شیزوفرنیا با اسکیزوفرنی چه تفاوتی دارد؟

شیزوفرنیا با اسکیزوفرنی چه تفاوتی دارد؟ 

شاید برای شما نیز این سوال پیش آمده باشد که فرق شیزوفرنیا و اسکیزوفرنی چیست، ما در این مقاله سعی داریم تا کج فهمی و تفاوت شیزوفرنیا و اسکیزوفرنی بررسی کنیم و همچنین علائم و راه‌های درمان بیماری شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی را بررسی کنیم، پس با همراه باشید. 

تفاوت شیزوفرنیا و اسکیزوفرنی چیست؟ 

باید بدانید که نحوه نوشتن اسکیزوفرنی در انگلیسی به صورت schizophrenia است. اولین بار در سال ۱۹۰۸ میلادی، این لغت به وسیله یک روانپزشک به نام یوجین بلولر (Paul Eugen Bleuler) ابداع شد. این لغت ترکیبی از دو واژه‌ی یونانی shizein به معنی گسستن و phrenos به معنای اندیشه است.

 

ولی در زبان فارسی برخی از آن را شیزوفرنی هجی می‌کنند. به طور کلی دو لغت اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی اشاره به یک بیماری دارند و تفاوت شیزوفرنیا و اسکیزوفرنی تنها به نحوه خوانش یک لغت ربط دارد. 

شاید شما نیز با بیماری اسکیزوفرنی در یک فیلم مانند ذهن زیبا آشنا شده باشید. اگر بخواهیم اختلال اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی به زبان ساده توضیح دهیم باید بگوییم که اشاره به افرادی دارد که ارتباط خود را با واقعیت را از دست داده‌اند و در دنیای خیالی در ذهن خود زندگی می‌کنند. یکی از مشخصه‌ها و تفاوت شیزوفرنیا و اسکیزوفرنی با دیگر بیماری‌های روانی را می‌توان فرایند فکری درهم ریخته در بیماران دانست.

 

بیماری شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی چیست؟

بیماری شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی را می‌توان یک اختلال ذهنی دانست. این بیماری با مشخصه‌هایی نظیر گفتگوهای عجیب، رفتارهای غیرطبیعی و کاهش توان درک واقعیت شناخته می‌شود. از دیگر نشانه‌های آن می‌توان به کاهش تعامل اجتماعی، کاهش ابراز هیجانات، کمبود انگیزه، تفکر درهم و غیرشفاف، توهم شنوایی (شنیدن صداهایی که در واقع وجود ندارند) و عقاید غلط اشاره کرد.

البته افرادی که از این بیماری رنج می‌برند معمولا با مشکلات ذهنی دیگری نظیر اضطراب، افسردگی، یا سوء مصرف مواد نیز رو به رو هستند. به تدریج نشانه‌های این بیماری در افراد آشکار می‌شود، روند شروع این بیماری در جوانی آغاز است و در بیشتر موارد هرگز بروز علائم در بیماران تمام نمی‌شود.

تصویر شماره۲: بیماری اسکیزوفرنی (منبع BioWorld‏) 

علت بروز بیماری شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی

اصلی‌ترین علت بروز اسکیزوفرنی را می‌توان عوامل محیطی و ژنتیکی دانست. از مهم‌ترین عوامل محیطی دخیل در این بیماری می‌توان به مواردی نظیر بزرگ شدن در شهر، عفونت‌های خاص، سن والدین، استفاده از ماریجوانا در دوران بلوغ، ضعف تغذیه در دوران بارداری و… اشاره کرد.

 

باید بدانید که تمام عوامل ژنتیکی دخیل در این بیماری شناخته شده نیست و تحقیقات علمی در این زمینه همچنان ادامه دارد. به طور معمول برای تشخیص این بیماری رفتار فرد، گزارش تجربه‌های مشابه قبلی در فرد مورد بررسی قرار می‌گیرند. باید بدانید برای تشخیص این بیماری هیچ تست هدفمندی وجود ندارد. باید بدانید که تفاوت شیزوفرنیا و اسکیزوفرنی با مفهوم‌های نظیر تجزیه شخصیت یا اختلال تجزیه هویت ثابت شده است. لذا نباید این موارد را با هم اشتباه بگیرید.

