مدیر پروژه کیست و چه وظایفی دارد؟ ما معتقدیم که هر کسی که پروژه‌هایی را مدیریت می‌کند، یک مدیر پروژه (Project management) است؛ حتی اگر این عنوان شغلی او نباشد. تیم‌ها برای همکاری موثر و انجام بهترین کارها، به یک مدیر پروژه مثل شما نیاز دارند که آنها را راهنمایی کند. اما چه بسا که شما هم اکنون یک یا چند پروژه را مدیریت می‌کنید، پس چطور می‌توانید مهارت های مدیر پروژه خود را بهبود بخشید؟
اگر مایل به تقویت و ارتقای مهارتهای مدیریت پروژه خود هستید، در جای درستی قرار دارید. در این راهنما طبق استاندارد pmbok، به شما ۲۵ مهارت اساسی را که برای موفقیت به‌عنوان مدیر پروژه یا مدیر پروژه لازم دارید، آموزش خواهیم داد و نحوه توسعه آنها را نیز به شما نشان خواهیم داد.
مهارت های مدیر پروژه چیست و چرا مهم هستند؟
مهارت های مدیر پروژه ویژگی‌هایی هستند که شما برای تبدیل شدن به یک مدیر پروژة با‌تجربه‌تر، به‌دست می‌آورید. ایجاد یک مجموعه مهارت مدیریت پروژه شامل یادگیری مهارتهای فنی و سخت، مانند مدیریتِ نمونه کارها و تعیین محدوده پروژه و مهارتهای نرم (مثلاً توانایی سازگاری) است. با تقویت این مهارت‌ها، خود را برای انجام بهترِ نقش‌تان، آماده می‌کنید.
مدیریت پروژه عبارت است از برنامه‌ریزی و اجرای کار به صورت کارآمد و کمک به تیمِ خود برای انجام همین کار. برای مدتی، مدیران پروژه مجبور بودند در زمینه فناوری مدیریت پروژۀ پیچیده، آموزش و گواهینامه بگیرند. ابزارهای مدیریت پروژه سنتی، دشوار بودند که راه‌اندازی و نگهداری مداوم می‌خواستند که از اینجا موقعیت شغلی «مدیر پروژه» به وجود آمد.
ابزارهای مدیریت پروژه مدرن
مدیریت پروژه مدرن نسبت به مدیریت پروژه سنتی دو تغییر مهم داشته است. با دموکراتیک شدنِ فرآیندهای مدیریت پروژه توسط شرکت‌ها و تیم‌ها، تعداد بیشتری از افراد و رهبرانِ تیم نیاز شد که بتوانند یک پروژه را از ایده تا اجرا مدیریت کنند. برای کمک به این رهبران، نرم‌افزارهای مدیریت پروژه هم پیشرفت کردند و از سیستم‌های پیچیده، به ابزارهای ساده و کارآمد تبدیل شدند.
امروزه، هر عضوی از تیم ممکن است برای اجرای یک پروژه انتخاب شود و به‌عنوان مدیر پروژه عمل کند. به همین دلیل، ابزارهای مدیریت پروژه مدرن طوری طراحی شده‌اند که برای هر نوع پروژه، کاربردی و انعطاف‌پذیر باشند. با استفاده از این ابزارها، می‌توانید بلافاصله شروع به کار کنید و پروژه خود را به‌سرعت پیش ببرید.
این ابزارها، مهارت های مدیر پروژه را برای ردیابی، مدیریت و سازماندهیِ وظایف آسان می‌کنند؛ بدون نیاز به یادگیری پیچیده‌ای که ابزارهای سنتی دارند. با ابزارهای مدیریت پروژۀ امروزی، می‌توانید به‌راحتی اصول و روش‌های بهترین مدیریت پروژه را پیاده‌سازی کرده و سطح جدیدی از شفافیت و نگرش را برای تیمِ خود شکل دهید.
چگونگی استفاده از مهارت های مدیریت پروژه
ابزارهای مدیریت پروژه وظیفه سنگینی را بر عهده دارند که شامل کاهش بی‌نظمی، افزایش دید و تسهیل همکاری است. در سِمتِ شغل مدیر پروژه، می‌توانید از این ابزارها برای ارائه بینشِ لازم به تیم خود استفاده کنید تا کارهای خود را به بهترین شکل انجام دهند.
