چه زمانی عرضه اولیه را بخریم و بفروشیم؟
چه زمانی عرضه اولیه را بخریم و بفروشیم؟ سوالی است که برای خیلی از افراد پیش می‌آید که در این مقاله به آن می‌پردازیم. در این روزها و باتوجه به شرایط بعضا مناسب بازار بورس نسبت به جو متلاطم بازارهای مالی دیگر برای سرمایه‌گذاری‌های خردوکلان و همچنین فعالیت افراد بسیاری از اقشار مختلف مردم در بازار سهام، کلمه عرضه اولیه را بسیار شنیده‌اید و ممکن است تعریف و تمجید‌های بسیاری هم چاشنی شنید‌های شما باشد. اما عرضه اولیه به چه معناست؟ در ادامه بررسی می‌کنیم که عرضه اولیه چیست و چه زمانی بهتر است سهام عرضه اولیه را بخریم و بفروشیم.
سهام عرضه‌اولیه به چه معناست؟
عرضه اولیه به این معنی است که یک شرکت برای اولینبار سهام خود را در بازار بورس عرضه می‌کند به معنای دیگر می‌توان گفت به سهام یک شرکت که برای اولینبار توسط عموم مردم قابل خریداری و سرمایه‌گذاری است سهام عرضه اولیه میگویند.
این نوع از سهام سالانه چندین بار ارائه می‌شود اما زمان مشخصی به صورت دوره‌ای برای آن مشخص نشده‌است و هر شرکت پس از تائید در سازمان بورس و اوراق بهادار می‌تواند سهام خود را به صورت عمومی در بورس ارائه دهد.
سهام عرضه اولیه به این دلیل که برای اولینبار در بازار سرمایه قابل خرید و فروش است قیمت بسیار مناسبی داشته و در آینده نیز برای سرمایه‌گذاران سود سرشاری به همراه خواهد داشت.
اگر بخواهیم به صورت جزئی‌تر به موضوع عرضه اولیه در بازار سرمایه بپردازیم این نوع سهام که برای نخستین بار در بازار عرضه شده و قابل معامله است به دلیل قیمت ابتدایی که سازمان بورس و اوراق بهادار به آن تخصیص می‌دهد و قابلیت بالا رفتن مناسب قیمت آن در طول مدت زمانی کوتاه، طرفداران بسیاری دارد اما تعداد این سهام بسیار محدود بوده و خرید آن در حال حاضر ساده است.
چگونه سهام عرضه اولیه خریداری کنیم؟
پس از بررسی چیستی سهام عرضه اولیه به این سوال می‌پردازیم که چگونه می‌توان سهام عرضه اولیه را خریداری کرد. و در ادامه به سوال چه زمانی عرضه اولیه را بخریم و بفروشیم؟ پاسخ داده می‌شود.
در قدم اول نه‌تنها برای خرید سهام عرضه اولیه بلکه برای خرید تمامی سهم‌های بازار سرمایه همه ما نیاز به یک کدبورسی داریم که این کد معرف هر شخص در بازار سهام و اوراق بهادار است.
دریافت کد معاملاتی رایگان بوده و پس از دریافت می‌توانید به معامله در بازار سرمایه بپردازید. در حال‌حاضر معاملات در بازار به صورت برخط و آنلاین صورت می‌گیرد، در قدم بعدی پس از دریافت کد معاملاتی باید در یکی از شرکت‌های کارگزاری ثبت‌نام کرده و کد معاملاتی برخط دریافت نمائید، در نهایت می‌توانید با ورود به حساب‌کاربری خود در سامانه معاملاتی کارگزاری به خرید و فروش سهام بپردازید.
پس از دریافت کدبورسی و کد معاملاتی آنلاین از کارگزاری، شما می‌توانید در زمان ارائه سهام عرضه اولیه به خریداری آن در تعداد محدود از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری اقدام نمائید.
این تعداد توسط ناظران بازار سرمایه پیش از ارائه آن به صورت عمومی اطلاع‌رسانی می‌شود و هر فرد با یک کد معاملاتی می‌تواند تا سقف مشخص‌شده از سهام عرضه اولیه را خریداری نماید.
