پرایس اکشن

بازار سرمایه، بازاری تخصصی است و مسلماً برای موفق بودن در این بازار، نیاز به تخصص‌هایی است که ارزشمند بودن یک سهم را مشخص کند.

تحلیل تکنیکال و بنیادی از تحلیل‌­های مشهور محسوب می‌­شوند. البته که روان‌شناسی بازار و تابلوخوانی را نیز می‌­توان به این تحلیل‌ها اضافه کرد.

اینکه چه روشی برای تحلیل مناسب­‌تر است را می‌­توان با بررسی مزایا و معایب آن‌ها متوجه شد، البته برای موفقیت و کسب سود پایدار، تسلط روی هر دو نوع تحلیل بسیار حائز اهمیت است.

پرایس‌ اکشن یکی از کاربردی­‌ترین روش‌های تحلیل تکنیکال است که به بررسی حرکات قیمت سهام می‌­پردازد. به همین دلیل ما در مکتب‌خونه یک دوره آموزش پرایس اکشن برای شما در نظر گرفته‌ایم.

پرایس اکشن چیست؟

اگر بخواهیم تعریفی ساده از پرایس اکشن (Price Action) ارائه کنیم، باید آن را یک شیوه تحلیل دانست که در آن داده‌های قیمت معیار اصلی برای تحلیل است. پرایس اکشن در واقع حرکات قیمتی را مورد بررسی قرار می‌دهد. معامله‌گر با استفاده از این حرکات قیمتی می‌تواند روند و نقاط ورود و خروج خود در معامله را تشخیص دهد.

از جمله ویژگی‌های تکنیک پرایس اکشن می‌توان به  رایگان بودن آن اشاره کرد. یعنی شما برای تحلیل‌های تکنیکال خود تنها به یک نمودار کندل استیک نیاز دارید که سایت‌های مختلفی از جمله تریدینگ ویو (Trading View) و سایت‌های فارسی زبان (برای معامله در بورس ایران) آن را در اختیارتان قرار می‌دهد.

شما در این نوع تحلیل تکنیکال، نیازی به شاخص (اندیکاتور) ندارید و تمام مراحل با استفاده از نوسانات قیمت صورت می‌گیرد.

همچنین ، این تکنیک به ما نشان‌می‌دهد که هیچ چیز در بازار بورس یا بازار سرمایه اتفاقی و تصادفی نیست و تمام صعود‌ها و نزول‌ها از یک روند خاصی پیروی می‌کنند که با علم پرایس اکشن و آموزش تحلیل پرایس اکشن قابل پیش‌بینی است.

معامله‌گرانی که از این تکنیک  استفاده می‌کنند معمولا افرادی هستند که همه چیز را ساده ‌می‌بینند و به آن‌ها پرایس اکشن تریدر گفته می‌شود در نظر داشته باشید که استراتژی پرایس اکشن نیاز به یادگیری نرم افزار خاصی ندارد زیرا با استفاده از یک سری اصول و تکنیک‌های ساده و کابردی می‌‌توانید نقاط مقاومت،حمایت و... را پیدا کنید و بر اساس استراتژی و اهداف خود اقدام به خرید و فروش کنید.

نکته بسیار مهم در این روش این است که با یادگیری این متد می‌توانید در سایر بازارهای سرمایه مثل فارکس هم سرمایه گذاری کنید، همچنین  حرکات قیمتی یک تکنیک همه جانبه است یعنی همه مواردی که در بازار سرمایه نیاز است بدانیم و قبل از خرید یا فروش سهم آن‌ها را بررسی کنیم را به ما نشان‌ می‌دهد.

پرایس اکشن حرکت قیمت یک اوراق بهادار است که در طول زمان ترسیم می‌شود. در واقع پرایس اکشن پایه و اساس تمام تحلیل‌های تکنیکال سهام، کالا یا سایر نمودارهای دارایی است. بسیاری از معامله‌گران کوتاه‌مدت برای تصمیم‌گیری در معاملات خود، تنها به پرایس اکشن و شکل‌گیری‌ها و روندهای برآوردشده از آن اعتماد می‌کنند.