نیازی ندارید که مهارت‌ها یا ابزارهای پیچیده‌ای را برای تبدیل شدن به یک مدیر پروژه موفق یاد بگیرید؛ اما می‌توانید مهارتهای سخت، نرم و فنی خود را برای بهبود مدیریت و همکاری خود ارتقا دهید. ممکن است برخی از این مهارت های مدیر پروژه، برای شما کاربردی نباشند، در‌حالی‌که در برخی دیگر آنها ممکن است قبلاً ماهر شده باشید.
10 مهارت نرم برای مدیران پروژه
مهارتهای نرم، از مهارت های مدیر پروژه هستند که بدون نیاز به ابزار یا شرایط فنی خاصی، می‌توانند کیفیت کار شما را افزایش دهند. این مهارت‌ها را می‌توان مهارتهای انسانی یا بین‌فردی نیز نامید؛ چون کمک می‌کنند تا با دیگران در محل کار، بهتر همکاری و ارتباط داشته باشید. این 10 مهارت، مهارتهای نرمی هستند که برای مدیریت پروژه بسیار مهم و کاربردی هستند:
1. همکاری
همکاری سنگ بنای تمام مهارت های مدیر پروژه است. مهارت همکاری به این معنی است که دو یا چند نفر یا گروه با هم همفکری و همکاری داشته باشند تا یک هدف مشترک را برآورده کنند. در مدیریت پروژه، همکاری باعث می‌شود کارها سریع‌تر و بهتر انجام شوند.
وقتی می‌توانید با تیم‌های دیگری هماهنگ شوید، دیدگاه‌های ارزشمند، جدید و مفیدی در مورد پروژه خود کسب می‌کنید که شاید در تیم خود ندانید. اگر ذهن‌های بیشتری در کار دخیل باشند، پروژه‌ها به‌طور ذاتی خلاقانه‌تر و توسعه یافته‌تر هستند.
برای ارتقای مهارت همکاری خود، با دیگران صحبت کنید. از روش‌هایی مثل گوش دادنِ فعال، استفاده کنید که به حرف‌های دیگران توجه و علاقه داشته باشید. این موضوع ممکن است ساده به نظر برسد؛ اما یادگیری ارتباط باز، کم کردن مشکلات و همکاری برای یک تیمِ ضروری است.
پیشنهاد مطالعه: اخذ مدرک pmp – راهنما و نقشه راه کامل
2. کار تیمی
هر کسی در تیم شما می‌تواند نقشی مفید داشته باشد و وقتی همکاری می‌کنید، کارآمدتر از وقتی هستید که تنها عمل خواهید کرد. همکاری موجب می‌شود که همه احساس تعلق، احترام و تشویق داشته باشند تا بتوانند مشارکت کنند.
اگر می‌خواهید مهارت همکاری خود را افزایش دهید، بیشتر در مورد ایده‌پردازی گروهی، گفت‌وگوهای دونفره و درخواست بازخورد از تیم خود، فکر کنید. چگونه می‌توانید عضو بهتری برای تیم باشید؟ توجه کنید که آیا کسی هست که برای مدتی صحبت نکرده است و وقتی یکی از هم‌تیمی‌هایتان یک ایده تازه دارد، از او حمایت کنید.
3. ارتباط
ارتباط یعنی انتقال اطلاعات از یک نفر، جا یا گروه به دیگری که از اساسی‌ترین مهارت های مدیر پروژه به شمار می‌رود. این مهارت شامل استفاده از نشانه‌ها، علامت‌ها یا رفتارهای مشترک است. ارتباطات نادرست وقتی با یک گروه از افراد همکاری می‌کنید رایج است. یادگیری ارتباط خوب و جلوگیری از این مشکلات باعث می‌شود کارها راحت‌تر و شادتر پیش ببرید.
برای بهبود مهارت ارتباطی خود، تمرین کنید که با همکارانتان راستگو و صادق باشید. این، نیازمندِ اعتماد زیادی بین شما و هم‌تیمی‌هایتان است. برای ساختن این اعتماد، هم‌تیمی‌هایتان را تشویق کنید که نظراتشان را در بحث بگویند؛ حتی اگر با آنها موافق نباشید.
4. مدیریت زمان
تعریف مدیریتِ زمان یعنی استفاده موثر و مفید از زمان در کارها. این یکی ویژگی یکی از مهم‌ترین مهارت های مدیر پروژه است که باعث می‌شود کارها را بهتر برنامه‌ریزی و سازماندهی کند. اما گاهی تشخیص مهم‌ترین‌شان، سخت است. به همین دلیل باید وظایف را اولویت‌بندی کرد. زمانی که می‌دانید کدام وظایف مدیر مهم‌تر هستند، آنها را اول انجام دهید تا هیچ چیز را از دست ندهید.