چه اطلاعاتی جهت معرفی سهام عرضه اولیه ارائه می‌شود؟
اطلاعاتی که توسط سازمان بورس پیش از ارائه عرضه اولیه یک سهم در اختیار همگان قرار می‌گیرد عبارت است از:
- نام شرکتی که سهام آن عرضه اولیه خواهد شد به همراه نماد این سهم
- تاریخ انجام عرضه اولیه سهام شرکت
- حداکثر حجمی که هر خریدار با یک کد معاملاتی قادر به خرید آن خواهدبود
- بازه قیمتی هر سهم برای خرید (بالاترین و پایین‌ترین قیمت مجاز جهت معامله)
برای درک بهتر این موضوع یک مثال را بررسی می‌کنیم. برای مثال شرکت سایپا قصددارد سهام خود را برای اولینبار در بازار سرمایه عرضه نماید با توجه به موارد گفته‌شده در ابتدا نام شرکت و نماد آن جهت عرضه اولیه توسط سازمان بورس اعلام می‌شود:
- نام شرکت: سایپا
- نماد شرکت در بازار سرمایه: خساپا
در قدم بعدی سازمان بورس تاریخ انجام عرضه اولیه را اعلام می‌نماید که حداکثر دو هفته پیش از زمان عرضه است، سپس در اطلاعیه منتشر شده حداکثر حجمی که هر خریدار قادر به خرید آن خواهد بود اعلام می‌شود که در این مثال حداکثر حجم ۸۰۰ عدد از سهام شرکت سایپا است یعنی هیچ یک از متقاضیان نمی‌توانند بیش از ۸۰۰ عدد از سهم عرضه اولیه را سفارش دهند.
در نهایت بازه قیمتی خرید هر سهم توسط سازمان منتشر می‌شود که این بازه قیمتی یک حداقل و یک حداکثر دارد که در این مثال حداقل بازه قیمتی ۲۰۰۰ و حداکثر آن ۳۰۰۰ ریال خواهدبود، بدین معنی که هر یک از متقاضیان نمی‌توانند بیش از حداکثر و کمتر از حداقل قیمت سهام سفارش خود را ثبت نمایند.
نکات مهم در خصوص خرید سهام عرضه اولیه
در خصوص عرضه اولیه سهام در بازار نکات مهمی وجود دارد که در ادامه به بررسی این نکات می‌پردازیم:
نکته اول میزان تعدادی خرید هر سهم توسط هر فرد در زمان عرضه اولیه آن سهم است که با توجه به محدود بودن تعداد سهام و تعداد بالای متقاضیان خرید آن عموماً میزان سهمیه هر کد معاملاتی کمتر از میزان حداکثر حجمی است که سازمان پیش از عرضه اولیه اعلام کرده‌است.
مثال:
در عرضه اولیه سهام شرکت سایپا سازمان بورس اعلام می‌دارد که هر کد معاملاتی می‌تواند ۸۰۰ سهم از سهام این شرکت را خریداری نماید اما پس از انجام عرضه اولیه و تخصیص سهام به خریداران هر یک از آنها متوجه می‌شوند که میزان ۵۰۰ سهم به آنها تعلق گرفته‌است.
نکته مهم دیگر در خصوص عرضه اولیه سهام این است که هر فرد برای موفقیت در خرید سهام عرضه اولیه، باید در زمان ثبت سفارش حداکثر قیمت اعلامی سازمان را وارد نماید چرا که در صورت وارد کردن قیمتی کمتر از حداکثر قیمت اعلام شده این سهام با توجه به حضور تعداد زیادی از متقاضیان به فرد تعلق نخواهدگرفت.
در خصوص خرید سهام عرضه اولیه هر فرد مجاز است که به ازای کد معاملاتی خود یکبار سفارش خرید سهام عرضه اولیه را ثبت کند و یک فرد نمی‌تواند چندین بار یک سهم عرضه اولیه را خریداری نماید.
چه زمانی عرضه اولیه را بفروشیم؟
با توجه به توضیحات فوق در حال‌حاضر می‌دانیم که عرضه اولیه را چه زمانی و به چه شکل باید خریداری کرد اما موضوع مهمی که در ادامه بررسی می‌شود زمان مناسب برای فروش سهام عرضه اولیه است. پرسش بسیار مهمی که ذهن تمامی خریداران یک سهام عرضه اولیه را مشغول می‌نماید این است که برای پاسخ به این سوال چه زمانی عرضه اولیه را بخریم و بفروشیم؟ باید از جنبه‌های مختلف این سهم را بررسی کرد.
