‌مند هستند بوده است. از سوی دیگر باید توجه داشت که فعالیت در بازارپایه همانطور که می‌تواند سود سرشاری را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان بیاورد به همان شکل نیز می‌تواند باعث از بین رفتن سرمایه‌های افراد کم تجربه شود.
با توجه به توضیحات فوق و نوسان شدید ارزش سهام در بازارپایه می‌توان به سادگی متوجه شد که این بازار مخصوص افراد باتجربه است و تازه وارد‌های بازار سرمایه با ورود به آن ریسک بسیار بزرگی به جان می‌خرند، اما وجود این شرایط پرریسک و بعضاً خطرناک برای سرمایه‌گذاری، باعث شد که سازمان بورس و اوراق بهادار به فکر ایجاد اصلاحاتی در شرایط آن باشد و خیلی سریع قوانین تغییر کرد.
شرکت‌های فعال در بازارپایه فرابورس چه شرایطی دارند؟
پیش از بررسی اصلاحات اعمال شده بر بازار پایه فرابورس این سوال برای فعالان آن ایجاد می‌شود که چه شرکت‌هایی در بازار پایه فرابورس حاضر هستند؟
بازار پایه فرابورس ایران سه دسته از شرکت‌ها را در خود جای می‌دهد. دسته اول شرکت‌هایی هستند که تا به حال درخواست پذیرش در بازار بورس و سرمایه را نداشته و تنها به دلیل شرایط قانونی در بازار پایه درج می‌شوند. دسته دوم از آن‌ها شرکت‌هایی هستند که درخواست ثبت در بازار سرمایه را داشته‌اند اما شرایط پذیرش در آن را ندارند و به همین دلیل به بازار پایه منتقل می‌شوند.
دسته سوم از این شرکت‌ها آن‌هایی هستند که به دلیل از دست دادن شرایط و قوانین حضور در بازار اصلی بورس و فرابورس مجبور به حضور در بازارپایه هستند. این شرکت‌ها اغلب با اخراج از بازار اصلی بورس و عدم توانایی در رعایت قوانین آن به بازارپایه سقوط می‌کنند. البته نکته مهم این است که این شرکت‌ها با تغییر شرایط خود و توانایی دوباره برای رعایت قوانین بازار اصلی می‌توانند به جایگاه پیشین خود بازگردند.