۵. رهبری
رهبری یکی از وظایف و مهارت های مدیر پروژه و به یعنی هدایت و تحریک یک گروه از افراد برای رسیدن به یک هدف مشترک است. هبران خوب باعث می‌شوند که همه با هم همکاری و همدلی کنند. وقتی یک پروژه را مدیریت می‌کنید، تیم پروژه از شما انتظار رهبری، راهنمایی و حمایت دارد.
برای بهبود مهارت رهبری خود، باید با همدردی و درک به موقعیت‌ها بنگرید. رهبران خوب همه را به هم نزدیک می‌کنند و احساس حمایت شدن به آنها می‌دهند.
پیشنهاد مطالعه: انواع رویکردهای مدیریت پروژه
۶. سازماندهی
سازماندهی یعنی انجام کارها و وظایف به شیوه‌ای منظم و مرتب. این مهارت برای مدیران پروژه خیلی مهم و گاهی ترسناک است. سازماندهی را می‌توانید مثل هر مهارت مدیریت پروژه دیگری، در خود پرورش دهید. بهترین راه برای سازماندهیِ بهتر این است که یک منبع مرجع مرکزی برای کار خود و تیم داشته باشید.
ما اغلب بی‌نظم هستیم چون کارها از هم جدا هستند. به جای اینکه زمان خود را بین ۱۰ ابزار تقسیم کنید، از یک ابزار دیجیتالی سازماندهی استفاده کنید که منبع مرجع مرکزی تیم شما باشد.
۷. حل مسئله
حل مسئله یعنی حل کردنِ یک مسئله یا چالش با همکاری و تکرار. این مهارت به این معنی نیست که همیشه جواب «درست» را بدانید. بلکه افرادی که مهارت حل مسئله خوبی دارند، تمرین می‌کنند که مسائل را از دیدگاه‌های جدید بررسی کنند و به طور منظم به راه‌حل برسند.
برای حل مسئلة بهتر، از چارچوب‌های تصمیم‌گیری مبتنی بر داده یا تجزیه و تحلیل‌های روتین استفاده کنید. برای مثال، اگر بخواهید فروش خود را ۱۰ درصد بیشتر از رقبا کنید، می‌توانید یک تحلیل رقابتی انجام دهید تا وضعیت خود در بازار را بشناسید. سپس، از این اطلاعات برای حل مسئله فروش کمتر استفاده کنید. در این حالت، می‌توانید یک استراتژی بازاریابی جدید را با تیم فروش هماهنگ کنید.
۸. تفکر انتقادی
تفکر انتقادی به نگاه منطقی و بی‌طرفانه به اطلاعات و مسائل و قضاوت مبتنی بر واقعیت است. این مورد از مهارت های مدیر پروژه مثلِ حل مسئله، جواب ثابتی ندارد. شما نمی‌توانید در تفکر انتقادی «برنده» شوید، اما می‌توانید تمرین کنید که به مسائل به صورت منطقی بپردازید به‌جای اینکه بر اساس احساسات تصمیم بگیرید.
متفکرانِ انتقادیِ خوب، اطلاعات را تحلیل کرده و نتیجه‌گیری خودشان را بر اساس حقایق می‌کنند. برای تمرین تفکر انتقادی، باید یک به قدم عقب بردارید و از خود بپرسید: چگونه به این نتیجه رسیدم؟ آیا جواب دیگری هم ممکن است؟
۹. تطبیق‌پذیری/سازگاری
تطبیق‌پذیری یعنی واکنش به تغییرات محیط اطراف. یک مدیر پروژه خوب می‌تواند در شرایط جدید تغییر کند و تیم پروژه خود را به هدف برساند. برای تبدیل شدن به یک فرد تطبیق‌پذیر، آنچه یک مدیر پروژه باید بداند این است که چه زمانی و چگونه روشِ کار خود را تغییر دهید. برای این کار، باید خود را بشناسید و با احساسات‌تان که در زمان تغییر متغیر هستند، ارتباط برقرار کرده و آنها را مدیریت کنید.