تحلیل تکنیکال به عنوان یک اقدام از پرایس اکشن مشتق گرفته شده است؛ چراکه آن از قیمت‌های گذشته در محاسبات استفاده می‌کند و سپس می‌تواند برای اطلاع‌رسانی در مورد تصمیمات تجاری هم به کار گرفته شود.

ساختار کندل‌ها در price action

کندل استیک (Candlestick)، نوعی نمودار قیمتی است که اطلاعاتی مثل قیمت بازشدن، قیمت بسته‌شدن، اوج قیمت و کف قیمت در بازه‌های زمانی مختلف را در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد. معامله‌گر می‌تواند با نگاه به یک کندل (شمع) بفهمد که قیمت در یک بازه مشخص، صعود داشته یا کاهش پیدا کرده است.

کندل‌های صعودی و نزولی

کندل‌های صعودی به کندل‌هایی گفته می‌شود که قیمت بسته‌شدن کندل (در بازه‌ای خاص) از قیمت بازشدن آن بیشتر باشد. در طرف مقابل، کندل‌های نزولی را داریم که در آن قیمت بسته‌شدن، کمتر از قیمت بازشدن است. مثلا اگر در بازه زمانی (Time Frame) یک ساعته، قیمت بسته‌شدن کندل ۱۰۰۰ ریال و قیمت باز‌شدن آن ۴۰۰ ریال باشد، شاهد شکل‌گیری یک کندل صعودی خواهیم بود. کندل‌های صعودی معمولاً با رنگ سبز یا سفید نشان داده می‌شوند.

اجزای مختلف کندل

بدنه و سایه (Shadow) دو بخش اصلی یک کندل هستند. در تکنیک پرایس اکشن از آنجایی که وضعیت‌های مختلف قیمت از اهمیت بالایی برخوردار است، استفاده از کندل استیک می‌تواند تا حد زیادی به معامله‌گر کمک کرده و کار او را راحت‌تر کند.

پرایس اکشن چه می‌گوید؟

پرایس اکشن (price action) را می‌توان با استفاده از نمودارهایی که قیمت‌ها را در طول زمان ترسیم می‌کنند، مشاهده و تفسیر کرد. معامله‌گران یا تریدرها از ترکیب نمودارهای مختلف برای بهبود توانایی خود در ردیابی و تفسیر روندها، شکست‌های مقاومتی (breakouts) و برگشت‌ها (reversals) استفاده می‌کنند.

بسیاری از معامله‌گران از نمودارهای شمعی استفاده می‌کنند؛ زیرا این نمودارها با نمایش  مقادیر بسته، پایین، بالا و باز در متن جلسات بالا یا پایین به تجسم بهتر حرکت‌های قیمت کمک می‌کنند.

الگوهای شمعی مانند صلیب هارامی (Harami cross)، الگوی کندل پوششی (engulfing) و الگوی سه سرباز سفید (three white soldiers) نمونه‌هایی از پرایس اکشن تفسیر شده بصری هستند.

الگوهای شمعی بیشتری وجود دارد که با پرایس اکشن ایجاد شده‌اند تا آنچه را که بعداً قرار است پیش بیاید، تنظیم کنند. همین الگوها می‌توانند برای انواع نمودارها از جمله نمودارهای نقطه‌ای، نمودارهای فیگور، نمودارهای جعبه و غیره اعمال شوند.

علاوه بر الگوهای تصویری موجود در نمودار، بسیاری از تحلیل‌گران تکنیکال هنگام محاسبه شاخص‌های تکنیکال از داده‌های پرایس اکشن استفاده می‌کنند. هدف از انجام این کار این است که تحلیل‌گران در حرکاتی که گاه تصادفی به نظر می‌رسند، یک الگوی منظم پیدا کنند.

به عنوان مثال یک الگوی مثلث صعودی با به‌کارگیری خط روند در نمودار پرایس اکشن شکل گرفته است. این نمودار ممکن است برای پیش‌بینی یک شکست مقاومتی بالقوه استفاده شود؛ زیرا پرایس اکشن نشان می‌دهد که گاوهای نر (سرمایه‌گذارانی که معتقدند قیمت سهام با رشد مواجه خواهد شد) چندین بار اقدام به شکست مقاومتی کرده‌اند و هر بار شتاب بیشتری یافته‌اند.

