وسواس چیست و چه راه‌هایی برای درمان آن وجود دارد؟

راه‌های درمان وسواس :

درمان وسواس : ممکن است در اطرافیان خود کسانی را دیده باشید که بیش از ۳۰ بار یک حرکت را در طول روز تکرار می‌کنند(مثلا شست و شو) یا یک فکر به صورت دائم آن‌ها را آزار می‌دهد. اینگونه افراد به وسواس دچار هستند.
وسواس یک فکر آزار دهنده‌ای است که به صورت ناخواسته در ذهن ایجاد شده و دائم تکرار می‌شود و همین امر می‌تواند باعث آسیب زدن به روح و روان و حتی جسم فرد شود. ممکن است این سوال ایجاد شود که چرا باعث آسیب به جسم می‌شود؟

وسواس همیشه از ذهن (وسواس فکری) آغاز شده و اگر در همین مراحل ابتدایی درمان نشود؛ به وسواس عملی تبدیل می‌شود. برای مثال آقایی را در نظر بگیرید که فکر کثیف بودن بدن در ذهن او ایجاد می‌شود و به امید از بین بردن این فکر، روزانه بارها و بارها استحمام می‌کند و همین مسئله باعث آسیب رسیدن به جسم او می‌شود. پس باید به دنبال راهی برای درمان وسواس بود.

ویدیو پیشنهادی :ویدئو آموزشی روانشناسی

 

چند نوع وسواس وجود دارد؟

کلا دو نوع وسواس وجود دارد که عبارتند از:

• وسواس فکری
• وسواس عملی یا رفتاری

چه تفاوتی میان وسواس فکری و رفتاری وجود دارد؟

برای فهمیدن تفاوت‌های میان این دو نوع وسواس، باید تعریف و علائمشان را بدانیم؛ که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

• وسواس فکری :

همانطور که از نام آن نیز مشخص است، مسئله‌ای است که در ذهن اتفاق می‌افتد. فکر آزار دهنده‌ای که در ذهن فرد مبتلا به وسواس نفوذ می‌کند و او را وادار به انجام مکرر کارهای عجیب می‌سازد. این نوع وسواس ممکن است در مورد مسائل مختلفی اتفاق بیوفتد؛ از جمله:

تمیزی:

یکی از شایع ترین نوع وسواس فکری، حساسیت نسبت به تمیزی است. حال این تمیزی می‌تواند در مورد دست و بدن، یا وسایل باشد. کسانی که به این نوع از وسواس مبتلا هستند، فکر کثیف بودن همانند موریانه مغزشان را می‌خورد و مجبورشان می‌کند که در طول روز چندین بار به شست و شو بپردازند.

قرینگی:

بسیاری از افراد مبتلا به وسواس، روی تقارن و نظم وسایل بسیار حساس هستند و اگر وسیله ای نامتقارن باشد به شدت روان آن‌ها را تحت تاثیر قرار داده و باعث آزارشان می‌شود. این افراد تصور می‌کنند اگر وسایل با تقارن و نظم خاصی کنار یکدیگر قرار نگیرند، اتفاق بدی برای عزیزانشان خواهد افتاد.

آسیب رساندن به عزیزان:

برای مثال برادری که دائم می‌ترسد مبادا آسیبی(جسمی) به خواهر خود برساند را می‌توان به عنوان نمونه ای برای این بخش در نظر گرفت. این افراد به شدت وحشت دارند که به کسی آسیب برسانند و به صورت غیر عادی و وسواس‌گونه، حرکات خود را کنترل می‌کنند.

ویدیو پیشنهادی :توسعه فردی

 

اتفاقات غیر منتظره و احتمالی:

فکرهایی همچون دزدی، مریضی، مرگ و … دائم در ذهنشان به صورت پر رنگ می‌چرخد و باعث می‌شود که رفتارهای وسواسی همچون؛ نگرانی و پیگیری دائم احوال خانواده، مراجعه به پزشک در فواصل زمانی بسیار کوتاه برای چکاب و … از خود نشان دهند.

شک کردن در درست انجام دادن کارها:

آیا نمازم را درست خواندم؟ آیا در را قفل کردم؟ آیا شیر گاز را بستم؟ این‌ها نمونه‌هایی از سوالات آزار دهنده ای است که دائم در ذهن این افراد ایجاد شده و آن‌ها را به مرز جنون می‌رساند. به طوری که باعث می‌شود در یک وعده چندین بار نماز بخوانند یا هر پنج دقیقه یک بار شیر گاز را چک کنند.

 

 

• وسواس عملی

اگر به خاطر داشته باشید در ابتدای مقاله اشاره کوچکی به این مبحث داشتیم اما در این قسمت به طور کامل به توضیح آن خواهیم پرداخت. به اعمال تکراری و غیرقابل کنترلی که فرد تحت تاثیر افکار آزادرهنده و مزمن درون ذهنش، به طور دائم انجام می‌دهد؛ وسواس عملی گفته می‌شود. در ادامه به معرفی چند نمونه از این اعمال می‌پردازیم.

• چک کردن مداوم:این رفتار می‌تواند در موارد مختلفی اتفاق بیافتد. برای مثال: چک کردن دائم سلامتی، لباس (به اصطلاح سر و وضع)، خاموش بودن وسایل برقی و … .
• شستشوی دائم:مثل شستن دست‌ها بیش از ۵۰ بار در روز، چندین بار استحمام در طول روز، شستشوی بیش از حد وسایل و … .
• جابه‌جایی: بسیاری از این اعمال بدون منطق هستند و فرد مبتلا نیز این را می‌داند اما نمی‌تواند از انجام آن عمل صرف نظر کند. تنها چیزی که فرد می‌داند این است که، انجام آن کار باعث کاهش استرس او می‌شود. یکی از این اعمال، جابه‌جایی بدون دلیل و بیش از حد وسایل است.

 

• ترتیب بندی: سواس عملی در افراد مختلف به گونه‌های متفاوتی بروز می‌کند اما یکی از عجیب‌ترین و آزار دهنده‌ترین آن‌ها، ترتیب بندی است. فرد مبتلا بسیاری از موارد را ترتیب بندی کرده و طبق آن پیش می‌رود. برای مثال: راه رفتن روی یک مسیر و ترتیب خاص، غذا خوردن با ترتیب خاص، لباس پوشیدن و … .

چگونه وسواس را درمان کنیم؟

خود درمانی :

گام اول:

گام دوم:

گام سوم :

گام آخر :

کمک گرفتن از پزشک آخرین راه درمان وسواس