۱۰. حلِ تعارض
حل تعارض یعنی رسیدگی به اختلاف‌ها و انزجارها به شیوه‌ای مسالمت‌آمیز به کمک مهارت های مدیر پروژه. در مدیریت پروژه، ممکن است با تعارض‌هایی روبرو شوید. مثلاً یک ذینفع بخواهد محدوده پروژه را تغییر دهد. یا شاید بودجه یا مهلت خود را از دست داده باشید.
حل تعارض به این معنی است که به هر دو طرف گوش دهیم و احساسات و نیازهای آنها را درک کند. اگر طرفین آسیب دیده باشند، باید یک راه‌حل مناسب برای همه پیدا کنید. حتی زمانی که این امکان نباشد، با صبر و همدردی با آنها صحبت کنید تا از بدتر شدن وضعیت جلوگیری کرده و به یک نتیجه بهتر برسید.
۷ مهارت سخت برای مدیران پروژه
مهارتهای سخت، مهارتهای قابل اندازه‌گیری هستند. این هفت مهارتِ سخت، خاصِ مدیریت پروژه هستند. این مهارت‌ها به شما کمک می‌کنند تا یک مدیر پروژه با توانایی‌های متعدد و کارآمد شوید.
۱. برنامه‌ریزی پروژه
برنامه‌ریزی پروژه یعنی سازماندهی منابع و فعالیت‌های یک پروژه برای رسیدن به هدف مشخص. یک برنامه پروژه که باید در دسته مهارت های مدیر پروژه باشد، شامل هفت مورد زیر است:
- اهداف پروژه
- معیارهای موفقیت در مدیریت پروژه
- ذینفعان و نقش‌ها
- محدوده و بودجه
- نقاط عطف، تحویل‌ها و وابستگی‌های پروژه
- زمان‌بندی و برنامه
- برنامه ارتباطات
بعضی از این موارد ممکن است در نقشۀ راه یا خلاصه‌پروژه شما هم باشند؛ اما برنامه پروژه جایی است که این عناصر با هم ترکیب می‌شوند و یک تصویر یکپارچه از کار آینده شما را نشان می‌دهند.
۲. محدوده پروژه
محدوده پروژه اندازه، اهداف و محدودیت‌های (مثل مهلت و منابع) پروژه شما است. محدوده پروژه مشخص می‌کند که چه چیزی را می‌توانید در یک بازه زمانی و بودجه مشخص انجام دهید. تعیین و تعریف محدوده پروژه برای جلوگیری از افزایش محدوده، وقتی اتفاق می‌افتد که تحویل‌های پروژه شما بیشتر از محدوده اولیه پروژه شما شود.
برای بهبود مهارت های مدیر پروژه در خصوصِ محدودیت‌گذاری، محدوده پروژه را سریع و به کرّات تمرین کنید. وقتی محدوده پروژه را تعیین کردید، آن را با ذینفعان به اشتراک بگذارید و به طور مکرر به آن اشاره کنید، تا همه در مورد اهداف و محدودیت‌های پروژه، بدانند. از این مهارت مدیریت پروژه، به‌عنوان یک نقطه مرجع استفاده کنید، تا بدانید که کی به پروژه‌های جدید، را رد کند.
۳. نوشتن خلاصه پروژه
خلاصه پروژه اهداف کلی پروژه و روش رسیدن به آنها را بیان می‌کند. این یک راهنما برای برنامه‌ریزی است. می‌توانید این سند را تغییر و به‌روزرسانی کنید. خلاصه پروژه باید شامل لینک به نقشه راه پروژه، لیست ذینفعان و مسئولیت‌های آنها (نمودار RACI)مستندات یا فایل‌های مرتبط و اطلاعات سطح بالای دیگر باشد.
۴. برگزاری جلسه شروع پروژه
جلسه شروع پروژه فرصتی است برای هماهنگی با ذینفعان پروژه؛ فرصتی است برای روشن کردن اهداف و محدوده پروژه و اشتراک‌گذاری مستندات. برای برگزاری جلسه شروع پروژه، باید مستندات را با ذینفعان به اشتراک بگذارید و یک جلسه مغز‌فعالی یا پرسش و پاسخ برگزار کنید تا در مورد متغیرهای اضافی مثل بودجه، منابع یا تحویل‌های نهایی هماهنگ شوید.
۵. نقشه راه پروژه
نقشة راه پروژه یک بررسی سطح بالا از تحویل‌های کلیدی و زمان‌بندی پروژه است. نقشه راه پروژه برای پروژه‌های پیچیده با ذینفعان زیاد کمک می‌کند تا تیم پروژه هماهنگ شوند. نقشه راه پروژه با نرم‌افزارهایی مانند نمودار گانت ساخته می‌شود تا برنامه پروژه را به صورت یک نمودار میله‌ای افقی نشان دهد.
