انواع ساختار شکست کار در مدیریت پروژه
مفهوم کلی ساختار شکست کار
انواع ساختار شکست کار در مدیریت پروژه موضوعی است که در این مقاله قصد داریم به آن بپردازیم. ساختار شکست کار به تجهیزات و اطلاعات قابل ارائه یک پروژه میگویند که به قسمتهای کوچکتر و البته مرتبط در پروژه، تقسیم شده و یکی از مهمترین ارکان در پروژه میباشد و حاوی اطلاعات بسیار مفید و ارزشمندی برای پروژه و فعالیتهای مربوط به آن میباشد.
ساختار شکست کار به انگلیسی Work Breakdown Structure که این روزها از مخفف آن یعنی WBS استفاده میکنند، یکی از اصلیترین دلایل موفقیت یک پروژه به حساب میآید، پس سعی کنید WBS و هر چیزی که مربوط به آن میشود را در پروژههایتان جدی بگیرید و وقت زیادی برای آنها بگذارید.
در این مقاله قصد داریم انواع ساختار شکست کار در مدیریت پروژه را برای شما توضیح دهیم و بگوییم که ساختار شکست کار چند نوع دارد و هر نوع آن قادر به انجام چه کاری است.
انواع ساختار شکست کار (WBS)
ساختار شکست کار یا همان WBS 8 نوع دارد که هر کدام از آنها در مدیریت و کنترل پروژه تاثیر بسزایی دارند و نمیتوان به راحتی از کنار همه یا بخشی از آن گذشت.
ساختار شکست مراحل انجام کار
یکی از انواع ساختار شکست کار در مدیریت پروژه ، مراحل انجام کار است . قطعا برای به سرانجام رساندن کاری باید سلسله مراتب طی شود و تمام مراحل کار با دقت بسیار زیاد انجام شود؛ در پروژهها نیز همینگونه میباشد و برای تکمیل شدن آن باید مراحل و کارهای تقسیم شده به درستی انجام شوند.
این قسمتها و مراحل میتوانند با هم مانند یک زنجیره در ارتباط باشند، اما به هیچ عنوان اجباری برای این کار نیست و در برخی موارد نیز میتوانند به صورت مستقل از یکدیگر در پروژهها حضور داشته باشند.
در برخی پروژهها و مراحل آنها اگر ترتیب انجام کارها به درستی حفظ نشود، باعث آسیب دیدن پروژه میشود؛ به عبارتی دیگر اگر ترتیب انجام کار در بعضی از پروژهها حفظ نشود، غیر از تلف شدن زمان، خرج اضافی یا همان پرداخت هزینه بیهوده و از مهمتر فروپاشی پروژه، چیز دیگری را در بر نخواهد داشت.
ساختار شکست براساس بخشهای سازمانی پروژه
قطعا برخی از پروژهها نیاز به مدیریت تخصصی و منسجم دارند؛ بدون شک پروژهای موفق خواهد بود که تمام فشار بر روی دوش مدیر ارشد نیندازد و هر بخش به دست افراد متخصص اداره شود.
یک مدیر موفق همواره بعد از تقسیمبندی پروژه، به سراغ افراد متخصص میرود تا بتواند مدیریت هر یک از بخشهای پروژه را به این افراد متخصص در زمینه مخصوص به خودش، بسپارد.
بدون شک پروژهای که در هر بخش مدیر متخصص به آن بخش را دارا باشد و همچنین تمام بار پروژه بر روی دوش مدیر ارشد نباشد، موفق خواهد بود و باید گفت که بقیه پروژهها نیز میتوانند این پروژه را به عنوان الگوی خود برای رسیدن به اهداف و در نهایت موفقیت در نظر بگیرند.
ساختار شکست مونتاژ محصول نهایی
مونتاژ محصول نهایی یکی از انواع ساختار شکست کار در مدیریت پروژه است .در این روش هدف و محصولی که قرار است پروژه در انتهای کار به ما بدهد را در همان ابتدای WBS قرار میدهیم و سپس آنرا به چند بخش تقسیم میکنیم. یعنی به نوعی میتوان گفت حرکت پروژه در این روش از آخر به اول خواهد بود.
