آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که اگر بتوان از رایانه‌های هوشمند برای حل پیچیده‌ترین و سخت‌ترین مشکلات استفاده کرد و بتوان از آن‌ها به عنوان جایگزین کلی یا جزئی فعالیت‌های انسانی بهره گرفت، چه تغییراتی در دنیای معماری به وجود خواهد آمد؟ شما از طریق پیاده سازی هوش مصنوعی در معماری می‌توانید تحول‌هایی گسترده در فرایندهای طراحی ساختمانی مانند پلان و یا نمای ساختمان به طور هوشمند ایجاد کنید. شاید در نگاه اول این سناریو بعید به نظر برسد، اما واقعیت به ما کاربردهای قابل‌توجهی را از هوش مصنوعی یا Artificial Intelligence در طراحی معماری نشان می‌دهد. به لطف کاربردهای هوش مصنوعی معماری، متخصصان توانسته‌اند در بخش ساخت و ساز به نتایج هیجان‌انگیزی دست پیدا کنند. در ادامه این مقاله به بررسی انواع کاربرد هوش مصنوعی در معماری می‌پردازیم.
کاربرد هوش مصنوعی در معماری چیست؟
در این بخش قصد داریم تا درباره رابطه هوش مصنوعی و معماری صحبت کنیم. این که اصلاً منظور از هوش مصنوعی در معماری چیست؟ هوش مصنوعی یک فناوری نوآورانه است که به ماشین‌ها و برنامه‌های رایانه‌ای اجازه می‌دهد تا با ورودی‌های جدید سازگار شوند؛ از تجربه ها فرا بگیرند و عملکردهایی مانند یادگیری، استدلال، تصمیم‌گیری و تفسیر بصری که به هوش انسانی نیاز دارند را انجام دهند.
زمانی که پای معماری (architecture) و طراحی در میان باشد، هوش مصنوعی در نقش یک ابزار تحقیقی می‌تواند پروژه‌های ساختمانی را به سرعت تجزیه و تحلیل کند و برای پیچیده‌ترین مشکلات، پاسخ‌هایی کافی ارائه دهد در حالی که میزان دخالت انسانی در حداقل مقدار ممکن است.
عملیات هوش مصنوعی بر پایه استفاده از الگوریتم‌های هوشمند و تکرارشونده و تکنیک‌ها و روش‌های پیشرفته‌ای است که اجازه پردازش حجم عظیمی از داده‌ها را در زمان بسیار کوتاهی به نرم‌افزار می‌دهد. نکته جالب‌توجه این است که در هر چرخه پردازش این داده‌ها، سیستم‌های هوشمند قادر به بررسی و اندازه‌گیری عملکرد خود و توسعه مهارت‌های اضافی هستند.
پیشنهاد مطالعه: کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی و آینده آن
تکنیک‌های هوش مصنوعی
حال که رابطه معماری و هوش مصنوعی را درک کردیم، بهتر است که رایج‌ترین تکنیک‌های هوش مصنوعی را معرفی کنیم. بسته به هدف موردنظر می‌توان از این تکنیک‌ها برای حل مسئله استفاده کرد. تکنیک‌های هوش مصنوعی عبارت‌اند از:
- یادگیری ماشین: این تکنیک به مطالعه، ساخت و اجرای الگوریتم‌هایی مربوط می‌شود که به سیستم‌های کامپیوتری اجازه یادگیری و پیش‌بینی خودکار را می‌دهد. به این صورت که از یک سری داده‌های ورودی شروع کرده و در هر فرایند یادگیری میزان خطا کاهش پیدا می‌کند.
- شبکه‌های عصبی: نوعی یادگیری ماشینی متشکل از واحدهای به هم‌پیوسته مشابه نورون‌های مغز انسان است که توانایی تجزیه و تحلیل مجموعه بزرگ داده‌ها را بارها و بارها به منظور یافتن ارتباط و تفسیر معنای داده‌های نامشخص دارند.
- یادگیری عمیق: رویکردی بر اساس یادگیری ماشینی دارد که از مغز انسان سرنخ می‌گیرد و از شبکه‌های عصبی مصنوعی عظیم برای پردازش اطلاعات، یافتن ارتباط بین داده‌ها، یادگیری از مدل‌های پیچیده و موارد دیگر استفاده می‌کند.
- محاسبات شناختی: شاخه‌ای دیگری از هوش مصنوعی است که هدف آن دستیابی به یک تعامل طبیعی بین انسان و ماشین است و به رایانه‌ها اجازه تقلید از نحوه عملکرد مغز انسان را در حین اجرای یک فعالیت پیچیده می‌دهد.
- بینایی کامپیوتری: توانایی بازبینی و تفسیر محتوای یک تصویر را از طریق تشخیص الگو و یادگیری عمیق نشان می‌دهد. به کمک بینایی ماشین، سیستم‌های هوشمند می‌توانند تصاویر یا ویدئوها را در زمان واقعی ضبط کنند و همین طور به تفسیر محیط اطراف و شناسایی اجزای داده‌های بصری بپردازند.
