کتاب‌هایی که مهندسان عمران باید بخوانند !

کتاب های مهندسی عمران

هرساله کتاب‌های زیادی در حوزه های مختلف در دنیا منتشر می‌شوند و به بازارهای کتاب راه می‌یابند. اما از این میان تعداد مشخصی از کتاب‌ها هستند که به عنوان منابع اصلی شناخته می‌شوند. مهندسی عمران نیز از این قاعده مستثنی نیست و با وجود انتشار سالانه صدها کتاب در این زمینه تعداد کمی از آنها به عنوان منابع کتاب‌ های مهندسی عمران شناخته می‌شوند.

مقاله پیشنهادی : مهندسی مکانیک یا کامپیوتر

این کتاب‌ها کم و بیش به زبان های مختلف از جمله فارسی ترجمه می‌شوند و در برخی از دانشگاه‌ها به عنوان کتاب درسی تدریس می‌شوند. البته در کشور ما نیز کتاب‌هایی وجود دارند که با توجه به شرایط اقلیمی، قوانین و نیازهای مهندسی عمران در کشور توسط نویسندگان ایران تالیف شده‌اند. این کتاب‌ها غالبا در موضوعاتی مثل معماری و شهرسازی، دینامیک، استاتیک، سازه های فولادی، ژئوتننیک، هیدرولیک، متره و برآورد، مقاومت مصالح و تحلیل سازه ها است. در ادامه مروری بر تعدادی از این کتاب‌ های مهندسی عمران خواهیم داشت:

• کتاب استاتیک مریام، کریگ و بولتون

استاتیک (Statics) یا به فارسی ایستایی‌ یکی از شاخه‌های علم مکانیک است که به بررسی نیرو یا گشتاور اعمال شده بر سیستم‌های فیزیکی ثابت می‌پردازد.

در رشته مهندسی عمران، آشنایی با اصول استاتیک، اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا بیشتر سازه‌های عمرانی نظیر ساختمان‌، پل، سد و تونل، برای عملکرد در حالت استاتیک طراحی و اجرا می‌شوند. یکی از متداول‌ترین کتاب‌ های مهندسی عمران در حوزه استاتیک کتاب استاتیک مریام، گریک و بولتون است که در بسیاری کشورها به عنوان مرجع اصلی استاتیک محسوب می‌شود و جزوات متعددی از آن نیز در بسیاری از دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود. ترجمه‌های متعددی از جمله اطیایی، پوستی و زارع‌پور از این کتاب وجود دارد.

کتاب استاتیک مریام، کریگ و بولتون شامل ۷ فصل مقدمه ای بر استاتیک، سیستم های نیرو، تعادل، سازه ها، نیروهای گسترده، اصطکاک و کار مجازی است و ویرایش نهم آن در سال ۲۰۱۸ منتشر شده است.

• کتاب دینامیک مریام

دینامیک (Dynamics) یکی از شاخه‌های علم فیزیک است که در آن نیروها و اثرات ناشی از آنها در حرکت جسم مورد بررسی قرار می‌گیرد. علم دینامیک در رشته مهندسی عمران بیشترین کاربرد را در تحلیل سازه‌ها در قالب دینامیک سازه دارد و به همین جهت از جمله کتاب‌های پرکاربرد در رشته مهندسی عمران محسوب می‌شود.

کتاب دینامیک مریام و کریگ یکی از کتاب‌های معتبر و مرجع در علم دینامیک است که چاپ اول آن به سال ۱۹۷۸ بازمی‌گردد. این کتاب‌‌ تا امروز نزدیک به ۱۰ بار ویرایش شده است و علاوه بر دانشجویان مهندسی عمران، برای دانشجویان رشته‌هایی نظیر مهندسی دریا، مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، مهندسی صنایع، مهندسی هوافضا و مهندسی معماری نیز کاربرد آموزشی دارد. این کتاب شامل بخش‌هایی مانند سینماتیک ذرات، سینتیک ذرات، سینتیک سیستم ذرات و ارتعاش و پاسخ زمانی است و یکی از اصلی‌ترین منابع و مراجع می‌توان دینامیک در دانشگاه‌ها محسوب می‌شود.

