اختلال شخصیت مرزی چیست و چه علائمی دارد؟

اختلال شخصیت مرزی : وقتی درباره‌ی اختلالات شخصیتی حرف می‌زنیم شاید اولین احساسی که در ما به‌وجود می‌آید اضطراب باشد. تصور اکثر ما از فردی که به نوعی اختلال شخصیتی مبتلاست تصوری ترسناک از کسی‌ست که ممکن است به خودش و دیگران آسیب برساند.

نمی‌خواهیم خودمان را بابت این تصور گناه‌کار بدانیم اما باید بدانیم که بخشی از این فکر ما به دلیل عدم شناختمان از اختلالات شخصیتی‌ست.

مقاله پیشنهادی :روانشناسی بالینی

اگر کمی دامنه‌ آگاهی‌مان را افزیش بدهیم خواهیم دید که افرادی که از این اختلالات رنج می‌برند به‌طور خود خواسته به اینجا نرسیده‌اند.

پای داستان زندگی اغلب این افراد که می‌نشینیم خواهیم دید که هیچ یک از این افراد حتی تصور هم نمی‌کردند که روزی به یکی از این اختلالات دچار شوند.

با این تصور بیشتر از همیشه می‌توانیم به مجموعه اختلالات شخصیتی به چشم یک بیماری نگاه کنیم نه یک گناه.

خبر خوب اینکه در دنیای امروز برای مجموعه این بیماری‌ها درمان‌های موثری وجود دارند و می‌توان با مراجعه به فرد متخصص و استفاده از راهنمایی‌های او در زمان مناسب تا حدود خوبی به زندگی عادی برگشت.

در این مقاله با هم نگاهی به یکی از عجیب‌ترین اختلالات شخصیتی یعنی اختلال شخصیتی مرزی می‌اندازیم و با نگاهی علمی علائم و چرایی این اختلال را بررسی می‌کنیم. همراهمان باشید.

مقاله پیشنهادی :روانشناسی کودک و نوجوان

اختلال شخصیت مرزی چیست؟

بیایید با اسم این اختلال شروع کنیم. چرا نام آن را اختلال شخصیت مرزی یا (Borderline personality disorder )(BPD) گذاشته‌اند؟ اصلی‌ترین دلیل این است که بارزترین ویژگی افراد مبتلا به ین اختلال بی‌ثباتی‌ست.

بی‌ثباتی و ناپایداری که در تمام ابعاد عاطفی، خلقی، رفتاری و روابط می‌تواند خودش را نشان بدهد. این افراد همچنین به همه چیز با نگاهی صفر یا صد نگاه می‌کنند و نمی توانند یک طیف نسبی را برای اتفاقات در نظر بگیرند.

حتی وقتی به روابط بین فردی این افراد نگاه می‌کنیم متوجه این بی‌ثباتی خواهیم شد. آن‌ها اغلب با دیگران روابطی ناپایدار و مقطعی برقرار می‌کنند و هر چند ممکن است گاهی ثابت قدم، پرشور و آرمانی به‌نظر برسند اما روابطشان عمر چندانی ندارند و خیلی زود به پایان می‌رسند.

در کنار بی‌ثباتی، خشم شدید و اقدامات مکرر به آسیب زدن به خود و حتی خودکشی از جمله ویژگی‌های دیگر این اختلال هستند.

مقاله پیشنهادی :اختلال شخصیت نمایشی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

علائم:

• اول اینکه وقتی از رفتارهای بی‌ثبات حرف می‌زنیم باید بدانیم که یکی از عواقب عدم ثبات و پایدارای در زندگی دست زدن به اعمال خلاف عرف برای به‌دست آوردن هیجان و بر هم زدن ثبات است. به عنوان مثال سابقه‌ رانندگی‌های پر خطر در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی بیش از سایرین دیده می‌شود.
• دوم اینکه درباره آسیب زدن به خود، اغلب مواقع در بین مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی، با جرح و زخمی کردن خودشان روبرو هستیم. این رفتار اغلب به دلیل رهایی از اضطراب یا به‌دست آوردن هیجان اتفاق می افتد.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی اغلب ترس‌های شدیدی را از رها شدن و طرد شدگی جربه می‌کنند آن‌ها مدام نگران‌اند که حتی در رابطه‌های کوتاه توسط دیگران رها شوند.

به عبارت دیگر آن‌ها ممکن است مدام نگران این باشند که به‌اندازه کافی خوب نباشند و به همین دلیل دیگران اقدام به ترک آن‌ها کنند.