تصویر شماره۳: بیماران مبتلا به شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی ( منبع Medical Dialogues)

مبتلایان به بیماری شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی

معمولا۳ الی ۷ درصد افراد ممکن است علائم اسکیزوفرنی را در طول زندگی خود احساس کنند. در سال ۲۰۱۳ میلادی سازمان بهداشت جهانی تخمین زد که ۲۳/۶ میلیون نفر در سطح جهان مبتلا به اسکیزوفرنی هستند.

این بیماری بیشتر مردان در سنین پایین دیده می‌شود. حدود ۲۰ درصد از بیماران این توانایی را دارند که در حالت کنترل‌شده، وضعیت خود را حفظ کنند. باید بدانید که تنها عده کمی از بیماران می‌توانند سلامتی خود را به طور کامل به دست آورند و بیشتر از ۵۰ درصد از بیمارات تا آخر عمر با این بیماری زندگی می‌کنند.

همچنین در بیماران مبتلا به این بیماری، مشکلات اجتماعی از قبیل بیکاری بلندمدت، فقر، بی‌خانمان بودن بسیار رایج است. در سال ۲۰۱۵ میلادی سازمان بهداشت جهانی تخمین زد که ۱۷۰۰۰ نفر در سطح جهان بر اثر علائم و عوارض این بیماری جان خود را از دست داده اند.

 

مقاله پیشنهادی : بی‌ اشتهایی عصبی 

 

شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی چه علائمی دارد؟

بیماران مبتلا به این بیماری ممکن است خیال و خطای حسی مانند شنیدن صداهایی در سر، توهماتی نظیر توهم تبهکاری و و حرف زدن و فکر کردن غیرمنظم مواجه باشند.

فکر کردن غیرمنظم از گستره وسیعی از بی‌نظمی در فکر و کلام، شامل‌عدم توانمندی در فکر و صحبت کردن تا از دست دادن ارتباط کلمات و معانی تشکیل می‌شود. همین امر باعث می‌شود تا در بعضی وارد سخنان بیماران مبتلا به این بیماری برای دیگران قابل فهم نباشد. به طور معمول می‌توان در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مواردی نظیر شلختگی پوشش وعدم رعایت بهداشت، از دست دادن احساس انگیزه و تفکر قضاوت‌گرانه را مشاهده کرد.

گاهی اوقات بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، الگوی رایج مشکلات هیجانی مثل کمبود پاسخ‌گویی را نیز بروز می‌دهند. همچنین در برخی از موارد این بیماری همراه با علائم بیماری پارانویا نظیر نقص شناخت اجتماعی در بیماران دیده می‌شود.

بیماران اغلب خواهان انزوای اجتماعی هستند و به مرور زمان علائمی نظیر ناتوانی در استفاده از حافظه‌ی بلندمدت، توجه در عملکرد موثر فرد و پردازش کلام بیماران اختلال ایجاد می‌کند. به طور کلی علائم این بیماری با توجه به افراد متفاوت است و در چهار دسته کلی تقسیم‌بندی می‌شوند:

• علائم مثبت یا روانی که شامل علائم نظیر توهمات و خطاهای حسی هستند.
• علائم منفی به قابلیت‌هایی اشاره دارد که فرد آن‌ها را از دست داده است. از جمله این المان‌ها می‌توان به‌عدم توانایی در بیان حالات چهره یا فقدان انگیزه اشاره کرد.
• علائم شناختی به مواردی اشاره دارد که در روندهای فکری فرد تاثیر گذار هستند. این علائم ممکن است به عنوان در نتیجه علائم مثبت یا منفی بروز یابند. از جمله این علائم می‌توان به تمرکز پایین بیماران اشاره داشت.
• علائم عاطفی نظیر بی‌احساسی که به عنوان علائمی منفی نیز شناخته می‌شوند.

 

علائم شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی

از اصلی‌ترین علائم شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.

• کژپنداری یا هذیان (Delusions)

بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی دارای باورهای غلطی هستند و ممکن است این باورها به اشکال مختلفی مانند اصرار به شکنجه مداوم یا بزرگ بینی خود را نشان دهد. آن‌ها معمولا تصور می‌کنند که دیگران تقشه کنترل آن‌ها را دارند. گاهی اوقات آن‌ها باور دارند که دارای توانایی‌ها و قدرت خارق‌العاده‌ای هستند.