مقاله پیشنهادی : معرفی بهترین مهندسان مکانیک ایران و جهان

• طراحی سازه های فولادی سوگی

طراحی یک سازه فرآیند پیچیده‌ای است که نیازمند ادغام دانش های گوناگون در حوزه مهندسی عمران است و از این جهت یک کتاب مفید در این زمینه می‌تواند در موارد زیادی برای دانشجویان این رشته کارگشا باشد.

کتاب طراحی سازه‌های فولادی ویلیام سوگی (William T. Segui) یکی از کتاب‌های مفید در اصول طراحی سازه‌های فولادی ساختمان است. البته کاربرد این کتاب بیشتر برای افرادی است که پیش‌زمینه های کافی را درباره مکانیک مواد و آنالیز سازه های استاتیکی داشته باشند.

این کتاب با تاکید بیشتر  بر روش LRFD مباحث مبروط به ASD را نیز در برمی‌گیرد. کتاب طراحی سازه های فولادی سوگی شامل ۱۰ فصل است و یکی از منابع شناخته شده در مباحث مربوط به طراحی سازه‌های فولادی است.

• مهارت‌های ضروری اشتغال در مهندسی عمران

به غیر از منابع و کتاب‌های خارجی در حوزه مهندسی عمران، برخی منابع داخلی نیز در این رشته وجود دارد که اصول کلی آنها تقریبا همراستا با منابع خارجی است اما در عین حال برخی کتاب‌ها در این حوزه نگاشته می‌شوند که منطبق بر شرایط رشته مهندسی عمران در ایران هستند. در این سال‌ها آشنایی ناکافی علاقه‌مندان و داوطلبان رشته مهندسی عمران باعث شده است تا بسیاری افراد شناخت کافی درباره این رشته نداشته باشند و به همین دلیل در فاصله زمانی کوتاهی از ادامه تحصیل در این رشته منصرف شوند و فعالیت چندانی در این زمینه نداشته باشند.

علاوه بر این، ضعف سیستم آموزشی و ارائه نکردن چشم‌اندازهای مفید نسبت  به آینده شغلی و مهارت‌های کسب‌و‌کار دانشجویان را به شکلی بی‌هدف تربیت می‌کند. دانشجویان مهندسی عمران در بسیاری موارد با وجود علاقه به این رشته، به دلیل بی‌توجهی نظام آموزشی به مباحث کاربردی، در طول دوران تحصیل دچار مشکلات فراوان می‌شوند.

به همین دلیل و با وجود ضعف‌های موجود، علاقه‌مندان و دانشجویان مهندسی عمران باید منابعی را در اختیار داشته باشند تا بتوانند مسیر خود در این رشته را بیشتر بشناسند و به هدف‌های بلندتری برسند. در همین باره کتاب‌هایی وجود دارد که علاقه‌مندان به مهندسی عمران می‌توانند با مطالعه آن، شناخت درستی از رشته مهندسی عمران پیدا کنند و این رشته را از داوطلبی کنکور تا فارغ‌التحصیلی به خوبی طی کنند.

یکی از کتاب‌های مفید در این زمینه کتاب «مهارت‌های ضروری اشتغال در مهندسی عمران» است که از کتاب‌های پرفروش در این حوزه نیز محسوب می‌شود.

در این کتاب موضوعاتی که مورد نیاز دانشجویان است به شما ارائه می‌شود تا با نیازهای آتی بازار کار و مهارت‌های ضروری  در این رشته آشنایی پیدا کنید و تنها به دریافت مدرک مهندسی عمران اکتفا نکرده باشید. این کتاب در هفت فصل تنظیم شده است و خواننده را به مرور کلیات، فرصت های شغلی، مهارت‌های ضروری، مهارت نقشه‌خوانی، متره  برآورد و تهیه صورت وضعیت، روند عملیات اجرایی و مفاهیم و واژه‌های ضروری رشته مهندسی عمران آشنا می‌‌کند.

در واقع دکتر عبداله چراغی به عنوان نویسنده تلاش کرده تا پس از معرفی این رشته دانشگاهی و آینده شغلی این رشته مهارت‌ها و ابزارهای مورد نیاز آن را  برای مخاطبان شرح دهد. همچنین در بخش‌های دیگری از این کتاب، نویسنده نکاتی را درباره جستجوی شغل، تنظیم رزومه، مصاحبه‌ها، محیط کار، کاهش خطاها و برخود با همکاران را آموزش دهد.