نرم افزار کتیا (CATIA) یک برنامه برای طراحی به کمک رایانه است. این نرم افزار در علوم مهندسی این امکان را می‌دهد تا پیش از عملی کردن پروژه، محصول را به کمک کامپیوتر شبیه‌سازی و طراحی کنیم. در این مطلب به شما نشان می‌دهیم که برنامه کتیا چیست و چطور باید از آن استفاده کنیم. شما هم‌چنین می‌توانید آموزش‌های بیش‌تر برای کتیا را در دورههای آموزشی مکتب خونه جست‌وجو کنید.
برنامه کتیا چیست؟
همان‌طور که اشاره کردیم، برنامه‌ی کتیا یک نرم افزار طراحی کامپیوتری به شمار می‌آید. نام این نرم افزار از سرواژه‌ی عبارت Computer Aided Three-dimensional Interavtive Application انتخاب شده است. به‌طور واژه به واژه معنای «برنامه‌ی تعاملی سه بعدی به کمک کامپیوتر» از این عبارت استخراج می‌شود.
این نرم افزار توسط شرکت داسو سیستمز تولید شده و از قدرتمندترین برنامه‌هایی است که در زمینه‌ی CAD (طراحی به کمک کامپیوتر)، CAE (مهندسی به کمک کامپیوتر) و CAM (ساخت به کمک کامپیوتر) به کار گرفته می‌شود.
کاربرد برنامه کتیا چیست؟
برنامه‌ی کتیا قابلیت طراحی سه بعدی تولیدات را می‌دهد. بدیهی است چنین قابلیتی برای حوزه‌های مهندسی (به‌خصوص مهندسی مکانیک و صنایع) بسیار کاربردی است. به کمک برنامه کتیا می‌توان محصولات جدید را به‌طور سه بعدی در کامپیوتر طراحی و شبیه‌سازی کرد. هم‌چنین تحلیل کالا، مدیریت چرخه عمر و تست آن نیز در این نرم افزار مقدور خواهد بود. 
در ادامه، با حوزه‌هایی که نرم افزار کتیا در آن استفاده می‌شود، آشنا خواهید شد.
- صنعت خودرو سازی
- طراحی بدنه خودرو
- طراحی قطعات و اسکلت خودرو
- نرم افزار کامپیوتری
- صنایع هوافضا و هواپیما سازی
- طراحی هواپیما
- طراحی قطعات و تجهیزات هواپیما
- طراحی جنگنده
- طراهی کوادکوپتر
- ماشین کاری و مکانیک
- تحلیل و ساخت قطعات مکانیکی
- پژوهش
- خدمات فناوری اطلاعات و IT
- عمران و ساخت و ساز
- طراحی و آنالیز مصالح
- مهندسی صنایع
- مهندسی پزشکی
- طراحی تجهیزات پزشکی
- طراحی تجهیزات توان‌بخشی و تست آن
- سخت افزار کامپیوتری
چرا کتیا را یاد بگیریم؟
طراحی و شبیه‌سازی کامپیوتری، نقش بسزایی در کاهش هزینه‌ها و افزایش موفقیت در پروژه دارد. کتیا نیز از آن دسته برنامه‌هایی است که قدرتمندی خود را در زمینه‌ی شبیه‌سازی و طراحی کامپیوتری اثبات کرده است. بنابراین استفاده از کتیا، کمک می‌کند تا با دسترسی به قابلیت‌ها و ابزارهای متنوع برای طراحی سه‌بعدی، از هزینه‌های اجرایی پروژه، صرفه‌جویی به عمل آورید.
ضمناً در میان نرم افزارهای مختلفی که برای طراحی و شبیه‌سازی کامپیوتری معرفی می‌شوند، برنامه‌ی کتیا، اکثر قابلیت‌های دیگر برنامه‌ها را پوشش‌دهی می‌کند. بنابراین استفاده از این نرم افزار آن‌قدر جامع و کامل است که شما را از دیگر برنامه‌های مشابه، بی‌نیاز خواهد کرد. به عنوان مثال اگر از سالیدوکس برای طراحی و شبیه‌سازی کامپیوتری استفاده کنید، نبود برخی از قابلیت‌های سطوح پیشرفته، شما را وادار به تغییر برنامه می‌کند.
ویژگی‌های نرم افزار کتیا
در این بخش، به‌طور خلاصه به معرفی بارزترین و مهم‌ترین ویژگی‌های برنامه‌ی کتیا پرداخته‌ایم.
- رابط گرافیکی جذاب و کاربر پسند است.
- کار با برنامه‌ی کتیا آسان است.
- امکانات و قابلیت‌هایی مانند تاریخچه‌ی عملیات کمک می‌کند تا تغییرات اعمالی را به وضعیت قبلی برگردانیم.