پیش از بررسی جوانب مختلف برای فروش سهام عرضه اولیه باید به این پرسش پاسخ دهیم که چرا باید زمان فروش این سهم را بدانیم؟
در پاسخ می‌توان گفت شما به عنوان سهام‌دار به دنبال سود حداکثری از تجارت در بازار سرمایه هستید بنابراین با دانستن زمان خرید عرضه اولیه و زمان مناسب فروش آن سهمی پرسود و منفعت خریداری نموده و به فروش رسانده‌اید و صد البته مخاطرات کمتری متوجه سرمایه‌گذاری شما خواهدبود.
یکی از دیدگاه‌های مهم در خصوص زمان فروش سهام عرضه اولیه این است که سهامداران می‌توانند در صورتی که سهم آنها ۱۰ الی ۲۰ درصد رشد کرد آن را به فروش برسانند اما اگر قصد بررسی جزئی‌تر سهم خریداری شده خود را دارید باید سوالات بیشتری در زمان فروش آن از خود بپرسید.
سوالات مهمی که در زمان فروش سهام باید از خود بپرسیم چیست؟
اولین سوال، تحلیل بنیادی سهام عرضه اولیه خریداری شده توسط شماست. درصورتی که به تحلیل بنیادی مسلط هستید بهتر است سهم خریداری‌شده را به صورت کامل تحلیل نمایید اما در صورتی که به این تحلیل مسلط نیستید می‌توانید از افراد خبره در این حوزه و یا سایت‌های تحلیل‌کننده بنیادی سهام استفاده کنید.
قدم بعدی در خصوص مشخص کردن زمان فروش سهام عرضه اولیه قدرت و وسعت شرکت ارائه‌دهنده سهم است. شما به عنوان یک سهام‌دار باید پیش از فروش سهام خود به بررسی شرکت مادر بپردازید در صورتی که شرکت صاحب سهم ارزشی پایین‌تر از ۲ هزار میلیارد ریال داشت سهام این شرکت در دسته سهم‌های کوچک بازار قرار می‌گیرد.
اگر شرکت صاحب سهم ارزشی مابین ۲ تا ۵ هزار میلیارد ریال داشت، این شرکت در دسته سهم‌های متوسط بازار سرمایه قرار می‌گیرد و درنهایت در صورتی که ارزش شرکت بالغ بر ۵ هزار میلیارد ریال بود، این سهم می‌تواند در آینده یکی از سهم‌های بزرگ و بنیادی بازار سهام و اوراق بهادار باشد.
موضوع مهم دیگر در خصوص مشخص کردن زمان فروش عرضه اولیه، وضعیت شرکت ارائه‌دهنده سهم در زمان حال و پیش‌بینی عملکرد آن در آینده است.
به عنوان مثال هر یک از سهامداران شرکت خودروسازی سایپا که به عرضه اولیه در بازار رسیده است باید جهت فروش سهام خود وضعیت شرکت در زمان فعلی، میزان سوددهی آن و همچنین پیش‌بینی از وضعیت سوددهی آن در آینده داشته باشند.
در نهایت نکته بسیار مهم وضعیت و شرایط بازار در زمان عرضه اولیه سهام و همچنین وضعیت بازار در زمان فعلی شما جهت فروش است.
در صورتی که وضعیت بازار در زمان عرضه اولیه سهم نزولی و بازار شاهد خروج سرمایه باشد طبیعتا میزان تقاضا برای خرید عرضه اولیه بسیار کم بوده و و تقاضا برای فروش آن بالاست، به همین دلیل وضعیت سهم در حالت افت و نزولی قرار می‌گیرد.
اما در صورتی که وضعیت بازار در زمان ارائه عرضه اولیه صعودی و سبز باشد بازار شاهد تقاضای بسیار بالا برای خرید سهام عرضه اولیه خواهدبود و همچنین تعداد متقاضیان فروش آن بسیار کم است در این صورت سهم شما صعودی بوده و ارزش آن در حال بالا رفتن است، در این حالت فروش سهام توصیه نمی‌شود.
