سخنرانی برای بسیاری از افراد می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. حتی افراد حرفه‌ای هم ممکن است قبل از شروع سخنرانی مهم یا در حین انجام آن، دچار اضطراب شوند. اعتماد به نفس کلید موفقیت در سخنرانی است و با تمرین و تکنیک‌های مناسب می‌توان این مهارت را تقویت کرد. در این نوشته از مجله مکتوب، راه‌کارهایی برای افزایش اعتماد به نفس در سخنرانی و آموزش فن بیان و اعتماد به نفس وجود دارد. با مطالعه این مطلب و توجه به نکات گفته شده در آن می‌توانید با اعتماد به نفس بیشتری در جمع سخنرانی کنید.
آموزش فن بیان و اعتماد به نفس
قدرت اعتماد به نفس تأثیر بسزایی در فن بیان و سخنرانی دارد. اگر می‌خواهید در زمان گویندگی و صحبت‌های روزمره تسلط کافی بر نحوه صحبت کردن خود داشته باشید در این بخش از آموزش فن بیان و اعتماد به نفس راه‌کارهایی کارآمد را معرفی کرده‌ایم. این راه‌کارها عبارت‌اند از:
۱. آمادگی و سازماندهی در آموزش فن بیان و اعتماد به نفس
اولین قدم برای اعتماد به نفس آمادگی است. آمادگی و سازماندهی ارائه، کنترل شما را بر شرایط افزایش می‌دهد و احتمال بروز خطا را کاهش پیدا می‌کند.
پیش از زمان برگزاری جلسه می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
- از قبل، سالن و اتاقی که در آن ارائه خواهید داشت را بررسی کنید.
- مطمئن شوید که حداقل یک روز قبل از سخنرانی، هرگونه مطلبی را که نیاز دارید، چاپ کنید.
- برای مشکلات فنی مانند پخش نشدن ویدیو، از قبل نسخه‌ی پشتیبان تهیه کنید.
- زودتر از زمان مشخص شده برای سخنرانی خود حاضر شوید.
۲. تصویرسازی ذهنی مثبت
با تجسم ارائه با اعتمادبنفس و موفق، سطح اطمینان خود را تقویت کنید. واقعاً خود را در حال ارائه تصور کرده و از تمام حواس خود برای شکل‌گیری این تصویر ذهنی استفاده کنید. اگر متوجه شدید تجسم‌های شما منفی هستند، با تکیه بر تجربیات قبلی ارتباطات موفق، این سناریوهای منفی را به چالش بکشید. تصاویر منفی را با تصاویر واقع‌بینانه‌تر جایگزین کنید.
۳. مدیریت اضطراب
به خاطر داشته باشید که شما برای مسخره شدن دعوت به سخرانی نشده‌اید و مخاطبان مشتاق شنیدن صحبت‌های شما هستند. در آموزش فن بیان و اعتماد به نفس برای مدیریت اضطراب خود، موارد زیر بیان شده‌اند:
- از مصرف بیش از حد کافئین قبل از ارائه خودداری کنید، زیرا کافئین محرک است و می‌تواند باعث افزایش اضطراب و لرزش شود.
- موسیقی یا پادکستی را آماده کنید که به شما قدرت اعتماد به نفس می‌دهد و می‌توانید در مسیر رسیدن به محل ارائه به آن گوش دهید.
- تنفس کنترل شده را از قبل تمرین کنید تا بتوانید قبل از رفتن روی صحنه آرامش خود را حفظ کنید.
- اگر وقت دارید، قبل از ارائه ورزش کنید. ورزش اندورفین آزاد می‌کند که سطح استرس را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود احساس بهتری داشته باشید.
- مطمئن باشید که بعید است مخاطبان متوجه اضطراب شما شوند و با حفظ عزت نفس می‌توانید استرس خود را کنترل کنید.
۴. مکث کردن در آموزش فن بیان و اعتماد به نفس
یک تمرین اعتماد به نفس که در آموزش فن بیان و اعتماد به نفس وجود دارد، تمرین مکث کردن است. در طول ارائه، اگر متوجه شدید که خیلی سریع صحبت می‌کنید، مکث کنید و نفس عمیق بکشید. این کار باعث می‌شود مخطبان فکر کنند شما در حال منسجم کردن اطلاعاتی هستید که می‌خواهید بگویید.
همچنین می‌توانید برخی از مکث‌های خود را به صورت استراتژیک برنامه‌ریزی کنید. برای مثال بعد از بخش‌هایی پرسش‌هایی طراحی کنید و از مخاطبان خود سوال بپرسید. در این صورت ذهن آن‌ها را نیز درگیر کرده‌اید.
