ساخت بازی ریاضی با اسکرچ یک ساختار عالی برای شروع یادگیری اسکرچ است. برنامه‌نویسی و ریاضی پیوندی ناگسستنی دارند که هیچ‌کدام از ما نمی‌توانیم آن را انکار کنیم. از ابتدای برنامه‌نویسی، همیشه از ترکیب ریاضی و برنامه‌نویسی شگفت‌زده شده‌ایم. آیا تابه‌حال تلاش کرده‌اید که یک بازی ریاضی ساده یا پیشرفته در اسکرچ بسازید؟ آیا می‌خواهید برنامه‌نویسی اسکرچ را به کودکان معرفی کنید؟
ما با پروژه‌های ریاضی شروع می‌کنیم تا اصول برنامه‌نویسی را بفهمیم، زیرا آن‌ها بسیار سازگار هستند و تاریخ طولانی‌ای با برنامه‌نویسی دارند. پس بیایید تلاش کنیم که یک پروژه ریاضی ساده و پیشرفته در اسکرچ بسازیم!
بازی‌های ریاضی ساده و پیشرفته در اسکرچ
اکنون احتمالاً از خود می‌پرسید از کجا برای ساخت بازی ریاضی با اسکرچ شروع کنیم. نگران نباشید؛ ما در هر مرحله از شروع شما را همراهی می‌کنیم. این بازی‌های ریاضی ساده و پیشرفته در اسکرچ می‌توانند مدت‌ها ادامه داشته باشند، زیرا هر چه بیشتر درباره موضوعات ریاضی بیاموزید، سوالات بیشتری می‌توانید به بازی ریاضی خود اضافه کنید.
بیایید با پروژه بازی ریاضی ساده شروع کنیم. در این پروژه، ما یک بازی با استفاده از دو کاراکتر (اسپرایت) ایجاد خواهیم کرد. کاراکتر اول بازیکن ما خواهد بود و کاراکتر دوم حریف ما است و آن‌ها در یک مسابقه با هم رقابت خواهند کرد. پروژه به این شکل خواهد بود:
در این بخش از ساخت بازی ریاضی با اسکرچ، با یک سوال ساده ریاضی شروع می‌کنیم و با هر پاسخ صحیح، گربه (بازیکن ما) یک قدم به جلو حرکت می‌کند. در همین حال، سگ (حریف) با هر پاسخ اشتباه جلو می‌رود. در نهایت، هر کس که زودتر از خط پایان عبور کند برنده بازی است.
ابتدا به Scratch بروید و وارد شوید. پس از ورود به سیستم، بر روی گزینه Create کلیک کنید.
توجه: ما می‌توانیم پروژه‌ها را بدون ورود به سیستم ایجاد کنیم، اما نمی‌توانید آن‌ها را در اسکرچ یا با کسی به اشتراک بگذارید و نمی‌توانید آن‌ها را به‌صورت آنلاین ذخیره کنید. این به این معنی است که اگر به طور تصادفی از بین بروند، برای همیشه از بین رفته‌اند؛ بنابراین همیشه ابتدا وارد شوید.
اکنون باید صفحه سازنده اسکرچ را ببینید، بیایید سریعاً با این صفحه آشنا شویم.
- بلوک‌ها یا Blocks: شامل تمام بلوک‌هایی است که ممکن است هنگام کدنویسی پروژه از آن‌ها استفاده کنیم.
- ناحیه اسکریپت: جایی که تمام بلوک‌ها را برای کدنویسی قرار می‌دهیم.
- صحنه یا stage: جایی که خروجی پروژه را می‌بینیم.
بخش خصوصیات اسپرایت‌ها (Sprite property): جایی که جزئیات مربوط به اسپرایت انتخاب شده را می‌بینیم.
اکنون در آموزش ساخت بازی با اسکرچ، اسپرایت‌های موردنظر خود را اضافه کنید. ابتدا با کلیک بر روی گزینه Choose a sprite یک اسپرایت به‌عنوان بازیکن اضافه کنید.
اسپرایت دیگری به‌عنوان حریف اضافه کنید.
اکنون اسپرایت سوم یعنی خط پایان را اضافه می‌کنیم. می‌توانیم یک اسپرایت که الگوی خط پایان دارد را انتخاب کنیم یا خودمان آن را رسم کنیم.
حالا در این بخش از آموزش ریاضی با اسکرچ جونیور صفحه‌ای مانند تصویر زیر برای رسم اسپرایت خود مشاهده می‌کنید.
در این قسمت از ساخت بازی ریاضی با اسکرچ، شما می‌توانید الگوهای ساده با استفاده از گزینه مربع رسم کنید.
اکنون با کلیک بر روی گزینه Draw، پس‌زمینه‌ای را برای ترسیم مسیرها انتخاب کنید یا هر پس‌زمینه‌ای را از گزینه Choose a backdrop انتخاب کنید.
حالا به بخش کدنویسی برگردید. ابتدا متغیرهایی را که در این پروژه مفید خواهند بود ایجاد می‌کنیم.