• خطای حسی (Hallucinations)

یکی از علائم شایع در اسکیزوفرنی شنیدن صداها است، البته در برخی از موارد از دیدن، حس کردن، مزه کردن یا بوییدن چیزهایی است که وجود ندارند نیز دیده می‌شود.

• اختلال فکری

مبتلایان به این بیماری ممکن است از تمرکز خود را یک موضوع به موضوعی دیگر، بدون هیچ دلیل منطقی از دست بدهند و سخنان آن‌ها برای یک شنونده غیرقابل فهم یا نامنظم به نظر برسند.

• فقدان انگیزه

مبتلایان به این بیماری ممکن است انگیزه خود برای ادامه زندگی را از دست بدهند و انجام اقدامات روزمره، مانند شستن، پخت و پز و … را فراموش کنند.

• ضعف در بیان احساسات

این افراد به دلیل داشتن جریان پیوسته فکری، توانایی پاسخ به وضعیت‌های شاد یا غمگین ندارند یا پاسخ آنها نامناسب است.

• عقب نشینی اجتماعی

این افراد به دلیل این تصور که دیگران خواهان آسیب به آن‌ها هستند از اجتماع فاصله می‌گیرند و منزوی می‌شوند

• ناآگاهی از بیماری

درک واقعیت و تخیلات برای بیماران از بین می‌رود، لذا در برخی از موارد از مصرف داروهای خود را به دلیل ترس از عوارض جانبی یا به خاطر ترس از سمی بودنشان اجتناب می‌کنند.

• مشکلات شناختی

مهارت بیماران برای تمرکز، به یاد آوردن چیزها، برنامه‌ریزی آینده و … کاملا تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

 

 

مقاله پیشنهادی : علائم اضطراب 

 

درمان بیماری شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی

به طور معول برای درمان این بیماری از داروهای ضد روان‌پریشی، همراه با روان‌درمانی، کاردرمانی و توانبخشی اجتماعی استفاده می‌شود. گاهی اوقات احتمال خطر برای بیماران یا دیگران وجود دارد در چنین مواردی احتمال بستری شدن در بیمارستان، حتی به مدت کوتاه مدت بسیار بالا است.

بیشتر اوقات برای بیماران توان‌بخشی تجویز می‌شود. می‌توان توان بخشی را بهترین روش برای درمان بیماری‌های روانی و ذهنی در نظر گرفت. این روش باعث می‌شود تا بیمار اعتماد به نفس و مهارت‌های لازم را برای داشتن یک زندگی پربار و مستقل در اجتماع به دست آورد.

برای برنامه‌های توانبخش بیماران شامل برنامه‌های توانبخشی روانی، گروه‌های خودیاری، مراکز گذری، برنامه‌های خانه‌داری، درمان و مشاوره و خدمات بحرانی است. این برنامه‌ها با توجه به صلاح دید پزشک و وضعیت بیمار ارائه می‌شوند.

به طور معمول متخصص برای کنترل و درمان علائم اسکیزوفرنی از تجویز دارو استفاده می‌کنند. داروها باعث می‌شوند عدم تعادل زیست شیمیایی ایجاد شده به دلیل اسکیزوفرنی، کاهش یابد. البته این داروها باید تحت نظر پزشک تجویز شوند تا سلامت جسمی و روانی بیماران تامین شود. البته داروهای ضد روان‌پریشی دارای عوارض جانبی هستند و ممکن است جنبه‌های خاصی از زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهند.

سخن آخر

به طور کلی باید عنوان کرد که تنها تفاوت شیزوفرنیا و اسکیزوفرنی به عنوان دو تلفظ رایج در زبان فارسی، به یک بیماری روانی اشاره دارند. بیماران اسکیزوفرنی توانایی تشخیص مرز میان واقعیت و خیال نیستند، بنابراین توهم در آن‌ها و باور این توهمات بسیار رایج است.

 

باید بدانید که این بیماری بسیار جدی است و مبتلایان به این بیماری نیز ممکن است تحت تاثیر این بیماری به خود و سایرین آسیب بزنند. گاهی اوقات بیماران مبتلا به این بیماری با انزوا از اجتماع سعی در کنترل علائم خود دارند؛ اما بهترین روش مقابله با این بیماری مراجعه روانپزشک و کمک گرفتن است.