باید بدانید که لجبازی کودکان، از قبل تعیین شده نیست و کودک بدون هیچ پیش فرض قبلی و بدون آنکه بدانند این کار خوب است یا بد، از لجبازی به عنوان وسیله‌ای در جهت محک زدن دیگران استفاده می‌کنند.
لجبازی کودکان و دلیل آن
کودکان در موقعیت‌های خاص و در شرایطی مشابه ممکن است برخورد لجبازانه ای را از خود به نمایش بگذارند. اغلب والدین نیز هنگام مشاهده لجبازی کودک خود در دوره های مختلف، نمی‌توانند به خوبی مشکل کودک را شخیص دهند و در برابر لجبازی کودکان با مشکلات بسیار جدی روبه‌رو می‌شوند.
اما با این تفاسیر نظر کارشناسان علوم تربیتی این است که لجاجت در کودک یک خصلتی طبیعی و ضروری است که منبع نشات آن تمایلات کودک برای به دست آوردن درجاتی از استقلال شخصیتی است. این موضوع سبب می‌شود تا کودک به لجبازی بیشتر وادار شود.
نظر کارشناسان علوم تربیتی بر این است که اگر کودک در هیچ زمینه‌ای هیچ علامتی از لجبازی نداشته باشد، ممکن است کودک دچار یک عارضه حاد روانی شده باشد که این موضوع باید بررسی و درمان شود.
البته باید دانست که اگر والدین نتوانند رفتاری مناسب داشته باشند و واکنش‌های درستی را در برابر لجبازی کودکان از خود ارائه ندهند می‌تواند لجبازی کودک را تا حد غیرقابل کنترل بودن پیش ببرد. در واقع می‌توان این‌گونه بیان کرد که لجبازی مهار در برابر رفتارهای والدین و شرایط موجود در محیط است که سبب می‌شود تا کودک به لجبازی بیشتر رویی بیاورد.
اگر مشاهده می‌کنید که یک کودک بیش از اندازه در حال لجبازی است و آن را از حد می‌گذراند باید ریشه این رفتار کودک را نحوه برخورد والدین و واکنش‌های آن‌ها جست و جو کنیم چرا که هر گونه رفتار از جمله تنبیه ها و تشویق ها می‌تواند اثر تعیین کننده‌ای بر رفتار کودک بگذارد.
ویدیو پیشنهادی : آموزش روانشناسی
استقلال شخصیتی کودک و لجبازی کودکان
شاید این سؤال برای شما به وجود بیاید که کودکان ممکن است از چه سنی شروع به لجبازی کنند؟ معمولاً کودکان از سنین دو تا سه سالگی شروع به کشف یک اتفاق جدید در زندگی خود می‌کنند که آن لجبازی است.
کودک در این سنین به مرحله ای از هوش و آگاهی می‌رسد که متوجه می‌شد اگر هر رفتاری داشته باشد، متقابل با رفتارش، ز سمت والدین جوابی خواهد گرفت و واکنشی از سمت آن‌ها مشاهده خواهد کرد. با توجه به این کشف بزرگ، او سعی می‌کند که کشف خود را بیشتر بشناسد و زمانی که از وی کاری خواسته می‌شود، با استفاده از لجبازی سعی می‌کند واکنش‌های اطرافیان را نسبت به رفتار خود ببیند.
همان‌گونه که بیان شد، کودک هیچ چیزی از آنکه لجبازی خوب است یا بد نمی‌داند و سعی می‌کند صرفاً از آن استفاده کند تا دیگران را محک بزند و واکنش‌ها را نسب به رفتارش مشاهده کند.
این که کودک بتواند قدرت نه گفتن را احساس کند و بتواند در برابر خواسته‌های مختلف امتناع ورزی کند می‌تواند به او کمک کند که این دنیای جدید را بهتر کشف و درک کند.
مقاله پیشنهادی : شخصیت شناسی از روی چشم
معضل لجبازی کودکان برای والدین
شاید برای شما هم این سؤال به وجود بیاید که چگونه این لجبازی کودکان تبدیل به یک موضوع حادی می‌شود که والدین از آن رنج بسیاری می‌برند و توانایی کنترل آن را هم ندارد؟ اگر به این سؤال بخواهیم پاسخ دهیم، متوجه حقایقی می‌شوید که به شما در ادامه تربیت کودک کمک خواهد کرد.
باید بدانید که نقش اطرافیان کودک بسیار پر رنگ است و هرچه اطرافیان با رفتار خود، خوراک به کودک بدهند، کودک نیز با توجه به رفتارهای ورودی از جانب اطرافیان واکنش‌هایی را خواهد داشت.
اگر این واکنش‌ها به صورت هیجانی و عصبی شکل باشد و به‌گونه‌ای انجام شود که کودک احساس کند در حال تنبیه دن است، می‌تواند ابعاد لجبازی کودک را گسترش دهد و این رفتار را در کودک درونی کند به نوعی که رفتار لجبازی، درون کودک تبدیل به یک رفتار دائمی شود.