پیشنهاد مطالعه: هوش مصنوعی را از کجا شروع کنیم؟ نقشه راه یادگیری هوش مصنوعی از صفر
تکنیک‌های هوش مصنوعی در طراحی معماری
برای درک بهتر رابطه معماری با هوش مصنوعی لازم است تا با تکنیک‌های این تکنولوژی در حوزه‌های مختلف معماری و شهرسازی مانند طراحی نما و پلان آشنا شد. از طرفی رشد گسترده این علم در طراحی معماری، امکان بهره‌برداری کامل از آن را فراهم می‌کند. ازجمله فناوری‌های مرتبط با این حوزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مدل‌سازی اطلاعات ساختمان ( BIM): این مدل‌سازی به صورت یک فرایند دیجیتالی پیشرفته است که امکان جمع‌آوری اطلاعات لازم برای مدیریت کل چرخه عمر پروژه را در یک مدل واحد فراهم می‌کند.
- اینترنت اشیا (IoT): سیستمی از دستگاه‌های محاسباتی به هم‌پیوسته است که توانایی انتقال داده‌ها را از طریق شبکه بدون نیاز به تعامل انسانی دارند.
- واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR): فناوری‌هایی هستند که به کاربر اجازه می‌دهند تا در مدل معماری مجازی یک ساختمان غوطه‌ور شوند یا واقعیت فیزیکی را با دنیای دیجیتال ادغام کنند تا عملکرد نهایی یک پروژه مورد ارزیابی قرار گیرد.
کاربرد هوش مصنوعی در معماری
کاربرد هوش مصنوعی در معماری بسیار گسترده و متنوع است به طوری‌که به متخصصان این حوزه اجازه داده تا خود را با مشکلات پیچیده درگیر کنند و کارایی کلی پروژه‌های خود را بهبود بخشند. در ادامه 8 کاربرد مهم هوش مصنوعی در طراحی معماری توضیح داده شده است.
معماری پارامتریک
یک روش طراحی تکراری است که شما را قادر می‌سازد تا با پارامترهای خاصی بازی کرده و به آزمایش انواع مختلف خروجی‌ها بپردازید و بتوانید فرم‌های خلاقانه و بسیار پیچیده را ایجاد کنید. در مقایسه با روش‌های سنتی، معماری پارامتریک به معماران این امکان را می‌دهد تا زمان‌های مربوط به طراحی خود را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهند به طوری‌که معماران می‌توانند خروجی موردنظر خود را انتخاب کرده و با توجه به نیازهای مختلف، شکل ساختمان را چندین بار تغییر دهند.
پیشنهاد مطالعه: بررسی جامع بازار کار یادگیری ماشین در ٢٠٢٣ و آینده
طراحی مولد
از تکنیک‌های بهینه سازی پروژه است که برخلاف معماری پارامتریک ( Parametric Architectural) که از محدودیت‌ها و پارامترهای ورودی برای حل یک مشکل طراحی استفاده می‌کند، در طراحی مولد الگوریتم‌های هوشمندی برای همان پارامترها اعمال می‌شود تا فرایند بهینه‌سازی را با هدف یافتن بهترین راه‌حل انجام دهد. در یک طراحی مولد، شخص طراح در کنار تعیین محدودیت‌ها و اهداف پروژه، معیارهای ارزیابی را ارائه می‌دهد تا نرم‌افزار از آن‌ها به منظور طبقه‌بندی نتایج استفاده کند و به طراحی بهینه نزدیک‌تر شود.
ادغام با BIM
شرکت‌های تولیدکننده نرم افزار BIM به منظور بهبود کارایی و پتانسیل برنامه‌های خود به هوش مصنوعی متکی خواهند بود. با کمک این ابزارها می‌توان حجم عظیمی از اطلاعات را که هوش مصنوعی برای تحقیق در هر بخشی از پروژه استفاده می‌کند، جمع‌آوری کرده و راه‌حل‌های بهینه را در زمان کوتاهی ارائه دهد. نرم‌افزار BIM مجهز به هوش مصنوعی با بهره‌گیری از یادگیری ماشین به بهبود فرایندهای طراحی و ساخت ساختمان می‌پردازد.
رندر
هوش مصنوعی به معماران و طراحان این اجازه را می‌دهد تا تصاویری واقعی و حرفه‌ای از پروژه‌های معماری ایجاد کنند. رندرهای نرم‌افزاری با ادغام توابع هوشمند می‌توانند به شکل خودکار پارامترهایی تنظیم کنند و امکان ایجاد تصاویر با بالاترین کیفیت را بدون تلاش خاصی از جانب کاربر فراهم کند.
