هوش مصنوعی (Artificial intelligence) و به اختصار Ai، سال‌ها است (حتی قبل از جنگ جهانی دوم) که در بسیاری از زمینه‌های علمی و صنعتی کاربرد دارد و باعث بالا رفتن سرعت و دقت کارها می‌شود. این پیشرفت و سرعت در ماشینی شدن کارها، باعث حذف بسیاری از مشاغل شده و در عوض شغل‌های جدید نیز ایجاد می‌کند. نسل جدید بیشتر از نسل‌های قبلی از تحولات مطلع هستند و آگاهانه برای آینده شغلی‌شان تصمیم می‌گیرند و رشته‌های دانشگاهی را انتخاب می‌کنند.
یکی از رشته‌های آینده‌دار و پولساز، کارشناسی هوش مصنوعی است و بسیاری از افراد برای‌شان سوال است که آیا امکان تحصیل و انتخاب رشته هوش مصنوعی در مقطع کارشناسی در ایران وجود دارد؟ چطور می‌توان وارد این رشته شد؟ بازار کار آن چطور است؟ آیا می‌توان بدون کنکور به آموزش هوش مصنوعی پرداخت؟ و صدها سوال دیگر. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره رشته کارشناسی هوش مصنوعی، شما را به خواندن این مقاله دعوت می‌کنم.
هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی گرایش و یکی از زیر‌شاخه‌های رشته مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر است. این رشته، ترکیبی از علوم کامپیوتر، ریاضیات و آمار و احتمال است. Ai به معنای توانایی ماشین‌ها برای انجام فعالیت‌های هوشمندانه است که به هوش انسان نیز وابسته هستند. هوش مصنوعی با استفاده از داده‌ها و الگوریتم‌های متنوع، قابلیت یادگیری، تصمیم‌گیری و پردازش اطلاعات را دارد. اصلی‌ترین هدف هوش مصنوعی، شبیه‌سازی عملکردهای ذهن انسان در زمینه‌های گوناگون است.
هوش مصنوعی در حال حاضر در زمینه‌های بسیار زیادی کاربرد دارد، مثل تولید تصاویر با هوش مصنوعی، پزشکی، حقوق، تجارت الکترونیک و غیره. پس طبق چیزی که گفته شد برخلاف باور بسیاری از مردم، هوش مصنوعی ربات نیست.
اخیرا با معرفی چت‌بات‌های مانند ChatGPT از شرکت OPENAI و از طرف بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌هی دیگر این تفاوت ملموس‌تر شد. می‌توان گفت که بیشتر افراد حتی در حد سرگرمی با چت‌بات‌ها گفتگو داشته‌اند و با پرسیدن انواع سوالات هوش مصنوعی را امتحان کرده‌اند.
پیشنهاد مطالعه: هوش مصنوعی را از کجا شروع کنیم؟ نقشه راه یادگیری هوش مصنوعی از صفر
نحوه ورود به رشته تحصیلی کارشناسی هوش مصنوعی
در حال حاضر کارشناسی هوش مصنوعی در ایران وجود ندارد. بلکه باید فارغ‌التحصیل رشته‌های مرتبط (مثل مهندسي کامپیوتر، علوم کامپیوتر، ریاضیات کاربردی، ریاضیات محض، فیزیک، مهندسی پزشکی، الکترونیک، برق، مکانیک، صنایع، نرم‌افزار، رشته فناوری اطلاعات IT) باشید. سپس در کنکور ارشد کامپیوتر شرکت کرده و پس از قبولی، گرایش هوش مصنوعی را انتخاب کنید. برای تحصیل در رشته هوش مصنوعی در مقطع دکتری نیز باید قبلا در رشته‌های مرتبط فارغ‌التحصیل شده باشید.
در مقطع لیسانس هوش مصنوعی به صورت تخصصی تدریس نمی‌شود و فقط پایه‌ای برای آشنایی و آمادگی در مقاطع بالاتر است؛ اما در دوره کارشناسي ارشد هوش مصنوعی، دانشجویان با درس‌های تئوری و عملی و پژوهش‌های مرتبط با هوشمند‌سازی ماشین‌ها و سیستم‌های کامپیوتری آشنا می‌شوند. دانشگاه‌های دولتی متعددی در ایران (از جمله: دانشگاه تبریز، دانشگاه تهران، دانشگاه شیراز، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه فردوسی مشهد) در رشته هوش مصنوعی در مقاطع ارشد و دکتری پذیرش دارند.
علاوه بر دانشگاه‌های دولتی روزانه، در دانشگاه‌های دولتی شبانه، پردیس، غیر‌انتفاعی، آزاد، پیام نور و علمی کاربردی نیز این رشته تدریس می‌شود. خبر خوب برای متقاضیان علاقه‌مند به رشته هوش مصنوعی که در کنکور کارشناسی ارشد سراسری رتبه مطلوب را کسب نکرده‌اند، این است که می‌توانند با شرکت در آزمون ارشد فراگیر پیام نور، شانس خود را امتحان کنند.