البته لازم به ذکر است که هر بخش نیاز به مدیریت توسط یک فرد متخصص را دارد؛ به دلیل گستردگی بخشها و نیاز هر بخش به یک متخصص، بدون شک هزینههای شما بسیار بالا خواهد رفت، اما قطعا از نظر کیفیت نیز بسیار بهتر خواهد شد و ریسک شکست خوردن پروژه بسیار کم خواهد شد.
ساختار شکست پیمانکاران اصلی و فرعی
این روش برای پروژههایی به کار میرود که یک، چند و یا کل بخشهای آن توسط پیمانکار اداره میشود؛ در این روش پیمانکار اصلی در سر شاخه قرار میگیرد و پیمانکاران فرعی در زیر مجموعه قرار خواهند گرفت. در آخر هم تامین کنندههای پروژه و پیمانکاران قرار میگیرند.
لازم به ذکر است که اگر هر بخش از پروژه را به یک شرکت پیمانکاری بدهید بسیار عملکرد و بازخورد بهتری خواهید داشت؛ امروزه به دلیل اینکه اکثر شرکتهای پیمانکاری قادر به انجام چند کار به صورت همزمان نمیباشند، استفاده از یک شرکت پیمانکاری برای تمام بخشهای پروژه، تصمیمی بسیار اشتباه خواهد بود.
ساختار شکست سیستمهای مورد نیاز پروژه
این روش برای پروژههایی که قصد ایجاد و نصب زیر سیستمها دارند، کاربرد خواهد داشت.
در این روش به صورت کل به جزء عمل میشود؛ برای مثال اگر پروژه شما با هدف سیستم سیمکشی خودرو باشد، ابتدا سیستم سیمکشی کل خودرو در راس قرار میگیرد و سپس سیستم سیمکشی دزدگیر، چراغها، باتری و … در زیر مجموعه قرار خواهد گرفت و به همین شکل نیز این زنجیره ادامه خواهد داشت.
ساختار شکست بر اساس اقلام قابل حمل و نقل
یکی دیگر از انواع ساختار شکست کار در مدیریت پروژه مربوط به اقلام قابل حمل و نقل است. همانطور که از اسم آن مشخص است، مربوط به ابزاری از پروژه میباشد که باید حمل و نقل آنها انجام شود؛ در این روش ظرفیتهایی نظیر محدودیتهای حمل و نقلی سنجیده میشود.
لازم به ذکر است این محدودیتها قادر هستند که مشخص کننده نحوه شکست پروژه باشند.
ساختار شکست هزینه
یکی از مهمترین و البته کلیدیترین عامل برای برنامهریزی و استراتژی پروژه، بدون شک کنترل و مدیریت هزینههای پروژه میباشد؛ به نوعی باید هزینهها در این نمودار به شکلی شکسته شوند که هزینه هر بخش از مجموع هزینههای بخشهای زیرین خود به دست بیاید.
زمانی هم که بتوان هزینههای مستقلی را برای پروژه تعریف کرد، بخشهای پروژه نیز گسترش خواهد یافت و به مراتب فشار پروژه کمتر خواهد شد.
ساختار شکست بر اساس مناطق جغرافیایی
آخرین نوع از انواع ساختار شکست کار در مدیریت پروژه میتوان به شکست بر اساس مناطق جغرافیایی اشاره کرد.از این روش در زمانی که بخواهید یک قسمت از پروژه را در مکانهای مختلف پیش ببرید، استفاده خواهید کرد. برای مثال برای پروژه نصب بنر تبلیغاتی شما باید نموداری را رسم کنید که نصب بنر تبلیغاتی در راس قرار بگیرد؛ سپس منطقه بندی صورت گرفته شود ( برای مثال منطقه یک، منطقه دو و منطقه سه ) و بعد از آن هر منطقه به اجزای کوچکتری مانند کوچه A، کوچه B و … تقسیم شود.
در این روش بخشهای زیادی خواهید داشت زیرا هر یک از مناطق و محدوده به عنوان یک بخش مستقل در نظر گرفته میشود.
کلام آخر
قطعا ویژگیهای مختلف نمیتوانند به تنهایی باعث موفقیت پروژه شوند، بلکه باید ویژگیها را با یکدگیر مخلوط کرد و از آن یک ویژگی قدرتمند و منسجم برای مدیریت، کنترل و در نهایت به موفقیت رساندن پروژه، ساخت.
امیدواریم که با انواع ساختار شکست کار در مدیریت پروژه آشنا شده باشید.
بسیار عالی بود تشکر