پیشنهاد مطالعه: سرفصل های آموزش فن بیان: بررسی مهم ترین دروس فن بیان
۵. تمرین کنید
یکی از نکات مهمی که در آموزش فن بیان و اعتماد به نفس وجود دارد تمرین زیاد است. زمانی که شما بر محتوایی که می‌خواهید ارائه دهید، تسلط کافی داشته باشید، مخاطبان شما را فردی با اعتماد به نفس در سخنرانی می‌بینند. برای تمرین مؤثر سخنرانی می‌توانید به نکات زیر توجه کنید:
- فقط ارائه را نخوانید، همه چیز را تمرین کنید. یعنی به نحوه جابهجایی بین بخش‌ها و استفاده از وسایل کمک آموزشی مسلط باشید.
- ایستاده و با صدای بلند تمرین کنید، طوری که انگار در حال ارائه به مخاطب هستید.
- زبان بدن و حرکات دست خود را تمرین کنید.
- در مقابل دیگران تمرین کنید و از آن‌ها بازخورد بگیرید.
- در حین ارائه از خود فیلم بگیرید و آن را تماشا کنید تا نقاط قوت و ضعف خود را متوجه شوید.
- آزادانه بداهه‌گویی کنید تا در روز ارائه طبیعی‌تر به نظر برسید. ارائه خود را کلمه به کلمه حفظ نکنید، زیرا بی‌علاقه به نظر خواهید رسید و اگر تمرکز خود را از دست بدهید ممکن است تمام متنی که حفظ کرده‌اید را فراموش کنید.
۶. زبان بدن پر اعتماد
طبق آموزش فن بیان و سخنوری سخنران حرفه‌ای در جمع، آرام و با اعتماد به نفس به نظر می‌رسد، آهسته صحبت می‌کند و حرکات بدنی مثبتی دارد. برای این‌که با اعتماد به نفس به نظر برسید به نکات زیر توجه کنید:
- تماس چشمی با مخاطبان خود برقرار کنید.
- از حرکات دست برای تأکید بر نکات استفاده کنید.
- روی صحنه حرکت کنید و ساکن نباشید.
- حالات چهره خود را با آنچه می‌گویید مطابقت دهید.
- آهسته و پیوسته نفس بکشید.
۷. ارتباط با مخاطب از همان ابتدا
پنج دقیقه اول برای جذب مخاطب و ترغیب آن‌ها به گوش دادن به سخنرانی شما حیاتی است. تعریف کردن که داستانی درباره اشتباهی که مرتکب شده‌اید یا زندگی‌ای که در گذشته برای شما خوب پیش نرفته است، اگر مرتبط با هدف ارائه شما باشد مخاطبان را جذب می‌کند.
مردم با این موضوع ارتباط برقرار خواهند کرد، زیرا همه ما اشتباهات و شکست‌ها را تجربه کرده‌ایم. هر چه مخاطب بیشتر با شما ارتباط برقرار کند باعث افزایش اعتماد می‌شود و احتمال این‌که تا انتهای ارائه درگیر بمانند بیشتر می‌شود که اعتماد به نفس شما را افزایش می‌دهد.
٨. چهره‌های دوستانه در آموزش فن بیان و اعتماد به نفس
آموزش فن بیان و اعتماد به نفس می‌گوید بهتر است عضوهایی از مخاطبان را پیدا کنید که درگیر هستند، سر تکان می‌دهند یا در هر بخش از اتاق لبخند می‌زنند. وقتی احساس ناراحتی می‌کنید، می‌توانید چشمان خود را به سمت چهره دوستانه در آن بخش حرکت دهید تا اعتماد به نفس پیدا کنید.
٩. شناسایی و به چالش کشیدن بهانه‌ها
زمانی که از صحبت کردن در جلسه اجتناب می‌کنید یا ارائه سخنرانی را رد می‌کنید، افکار خود را بنویسید. این افکار مشخص می‌کنند که از چه چیزی می‌ترسید، مانند نگرانی از این‌که مخاطبان شما را نالایق ارزیابی کنند. این گفتگوی درونی منفی اعتماد به نفس شما را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود فکر کنید نمی‌توانید در جمع صحبت کنید. با نگاه کردن به شواهد ارتباطات موفق خود، این افکار را به چالش بکشید و تشخیص دهید که این افکار چقدر غیرواقعی می‌توانند باشند. همچنین با مطالعه مطلب در مورد اعتماد به نفس یا متن سخنرانی در مورد اعتماد به نفس می‌توانید با افکار منفی خود مقابله کنید.
پیشنهاد مطالعه: معرفی بهترین دوره فن بیان رایگان و پولی برای اهداف گوناگون
۱۰. تمرکز بر پیامی که می‌خواهید به گوش مخاطبان برسانید
یکی دیگر از نکاتی که در آموزش فن بیان و اعتماد به نفس بر آن تأکید کرده‌اند، تمرکز بر پیام ارائه است. هنگام ارائه، روی آنچه می‌گویید و دلیل این‌که چرا این پیام باید به مخاطبان ارائه شود، تمرکز کنید. این کار بیان شما را با سخنرانی خود هماهنگ نگه می‌دارد و از حواس‌پرتی شما توسط مخاطبان یا ارزیابی شما از نحوه پیشرفت ارائه جلوگیری می‌کند. در عوض، شما با شنوندگانی که ارائه شما را ارزشمند می‌دانند، ارتباط برقرار خواهید کرد.