شاید بپرسید چرا تمرکز روش پرایس اکشن روی قیمت است؟

پاسخ این است که عوامل مختلفی روی مثبت یا منفی شدن یک سهم تأثیر می­‌گذارد. این عوامل می‌­تواند، اقتصادی، روان‌شناسی، تکنیکال و حتی اطلاعاتی (رانت) باشد.

اما تمام این عوامل نهایتاً منجر به خرید یا فروشی خواهد‌شد که روی قیمت سهام در تابلو معاملات نمود پیدا می‌­کند. 

در این روش با نموداری تمیز روبرو هستیم که با درنظرگرفتن فاکتورهایی مثل قیمت، حجم و کندل­‌های استوکاستیک (نمودار شمعی ژاپنی)، نتایج مناسبی را در اختیار تحلیلگر قرار می‌­دهد. 

به بیان ساده پرایس اکشن یک تکنیک معامله­‌گری و تحلیل بازار است که به معامله­‌گر این امکان را می‌­دهد تا تصمیمات خود برای انجام معاملات را با استفاده از حرکات واقعی قیمت بگیرد.

این در حالی است که اندیکاتورهایی که همیشه عقب­‌تر از قیمت فعلی بازار هستند اقدام به تحلیل حرکات قیمت می­‌کنند (البته این جمله به این معنی نیست که استفاده از اندیکاتورها برای انجام تحلیل و معامله مناسب نیست). اکثر اندیکاتورها از قیمت فعلی بازار عقب‌­تر هستند و در واقع تحلیل اطلاعات گذشته قیمت را نشان می­‌دهند.

در حقیقت چرا معامله­‌گران باید معاملات خود را بر اساس اطلاعات گذشته انجام دهند، درحالی‌که مهم‌ترین فاکتور در معامله‌­گری، قیمت و نوسانات فعلی بازار است؟ 

سید امید موسوی، مبدع معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه ایران و نویسنده کتاب­‌های تکنولوژی معاملات الگوریتمی مقدماتی و پیشرفته، این روش را توصیه می‌­کند و تجربیاتش را در این دوره به‌صورت یک دوره آموزش پرایس اکشن در اختیار شما قرار می­‌دهد.

مزایای پرایس اکشن به‌عنوان یک روش تحلیلی:

این روش را می­‌توان در هر موقعیت و بازار دیگری مانند کالا، آتی، سهام و فارکس، کریپتوکارنسی­‌ها (ارزهای دیجیتال) نیز استفاده کرد.

کاملاً ساده و رایگان در دسترس است و برای استفاده به نرم ­افزارهای اضافی نیازی نیست، تنها چیزی که نیاز دارید، نمودار تمیزی از قیمت سهام و حجم معاملاتی آن‌هاست که این اطلاعات را می‌توانید از سامانه معاملاتی برخی از کارگزاری‌ها یا سایت tsetmc.com مشاهده کنید. 

ازآنجایی‌که رفتار قیمت‌­ها بررسی می‌­شود و نه رفتار اندیکاتورها، تأخیر تحلیل شما و به دنبال آن، دقت شما در تحلیل افزایش می­‌یابد. 

چگونه از پرایس اکشن ( Price Action) استفاده کنیم؟

پرایس اکشن به طور عمومی به عنوان یک ابزار تجاری مانند شاخص دیده نمی‌شود، بلکه آن یک منبع داده است که همه ابزارها از آن ساخته شده‌اند. معامله‌گران شناور و معامله‌گران روند معمولاً تمایل دارند با پرایس اکشن کار کنند و از هرگونه تحلیل فاندامنتال که برای پیش‌بینی شکست‌ها و ادغام صرفاً بر سطوح مقاومتی و پشتیبانی تمرکز دارند، دوری می‌کنند.

حتی این معامله‌گران باید به فاکتورهای دیگری فراتر از قیمت فعلی توجه بیشتری داشته باشند؛ زیرا حجم معاملات و بازه‌های زمانی استفاده شده برای تعیین سطح در احتمال دقیق بودن تفسیرشان تأثیر دارد.