- می‌توان برخی امکانات و قابلیت‌ها را در این نرم‌افزار با رابط‌های برنامه‌نویسی، سفارشی کرد.
- امکانات متنوعی برای مدل‌سازی قطعات در کتیا وجود دارد.
- محیط‌های مختلف کتیا، دست کاربر را برای انواع مدل‌سازی قطعات باز می‌گذارد.
بهترین نسخه‌ی برنامه کتیا چیست؟
نرم افزارها، در طی زمان تکمیل می‌شوند. به همین دلیل ورژن‌ها و نسخه‌های متعددی از آن به‌وجود می‌آید. نرم افزار کتیا نیز از این قاعده مستثنی نیست و در گذر زمان، نسخه‌های متفاوتی از آن ایجاد شده‌اند. برای خرید نرم افزار کتیا، ضروری است تا بهترین نسخه‌ی آن را بشناسیم. نسخه‌ای که انتظارات ما را از این برنامه برآورده سازد.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در انتخاب بهترین نسخه‌ی برنامه نقش دارد، سیستم مورد استفاده است. برخی از ورژن‌ها روی نسخه‌ی خاصی از سیستم عامل‌ها بهتر اجرا می‌شوند. هم‌چنین رابط‌های کاربری متفاوت کتیا در نسخه‌های گوناگون، سبب می‌شود تا هرکس برحسب سلیقه و کاربرد خود برای انتخاب ورژن مناسب، تصمیم‌گیری کند.
با این حال، ورژن v5 کتیا از محبوبیت بیش‌تری در مقایسه با سایر نسخه‌های این برنامه برخوردار است. به همین دلیل خرید نرم افزار catia v5r21 در بیش‌تر منابع توصیه شده است. این نسخه برای ویندوزهای ۷ و ۸ انتخاب ایده‌آلی به‌شمار می‌آید.
* نکته: نرم افزار کتیا برای اندروید وجود ندارد. اما برنامه‌های مبتنی بر اندروید برای افرادی که قصد یادگیری کتیا را دارند، قابل دسترس خواهد بود.
سیستم مورد نیاز کتیا
کتیا مانند هر برنامه‌ی دیگری یک سری مشخصات سخت‌افزاری خاص را برای استفاده می‌طلبد. در این بخش قصد داریم حداقل مشخصات لازم برای نصب و اجرای این برنامه را یادآور شویم. توجه داشته باشید که کتیا یک برنامه‌ی گرافیکی است و توجه به سخت افزار لازم برای کارکرد روان آن، الزامی خواهد بود.
لازم به ذکر است که با توجه به این‌که کتیا v5r21 رایج‌ترین نسخه‌ی این برنامه است، مشخصات زیر برای دانلود کتیا v5r21 و نصب آن در نظر گرفته شده است.
- سیستم عامل ویندوز (ورژن‌های ویندوز ۷، ۸ یا ۱۰)
- پردازنده (CPU) چند هسته‌ای ۳۲ یا ۶۴ بیتی (بهتر است از نسخه‌ی ۶۴ بیتی استفاده شود)
- سیستم می‌بایست پردازنده گرافیکی (GPU) جداگانه از کارت گرافیک روی مادر برد داشته باشد.
- حافظه RAM در حدود ۸ گیگا بایت ضروری است. البته برای برخی از کاربری‌ها، می‌توانید از RAM چهار گیگ نیز استفاده کنید.
- حافظه hard disk حداقل ۱۰ گیگا بایت فضای خالی برای دانلود کتیا v5r21 و نصب آن مورد نیاز است.
- حافظه‌ی کش رم بالاتر، سبب سرعت در اجرای دستورات کتیا می‌شود. بنابراین سعی کنید سیستمی با حداکثر کش رم ممکن فراهم کنید.
- چنان‌چه به گزارشات متنوع از این برنامه نیاز دارید، می‌بایست مجموعه‌ی office را روی همان سیستم نصب کرده باشید.
چه کسانی باید برنامه کتیا را یاد بگیرند؟
یادگیری نرم افزار کتیا یک مهارت است که برای همه‌ی افراد می‌تواند جذاب و سرگرم‌کننده باشد. با این حال برای مهندسین مکانیک و صنایع، یک الزام به شمار می‌آید. گرچه امکان دارد زمینه‌ی شغلی این افراد هیچ ربطی به برنامه‌ی کتیا نداشته باشد، با این حال یادگیری کتیا سبب تقویت رزومه‌ی این افراد خواهد شد.
