بهترین روش چیدمان سبد سهام کدام است؟

روش چیدمان سبد سهام

روش چیدمان سبد سهام : طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری در بازار سهام مورد توجه بخش بزرگی از مردم جامعه ما شده‌است.سرمایه‌گذاران تازه‌کار زیادی آرام آرام فهمیدند که می‌توانند تنها با بالا بردن دانش خود در خصوص نحوه تشکیل سبد سهام به سود بسیارعظیمی دست پیدا کنند و به یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای تبدیل شوند چراکه اولین گام برای حرفه‌ای شدن داشتن اطلاعات جامع و کامل است.

تعداد زیادی از افراد در هنگام شروع به سرمایه‌گذاری در بورس بارها این سوال را از خود و یا دیگران می‌پرسند که چند سهم در سبد داشته باشیم و چگونه بهترین سبد سهام را تشکیل دهیم؟

اگرچه تشکیل بهترین سبد سهام، نیازمند بررسی‌های فراوان است اما باید بدانیم که با داشتن یک سبد سهام مناسب می‌توان اطمینان خاطر معاملاتی افراد را افزایش داد.

در این مطلب به بررسی و تعریف نکات مفید و همچنین مهم‌ترین فاکتور‌ها در نحوه چیدمان سبد سهام می‌پردازیم ولی در ابتدا باید به این سوال جواب دهیم:

سبد سهام یا پرتفوی چیست؟

سبد سهام به زبان ساده به مجموعه سهامی گفته می‌شود که توسط سرمایه‌گذار خریداری شده و همگی باهم تشکیل یک سبد را داده‌اند.در حقیقت سبد سهام یعنی ترکیب چند سهم متفاوت و ایجاد تنوع در خرید سهام را سبد سهام یا پرتفوی می‌گویند و اگر سرمایه‌گذار تمام سرمایه خود را تبدیل به سهام یک شرکت کرده باشد به آن «تک سهم» می‌گویند و اگر آن سرمایه را به بیش از سهام یک شرکت تبدیل کرده باشد او به‌طور دانسته یا نادانسته تشکیل «سبد سهام» داده‌است.

 

 

اهمیت چیدمان سبد سهام در چیست؟

به جرئت می‌توان گفت که آن اطمینان خاطر و فراغ بالی که در سپرده وجود دارد، در بورس به سختی قابل مشاهده است و تقریبا هر اشتباهی ممکن است منجر به سقوط ارزش سرمایه و سهام شما بشود.

بنابراین هدف و تلاش هر سرمایه‌گذار، می‌بایست کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار و حفظ ارزش سهام خود و بهترین چیدمان سبد سهام باشد.

در واقع سرمایه‌گذار می‌تواند با در نظر گرفتن روش‌ها و نکات کلیدی در روش‌های تشکیل سبد سهام، تقسیم مناسبی در ریسک‌های انجام شده خود داشته باشد و بدین گونه کمترین ضرر را تجربه کند

در واقع نحوه عمل آن به این شکل است که اگر در زمان معامله، یکی از معاملات سود و دیگری ضرر کند، سود سهم مثبت بتواند ضرر سهم منفی را جبران کند و در مجموع مانع از کاهش ارزش دارایی فرد شود.

 

 

• تعریف ریسک

اگر بخواهیم آن‌را بصورت ساده بیان کنیم این‌گونه است که هر نوع اتفاقی که وقوع و ایجاد آن، غیر قطعی و احتمالی باشد(یعنی ممکن است پیش بیاید و یا پیش نیاید) و درصورت وقوع بر سرمایه‌گذاری شما تاثیر(چه مثبت و چه منفی) برجای بگذارد را ریسک می‌گوییم.

همان‌گونه که می‌دانیم حذف ریسک از سرمایه گذاری تقریبا امری محال، غیر‌ممکن و غیرمنطقی است اما این جمله به این معنی نیست که چون نمی‌توانیم آن‌را حذف کنیم پس باید به راحتی آن‌را بپذیریم، خیر؛

بلکه باید بتوانیم با استفاده از روش‌های مختلف «پس‌از وقوع» و «قبل‌از وقوع» را مدیریت و کنترل کنیم. بدیهی است که «مدیریت ریسک» قبل‌از وقوع حائز اهمیت فراوانی است و باعث کاهش ریسک سرمایه‌گذاری می‌شود. یکی از روش‌های مدیریت ریسک که در ادامه بیشتر آن را بررسی می‌کنیم، نحوه چیدمان سبد سهام است.

