ترازنامه حسابداری

ترازنامه حسابداری

منظور از ترازنامه حسابداری چیست؟ این ترازنامه با چه هدفی تهیه می‌شود؟ کاربرد ترازنامه چیست؟ چرا ترازنامه اهمیت بسیار زیادی دارد؟ ما در این مقاله تمامی اطلاعات مربوط به ترازنامه را در اختیار شما قرار می‌دهیم که با مطالعه آن‌ها پاسخ تمامی این سؤالات را پیدا خواهید کرد.

معادل لاتین ترازنامه حسابداری  Balance sheet  است که انواع مختلفی دارد و بیانگر تمامی اطلاعات مالی یک سازمان در یک تاریخ معین است در حقیقت یک‌ صورت حساب از تمامی دارایی‌ها، بدهی‌ها و میزان سرمایه سازمان و یا شرکت است. اگر قصد آشنایی کامل با این ترازنامه را دارید حتماً با ما همراه باشید.

ترازنامه گواهی سلامت سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف از نظر اقتصادی هستند که برای افراد داخل سازمان و خارج آن تهیه می‌شود و بیانگر وضعیت اقتصادی سازمان است.

در حقیقت ترازنامه نشان می‌دهد که یک شرکت تا چه حد توانایی اقتصادی برای عمل به تعهدات خود دارد. همچنین برای بررسی وضعیت اقتصادی شرکت‌ها و میزان پیشرفت مالی آن‌ها ترازنامه‌های چند سال را با یکدیگر مقایسه می‌کنند تا عملکرد شرکت مشخص شود. در ادامه به تعریف تراز نامه و انواع مختلف آن اشاره می‌کنیم که شما با خواندن آن‌ها با مفهوم ترازنامه و کاربرد آن‌ها آشنا خواهید شد.

  

 

منظور از ترازنامه  حسابداری چیست؟

در علم حسابداری یکی از قسمت‌هایی که اهمیت زیادی دارد تنظیم ترازنامه است. در سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف تمامی گزارش‌های مالی را که در مدت زمان مشخصی ثبت می‌کنند که این گزارش‌ها شامل تمامی دارایی‌های سازمان، بدهی‌ها و حقوق و مزایای تمامی سهامداران شرکت‌ها است از طریق این گزارشات می‌توان موقعیت مالی سازمان‌ها را از نظر اقتصادی بررسی کرد.

ترازنامه حسابداری از یک فرمول خاص یعنی فرمول اصلی حسابداری که عبارت است از: حاصل جمع بدهی و سرمایه صاحبان سهام، تبعیت می‌کند. از طریق این ترازنامه می‌توان از ساختمان مالی واحدهای اقتصادی گزارش تهیه کرد این گزارش‌ها کاربرد زیادی دارند که مهم‌ترین آن‌ها پی بردن به وضعیت مالی سازمان و تصمیم گیری درباره سرمایه گذاری آن‌ها است.

چرا ترازنامه اهمیت زیادی در علم حسابداری دارد؟

شاید برای کسانی که تازه با علم حسابداری آشنا شده اند این سؤال پیش بیاید که ترازنامه حسابداری چه اهمیتی دارد و چرا باید جایگاه ویژه ای داشته باشد؟

بهتر است بدانید این ترازنامه کاربرد بسیار زیادی دارد و وضعیت مالی سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف را به صورت یک گزارش کامل ارائه می‌دهد که این گزارشات کاربرد زیادی در مدیریت سازمان و یا شرکت از لحاظ اقتصادی و سرمایه‌ گذاری‌های مختلف دارد. برای آشنایی بیشتر با اهمیت ترازنامه به چند مورد از کابرد آن در ادامه اشاره کرده ایم.

• افزایش بهره وری

اطلاعات و گزارش‌های موجود در ترازنامه نشان دهنده میزان دارایی و بدهی‌های و در حالت کلی تمامی مواردی که مربوط به قسمت مالی شرکت می‌شود، است.