ابزارهای لازم برای معامله پرایس اکشن ( Price Action) چیست؟

از آنجایی که معامله پرایس اکشن با داده‌های تاریخی اخیر و تغییرات گذشته قیمت مرتبط است، تمام ابزارهای تحلیل تکنیکال می‌توانند متناسب با انتخاب و استراتژی معامله‌گر استفاده شوند. نمودارها، خطوط روند، باندهای قیمت، نوسانات بالا و پایین، سطوح فنی (مانند پشتیبانی، مقاومتی و ادغام) و غیره از جمله این ابزارها هستند.

ابزارها و الگوهای مشاهده شده توسط معامله‌گر می‌تواند نوارهای ساده قیمت، نوارهای قیمت، شکست‌های مقاومتی، خطوط روند یا ترکیبات پیچیده شامل نمودارهای شمعی، نوسانات، کانال‌ها و غیره باشند.

تفسیرهای روان‌شناختی و رفتاری و اقدامات بعدی همچنین یک جنبه مهم از معاملات پرایس اکشن را تشکیل می‌دهند. هیچ دو معامله‌گری یک پرایس اکشن را دقیقاً به یک روش تفسیر نمی‌کنند. زیرا هرکدام از آن‌ها تفسیر خاص خود، قوانین تعریف‌شده و برداشت‌های مختلف رفتاری از آن را دارند.

در واقع، معامله پرایس اکشن یک اقدام معاملاتی سیستماتیک است که معامله‌گران می‌توانند با کمک ابزارهای تجزیه و تحلیل فنی و تاریخچه اخیر قیمت، با توجه به موقعیت‌های ذهنی، تجاری، رفتاری و روان‌شناختی خود در سناریوی معین تصمیم‌گیری کنند. ( که در دوره مجازی آموزش رایگان پرایس اکشن سید امید موسوی در مکتب‌خونه تمام این نکات به طور کامل شرح و بسط داده شده است.)

معامله پرایس اکشن چه مراحلی دارد؟

بیشتر معامله‌گران باتجربه که در پی معاملات پرایس اکشن هستند، گزینه‌های متعددی برای شناخت الگوی معاملات، سطوح ورود و خروج، حد ضرر و مشاهدات مربوطه در اختیار دارند.

داشتن تنها یک استراتژی در یک یا چند سهام ممکن است فرصت‌های تجاری کافی و مناسبی فراهم نکند. بیشتر سناریوها شامل یک فرایند دومرحله‌ای هستند:

1. شناسایی سناریو: مانند وارد شدن قیمت سهام به فاز گاو نر/خرس، دامنه کانال، شکست مقاومتی و غیره.

2.شناسایی فرصت‌های معامله در این سناریو: مانند هر بار که سهام در اجرای گاو نر قرار گرفت، آیا آن محتمل رشد بیش از حد است یا عقب‌نشینی؟ این یک انتخاب کاملاً ذهنی است و با توجه به سناریوی مشابه از یک معامله‌گر به دیگری متغیر باشد.

پرایس اکشن چه محبوبیت‌هایی دارد؟

معامله price action بهتر است به‌جای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت برای معاملات با سود محدود کوتاه‌مدت و میان‌مدت استفاده شود.

بیشتر معامله‌گران بر این باورند که بازار از یک الگوی تصادفی پیروی می‌کند و هیچ روش روشن و شفافی برای تعریف استراتژی وجود ندارد که همیشه کارساز باشد.

به‌وسیله ترکیب ابزارهای تحلیل تکنیکال با تاریخچه اخیر قیمت‌ها برای شناسایی فرصت‌های معامله بر اساس تفسیر خود معامله‌گر، معامله پرایس اکشن پشتیبانی‌های بسیاری در جامعه تجارت دارد.

محدودیت‌های price action چیست؟

تحلیل پرایس اکشن کاملاً ذهنی است. طبیعی است که دو معامله‌گر هنگام تجزیه و تحلیل یک پرایس اکشن یکسان به نتایج مختلفی دست پیدا کنند. یکی از آن‌ها ممکن است از پرایس اکشن یک‌روند نزولی bearish برداشت کند و دیگری می‌تواند معتقد باشد که پرایس اکشن یک چرخش کوتاه‌مدت بالقوه را نشان می‌دهد.