برای کنترل و مدیریت کردن ریسک ابتدا می‌بایست یک مفهوم کلی از مدیریت بدانیم.

 

 

• تعریف مدیریت ریسک

مدیریت ریسک در زبان ساده به معنی « شناخت و سنجش ریسک و اتخاذ تصمیماتی با استفاده از ابزارهای علمی و از پیش شناخته‌شده برای کاهش و یا جلوگیری از افزایش آن می‌باشد »

پس مدیریت ریسک به این معنی است که از ابزارهایی استفاده کنیم تا باعث کاهش ریسک شوند همان‌طور که از قدیم گفته‌اند «هرگز عمق یک رودخانه را با هر دو پا امتحان نکنید».

مهم‌ترین فاکتورهای کلیدی در نحوه تشکیل پرتفوی که نباید نادیده گرفت

روش‌های علمی و تجربه شده فراوانی برای چیدمان بهترین سبد سهام وجود دارد که در این قسمت به مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم‌کرد.

• قبل‌از هرچیز؛ تک سهمی ممنوع!

برای کاهش و مدیریت ریسک، دارایی خود را بین سهم‌های مختلف تقسیم کنید و از داشتن تک سهم خودداری کنید. برخی از اتفاقات تاثیر مستقیمی بر یک شرکت و سهام آن دارند، پس همه‌ شرکت‌ها تحت تاثیر آن رویداد قرار نمی‌گیرند.با دادن تنوع به سبد سهام خود می‌توانید این ریسک غیر سیستماتیک را کنترل کنید

هرچقدر تعداد سهام موجود در چیدمان سبد سهام شما بیشتر باشد طبیعتا ریسک غیر سیستماتیک آن‌ها کاهش می‌یابد؛ اما ذکر این نکته خالی از لطف نیست که هرچه سبد سهام دارای تنوع بیش از حد باشد، منجر به چالش‌هایی از جمله ازدیاد هزینه معاملاتی و صرف زمان قابل توجه برای بررسی سهام مورد نظر می‌شود.

از طرف دیگر تنوع بیش‌از حد، موجب اختلال در مدیریت کنترل دقیق سبد نیز می‌شود، طبیعی است که مدیریت و کنترل یک پرتفوی پنج سهمی به‌مراتب نیازمند انرژی و زمان کمتری می‌باشد نسبت به یک پرتفوی نُه سهمی. در نگاه کلی، تنوع‌سازی سبد سهام باعث کاهش ریسک برای سرمایه‌گذار می‌شود و اگر شما قادر به داشتن یک سبد پرتفوی بهینه و مناسب نباشید ممکن است زیان شما از ضرر تک سهمی بودن نیز بیشتر شود.

بصورت کلی نباید از عدم تک سهمی، به عنوان یکی از نکات کلیدی در روش تشکیل سبد سهام غفلت کرد.

 

 

• شرکت‌های معتبر را انتخاب کنید.

صنایع مختلفی در بورس در حال فعالیت هستند، بنابرین بسیار مهم است که سهام کدام شرکت را خریداری کنید. براساس نوع سبد سهام و با بررسی وضعیت کنونی و شرایط آینده هر صنعت باید اقدام به خرید سهام کرد.

استفاده کردن از تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی می‌تواند وضعیت شرکت‌های مختلف را تجزیه و تحلیل کرده و بهترین چیدمان را برای سبد سهام شما رقم بزند، درصورت نداشتن دانش و اطلاعات کافی در این باره، می‌توانید از متخصصین و مشاوران حرفه‌ای بورس کمک بگیرید.

همچنین اگر درباره تحلیل بازار سرمایه (تحلیل تکنیکال و بنیادی) تخصص کافی ندارید راهکار دیگری نیز وجود دارد، به این صورت که از صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های سبدگردان استفاده کنید.

شرکت‌های سبدگردان کارشناسان خبره‌ای را در اختیار دارند که با مجوز رسمی از سازمان بورس به شما کمک می‌کنند که به بهترین بازدهی و هدف برسید. اگر طبق پیشنهادات شرکت‌های سبدگردان اقدام به خرید و فروش سهم کنید؛ شانس شما برای دریافت بازدهی مناسب بیشتر خواهد شد.