به عبارت ساده‌تر، فارغ از فرصت‌های شغلی، یادگیری برنامه‌ی کتیا شما را توانمندتر و مسلط‌تر نشان می‌دهد. این چیزی است که از هر مهندس مکانیک انتظار می‌رود.
یادگیری کتیا چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان یادگیری کتیا، به خودِ شما بستگی دارد. اگر در سطح مقدماتی قرار می‌گیرید و هیچ زمینه‌ی قبلی برای کار با نرم افزارهای طراحی ندارید، چیزی در حدود ۱ ماه آموزشی برای یادگیری سطح پایه در نظر بگیرید. البته با تمرین و پشتکار شما، این زمان می‌تواند به کم‌تر از یک ماه نیز تقلیل یابد. ذکر این نکته را هم الزامی می‌دانیم که برای ورود به بازار کار، می‌بایست تجربه‌ی عملی کافی در این زمینه کسب کرده باشید.
محیط‌های برنامه کتیا چیست؟
نرم افزار کتیا چند محیط متفاوت برای انواع طراحی دارد. هر یک از این محیط‌های کاری، امکان ترسیم و بررسی محصول را از جوانب خاص ارائه می‌کند. در این بخش، به‌طور خلاصه به معرفی این محیط‌ها پرداخته‌ایم.
- محیط sketcher
از محیط sketcher برای طراحی و ترسیم دوبعدی استفاده می‌شود. این پایه‌ترین محیطی است که می‌بایست در مورد برنامه کتیا یاد بگیرید.
- محیط part design
این محیط به کاربر امکان طراحی قطعات توپر را می‌دهد. یعنی شما می‌توانید قطعات سه‌بعدی را به همراه تمامی مشخصات (مثل رزوه، گوشه و غیره) در این محیط ترسیم کنید.
- محیط assembly design
محیط assembly design برای مونتاژ قطعات مختلف محصول استفاده می‌شود. این محیط امکاناتی دارد که ارزیابی جامعی را برای تماس‌های میان قطعات، لقی محصول، تداخل محصول و غیره نشان می‌دهد.
- محیط drafting
از محیط drafting برای تهیه‌ی نقشه‌های مهندسی و کارگاهی استفاده می‌شود. در این محیط باید استانداردهای نقشه‌کشی و ابزارهای ترسیم و تولید نما را بشناسید.
- محیط generative shape design
در محیط GSD می‌توان محصولات با اشکال پیچیده‌تر را ترسیم کرد. این اشکال در محیط part design قابل طراحی نیستند.
- محیط freeStyle
این محیط ابزارهای قدرتمندتری به نسبت generative shape design در اختیارتان می‌گذارد.
- محیط sketch tracer
این محیط، یک محیط جانبی برای کتیا به شمار می‌آید. در این محیط شما ترسیم دوبعدی خود را وارد می‌کنید تا از آن به یک مدل سه‌بعدی برسید.
- محیط imagine & shape
در این محیط با استفاده از عناصری مثل لبه‌ها، وجوه، رئوس و غیره می‌توان اشیا مختلف را طراحی کرد. ابزارهایی که در این محیط قرار دارند به شما برای ایجاد این عناصر و کنترل آن کمک می‌کنند.
- محیط digitized shape editor
این محیط، راه ورودی برای چرخه‌ی مهندسی معکوس به شمار می‌آید. این محیط برای ایجاد مش در محیط QSR کاربرد دارد.
- محیط quick surface reconstruction
این محیط به اختصار به نام QSR نیز شناخته می‌شود در این محیط روش‌هایی برای تولید سطح بر روی مش متناسب با شکل مش ارائه می‌شود.
منابع آموزش برنامه کتیا
برای یادگیری کتیا از پایه تا سطوح حرفه‌ای، می‌توانید از منابع متعددی استفاده کنید. آن‌چه اهمیت دارد اعتبار این منابع و پوشش‌دهی کامل سرفصل‌های آن است. شما می‌توانید از انواع کتب آموزشی، مقالات علمی، ویدیوهای رایگان، دورههای آموزشی و انجمن‌های مختلف برای یادگیری برنامه‌ی کتیا استفاده کنید.
بعد از دانلود کتیا و نصب آن روی سیستم خود، برای مطالعه‌ی راهنمای کار با برنامه می‌توانید از گزینه‌ی help که در منوی نرم افزار گنجانده شده است نیز استفاده کنید. مطالعه‌ی این راهنما به‌خصوص اگر با زبان انگلیسی آشنا هستید، می‌تواند سودمند باشد.