۱۱. ایجاد شخصیت صحنه
ممکن است وسوسه شوید از سخنرانان عمومی مورد علاقه خود تقلید کنید، اما بهتر است مشخص کنید که ویژگی‌های شما به‌عنوان یک سخنران چیست، سپس آن‌ها را تقویت کنید.
برای تقویت شخصیت صحنه با اعتماد به نفس، سوالات زیر را از خود بپرسید:
- بهترین ویژگی‌های من به‌عنوان سخنران چیست؟ برای مثال آیا من همدل هستم؟ شوخ‌طبع؟ و غیره.
- ویژگی‌های من به‌عنوان سخنران چیست؟ برای مثال آیا من زیاد ژست می‌گیرم؟ پر انرژی هستم؟ به متن پایبندم یا بداهه‌گویی می‌کنم؟ و مواردی از این دست.
۱۲. طنز را جدی بگیرید!
سخنرانان با تجربه و مطمئن از خود با توجه به مهارتهای ارتباطی که دارند از طنز در ارائه‌های خود استفاده می‌کنند. اگر شما هم بتوانید مخاطبان را بخندانید، آن‌ها بسیار درگیر ارائه شما خواهند شد. همچین این فضای شاد باعث می‌شود شما احساس راحتی بیشتری در زمان ارائه داشته باشید. اما هنگام استفاده از طنز باید احتیاط کنید، زیرا یک شوخی ممکن است اشتباه تفسیر شود و حتی مخاطب را آزرده کند. فقط در صورتی از شوخی استفاده کنید که به این تکنیک مسلط هستید و برای موقعیت مناسب است.
۱۳. آمادگی برای اشتباهات در آموزش فن بیان و اعتماد به نفس
اشتباهات همیشه اتفاق می‌افتند، اما واکنش‌های اشتباه می‌تواند منجر به احساس ناراحتی در مخاطبان شوند. در کتاب آموزش فن بیان و اعتماد به نفس به این نکته اشاره شده است که در مواقعی که در زمان صحبت کردن مرکتب اشتباهی می‌شوید بهتر است به خودتان بخندید. همچنین از قبل خود را برای چنین موقعیت‌هایی آماده کنید و جملاتی آماده داشته باشید.
۱۴. شناخت نکات مثبت پس از ارائه
پس از ارائه، معمول است که برخی افراد فقط روی نکات منفی ارائه تمرکز کنند. با انجام این کار، نکات مثبت را نادیده می‌گیرید، حتی اگر تعداد آن‌ها بیشتر از تعداد نکات منفی باشد. سعی کنید پس از اتمام ارائه خود نکات مثبت را تأیید کنید و آن‌ها را بنویسید تا بتوانید در آینده به خود یادآوری کرده و پیش‌بینی‌های منفی خود را به چالش بکشید.
تمامی مواردی که در این آموزش فن بیان و اعتماد به نفس گفته شد را می‌توان به کودکان و نوجوانان نیز آموزش داد تا بتوانند در آینده بدون اضطراب و ترس در هر جمعی سخنرانی کنند. این کار باعث می‌شود بیان نوجوانان تقویت شود و از سنین کم در هر جمعی افراد را تحت تأثیر قرار دهند.
پیشنهاد مطالعه: آموزش تکنیک‌های فن بیان در تدریس | راهی برای جاودانه شدن یک معلم
سخن پایانی
ترس از صحبت کردن در جمع مشکلی رایج است که کودک و بزرگسال با آن مواجه می‌شود. به همین علت خواندن مطلب در مورد اعتماد به نفس و کتاب مرتبط در این زمینه به شما کمک می‌کند که تسلط بیشتری بر رفتار خود در زمان سخنرانی و ارائه داشته باشید. شما می‌توانید برای آموزش فن بیان و اعتماد به نفس، متن سخنرانی در مورد اعتماد به نفس را مطالعه کرده یا در دوره اعتماد به نفس رایگان شرکت کنید. همچنین با رعایت مواردی که در این مطلب گفته شد هم می‌توانید اعتماد به نفس خود را در زمان سخنرانی به خوبی حفظ کنید.
آموزش فن بیان در مکتب خونه
فن بیان، یکی از ضروری‌ترین مهارت‌هایی است که هر فرد به آن نیاز دارد. شما با داشتن فن بیانی زیبا می‌توانید در هر جمعی تأثیرگذار و مرکز توجه باشید. همچنین می‌توانید فرصت‌های شغلی بهتری را بدست آورید. به علت اهمیت این مهارت، مکتب خونه دوره‌های آموزش فن بیان را توسط مدرسینی با تجربه به‌صورت آنلاین برگزار می‌کند. بدون محدودیتِ مکانی و زمانی در دوره‌های آموزشی شرکت کنید و مهارتهای ارتباطی خود را افزایش دهید.