البته دوره زمانی مورد استفاده هم تأثیر بسزایی در تفسیر معامله‌گران دارد. مثلاً ممکن است یک سهام روند نزولی روزانه داشته باشد، اما همان سهام در این ماه نسبت به ماه قبل روند صعودی داشته باشد.

نکته مهمی که باید به‌خاطر بسپارید این است که پیش‌بینی معاملات با استفاده از تکنیک پرایس اکشن در هر یک از مقیاس‌های زمانی چیزی جز حدس و گمان نیست؛ بنابراین هرچقدر از ابزارهای بیشتری بتوانید برای تأیید آن استفاده کنید، پیش‌بینی معاملات شما هم بهتر خواهد بود.

بااین‌حال، price action گذشته از یک اوراق بهادار، تضمینی برای  آینده ندارد. معاملات با احتمال بالا همچنان معاملات سوداگرانه هستند؛ این بدان معناست که معامله‌گران برای دستیابی به پاداش‌ها احتمالی ریسک می‌کنند.

انواع الگوهای پرایس اکشن

آموزش پرایس اکشن رایگان شامل بررسی الگوهایی است که معامله با دانستن آن‌ها می‌تواند به پیش‌بینی درستی از بازار برسد. در ادامه این الگوها را مورد بررسی قرار داده‌ایم.

ماروبزو (Marobzu) :

ماروبزو نوعی الگوی کندل استیک است که در آن هیچ سایه‌ای، نه از بالا و نه از پایین، وجود ندارد. این نوع الگو معمولاً‌ اولین مرحله در شکل‌گیری یک روند نزولی یا صعودی است. در الگوی ماروبزو، رنگ کندل نشان‌دهنده نوع فشار حاکم بر بازار است. در صورتی که کندل سبز باشد، خریداران کنترل بازار را به دست گرفته‌اند و فشار خرید شدیدی در بازار ایجاد کرده‌اند. در صورت قرمزشدن کندل، دست بالاتر از آن فروشندگان است که باعث ایجاد فشار فروش گسترده در بازار شده است.

پوششی (Engulfing) :

الگوی پوششی یا اینگالفینگ، دو کندل متوالی را در بر می‌گیرد. اگر حرکات قیمت به تشکیل یک الگوی پوششی منجر شود، می‌توان آن را یک حرکت بازگشتی در بازار به حساب آورد. در الگوی اینگالفینگ، بدنه کندل دوم، تمام کندل اول را می‌پوشاند.

دوجی (Doji) :

الگوی دوجی زمانی روی نمودار تشکیل می‌شود که قیمت بسته‌شدن و بازشدن کندل در نمودار یکسان باشد. این کندل زمانی شکل می‌گیرد که قدرت خریداران و فروشندگان یکسان است. اگر دوجی در سقف تشکیل شود، اهمیت آن دوچندان است چراکه نشانه بلاتکلیفی معامله‌گران در بازار است؛ موضوعی که می‌تواند در یک بازار صعودی، باعث به صدا در آوردن زنگ خطر برای معامله‌گران باشد.

الگوهای تداوم روند

سه‌گانه‌های صعودی و نزولی (Rising And Falling Three Methods)
سه گانه صعودی شامل یک کندل سبز بلند است که بعد از گروهی از کندل‌هایی که بدنه آنها کوچک‌تر هستند، تشکیل می‌شوند. سه‌گانه نزولی هم زمانی تشکیل می‌شود که به جای یک کندل سبز بلند، یک کندل قرمز بلند در نمودار شکل گیرد.

الگوی‌های بازگشتی

الگوهای بازگشتی معمولاً به‌عنوان یک نقطه عطف در بازار عمل می‌کنند. این الگوها عمدتاً توانایی تغییر در وضعیت موج و روند بازار را دارند. 

الگوی هنگینگ من (Hanging Man)

هنگینگ من که از آن به‌عنوان مرد دارآویز هم یاد می‌شود، الگویی است که در سقف تشکیل می‌شود و دارای شادوی پایینی بلندی است. در این الگو، طول سایه باید حداقل ۳ برابر بدنه اصلی باشد. طول سایه نمایانگر اعتبار الگو است و هر چه این طول بیشتر باشد، می‌تواند اعتبار آن را بیشتر دانست. 