۶. نقشه زمانی پروژه
نقشه زمانی پروژه ترتیب و مدت زمان رویدادهای پروژه است. دانستن نقشه زمانی پروژه که باید در لیست مهارت های مدیر پروژه باشد، به تیم کمک می‌کند تا موفقیت پروژه را رهگیری کنند و دارایی‌های درست را به موقع تحویل دهند. برای ساختن نقشه زمانی پروژه عالی، باید تاریخ شروع و پایان پروژه و نقاط عطف کلیدی را روشن کرده و وظایف و تحویل‌ها و وابستگی‌های آنها را مشخص کنید.
۷. مدیریتِ وظایف
مدیریتِ وظایف یعنی خوب مدیریت کردنِ زمانِ خود و تیم که از بنیادی‌ترین مهارت های مدیر پروژه است. بهترین مدیرانِ پروژه دید کاملی به کارهای تیم خود دارند و می‌توانند آنها را در اولویت‌بندی و اجرای کارها کمک کنند. نیازی نیست که همه چیزهای پروژه را بدانید. بلکه از نرم‌افزار مدیریت وظایف استفاده کنید.
نرم‌افزار مدیریت وظایف یک دید کلی از کارهای پروژه به شما می‌دهد. با مدیریت وظایف موثر، می‌توانید تیم خود را توانمند، کارآمد و موثر کنید.
۸ مهارتِ فنی که همه مدیران باید داشته باشند:
مهارتهای فنی دانش شما از ابزارها و نرم‌افزارهای مدیریت پروژه است. یادگیری این ابزارها سخت نیستند. این هشت مهارت جنبه‌هایی از نقش‌های مدیریت پروژه هستند که باید با آنها آشنا شوید و بدانید که چه زمانی و چگونه از آنها استفاده کنید.
۱. مهارتهای نرم‌افزار مدیریت پروژه
مهارت های مدیر پروژه در نرم افزهای مدیریت پروژه در حقیقت دانش‌ِ استفاده از ابزارهای مدیریت پروژه است. این ابزارها ساده‌تر و راحت‌تر از ابزارهای قدیمی هستند؛ اما باید یاد بگیرید و تسلط پیدا کنید. پس ابزاری را انتخاب کنید که راهنمای نوشتاری و ویدیوهای آموزشی داشته باشد.
۲. نمودار گانت
نمودار گانت روشی برای تصویرسازی پروژه به صورت یک نمودار میله‌ای افقی است که کارها و زمان‌های آنها را نشان می‌دهد. مدیر بهتر است استفاده از این نمودار را به‌عنوان یکی از مهارت های مدیر پروژه، جدی بگیرد. نمودار گانت می‌تواند شامل اطلاعاتی زیر باشد:
- نقاط عطف پروژه
- وابستگی‌های بین کارها
- پیشرفت واقعی پروژه
- تاریخ‌های شروع و پایان
نمودار گانت سنتی ممکن است دشوار و محدود باشند.
پیشنهاد مطالعه: امتحان pmp چیست؟ همه چیز در مورد آزمون pmp
۳. تخته کانبان
تخته کانبان روشی بصری مدیریت پروژه است. هر ستون در یک تخته کانبان یک مرحله از کار را نشان می‌دهد، مثلا کارهای جدید، در حال انجام، یا انجام شده. کارهای فردی با کارت‌ها نشان داده می‌شوند تا زمانِ تکمیل که از یک ستون به ستون دیگر حرکت می‌کنند.
پیبشنهاد می‌شود به‌عنوان یکی از مهارت های مدیر پروژه، روی آموزش آن وقت بگذارید. ابزارهای تخته کانبان برای تیم‌های مدیریت پروژه، مخصوصاً تیم‌های محصول، مهندسی و نرم‌افزار محبوب هستند. آنها یک روش چابک هستند که قابل تطبیق و انعطاف‌پذیر با نیازهای توسعه، در زمان واقعی هستند.
۴. مدیریت چابک
مدیریت چابک یک روش مدیریت پروژه ناب است که در تیم‌های توسعه محصول، مهندسی و نرم‌افزار محبوبیت دارد. مدیریت چابک بر‌اساس بهبود مداوم و تکامل تدریجی کار می‌کند و شامل روش‌های ناب مانند مدیریت پورتفولیوی ناب اسکرام و کانبان است.