از گزینه Variables در بلوک‌ها کلیک کنید و چهار متغیر ایجاد کنید.
از گزینه Operators در بلوک‌ها برای افزودن سوالات ریاضی استفاده می‌کنیم. برای محاسبات ساده از بلوک‌های جمع، تفریق و ضرب استفاده خواهیم کرد.
- اکنون، روی گزینه Backdrops کلیک کنید؛ زیرا قصد داریم کد مربوط به سوالات را در پس‌زمینه بنویسیم.
- یک حلقه سوالات ایجاد می‌کنیم که تا زمانی که یکی از آن‌ها برنده شود، تکرار می‌شود. از بلوک Repeat Until از گزینه Control با = و یا از گزینه Operators در بلوک‌ها استفاده می‌کنیم.
- بلوک‌ها را بعد از بلوک When clicked از گزینه Events اضافه کنید.
- برای ذخیره اعداد تصادفی در هر تکرار از بلوک Random pick از گزینه Operators با بلوک Set از گزینه Variables استفاده کنید.
- برای پرسیدن سوال از بلوک Ask از گزینه Sensing با بلوک Join برای ترکیب اعداد با عملگرها به‌عنوان مقادیر متنی برای نمایش سوال استفاده می‌کنیم.
- در نهایت، بلوک If از گزینه Control را اضافه می‌کنیم تا پاسخ را با بلوک Answer از گزینه Sensing بررسی کنیم.
- در اینجا سوالات جمع را می‌پرسیم و اگر پاسخ درست بود پیامی به نام Cat ارسال می‌کنیم و اگر پاسخ اشتباه بود پیامی به نام Dog ارسال می‌کنیم.
- همچنین یک بلوک Wait برای چند ثانیه بعد از هر سوال اضافه کنید.
کد شما باید شبیه تصویر زیر باشد:
- اکنون روی اسپرایت گربه کلیک کنید تا کد مربوط به آن را بنویسید.
- با استفاده از بلوک Move از گزینه Motion گربه را 20 قدم حرکت دهید اگر پیام ارسال شده Cat بود.
- متغیر Cat wins را به 0 تنظیم کنید و هر بار که بازی راه‌اندازی می‌شود، گربه را به موقعیت شروع بازگردانید.
- در نهایت، بررسی کنید که آیا از خط پایان عبور می‌کند و متغیر Cat wins را به 1 تنظیم کنید تا بازی پایان یابد.
- برای سگ، آن را با استفاده از بلوک Move از گزینه Motion 20 قدم حرکت دهید اگر پیام ارسال شده Dog بود.
- متغیر Dog wins را به 0 تنظیم کنید و هر بار که بازی شروع می‌شود، سگ را به موقعیت شروع بازگردانید.
- در نهایت، اگر از خط پایان عبور کرد، متغیر Dog wins را به 1 تنظیم کنید تا بازی پایان یابد.
- اکنون روی پرچم سبز کلیک کنید تا بررسی کنید که آیا بازی ریاضی ساده شما سوالاتی مانند تصویر زیر می‌پرسد.
تبریک می‌گویم، شما موفق شدید! آموزش ساخت بازی حرفه‌ای با اسکرچ به این ترتیب شدنی است.
آموزش برنامه‌نویسی اسکرچ
برنامه‌نویسی اسکرچ یکی از بهترین راه‌ها برای آموزش مفاهیم اولیه برنامه‌نویسی به کودکان و نوجوانان است. مکتب‌خونه، به‌عنوان یکی از معتبرترین پلتفرم‌های آموزش آنلاین در ایران، دوره‌ای جامع و کامل برای یادگیری اسکرچ ارائه می‌دهد.
این دوره با هدف ارائه مفاهیم اساسی برنامه‌نویسی به زبان ساده و قابل‌فهم طراحی شده است. در این دوره، دانش‌آموزان با محیط کاربری اسکرچ آشنا می‌شوند و نحوه استفاده از بلوک‌های مختلف برای ایجاد پروژه‌های متنوع را فرامی‌گیرند. همچنین، از طریق مثال‌ها و پروژه‌های عملی، دانش‌آموزان مهارت‌های خود را در حل مسئله و تفکر الگوریتمی تقویت می‌کنند. با گذراندن این دوره، شرکت‌کنندگان می‌توانند پروژه‌های خلاقانه خود را با استفاده از اسکرچ بسازند و درک عمیق‌تری از مفاهیم برنامه‌نویسی پیدا کنند.
پیشنهاد مطالعه: آموزش ساخت پروژه اسکرچ به صورت قدم به قدم
مزایای اسکرچ برای ساخت بازی
اسکرچ (Scratch) یک پلتفرم برنامه‌نویسی بصری است که به طور خاص برای کودکان و مبتدیان طراحی شده است.