نکته دیگری که باید به آن اشاره شود این است که در بسیاری از موارد اختلال شخصیت مرزی ممکن است با سایر اختلالات خلقی مانند افسردگی یا اضطراب اشتباه گرفته شود به همین دلیل هم نقش مراجعه به متخصص و روانشناس حرفه‌ای بیشتر احساس می‌شود.

در واقع تعداد زیادی از افرادی که برای آن‌ها اختلال شخصیت مرزی تشخیص داده می‌شود به دلایل دیگری از جمله ناراحتی‌های خلقی به روانشناس و روانپزشک مراجعه کرده‌اند.

علت اختلال شخصیت مرزی:

اگر بخواهیم به ریشه‌های اختلال شخصیت مرزی برگردیم و علل آن را پیدا کنیم، داشتن تجربه‌های هیجانی ناشاد در دوران کودکی به خصوص در سه سال اول می‌تواند تاثیر عمیقی داشته باشد.

هر چند که نباید از تاثیر ژنتیک و علل اکتسابی دیگر را غافل شد اما ناپایداری عاطفی مادر و به دنبال آن احساس طرد شدن و رها شدن در کودک، تنبیه و بی‌توجهی به احساسات کودک و محیط ناامن از جمله دلایل اصلی ابتلا به این اختلال هستند.

ویدیو پیشنهادی : دوره های آموزشی روانشناسی

ویژگی‌های افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی:

• ناپایداری در روابط

فرقی نمی کند که به سراغ چه نوع رابطه‌ای برویم. خواه رابطه‌ی عاشقانه باشد یا خانوادگی، در هر سطحی و با هر عمقی شاهد ناپایداری روابط در اختلال شخصیت مرزی هستیم.

افراد دارای این اختلال ممکن است در مقطعی از زمان آن‌چنان عاشق و شیفته یک فرد شوند که بتوان با تمام وجود به عشق آن‌ها حسادت کرد اما کافی‌ست که در رابطه کوچکترین اتفاقی رخ بدهد که آن‌ها انتظارش را نداشته باشند یا برخلاف خواسته‌شان باشد.

در این صورت این افراد با نشان دادن واکنش‌های احساسی خیلی شدید از ترس از طرد شدن روبرو می‌شوند و این اتفاق خشم فراوانی را در آن‌ها به‌وجود می‌آورد خشمی که می‌تواند برای خود فرد و برای سایرین آسیب زننده باشد.

• هیجان خواهی

هیجان خواهی و هیجان طلبی به خودی خود بد نیست اما در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی این هیجان خواهی به سمت رفتارهای پرخطر کشیده می‌شود.

بی‌توجهی به علائم راهنمایی و رانندگی خطرناک، نادیده گرفتن قوانین، خرج کردن بی‌رویه و بدون برنامه پول و روابط جنسی نامناسب از جمله رفتارهای پر خطری ست که در افراد با این اختلال دیده می‌شود.

همچنین درصد بالایی از این افراد برای آرام شدن و سرکوب خشم به استفاده از الکل و مواد مخدر رو می‌آورند.

• آسیب زدن به خود

  این افراد معمولا با خشم زیادی روبرو هستند. همچنین تصور درستی از موقعیت خود ندارند و خود را تا حدودی حقیر و لایق طرد شدن فرض می‌کنند. مجموع این اتفاقات باعث می‌شود تا فرد برای خروج از ملال یا کاهش احساسات منفی دست به آسیب زدن به خود وجرح بزند.

• بریدن بدن با اشیا برنده و حتی دست زدن به خودکشی‌های پیاپی در این افراد بیشتر دیده می شود. علائمی که محض دیدن آن باید با متخصص حرفه‌ای تماس بگیریم.

چگونه می توان به فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی کمک کرد؟

برای درمان اختلال شصیت مرزی نمی توان تنها از یک روش درمانی استفاده کرد و مجموعه‌‌ای از درمان‌ها باید در کنار یکدیگر استفاده شوند تا بتوانیم نتیجه ببینیم.

اما به طور کی دارو درمانی یکی از روش های اصلی درمان این اختلال است با کمک دارو می‌توان به بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب و افسردگی کمک کرد.

هم‌چنین رواندرمانی به ویژه درمان‌های گروهی که در آن‌ها فرد با تجربه‌ مشابه سایر افراد روبرو می‌شود می‌تواند کمک کننده باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در حوزه روانشناسی می‌توانید به بخش آموزش روانشناسی وبلاگ مکتب‌خونه مراجعه کنید.