این گزارشات کمک می‌کنند شما به راحتی به میزان سود و زیان شرکت دسترسی پیدا کنید و از طریق آن‌ها به فعالیت‌های شرکت جهت دهید برای مثال اگر شرکت در زیان باشد با استفاده از راه کارهایی آن را از زیان خارج کنید و یا در صورت داشتن سود با استفاده از برنامه‌هایی سود را چندین برابر کنید. این مورد می‌تواند یکی از مهم‌ترین و ساده‌ترین کاربرد ترازنامه حسابداری باشد که در مواقعی می‌تواند نجات دهنده سازمان و یا شرکت‌های مختلف باشد.

  

 

• امکان تعیین نسبت بدهی به دارایی

یکی دیگر از مزیت‌هایی که ترازنامه دارد امکان بررسی نسبت بدهی به دارایی است. در این ترازنامه اطلاعاتی وجود دارد که می‌تواند به راحتی این نسبت را تعیین کند و از این طریق به فعالیت‌های شرکت جهت دهد. می‌توان از طریق نسبت بدهی به دارایی شرکت سطح ریسک مالی را تعیین کرد که این کار باعث می‌شود تمامی فعالیت‌های سازمان با هدفمندی و آگاهی بیشتر و تصمیم‌گیری‌ها در جهت بهبود کسب و کار انجام شوند.

• بررسی میزان نقدینگی

در ترازنامه حسابداری تمامی بدهی‌ها و دارایی‌های سازمان با هم مقایسه می‌شوند این کار اطلاعات زیادی در اختیار افراد قرار می‌دهد همچنین کاربرد زیادی دارد.

زمانی که بدهی‌ها و دارایی‌ها با یکدیگر مقایسه می‌شوند میزان نقدینگی سازمان مشخص می‌شود، اطلاع از میزان نقدینگی باعث می‌شود صاحبان شرکت‌ها با آگاهی زیادی تصمیم بگیرند و به اهداف مالی که برای سازمان مشخص شده است سریع‌تر برسند. این فعالیت‌ها باعث می‌شود یک واحد اقتصادی عملکرد مناسبی داشته باشد در نتیجه در این شرکت‌ها اقداماتی انجام خواهد گرفت که باعث پیشرفت و رشد کسب و کار شود.

انواع ترازنامه حسابداری

ترازنامه در حالت کلی در دو حالت تهیه می‌شود که به شرح زیر است:

حالت گزارشی: این ترازنامه حالت گزارشی دارد و دقیقاً مثل یک گزارش تهیه می‌شود. تمامی اطلاعاتی که باعث در ترازنامه نوشته شود مانند بدهی‌ها، دارایی‌ها، حقوق صاحبان سهام در یک ستون و به ردیف پشت سر هم نوشته می‌شوند.

حالت حساب: ترازنامه به شکل حساب کاربرد زیادی دارد و بیشتر در سازمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالت کلی این ترازنامه به شکل حرف T نوشته می‌شود به این شکل که عنوان در بالای گزارش نوشته می‌شود و در زیر آن بدهی‌ها و دارایی‌ها در دو ستون مجزا به طور کامل نوشته می‌شود. بهتر است بدانید در ستون سمت چپ بدهی‌ها و در ستون سمت راست دارایی‌ها نوشته می‌شود. کاربرد این ترازنامه بیشتر از ترازنامه حالت گزارشی است زیرا اطلاعات به صورت دقیق و در بخش‌های جداگانه قرار می‌گیرند.

  

 

چه قسمت‌هایی در ترازنامه وجود دارد؟

همان طور که گفته شد در انواع ترازنامه حسابداری اطلاعاتی از قبیل دارایی‌ها و سرمایه، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام ثبت می‌شود که هر کدام از آن‌ها بخش‌های مختلفی دارند و باید به طور دقیق وارد شوند. در ادامه به بررسی و شرح قسمت‌های مختلف اطلاعاتی که باید در ترازنامه حسابداری گزارش شوند می‌پردازیم.

•  بدهی‌ها

همان طور که از نام این قسمت پیداست مربوط به تمامی هزینه‌ها و مبالغی می‌شود که باید توسط واحد اقتصادی پرداخت شود. بدهی‌ها به نوع‌های مختلفی هستند که زمان پرداخت هر کدام متفاوت است. بدهی‌ها در حالت کلی به دو دسته بدهی‌های جاری و بدهی‌های غیر جاری تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌هایی دارند و اطلاعات مربوط به هرکدام باید بخش مربوط به آن وارد شود.