دانشجویان با تحصیل دراین رشته، آموزش می‌بینند که در راستای ارتقاء تکنولوژی، سیستم‌های هوشمند، با واکنش‌های شبیه به رفتار انسان تولید کنند. در واقع Ai می‌تواند کارهایی انجام دهد که معمولاً به هوش انسانی نیاز دارند، مانند دیدن، شنیدن، گفتگو، یادگیری، استدلال و حل مسئله. توصیه‌ای که به دانش‌پژوهان و علاقه‌مندان هوش مصنوعی می‌شود این است که برای یادگیری هرچه بیشتر و بهتر هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلف، دوره‌های رایگانی هوش مصنوعی را همزمان با تحصیل، ببینند.
پیشنهاد مطالعه: 6 تا از بهترین زبان های برنامه نویسی هوش مصنوعی در دنیا
فرصت‌های شغلی برای کارشناسی هوش مصنوعی
با توجه به پیشرفت تکنولوژی و ماشینی شدن بسیاری از مشاغل، فرصت‌های شغلی برای مهندسان هوش مصنوعی در حال رشد است. چند سال پیش موسسه تحقیقاتی گارتنر، پیش‌بینی کرد که هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۲ نزدیک به ۲.۵ میلیون فرصت شغلی ایجاد می‌کند. طبیعتا انتظار می‌رود هر سال این فرصت‌ها در صنایع و زمینه‌های مختلف، از جمله: مالی، تولید، بهداشت، آموزش، حمل و نقل و غیره بیشتر شود. موسسه کنزی نیز در سال ۲۰۱۷ گزارشی تهیه کرد مبنی بر اینکه تا سال ۲۰۳۰ یک سوم کارگران در ایالات متحده با ربات‌ها جایگزین خواهند شد.
همانطور که می‌دانید با همه‌گیر شدن ویروس کوئید ۱۹، میلیون‌ها شغل از بین رفت. با‌این‌حال غول‌های بزرگ اینترنتی با استفاده از هوش مصنوعی بیشتر گسترش یافتند. اکنون که بسیاری از شرکت‌های کوچک مثل شرکت دانش Argo Al و شرکت‌های بزرگ مثل آی‌بی‌ام، مایکروسافت، آمازون، گوگل و غیره در حال استخدام متخصصان هوش مصنوعی هستند، این پیش‌بینی‌ها به حقیقت پیوسته است و ثابت شد که دنیای امروز نیازمند متخصصان کارشناسی هوش مصنوعی هستند.
پیشنهاد مطالعه: بررسی بازار کار رشته هوش مصنوعی در ایران و جهان
میزان درآمد مهندس هوش مصنوعی
میزان دستمزد یک مهندس هوش مصنوعی مثل هر شغل دیگری، بستگی به سطح تجربه، تخصص، محل کار و شرکت استخدام‌شده دارد؛ اما به‌طور متوسط، یک مهندس هوش مصنوعی مبتدی در ایالات متحده، حقوق سالانه حدود ۷۶ هزار دلار و یک مهندس با تجربه حدود ۲۵۰ هزار دلار دریافت می‌کند. در بازار ایران برای مهندسین هوش مصنوعی در دستگاه‌های دولتی فرصت‌های شغلی کمی وجود دارد و اغلب در شرکت‌های خصوصی در حال فعالیت هستند؛ به همین دلیل آمار دقیق و حتی حدودی، از حقوق‌ها وجود ندارد و یک بازار کاملا آزاد برای آن وجود دارد.
اما از آنجایی که در دنیای امروز دیگر کسی منتظر استخدامی‌های دولتی نیست و اکثر مشاغل به صورت دورکاری هستند، افراد به دنبال استخدام شدن توسط شرکت‌های خارجی و کسب درآمد دلاری هستند. پس می‌توان گفت مهندسی هوش مصنوعی یک شغل با درآمد عالی برای ایرانیان به شمار می‌رود. پس چه با مدرک ارشد مهندسي و چه با مدرک دکتری هوش مصنوعی، سعی کنید یک متخصص شوید تا به درآمد دلخواه برسید.
آموزش هوش مصنوعی
برای متخصص شدن در این زمینه در کنار کتاب‌های درس هوش مصنوعی دانشگاه و آموزش‌های دانشگاهی هوش مصنوعی، قطعا دوره‌های آموزش سکوی پرتابی برای شما خواهد شد. چون شما عملا از دانش‌تان استفاده خواهید کرد و از آموزش بهترین اساتید کشور و دنیا بهره‌مند خواهید شد. پس اگر علاقه‌مند به یادگیری بیشتر درباره هوش مصنوعی هستید، در همان مقطع کارشناسی هوش مصنوعی را به صورت جدی و کاملا تخصصی دنبال کنید.
شما می‌توانید از دوره‌های آنلاین سایت‌های آموزشی معتبر، استفاده کنید. به‌عنوان مثال سایت مکتب خونه دوره‌های کامل و کاربردی مهندسی کامپیوتری هوش مصنوعی و شاخه‌های آن را به صورت ویدئو‌های رایگان، ارائه می‌دهد. شما می‌توانید با ثبت نام در این سایت، به‌راحتی از این دوره‌های آموزش هوش مصنوعی بهره ببرید و مهارت‌های خود را افزایش دهید.
