آشنایی با مفهوم IP و اصطلاحات مربوط به آن به زبان ساده

آدرس IP چیست؟

هر کسی که کمی با کامپیوتر و اینترنت آشنایی داشته باشد حتما با وا‌‌‌ژه‌‌‌ی IP برخورد کرده است. در این نوشته می‌‌‌خواهیم در مورد مفهوم IP و اصطلاحات مربوط به آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

IP چیست؟

IP مخففی برای عبارت Internet Protocol به معنی پروتکل اینترنتی می‌‌‌باشد. پروتکل اینترنتی مجموعه قوانینی است که کنترل فعالیت‌‌‌های اینترنتی را به عهده دارد. هر دستگاه الکترونیکی آدرس IP منحصر به فرد خود را دارد و با کمک آن شناخته می‌‌‌شود.

یک IP یک مجموعه عدد و رقم است که به ترتیب خاصی در کنار هم قرار گرفته‌‌‌اند و به یک دستگاه دیجیتال، یک سرور یا یک وب‌‌‌سایت تعلق دارد.
همان طور که گفتیم IP برای هر دستگاهی مختص همان دستگاه است در واقع این یکتایی IP ویژگی بسیار مهمی است که امکان ارتباط اینترنتی را فراهم کرده است. در صورتی که دو دستگاه دارای یک آدرس IP باشند در شبکه اختلال به وجود می‌‌‌آید و تا زمانی که این مشکل حل نشود ارتباطی شکل نخواهد گرفت.

کاربرد آدرس IP در اینترنت چیست؟

همان طور که برای تماس گرفتن با یک فرد یا ارسال نامه به شماره تلفن و آدرس پستی مختص همان فرد نیاز داریم، در اینترنت هم برای ارتباط دو کامپیوتر (یا هر دستگاه الکترونیکی دیگر) وجود آدرس IP لازم و ضروری است.
بدون وجود IP اینترنت به شکلی که امروز می‌‌‌شناسیم وجود نخواهد داشت.

چگونه آدرس IP خود را بفهمیم؟

ساده‌‌‌ترین راه برای این کار این است که در گوگل عبارت ” what is my ip?” را سرچ کنید. روش دیگر استفاده از cmd سیستمتان است، کلمه‌‌‌ی “run” را در استارت ویندوز خود جستجو کنید سپس در پنجره‌‌‌ی باز شده عبارت cmd را وارد کنید. در cmd باز شده جلوی نام کامپیوترتان عبارت ” ipconfig ” را تایپ کرده و enter را بزنید در ادامه اطلاعات سیستمتان نشان داده می‌‌‌شود که IP شما نیز جزو آن است.

برای فهمیدن آدرس IP روش‌‌‌های دیگری نیز وجود دارد ولی این دو راهی که گفتیم ساده‌‌‌ترین و در دسترس‌‌‌ترین روش‌‌‌هایی هستند که می‌‌‌توانید با استفاده از آن‌‌‌ها آدرس IP خود را پیدا کنید. از آن جایی که معمولا برای اتصال دستگاه های مختلف در شبکه، عیب یابی و … نیاز به پیدا کردن IP کامپیوتر در ویندوز پیدا می کنید.

انواع آدرس IP :

ممکن است زمانی‌‌‌ که از روش‌‌‌های مختلف برای فخمیدن آدرس IP خود استفاده می‌‌‌کنید با آدرس‌‌‌های IP مختلفی روبرو شوید، این مساله ممکن است کمی گیج کننده و متناقض به نظر برسد برای تشریح این اختلاف باید مفاهیم IP عمومی و خصوصی را بدانیم.

در صورتی که سیستم شما به صورت همزمان به یک شبکه محلی و هم شبکه جهانی اینترنت متصل باشد سیستم شما دو IP عمومی و خصوصی خواهد داشت که با هم متفاوت هستند.

هر سیستمی یک آدرس IP در شبکه‌‌‌‌‌‌ی عمومی دارد و در صورتی که به شبکه‌‌‌ی خصوصی نیز متصل باشد دارای یک آدرس IP خصوصی نیز می‌‌‌شود که توسط روتر یا مودم به آن نسبت داده می‌‌‌شود. برای پیدا کردن آدرس IP خصوصی در ویندوز می‌‌‌توانید از cmd و برای پیدا کردن آدرس IP عمومی خود نیز به سایت WhatIsMyIP.com مراجعه کنید. ( بالاتر این دو روش توضیح داده شده‌‌‌اند. )

از آن جایی که تعداد دستگاه‌‌‌های مختلفی که در هر خانه به اینترنت وصل می‌‌‌شوند افزایش پیدا کرده است روتر یا مودم باید بتواند برای هر کدام از این دستگاه‌‌‌ها آدرس IP جداگانه و یکتایی اختصاص دهد.