الگوی چکش (Hammer)

بر خلاف الگوی هنگینگ من، الگوی چکش در کف تشکیل می‌شود. در الگوی چکش، در صورتی که پرایس اکشن‌ها باعث ایجاد شادویی بلندتر شوند، اعتبار الگو بیشتر می‌شود. 

الگوی ابر تیره (Dark Cloud)

ابر تیره یا دارک کلود یک الگوی برگشتی از سقف قیمت است. در این الگو حداقل دو کندل را مد نظر داریم. کندل اول به رنگ سبز است و با یک کندل به رنگ قرمز ادامه پیدا می‌کند. نقطه شروع کندل قرمز، اوج قیمت کندل سبز رنگِ پیشین است.

الگوی پیرسینگ (Piercing Pattern)

معامله‌گران از الگوی پیرسینگ به‌عنوان ابزاری برای شناسایی کف‌های قیمت استفاده می‌کنند. این الگو نیز مانند الگوی ابر تیره، حداقل از دو کندل تشکیل شده است.

الگوی ستاره (Star)

الگوی ستاره خود دارای چندین حالت مختلف است. این الگو را می‌توان یکی از اصلی‌ترین الگوها در آموزش پرایس اکشن به حساب آورد. از ویژگی‌های اصلی این الگوها می‌توان به شکل‌گیریشان در کف و سقف قیمت اشاره کرد. ستاره دوجی (Doji Star)، ستاره ثاقب (Shooting Star)، ستاره صبحگاهی (Morning Star)، ستاره عصرگاهی (Evening Star) و چکش وارونه (Inverted Hammer) از جمله حالت‌های مختلف این الگو هستند.

الگوی هارامی (Harami)

در الگوی هارامی رنگ بدنه اهمیتی ندارد. از دیگر ویژگی‌های هارامی می‌توان به تشکیل در سقف و کف قیمت اشاره کرد. در واقع هارامی عکس الگوی اینگالفینگ است؛ این یعنی، در الگوی هارامی الزاماً نباید رنگ دو کندل مخالف یکدیگر باشد.

صلیب هارامی

صلیب هارامی یکی از انواع هارامی است که نشان می‌دهد بازار را مانع روبه‌رو شده و انرژی خود را از دست داده است. صلیب هارامی عموماً در کف قیمت تشکیل می‌شود اما این بدان معنا نیست که در سقف قیمت نمی‌توان وقوع آن را شاهد بود.

 کمربند

کمربند از جمله الگوهای تک کندلی است. این الگو می‌تواند هم نزولی و هم صعودی باشد. در الگوی کمربند، هر چه اندازه کندل بزرگتر باشد، اهمیت آن بالاتر خواهد بود.

خطوط پاتک (Counter-Attack Line)

خطوط پاتک دارای دو نوع کاهشی و افزایشی هستند. الگوی دو کندلی که در آن کندل دوم با شکاف قیمتی نسبت به بسته‌شدن کندل قبل باز شده و با بدنه تقریبا مشابه کندل ماقبل خود، در نزدیکی کلوز آن بسته می شود. رنگ این کندل با کندل ماقبل متفاوت است.

سخن آخر :

استراتژی‌ها و نظریه‌های بسیاری در مورد معامله پرایس اکشن با ادعای موفقیت بالا وجود دارد. اما باید توجه کنید که در دام استراتژی‌های فریب‌کارانه نیفتید؛ بنابراین خودتان در این مورد مطالعه کرده و با درک و تفسیر خود به انجام معامله پرایس اکشن بپردازید. به همین منظور مکتب‌خونه دوره آموزش پرایس اکشن (دوره price action) به صورت کاملا رایگان تهیه دیده است که می‌تواند برایتان راهنمای خوبی در این راه باشد.

علاوه بر همه­‌ی مزایایی که روش پرایس اکشن دارد، برای تسلط روی آن به تمرین مداوم احتیاج خواهید داشت. همچنین، استفاده از روش­‌های دیگر تحلیلی برای تأیید تحلیل­‌های شما نقش مهمی ایفا می‌­کند. که تمام این مهارت‌ها را  در دوره آموزش پرایس اکشن مکتب‌خونه خواهید آموخت.