بدهی‌های جاری: این نوع بدهی‌ها باید در مدت کمتر از یک سال پرداخت شوند به عبارتی کوتاه مدت می‌باشند. برای مثال می‌توان به حقوق کارکنان، قبوض مختلف مانند آب، تلفن و … اجاره ساختمان اشاره کرد.

بدهی‌های غیر جاری: این نوع بدهی‌ها برخلاف بدهی جاری بلند مدت است و حتماً نباید در کمتر از یک سال پرداخت شوند بلکه ممکن است مدت‌های طولانی این بدهی‌ها در سازمان بمانند. برخی از وام‌های دریافتی از بانک‌ها که بلند مدت هستند از این نوع بدهی‌ها می‌باشند.

• حقوق صاحبان سهام

برای راه اندازی کسب و کارهای مختلف و شرکت‌ها به سرمایه گذارهایی نیاز دارید تا با هم شریک شوند تا شرکتی شروع به کار کند. زمانی که شرکت شروع به سود دهی کرد  براساس سهم‌ها و سرمایه گذاری‌های افراد مقداری از سود به آن‌ها تعلق می‌گیرد. تمامی این حقوق‌ها و میزان هزینه‌هایی که برای سهام داران در نظر گرفته می‌شود در ترازنامه حسابداری ثبت و گزارش می‌شود.

• دارایی‌ها

در علم حسابداری به هر فعالیت و موردی که توانایی تبدیل شدن به پول نقد را دارد دارایی می‌گویند. این دارایی‌ها نیز مانند بدهی‌ها در دو دسته دارایی‌های جاری و دارایی‌های غیر جاری قرار می‌گیرند که براساس درصد نقدینگی از بالا به پایین در ترازنامه حسابداری قرار می‌گیرند. هر کدام از این دو نوع دارایی نیز به قسمت‌های مختلفی تقسیم می‌شود که در ادامه به طور کامل به شرح هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.

• دارایی‌های جاری

این نوع دارایی‌ها باید در مدت کمتر از یک سال به پول نقد تبدیل شوند. بهتر است بدانید در ترازنامه باید ابتدا دارایی‌های جاری ذکر شود. دارایی‌هایی که در ترازنامه حسابداری در قسمت دارایی‌های جاری قرار می‌گیرند عبارت اند از:

تمامی چک‌ها و وجه نقد که در صدر جدول قرار دارند زیرا بیشتر درصد نقدینگی را دارند.

تمامی اوراق بهادار شرکت که قابلیت نقد شوندگی دارند و می‌توان آن‌ها را کمتر از یک سال نقد کرد.

تمامی کالاهای موجود در سازمان از جمله موارد اولیه، محصولات تولیدی و … که قابل فروش هستند و در بازار توانایی تبدیل به پول نقد را دارند.

مواردی که قبل از موعد مقرر پرداخت شده اند که از جمله آن‌ها می‌توان به بیمه اشاره کرد.

• دارایی‌های غیر جاری

این نوع دارایی‌ها در مدت زمان بیشتر از یک سال توانایی تبدیل به پول نقد را دارند. برای تبدیل شدن این دارایی‌ها به وجه نقد افراد به زمان زیادی نیاز دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

برخی از دارایی‌های ثابت که برای فروش آن‌ها باید زمان و مراحل زیادی طی شوند مانند ساختمان شرکت، تجهیز آلات و برخی امکانات آن و …

برخی از اوراق بهادار که به صورت بلند مدت هستند و برای سوددهی و فروش آن‌ها باید بیشتر از یک سال زمان بگذرد.

برخی از دارایی‌هایی که وجود خارجی ندارند و نامشهود هستند مانند حق امتیاز.

کلام آخر

ترازنامه حسابداری یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین موارد در حسابداری است که به وسیله آن صاحبان شرکت‌ها می‌توانند با آگاهی و اطلاعات زیاد به کسب و کار خود جهت دهند تا سریع‌تر به سود دهی برسند و یا شرکت را از نابودی نجات دهند. ما در این قسمت به طور کامل به شرح این ترازنامه پرداختیم امیدواریم با مطالعه آن اطلاعات زیادی در این باره کسب کرده باشید.