پیشنهاد مطالعه: ChatGPT چیست؟ سیر تا پیاز جادوگری به نام چت جی پی تی
اتوماسیون خانگی
با ادغام فناوری‌های هوش مصنوعی و اینترنت اشیا می‌توان از راه‌های متنوع برای توسعه ساختمان‌های هوشمند استفاده کرد تا مصرف انرژی را بهینه کند و ایمنی و راحتی ساختمان‌ها را بهبود بخشد.
ساخت و ساز و ایمنی
ماشین‌ها و ربات‌های مجهز به هوش مصنوعی می‌توانند عملیات‌های ساختمانی تکراری و پرخطر را به صورت تقریباً مستقل انجام دهند و پیشرفت پروژه را تا حد زیادی تسریع کنند. همچنین با کمک پهپادهای هوشمند می‌توان ایمنی محل موردنظر را تا حد زیادی ارتقا داد.
برنامه‌ریزی
با کمک ابزارهای قدرتمند هوش مصنوعی می‌توان به طراحان کمک کرد تا فرایندهای برنامه‌ریزی را ساده کنند به طوری‌که بتوانند به مقادیر بی‌شماری از داده‌ها دسترسی داشته باشند و کارهایی مانند تجزیه و تحلیل، برآورد هزینه، برنامه‌ریزی فعالیت‌ها، شناسایی تهدیدات احتمالی و موارد دیگر را به راحتی انجام دهند.
پیشنهاد مطالعه: بررسی بازار کار رشته هوش مصنوعی در ایران و جهان
مزایا و چالش‌های آینده هوش مصنوعی در معماری
هوش مصنوعی تاکنون توانسته فرصت‌های خلاقانه بی‌شماری را ارائه دهد و در حال تبدیل شدن به ابزاری ضروری در پروژه‌های معماری است. یک نرم‌افزار با عملکردهای هوشمند خود، توانایی تجزیه و تحلیل داده‌ها را به طور کارآمدتری خواهد داشت و می‌تواند به معماران در پیاده‌سازی تکنیک‌های جدید معماری طراحی کمک کند.
از دیگر مزایای استفاده از هوش مصنوعی در معماری و طراحی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش قابل‌توجه زمان طراحی
- کمک به بهبود تجربه مشتریان بالقوه
- بررسی تمام جنبه های پروژه قبل از اجرای واقعی آن
- بهینه‌سازی فرایندهای برنامه‌ریزی و ساخت و ساز
- کمک به ساخت ساختمان‌های کارآمدتر و پایدار
برخی از معماران و طراحان بر این باور هستند که با گسترش هوش مصنوعی به تدریج کار خود در دنیای ساخت و ساز را از دست خواهند، اما این باوری اشتباه است و نباید این فناوری را به عنوان یک تهدید برای خود تلقی کنند، بلکه باید به آن به چشم یک فرصت عالی برای ساده‌تر کردن کارشان نگاه داشته باشند. به لطف طراحی‌های بر پایه هوش مصنوعی ما در آینده شاهد ایجاد سازه‌هایی خواهیم بود که پیش از این دیده نشده‌اند و همچنین با سرعت بیشتری ساخت شهرهای هوشمند را جلو برد.
پیشنهاد مطالعه: اهداف هوش مصنوعی – اهداف عجیب و غریب AI و آینده مبهم
سخن پایانی
کاربردهای گسترده هوش مصنوعی در معماری باعث شده تا دنیای جدیدی پیش روی طراحان و معماران باز شود و آن‌ها بتوانند با سرعت بیشتری کارهای خود را پیش ببرند و حتی هم‌زمان چندین پروژه را به طور کارآمدتر مدیریت کنند. این‌که شما به عنوان یک معمار تا چه اندازه می‌توانید از هوش مصنوعی در طرح‌های خود استفاده کنید، کاملاً بستگی به میزان اشتیاقتان برای یادگیری این حوزه دارد. فراموش نکنید که با فراگیری قابلیت‌های هوش مصنوعی در معماری می‌توانید کار خود را به طور قابل‌توجهی گسترش دهید.
آموزش هوش مصنوعی
اگر میخواهید یادگیری هوش مصنوعی را شروع کنید، پیشنهاد ما به شما استفاده از دوره‌های آموزش هوش مصنوعی در مکتب خونه استدر پلتفرم آموزشی مکتب خونه انواع دوره هوش مصنوعی وجود دارد که در دسته‌های زیر قرار می‌گیرند:
- آموزش هوش مصنوعی
- علم داده
- ماشین لرنینگ
- پردازش سیگنال
- یادگیری عمیق
- بیوانفورماتیک
- پردازش تصویر
- ChatGPT
- NLP
- مبانی هوش مصنوعی
- بینایی ماشین
برنامه‌نویسی هوش مصنوعی ترندی پرطرفدار و در عین حال سود آورد بوده که یادگیری آن مستلزم سرمایه‌گذاری است. با انواع دوره هوش مصنوعی در مکتب خونه اولین قدم خود را در مسیر یادگیری و شروع هوش مصنوعی بردارید.