برای مدیریت یک تیم چابک، مدیر پروژه باید بین اعضای تیم هماهنگی ایجاد کند و انعطاف‌پذیر باشد. این می‌تواند به معنای تغییر برنامه، هماهنگی با تیم‌های دیگر یا ارتباط موثر باشد.
۵. مدیریت حجمِ کاری
مدیریت حجم کاری یعنی اندازه‌گیری ظرفیت و توانایی تیم و اطمینان از عدم بیش‌کاری یا کم‌کاری آنها. این یک فرایند تعاملی است که شروع یا پایان مشخصی ندارد. بلکه یک مدیر پروژه موثر به‌طور مداوم بارِ کاریِ تیم خود را نظارت می‌کند تا از خستگی آنها جلوگیری کند.
برای استفاده از نرم‌افزار مدیریت حجمِ کاری دو مرحله وجود دارد. اول، با تعیین ظرفیت، صلاحیت و بار کاری فعلی تیم خود شروع کنید. سپس، منابع را بر اساس بار کاری هر فرد تخصیص دهید یا در صورت نیاز حجم کار را متعادل کنید.
۶. مدیریت هزینه
مدیریت هزینه یعنی در نظر گرفتن تأثیر هر وظیفه بر بودجه در هر مرحله از پروژه. مدیریت هزینه یکی از بخش‌های اصلی رهبری پروژه و یک عنصر مهم از موفقیت پروژه است. مدیریت بودجه به اندازه مدیریت موعد تحویل پروژه مهم است.
برای مدیریت هزینه موثر، باید از همان ابتدای پروژه، هزینه‌ها و بودجه را تعیین و از درک آنها توسط ذینفعان و تیم اطمینان حاصل کنید. بعد از آن، باید حواستان به هزینه و بودجه در طول پروژه باشید و بر هزینه‌ها، نظارت کنید. در پایان پروژه، باید هزینه پیش‌بینی‌شده و واقعی را مقایسه کرده و استراتژی‌های مدیریت هزینه خود را ارزیابی کنید.
۷. مدیریت پورتفولیو پروژه
مدیریت پورتفولیو پروژه یعنی دید کلی به کار تیم در چندین پروژه که چه بهتر به‌عنوانِ مدیر در لیست مهارت های مدیر پروژه قرار دهید. این با مدیریت پروژه سنتی متفاوت است و فقط بر روی یک پروژه کار می‌کند. ابزارهای مدیریت پورتفولیو پروژه به شما کمک می‌کنند تا از کارهای تیم خود در زمان واقعی، دید کامل داشته باشید و استراتژی را به پیاده‌سازی، متصل کنید.
۸. مدیریت تغییر
هرگاه یک تغییر بزرگ در سازمان خود اعمال کرده‌اید، احتمالاً از مدیریتِ تغییر پیروی کرده‌اید، حتی اگر از آن خبر نداشته باشید. مدیریت تغییر فرآیندی است که تغییرات سازمانی مانند روش‌ها یا ابزارهای جدید را در یک دورۀ زمانی معین معرفی و اجرا می‌کند تا کارکنان بتوانند به آنها سازگار شوند.
مهارت های مدیریت خود را با مکتب خونه ارتقا دهید
برای مدیریت پروژه، نیازی نیست همه ۲۵ مهارت و ویژگی های یک مدیر پروژه موفق را کامل بدانید. برخی از آنها فقط برای تیم‌های خاص کاربرد دارند. برخی دیگر مثل سازماندهی، با تمرکز و ابزار مناسب، بسیار آسان می‌شوند. مهارت های مدیر پروژه با تمرین قوی‌تر می‌شوند.
در هر پروژه، خود را به یادگیری یک یا دو مهارت جدید تشویق کنید. مثلاً یک شکل بصری جدید از مدیریت پروژه مثل کانبان را امتحان کنید، یا نقشه اولین پروژه خود را بکشید، یا بر مدیریت زمان تمرکز کنید. می‌توانید در کلاس و دوره های مدیریت پروژه برای یادگیری مهارتهای سخت و نرم مدیریت پروژه شرکت کنید. برای مثال، مکتب خونه دوره های آموزش مدیریت پروژه را برای کمک به مدیران پروژه تازه‌کار و حتی باسابقه ،طراحی کرده است.