نحوه چیدمان سبد سهام

• بخش اول

ابتدا باید به  تعداد شرکت‌هایی که باید در پرتفو داشته باشید توجه کنید و سعی کنید که از هر کدام از گروه‌ها فقط یک شرکت را انتخاب کنید و این مورد هیچ ربطی به مقدار سرمایه شما ندارد. شما با هر مقدار سرمایه‌ای که دارید، باید این بخش را اجرا کنید.

• بخش دوم

تعداد شرکت‌هایی که باید در سبد کوتاه مدت داشته باشیم  سه شرکت و یا پنج شرکت و یا هفت شرکت است، همیشه پرتفوی خود را « فرد » نگه دارید و اجازه ندهید پرتفوی شما  تعدادش « زوج » شود. ذکر این نکته بسیار مهم و حیاتی است .

مثال: شما سهام« ۹ شرکت » را در پرتفو دارید . اگر چهار شرکت در کوتاه مدت برای شما زیان ده شود و پنج شرکت سود ده ، چهار شرکت فقط زیانتان را برطرف می‌کند و شرکت بعدی همان سود شماست .

شاید با خود بگویید اگر « ۵ شرکت» زیان ده باشند چه ؟ خب این همان ریسک است.  یعنی شما در هیچ حالتی نمی‌توانید ریسک را حذف کنید .

حال اگر در چیدمان سبد سهام خود تعداد سهم‌هایتان را بصورت زوج انتخاب کنید مثلا « ۸ شرکت » اگر چهار شرکت برای شما زیان‌ده و چهار شرکت سود‌ ده باشند ، شما به عبارتی سر به سر می‌شوید . در اینجا بدیهی است که شما  ریسک را حذف کرده‌اید ولی چیزی هم بدست نیاورده‌اید.

هدف از سرمایه‌گذاری  شما این است که چیزی عایدتان شود و اگر قرار است که ریسک را حذف کنید بهتر است هیچ گاه در بورس سرمایه‌گذاری نکنید و به همین دلیل است که جواب بیشتر سپرده گذاران به سوال این که «چرا به جای سپرده گذاری در بانک به سهام روی نمی‌آورید؟» جواب «مگر پولم را از توی چاه پیدا کرده‌ام که ریسک کنم» است و شما با ورود به  بازار بورس، قبل از هرچیزی ریسک را پذیرفته‌اید. پس هیچ‌گاه برای حذف ریسک تلاش نکنید .

نکته: در بازار بورس اگر ریسک را از بین ببرید، سود را از بین برده‌اید.

 

 

تعصب به سهم را کنار بگذارید.

اینکه تنها فقط به روند سابق یک سهم توجه کنیم و با توجه به سودآوری همیشگی آن طی چند سال اخیر اقدام به خرید آن کنیم؛ هیچ توجیه و منطقی را در دستور کار خود قرار نداده‌ایم. سودآوری یک شرکت طی چند سال اخیر دلیل کافی و مناسبی برای این نیست که در آینده نیز قرار است سودآور باشد و ممکن است تحلیل‌ها و بررسی‌های کارشناسان بازار سهام برخلاف برداشت سرمایه‌گذار، خرید مجدد سهام شرکت را مجاز نداند. بنابراین در چیدمان سبد سهام خود به هیچ وجه روی یک یا چند سهم تعصب نداشته باشید.

نگاه دقیق به بازارهای جهانی را فراموش نکنید.

سرمایه‌گذاران قبل از انجام هرگونه معامله‌ای می‌بایست از خبرهای مهم و مسائل روز، سیاسی و اقتصادی جهان مطلع و باخبر باشند. آن‌ها باید قیمت جهانی طلا، قیمت نفت، نرخ تورم و غیره را بررسی کرده و به اصطلاح پیگیر بازار‌های جهانی باشند.

قطعا آن‌چه که در بازارهای جهانی پیش می‌آید بر روی رویداد‌های اقتصادی درون کشور تاثیر می‌گذارد و هرنوع برداشتی مخالف این غیرمنطقی و نادرست است. به عنوان مثال اگر قیمت فلزات در بازار جهانی کاهش پیدا کند باید منتظر کاهش قیمت در بازار بورس باشید و این فقط یک نمونه‌ی ساده از تاثیر بازارهای مختلف بر یکدیگر در بازار فلزات است.