البته که رفتار نامطلوب والدین می‌تواند باعث این موضوع هم بشود که کودک سرکوب شود و دیگر نتواند آن استقلال شخصیتی را در خود داشته باشد که در هر حالت، اگر شما رفتار نامطلوبی در برابر کودک خود داشته باشید، باید بدانید که ممکن است نتایجی را دریافت کنید که برای کودک شما آسیب زننده باشد.
نکته‌ای برای والدینی که از لجبازی کودکان رنج می‌برند
والدین باید این موضوع را قبول کنند که لجبازی کودکان یک امر طبیعی است و کودک در حال اکتشاف دنیا است. گاهی این موضوع به این شکل در کودک شکل گرفته است که لجبازی را به عنوان یک بازی می‌پندارد و دوست دارد با ادامه رفتاری لجبازی، والدین خودش را نیز در بازی ذهنی خود شریک کند.
اگر کودک شما، رفتار لجبازی خود را بازی تلقی می‌کند به این دلیل است که از سمت والدین نتوانسته از بازی کردن و تماس فیزیکی با والدین لذت ببرد و از این دو موضوع مهم محروم بوده است و ناچار به دنبال راه حلی است تا این تماس فیزیکی و بازی را بین والدین و خود ایجاد کند.
گاهی نیز لجبازی کودکان به این دلیل است که احتمالا از یک موضوع ناراحت هستند و به همین دلیل از روی قهر، برای آن که اعتراض خود را نمایش دهند اقدام به لجبازی می‌کنند.
در کل باید بدانید اگر کودک شما لجبازی می‌کند می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در شرایط مختلف باید بررسی شود و به خوبی رفتار کودک درک شود و سپس به دنبال رفع مشکل از طریق راه حل های منطقی باشیم.
مقاله پیشنهادی : خصوصیات افراد کمال گرا
انواع لجبازی کودکان
گاهی ممکن است کودک در نوع اعلام رفتار خود، لجبازی را از حد بگذراند که در چنین حالتی اولین گمان والدین این است که این بچه ذاتاً لجباز است در حالی که اینطور نیست و لجبازی ذاتی وجود ندارد بلکه این موضوع دارای علتی است که اگر علت آن از راه درستی رفع شود کودک نیز درست از پرخاشگری می‌کشد.
نوع دیگری نیز از لجبازی وجود دارد که کودک با پاسخ‌های مثبت والدین مواجه می‌شود و والدین نسبت به لجبازی کودک استقبال می‌کنند و معمولاً تمام نیازهای او را می‌خواهند برطرف کنند و این موضوع باعث می‌شود تا این رفتار کودک تقویت شود.
این حالت را لوس شدن کودک نیز میگویند که این موضوع نیز می‌تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد و البته کودک از این موضوع استقبال می‌کند چرا که با هر لجبازی به هر نیاز خود می‌رسد پس به رفتار خود ادامه می‌دهد.
در مواقع لجبازی کودکان باید چه کار کنیم؟
گاهی ممکن است که لجبازی کودک به دلیل امتناع از درخواست های آمرانه و مکرر والدین باشد که کودک این درخواست را نمی‌پذیرد. باید به این موضوع توجه داشت که استقلال شخصیتی کودک در حال شکل گیری است. برخی از امتناع‌های کودک می‌تواند از دلایل مشخص جسمی و روانی نشات بگیرد.
باید کودک خود را به نوعی تربیت کنید که حق انتخاب داشته باشد و حق انتخاب نیز به انتخاب لباس و وسایل شخصی محدود نمی‌شوند بلکه با توجه به سن و میزان درک کودک، در هر بازه زمان نیازهای کودک متفاوت است و نظرات گوناگونی را خواهد داشت که باید به آن‌ها توجه کرد.
کودک علاقه‌مند است تا با استفاده از این نوع رفتار کاری کند تا بتواند به آنچه می‌خواهد برسد و شخصیت خود را شکل دهد و با توحه به بازخوردی که می‌گیرد ممکن میزان لجاجت خود را تشدید کند.
اگر شما مشاهده می‌کنید که کودک در خصوص برخی امور روزمره مانند غذا خوردن یا تعویض لباس و… امتناع ورزی می‌کند و سعی دارد لجاجت کند، بهتر است که به خواسته او احترام بگذارید و به جای اینکه با اون قاطعانه برخورد کنید و او را سرزنش کنید، با صحبت کردن او را متقاعد سازید و با مهربانی و ناز کشیدن دلایل امتناع ورزی او را بپرسید تا اگر کودک مشکلی دارد برای شما بیان کند و شما در جهت رفع مشکل اقدام کنید.
اگر والدین باهوشی باشید می‌توانید از همین مواضع امتناع ورزی و لجبازی کودکان به نفع خودتان استفاده کنید و محیطی را فراهم سازید تا یک ارتباط عاطفی و کلامی قدرتمندی بین خود و کودک ایجاد کنید.