آدرس IP عمومی آدرسی است که توسط ISP یا شرکت ارائه دهنده‌‌‌ی خدمات و سرویس اینترنتی شما برای شبکه‌‌‌ی شما در نظر گرفته می‌‌‌شود.

آدرس IP عمومی امکان ارتباط دستگاه‌‌‌های خارج از شبکه‌‌‌ی شما را با دستگاه‌‌‌های درون شبکه‌‌‌تان فراهم می‌‌‌کند.

انواع آدرس‌‌‌های IP عمومی

آدرس‌‌‌های IP عمومی می‌‌‌توانند استاتیک ( ثابت ) و یا دینامیک ( متغیر ) باشند. هر کدام از این‌‌‌ها ویژگی‌‌‌های خود را دارند و با هم متفاوت هستند. در ادامه به توضیح این مفاهیم می‌‌‌پردازیم :

آدرس IP استاتیک یا ثابت:

IP استاتیک دائمی و به صورت اختصاصی برای شما است و هرگز تغییر نمی‌‌‌کند. این آدرس ،ISP (شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنتی) ، موقعیت دقیق جغرافیایی ( قاره، کشور، منطقه، شهر و … ) و …. که مرتبط به دستگاه مورد نظر است را دربرمی‌‌‌گیرد.
در صورتی که بخواهید IP ثابت داشته باشید باید به شرکت ارائه دهنده‌‌‌ی خدمات اینترنتی یا ISP درخواست دهید. (این کار مستلزم پرداخت هزینه‌‌‌هایی است.) البته ضرورتی ندارد که حتما IP ثابت داشته باشید. داشتن IP استاتیک یا ثابت بیشتر برای افرادی که کار میزبانی سرور انجام می‌‌‌دهند مهم و حیاتی است.

با داشتن یک آدرس IP ثابت، دستگاه‌‌‌های دیگر به سادگی می‌‌‌توانند سیستم مورد نظر را پیدا کنند.

آدرس IP دینامیک یا متغیر:

برخلاف IP های استاتیک، آدرس‌‌‌های IP دینامیک دائمی نیستند و با هر بار اتصال به اینترنت تغییر می‌‌‌کنند. IP های دینامیک می‌‌‌توانند توسط ISP تهیه شوند. در این صورت لیستی از این IP ها وجود دارد که برای هر بار استفاده به صورت تصادفی به یک دستگاه نسبت داده می‌‌‌شوند. این کار برای شرکت‌‌‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی نیز صرفه‌‌‌ی اقتصادی دارد و مشتریان بیشتری برای آن‌‌‌ها به ارمغان می‌‌‌آورد.

برای این کار هر وقت شما به اینترنت وصل شوید ISP یک IP دینامیک در اختیار شما قرار می‌‌‌دهد و هر زمان که اتصال شما به اینترنت قطع شود IP گفته شده دیگر در اختیار شما نیست و به سیستم دیگری اختصاص پیدا می‌‌‌کند. همان طور که گفتیم این کار باعث صرفه جویی در هزینه‌‌‌ برای ISP ها می‌‌‌شود. همچنین در این حالت هک کردن سیستم شبکه نیز دشوارتر است که یک مزیت به شمار می‌‌‌آید.

از تفاوت‌‌‌های دیگر این دو نوع IP می‌‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

آدرس‌‌‌های IP دینامیک نسبت به آدرس‌‌‌های IP استاتیک از امنیت بالاتری برخوردار هستند و آدرس‌‌‌های IP استاتیک سریع‌‌‌تر از آدرس‌‌‌های IP دینامیک می‌‌‌توانند ردیابی شوند. البته در صورتی که از ISP شما سرویسی با امنیت بالا ارائه دهد این ریسک به حداقل خود می‌‌‌رسد و فرقی نمی‌‌‌کند که IP شما از کدام نوع استاتیک یا دینامیک باشد.

آدرس‌‌‌های IP استاتیک برای بازی‌‌‌های آنلاین یا مواردی که نیاز به موقعیت سیستم باشد تا اتصال انجام شود مناسب‌‌‌تر هستند هرچند با آدرس‌‌‌های IP دینامیک نیز در شرایطی این کار امکان پذیر است که می‌‌‌توانید این را با شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنتی خود بررسی کنید.