پس هنگام چیدمان بهترین سبد سهام، با پیگیری اخبار و رویدادهای خارجی و داخلی به‌ویژه در حوزه‌ سرمایه‌گذاری عمده شما، ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهید.

سبد سهام عدالت

برای بسیاری ممکن است این سؤال پیش آید که سهام عدالت چیست یا سبد سهام عدالت چگونه است. سبد سهام عدالت مجموعه‌ای از شرکت‌های دولتی می‌باشد که بخشی از سهام آن‌ها را به مردم واگذار کرده‌اند تا به نوعی کمک معیشتی به اقشار کم درآمد جامعه باشد. در سال ۸۵ دولت توانست بخش بسیار زیادی از سهام شرکت‌های دولتی را به بخش خصوصی و شرکت‌های تعاونی واگذار نماید؛ اما ابتدا لازم بود تا قشر کم درآمد جامعه را شناسایی کند که با انجام این کار چیزی در حدود نیمی از جمعیت ایران مشمول واگذاری سهام عدالت بودند‍‍‍!

کسانی که این سهام را دریافت کردند افرادی بودند که تحت پوشش خیریه‌هایی مانند کمیته امداد و همین‌طور بهزیستی بوده و تمامی آن‌ها سود ناشی از فعالیت‌های شرکت‌ها و مؤسسات نام برده را تا پایان سال ۹۶ دریافت کردند. روستاییان و عشایر نیز دیگر گروهی بودند که توانستند از این سهام بهره‌مند شوند. همچنین کارگران فصلی و حتی خبرنگاران و زنان بی سرپرست نیز توانستند از عملکرد شرکت‌ها در سال ۹۵ تا ۹۶ سود خود را دریافت نمایند.

 

صندوق‌‌های قابل معامله را در چیدمان سبد سهام خود فراموش نکنید.

در کنار سبدی از سهام شرکت‌های برتر، می‌توانید نسبت به خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های قابل‌ معامله یا همان ETFها هم اقدام کنید. صندوق‌های ETF نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند؛ یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق‌های ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید.

با خرید واحدهایETF، پول خود را در صندوقی سرمایه‌گذاری می‌کنید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ای سعی می‌کند تا با تشکیل پرتفوی و چیدمان از سهام و انواع اوراق بهادار در سبد سهام شخصی سود کسب کنید. لازم است بدانید صندوق‌های قابل معامله گستره‌ای‌ پهناور از طبقات دارایی مختلف را پوشش می‌دهند که می‌توانند ابزاری مناسب برای به نتیجه رسیدن سبد اوراق بهادار شما باشد.

مراقب شایعات باشید.

یکی دیگر از مهم‌ترین نکات در چیدمان بهترین سبد سهام، عدم برنامه‌ریزی براساس شایعات و اطلاعات اشتباه است.یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای باید فقط به اخباری که دارای منبع موثق و با اهمیت توجه کند و نحوه تشکیل سبد خود را بر اساس آن‌ها طراحی کند.

اخبار مهم در معاملات بازار نقش بسیار پررنگی دارند و به همین دلیل نباید در دام اخبار دروغ و جعلی افتاد چرا که برخی از سرمایه‌گذاران سودجو در بازار شایعه پراکنی کرده و با اخباری دروغین به سرمایه‌گذاران دیگر سیگنال غلط می‌دهند، پس مراقب باشید و سعی کنید همیشه نقشه‌ی خود را حفظ کنید.

 

 

سخن آخر

چیدمان یک سبد سهام، نسبت به خرید یک شاخص بورسی که مجموعه‌ای از سهام مختلف است کاملاً متفاوت بوده و نیاز به تلاش و بررسی دقیق بازار و صنعت  دارد. پس از تشکیل سبد سهام شخصی، شما باید همواره سهام و اوراق و… موجود در آن را تحلیل و بررسی کنید و تعادل و چیدمان سبد خود را همواره حفظ کرده و آن را ارتقا دهید که این ثبات سرمایه‌گذاری به وجود آمده موجب می‌شود، کمیسیون‌های پرداختی شما کاهش یابند.