ماژول‌های برنامه کتیا چیست؟
برنامه‌ی کتیا از تعداد بسیار زیادی ماژول تشکیل شده است. این ماژول‌ها می‌توانند کاربردهای متعددی را ارائه دهند. به عنوان مثال برای طراحی مکانیکی، ماژول مخصوصی در نظر گرفته شده که مانند محیط صنعتی واقعی، امکان ساخت قطعات را ایجاد می‌کند. یا مثلاً برای کار با دستگاه‌های CNS، ماژول‌های مخصوص ماشین کاری در برنامه‌ی کتیا گنجانده شده است.
در دورههای آموزش برنامه‌ی کتیا شما با انواع ماژول‌ها آشنا خواهید شد. در نتیجه بسته به کاربرد و انتظاری که از برنامه دارید، می‌توانید ماژول مورد نظر را به‌کار گیرید.
در دوره آموزشی کتیا چه چیزهایی یاد می‌گیریم؟
به‌طور کلی دوره‌ی آموزشی کتیا به شما کمک می‌کند تا بدانید برنامه کتیا چیست، چه کاربردهایی دارد و چطور می‌توانید از آن استفاده کنید. در نهایت بعد از عبور از تمامی سرفصل‌های آموزشی، شما می‌توانید هر چیزی که می‌بینید را در کتیا طراحی و شبیه‌سازی کنید. به عبارت بهتر توانایی و مهارت نقشه‌کشی دوبعدی و سه‌بعدی در کتیا ماحصل این دوره‌ی آموزشی خواهد بود.
اهمیت پروژه عملی در آموزش برنامه کتیا
یکی از نکاتی که در دورههای آموزشی باید مورد توجه قرار گیرد، عملی بودن آن است. کتیا یک نرم افزار است و برای کسب مهارت در آن، می‌بایست پروژه‌های عملی و واقعی بسیار زیادی را با آن انجام دهید. دورههای آموزشی مکتب خونه از این نظر، قابل قبول است. شما در لابه‌لای این آموزش‌ها، می‌توانید طراحی و مونتاژ قطعات زیادی را روی برنامه کتیا تمرین کنید.
بازار کار برنامه کتیا و کسب درآمد از آن
شاید برایتان جالب باشد که مهارت در نرم افزار کتیا، می‌تواند درآمدزایی خوبی به دنبال داشته باشد. این روزها شرکت‌ها و صنایع تولیدی، ترجیح می‌دهند تا کار خود را با حساب و کتاب و آنالیز پیش ببرند. آن‌ها معتقدند که در این صورت، هزینه‌های تولید برایشان کاهش یافته و محصول موفق‌تری را به بازار ارائه خواهند کرد.
شرکت‌های بزرگی مثل بوئینگ، ایرباس، زیمنس، فورد، آئودی، نیسان و غیره برای طراحی محصولات خود از برنامه کتیا استفاده می‌کنند. در ایران نیز شرکت‌های خودروسازی مثل سایپا و ایران خودرو، این نرم افزار را با قصد طراحی محصولات خود به کار می‌گیرند.
خلاصه این‌که اگر آموزش برنامه کتیا را دنبال کنید و با انجام پروژه‌های عملی، بر ابزارها و قابلیت‌های مسلط شوید، می‌توانید از این طریق نیز درآمد خوبی کسب کنید. البته کسب تجربه‌ی عملی برای دریافت فرصت‌های شغلی برتر را فراموش نکنید.
جمع‌بندی
در این مطلب بیان کردیم که برنامه کتیا چیست و در صنایع مختلف چه کاربردهایی دارد. نیز با قابلیت‌ها و برخی از ویژگی‌های کلیدی این برنامه آشنا شدید. به طور خلاصه کتیا در هر جایی که بحث ساخت محصول باشد، کاربرد ویژه‌ای خواهد داشت. پس برای تمام افرادی که به نحوی با ساختن محصولات و قطعات سروکار دارند، الزامی است تا کار با CATIA را یاد بگیرند.
برای این‌که از صفر تا صد کار با برنامه‌ی کتیا را یاد بگیرید، می‌بایست در دورههای آموزشی که کیفیت بالایی از لحاظ ارائه‌ی محتوا دارند و سرفصل‌های آن کاملاً کار با برنامه را پوشش می‌دهد، استفاده کنید. معمولاً دورههای باکیفیت شما را برای ارائه‌ی محتوای عملی و پروژه‌های واقعی نیز راهنمایی می‌کنند.
آموزش کتیا در مکتب خونه
دورههای آموزش رایگان کتیا صفر تا صد را می‌توانید در وب‌سایت مکتب خونه پیدا کنید. مکتب خونه از بهترین منابعی است که به آموزش نرم افزار کتیا به صورت رایگان و پولی پرداخته است. دورههای آموزش کتیا و مقالات متعدد در این زمینه، به شما کمک می‌کند تا کار با برنامه‌ی کتیا را بهتر یاد بگیرید.