IPV4 چیست؟

Internet Protocol Version 4 یا IPV4 به معنای پروتکل اینترنت نسخه 4 است. IPV4 اولین نسخه‌‌‌ی IP و در سال 1983 میلادی در پروژ‌‌‌ه‌‌‌ی اولیه‌‌‌ی اینترنت (APPARANET) به کار رفت. این نسخه‌‌‌ IP همچنان استفاده می‌‌‌شود و بسیار رایج است.

طرز کار IPV4 به صورت یک آدرس 32 بیتی است که شناسایی دستگاه‌‌‌های موجود در شبکه را ممکن می‌‌‌کند. IPV4 حجم بسیاری از ترافیک شبکه را به خود اختصاص می‌‌‌دهد (بالای 90 درصد) و با قابلیت ذخیره‌‌‌ی بیش از 4 میلیارد آدرس، به عنوان پروتکل اصلی اینترنت در این زمینه پیشتاز است.

IPV4 به صورت یک رشته عدد و رقم است که با نقطه یا دات ( . ) از هم جدا می‌‌‌شوند. این اعداد در مبنای 10 هستند ولی برای یک کامپیوتر در مبنای 2 قابل فهم هستند.
مثلا اگر یک آدرس IP از نوع IPV4 به شکل زیر داشته باشیم :
172.16.17.1

برای یک کامپیوتر به شکل زیر دیده می‌‌‌شود :
00000001 . 00010001 . 00010000 . 10101100

در مبنای 10 هر قسمت از اعداد بالا بین صفر و 225 قرار می‌‌‌گیرد و در مبنای 2 هر بخش متشکل است از 8 بیت بین صفر و یک، و هر کدام از این قسمت‌‌‌ها 1 بایت هستند.

از آن جایی که هر کدام از قسمت‌‌‌ها می‌‌‌تواند از عدد صفر تا 255 یعنی 256 عدد را شامل شود به طور دقیق IPV4 می‌‌‌تواند 4294967296 سیستم را پوشش دهد. البته به دلایل مختلفی مانند افزایش سرورها به صورت روزانه باعث محدودیت استفاده از این نوع IP شده است به همین دلیل IPV6 به وجود آمده است.

ویژگی‌‌‌ها و مزایای IPV4 :

• ایجاد ردن لایه‌‌‌ی ارتباطی ساده بر روی دستگاه‌‌‌های متفاوت
• اشغال حافظه‌‌‌ی کمتر
• پشتیبانی عالی از پروتکل توسط تعداد بسیاری دستگاه‌‌‌
• ایجاد پروتکل بدون اتصال

IPV6 چیست؟

همان طور که گفتیم IPV4 در زمینه‌‌‌ی پوشش دادن تمام سیستم‌‌‌ها با محدودیت‌‌‌هایی مواجه است و به همین دلیل IPV6 به وجود آمد. پیدایش IPV6 به سال 1994 میلادی برمی‌‌‌گردد. IPV6 با پشتیبانی آدرس‌‌‌های اینترنتی 128 بیتی، می‌‌‌تواند محدوده‌‌‌ی گسترده‌‌‌‌‌‌تری را نسبت به IPV4 شامل شود. ( تعداد آدرس‌‌‌هایی که IPV4 می‌‌‌تواند پوشش دهد 2 به توان 32 و تعداد آدرس‌‌‌هایی که IPV6 می‌‌‌تواند پوشش دهد 2 به توان 128 است، یعنی تعداد آدرس‌‌‌های IPV6 1028 برابر بیشتر از تعداد آدرس‌‌‌های IPV4 است.)

آدرس‌‌‌های اینترنتی از نوع IPV6 به فرم xxxx:xxxx:xxxx:xxxx:xxxx:xxxx:xxxx:xxxx هستند. هر x نماد یک عدد یا حرف در مبنای 16 است و 4 بیت را اشغال می‌‌‌کند. جدا کردن قسمت‌‌‌ها از هم توسط ( : ) انجام می‌‌‌شود و هر قسمت از اعداد و حروف معتبر در مبنای 16 تشکیل شده است.
IPV4 و IPV6 هر دو برای شناسایی دستگاه های متصل به شبکه استفاده می شوند و در اصل هر دو آن ها یکسان هستند ولی در نحوه عملکرد با

ویژگی‌‌‌ها و مزایای IPV6 :

• Auto-configuration
• مسیریابی بهتر و ساده‌‌‌تر
• آدرس دهی به صورت سلسله مراتب
• مسیریابی زیرساخت‌‌‌ها
• پشتیبانی از کیفیت خدمات
• مدیریت ساده‌‌‌تر
• پشتیبانی از حریم خصوصی