لجبازی کودکان به هنگام غذا خوردن
گاهی اوقات ممکن است که کودک قبل از وعده غذایی، به خوردن تنقلات چرب و شور روی آورده باشد و به همین دلیل هنگام خوردن غذا اشتهایی نداشته باشد. در چنین حالتی کودک برای این که به شما اعلام کند گشنه نیست ممکن است دست به لجبازی بزند تا بتواند بر روی والدین خود اثرگذاری داشته باشد.
باید بدانید که بد غذایی امروزه یکی از مشکلات رایج در کودکان است و اغلب کودکان دارای این مشکل هستند و نباید این اتفاق را به لجبازی و ناسازگاری نسبت داد چرا که کودکان اگر در شرایط خوبی باشند علاقه‌مند هستند تا در کنار والدین خود مشغول به خوردن غذا شوند.
مهم ترین دلیلی که برای بی اشتهایی و کم اشتهایی کودکان در هنگام خوردن غذا وجود دارد همین موضوع است که در زمان نامناسبی مانند پیش از وعده غذای اصلی به کودک تنقلات می‌دهید که در نتیجه باعث می‌شود تا کودک اشتهایی نسبت به غذای اصلی نداشته باشد.
به هیچ عنوان تنبیه بدنی نکنید
اگر شما با کودک خود تعامل داشته باشید و او را در انجام امور مختلف مشارکت دهید یا از وی در برخی امور که به صورت مستقیم با کودک ارتباط دارد مشورت بگیرید (برای مثال: چیدمان اتاق خواب، انتخاب غذا و …) می‌تواند این احساس را در کودک ایجاد کند که به وی احترام گذاشته می‌شود. بهتر است کودک را به طور مناسب تشویق کنید و اهداف را شناسایی کنید تا با توجه به رفتار، رفتار پاسخ دهنده مناسبی داشته باشید که در نتیجه باعث شود رفتار کودک اصلاح شود و دست از لجبازی بکشد.
این موضوع را نباید فراموش کنید که لجبازی کودکان همان‌گونه که یک روزه ایجاد نمی‌شوند، یک روزه نیز برطرف نمی‌شوند. لجبازی در کودکان به مرور زمان ایجاد می‌شود و با توجه به عادت ها شکل می‌گیرد که با این عادت سعی می‌کنند تا به اهداف خود برسند و کارهایشان را جلو ببرند. برای رفع این موضوع باید زمان بگذارید تا بتوانید آن را به خوبی مدیریت و رفع کنید.
نکته بسیار حائز اهمیت در رفع این نوع رفتار این است که به هیچ عنوان کودک خود را تنبیه نکنید. باید بدانید که لجبازی یک رفتار پلید و به نوعی بد ذاتی نیست و کودک هیچ پیشفرضی نسبت به آن ندارد بلکه تازه با آن روبه‌رو شده و آن را کشف نموده است پس برای او این‌گونه رفتارها یک هدف محسوب نمی‌شود. پس با توجه به این موضوع باید توجه کنید که تنبیه حربه مناسبی برای برخورد با لجبازی کودکان نیست.
تنبیه بدنی نیز که به‌کلی از نظر اکثر کارشناسان طرد شده است و یک روش بسیار بد برای برخورد با کودکان است. حتی نیشگون و یا سیلی آرام تنبیه مخرب برای کودک است. باید توجه کنید نوع برخورد اهمیت دارد نه شدت تنبیه! یعنی چه شما به کودک سیلی محکمی بزنید و چه آرام در هر دو حالت این رفتار، یک رفتار نامناسب و بسیار زننده است.
تنبیه های بدنی، جسم کودک را نشانه نمی‌گیرد بلکه ضرر اصلی بر روی روح و روان کودک خواهد گذاشت. این رفتار می‌تواند اثری بسیار مخرب بر روی کودک داشته باشد. تنبیه بدنی به طور بلند مدتی بر ذهن کودک باقی خواهد ماند و از یاد کودک نخواهد رفت و همین موضوع بیانکر مخرب بودن این‌گونه رفتار در کودکان است.
جمع بندی
در مجموع باید به یاد داشته باشید کودک که در سال های اولیه خود درحال زندگانی است هیچ گونه قصد یا نیت بدی از لجاجت ندارد بلکه به دنبال کشف و بررسی رفتار اطرافیان خود است و شما هر گونه با او رفتار کنید می‌تواند اثراتی بر آینده کودک بگذارد.
پس فراموش نکنید که لجبازی کودکان قابل کنترل است و اگر کودکی لجبازی می‌کند نشانه دشمنی یا رفتار زننده نیست بلکه باید با ایجاد رفتار و واکنش مناسب او را کنترل کنید.
لجبازی کودکان امری ذاتی نیست و یک روزه به وجود نمی‌آید پس در برابر این رفتار به هیچ عنوان با پرخاشگری و تنبیه واکنشی نشان ندهید بلکه با احترام گذاشتن و صحبت سعی کنید مشکل او را حل کنید.
در انتها امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد و توانسته باشیم اطلاعات مناسبی را در اختیار شما قرار داده باشیم. در صورتی که نیاز به مشاوره رایگان دارید می‌توانید با همکاران ما در ارتباط باشید و سوالات خود را بیان کنید.