- ساده و قابل‌فهم بودن: اسکرچ دارای یک رابط کاربری ساده و بصری است که با استفاده از بلوک‌های گرافیکی برنامه‌نویسی می‌شود. این بلوک‌ها به‌راحتی قابل‌درک و استفاده هستند و نیازی به دانش پیشین برنامه‌نویسی ندارند.
- آموزش مهارت‌های برنامه‌نویسی: با استفاده از اسکرچ، کاربران می‌توانند مفاهیم اساسی برنامه‌نویسی مانند حلقه‌ها، شرط‌ها، متغیرها و توابع را یاد بگیرند. این مفاهیم به طور مستقیم به زبان‌های برنامه‌نویسی پیچیده‌تر قابل‌انتقال هستند.
- خلاقیت و نوآوری: اسکرچ به کاربران این امکان را می‌دهد که با استفاده از تصاویر، صداها و انیمیشن‌ها بازی‌های خلاقانه و تعاملی بسازند. این امکان باعث تحریک خلاقیت و تفکر نوآورانه در کاربران می‌شود.
- تعاملی بودن: بازی‌های ساخته شده در اسکرچ به‌راحتی می‌توانند با دیگر کاربران به اشتراک گذاشته شوند. این امکان باعث ایجاد یک جامعه تعاملی و پویا می‌شود که در آن کاربران می‌توانند ایده‌ها و پروژه‌های خود را به اشتراک بگذارند و از پروژه‌های دیگران یاد بگیرند.
- پشتیبانی از پروژه‌های چندرسانه‌ای: اسکرچ به کاربران این امکان را می‌دهد که از تصاویر، صداها و ویدئوها در پروژه‌های خود استفاده کنند. این ویژگی باعث می‌شود که بازی‌های ساخته شده جذاب‌تر و تعاملی‌تر باشند.
ساخت انیمیشن در اسکرچ چگونه است؟
ساخت انیمیشن در اسکرچ فرآیندی ساده و قابل‌فهم است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا با استفاده از بلوک‌های گرافیکی، انیمیشن‌های خلاقانه بسازند.
- شروع پروژه جدید: وارد وبسایت اسکرچ شوید و یک پروژه جدید ایجاد کنید.
- انتخاب یا ساخت شخصیت‌ها (اسپرایت‌ها): از کتابخانه اسکرچ یک شخصیت (اسپرایت) انتخاب کنید یا خودتان یک اسپرایت جدید طراحی کنید. برای این کار می‌توانید از گزینه Choose a Sprite from Library یا Paint استفاده کنید.
- ایجاد پس‌زمینه (Background): پس‌زمینه انیمیشن خود را از کتابخانه پس‌زمینه‌های اسکرچ انتخاب کنید یا یک پس‌زمینه جدید طراحی کنید.
- اضافه‌کردن بلوک‌های حرکتی: برای ایجاد حرکت در اسپرایت‌ها از بلوک‌های موجود در دسته Motion استفاده کنید. این بلوک‌ها به شما اجازه می‌دهند تا اسپرایت‌ها را جابه‌جا کنید، بچرخانید و به نقاط خاصی در صحنه منتقل کنید.
- استفاده از بلوک‌های ظاهری (Looks): از بلوک‌های Looks برای تغییر ظاهر اسپرایت‌ها استفاده کنید. این بلوک‌ها شامل تغییر رنگ، اندازه، لباس (Costume) و افکت‌های بصری هستند.
- استفاده از بلوک‌های کنترل (Control): برای ایجاد زمان‌بندی و هماهنگی در انیمیشن، از بلوک‌های Control استفاده کنید. این بلوک‌ها شامل حلقه‌ها (loops) و بلوک‌های تأخیر (wait) هستند که به شما اجازه می‌دهند تا حرکات و تغییرات را با زمان‌بندی مشخص انجام دهید.
- تغییر لباس‌ها (Costumes): برای ایجاد انیمیشن در یک اسپرایت خاص، چند لباس (Costume) مختلف برای آن طراحی کنید. با تغییر متوالی این لباس‌ها، احساس حرکت و انیمیشن ایجاد می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: آموزش ساده ساخت اپلیکیشن موبایل با اسکرچ
کلام نهایی
در این پروژه ساخت بازی ریاضی با اسکرچ، ما یک بازی ریاضی ساده در اسکرچ طراحی می‌کنیم که شامل دو اسپرایت بازیکن (گربه) و حریف (سگ) است. در نهایت، کدنویسی برای هر اسپرایت به‌گونه‌ای انجام می‌شود که با هر بار پرسیدن سوال و دریافت پاسخ، وضعیت حرکت و برنده‌شدن بررسی شود.
با شرکت در دوره‌های آموزش برنامه نویسی و آموزش اسکرچ مکتب‌خونه، آینده‌ی شغلی خود را تضمین کنید. مجموعه مکتب‌خونه با بهره‌گیری از اساتید مجرب و منابع آموزشی به‌روز، دوره‌هایی جامع و کاربردی در زمینه‌های مختلف برنامه‌نویسی ارائه می‌دهد.