در حالت کلی اگر قصد اتخاذ تصمیم نهایی در خصوص فروش سهام عرضه اولیه را داشته باشیم بهتر است این سهم را تا زمانی که منفی نشده نگهداری کنیم. عموما سهام عرضه اولیه پس از ارائه برای مدتی عمدتا طولانی صعودی و سبزپوش است و پس از آن دچار افت می‌شود.
شما می‌توانید سهام خود را در صورتی که دید بلندمدت برای نگهداری آن ندارید بفروشید. اما در صورتی که با دید بلندمدت وارد سهم شده‌اید به بررسی قیمت و سود و زیان آن نپردازید و به مدت طولانی سهام‌دار باشید.
چند نکته مهم در خصوص خرید و فروش سهام عرضه اولیه
- سهام عرضه اولیه می‌تواند سود بسیار بالایی در کوتاه‌مدت برای سرمایه‌گذار به همراه داشته باشد و یا در حالت عکس سود آن حتی در بلندمدت چشمگیر نباشد اما نکته اصلی این است که تمامی سهم‌های عرضه اولیه سودده هستند. این سود می‌تواند بیش از ۱۰۰ درصد بوده و یا در کمترین حالت ممکن ۱۰ الی ۲۰ درصد به صورت حتمی سودده خواهدبود.
- در صورتی که میزان درخواست‌های خرید عرضه اولیه از میزان حجم تعدادی آن بیشتر باشد، تعداد سهام تخصیص یافته به هر کدمعاملاتی کمتر خواهدبود.
- خرید و فروش سهام عرضه اولیه به صورت آنلاین با کد معاملاتی در سامانه‌های برخط کارگزاری‌ها انجام می‌شود.
- وضعیت فعالیت سهامداران عمده که در بازار سرمایه به آنها اصطلاحا سهام‌دار حقوقی گفته می‌شود تاثیر بسیاری در سود و زیان سهم خریداری‌شده شما دارد.
- معمولا سهام عرضه اولیه پس از اتمام ساعت معاملاتی در لیست خرید متقاضیان قرارنمی‌گیرد و تخصیص آن حداقل به ۲۴ ساعت زمان نیاز دارد.
- از دیگر نکاتی که می‌توان در خصوص خرید سهام عرضه اولیه مورد توجه قرارداد این است که آیا می‌توان این نوع سهام را بدون داشتن نقدینگی مناسب خریداری کرد یا خیر؟ پاسخ به این پرسش منفیست. شما برای خرید سهام عرضه اولیه همانند سهم‌های دیگر نیازمند نقدینگی موردنیاز آن می‌باشید.
طبق ۶ مورد گفته شده در بالا تا حد خوبی به سوال چه زمانی عرضه اولیه را بخریم و بفروشیم؟ پاسخ داده شد.
جمع‌بندی
در نهایت پس از مواردی که در خصوص خرید و فروش سهام عرضه اولیه گفته‌شد، نمی‌توان به طور قطع یک زمان دقیق برای فروش این سهم ارائه داد و عوامل متعددی در مشخص‌کردن زمان فروش آن تاثیر دارند.
از این رو همانطور که می‌دانید آموزش در بازار سرمایه اهمیت بسیار بالایی دارد و شما به عنوان یک متقاضی پیش از ورود به این بازار نیازمند آموزش کامل و کافی در خصوص فعالیت در آن هستید تا بتوانید بهترین زمان ورود به هر سهم و خروج از آن را به درستی تشخیص داده و از میزان سود خود اطمینان حاصل نمائید.
در صورتی که تازه‌وارد هستید توصیه به شما این است که برای آشنایی با شرایط بازار و طی‌کردن مدت زمان آموزشی، فقط به خرید سهام عرضه اولیه بپردازید چرا که این کار باعث امن ماندن سرمایه شما و همچنین یادگیری بهتر شما برای شروع فعالیت اصلی می‌شود.
امیدواریم که در این مقاله به سوال چه زمانی عرضه اولیه را بخریم و بفروشیم؟ به خوبی پاسخ داده باشیم.
