معماری چیست؟تفاوت رشته معماری و عمران

مقدمه‌‌ای بر آشنایی با رشته مهندسی معماری:

در این مقاله به دنیای پر از رمز و راز معماری که به عنوان یکی از هفت هنر اصلی است، وارد شویم. در  واقع در مقاله  رشته مهندسی معماری به تعریف اجمالی در خصوص اینکه معماری چیست، معمار کیست و چه ویژگی هایی دارد می پردازیم.

رشته ی مهندسی که معماری یکی از رشته هایی می باشد که افراد بسیار زیادی که در حال تحصیل در رشته ی ریاضی فیزیک هستند، علاقه ی بسیار زیادی برای تحصیل در رشته مهندسی معماری دارند. معماری یکی از رشته های هنری محسوب می شود و تلفیقی از هنر و فن می باشد. مواردی بسیار زیادی ممکن است که یک فرد عادی را به یک معمار تبدیل کند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

معماری چیست؟

معماری یکی از اجتماعی‌ترین هنرهای بشر از زمان انسان غارنشین تا کنون می‌باشد  که همواره با محیط زندگی انسان و خلق و خوی آن‌ها در ارتباط تنگاتنگی بوده و تا این زمان و حتی آینده لحظه ای غائب نخواهد بود. معماری در واقع هنر و فن طراحی و شیوه ساخت و ساز بناها ، فضاهای مختلف و به طور کلی سازه های فیزیکی با توجه به نیازهای اجتماعی می باشد.

تعریف معماری زمانی دستخوش تغییر شد و زمانی صحبت از رشته مهندسی معماری  به زبان آمد که این هنر بصورت آموزش آکادمیک و دانشگاهی مورد توجه قرار گرفت و مانند تمامی حوزه‌ها مبحث تخصص گرایی مطرح شد، عده ای به جنبه هنری، بعضی به فنی و گروهی و نیز به تلفیقی از این دو پرداختند،  اینگونه بود که شاخه‌های مختلف معماری ظهور کرد و مسائلی ازجمله زمان‌، فضا، مکان،‌ جامعه، روانشناسی ، تکنولوژی و … به دغدغه اصلی معماران تبدیل شد .

امروزه معماری دانشی به وسعت یک اقیانوس و به قدمت تمام دوران برای هر منطقه و ترکیبی از سایر علوم به ویژه ریاضی و انسانی است .

معماری ایرانی

در ایران نیز کلیه کاوش های باستان شناسی سابقه معماری ایرانی را به هفت هزار سال قبل از میلاد تخمین زده اند. معماری ایرانی همواره به دلیل ویژگی های منحصربه فردی از جمله طراحی مناسب، رعایت اصول فنی و علمی در بنا، محاسبات بسیار دقیق، ایوان‌ها و ستون‌های خاص و تزئینات زیبا و متنوع، در عین سادگی از شکوه و وقار بالایی در مقایسه با دیگر کشورهای جهان برخوردار بوده است و  همواره ارتباط تنگاتنگی با اعتقادات و مذهب مردم داشته و همسو با آن تغییر و رشد کرده است .

در نهایت لازم به ذکر است آثار معماری همواره بخشی از تاریخ یک ملت اند و به عنوان نمادهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و … یک کشور شناخته می‌شوند. تخت جمشید و اهرام ثلاله مصر نمونه ای از این آثار می باشند که همواره به عنوان شناسنامه یک تمدن از آن ها یاد می‌شود.

معمار کیست ؟

کلمه معمار در زبان لاتین Architect و در زبان عربی از ریشه ” عمر” به معنای عمران و آبادانی و در زبان فارسی نیز از کلمه مهراز که از دوبخش “مه” به معنی بزرگ و “راز” به معنی سازنده تعریف شده است.

معمار به عنوان فردی که همواره با استفاده از تفکرات ناب خود و بر اساس سبک خاص معماری منطقه ، فرهنگ و عوامل دیگر اثری هنری و زیبا خلق می کند ، همواره از جایگاه و احترام خاصی برخوردار بوده است . در واقع فرد معمار باید به تمامی زمینه‌های علمی و هنری مسلط باشد و توانایی این را داشته باشد که با تکیه بر مضامین علمی و نیز همسو باخلاقیت هنری خود اثری زیبا و درخور توجه از خود برجای بگذارد .

 

 

درحال حاضر نیز واژه معمار تعاریف بسیاری را در برمی گیرد که اکثر آن‌ها در یک چیز مشترک‌اند و آن هم این است: به طور کلی معمار به کسی گفته می شود که کار طراحی، نقشه کشی و معماری ساختمان ها را انجام می دهد و برساخت و ساز ساختمان ها و بناها نظارت دارد.

معمار در واقع ناظر پایانی و هماهنگ کننده تمامی نقشه های یک بنا ازجمله نقشه های طراحی، معماری، محاسبات سازه ای، تأسیسات الکتریکی و مکانیکی می باشد.

اهمیت و جایگاه

اهمیت و جایگاه کم نظیر معماری باعث شده تا افراد بسیاری در دانشگاه ها و مراکز معتبر سراسر دنیا به صورت آکادمیک و دانشگاهی به تحصیل دراین خصوص روی آورند. در ایران نیز معماری یکی از رشته های جذاب رشته ریاضی فیزیک می باشد که هرساله دانش آموختگان بسیاری برای تحصیل در این رشته داوطلب می شوند.

برای موفقیت در این رشته و رسیدن به مراتب بالا، دانشجویانی که ذوق هنری خوب،قدرت خلق اثری نو، روحیه و قدرت تخیل بالا و نیز روحیه همکاری تیمی را دارند از شانس بیشتری برخوردار هستند .

تفاوت رشته معماری و عمران

یکی از ابهاماتی که محصلان و دانشجویان عموما درگیر آن می باشند تفاوت رشته‌های معماری و عمران بای کدیگر است که در ادامه به بررسی این تفاوت ها می پردازیم.
گفتنیست هر دوی این رشته‌ها از رشته های پرطرفدار مهندسی بوده و به صنعت ساختمان سازی مربوط اند . هریک از دانشجویان این دورشته اعتقاد دارند که رشته آن ها برتر و بهتر از رشته دیگری است و برای این ادعای خود نظرات و دلایل خاصی را نیز ارائه می دهند.

 

اولین تفاوت

برای رسیدن به جواب تفاوت این دورشته ،نیاز به معرفی این دو داریم : به طور کلی رشته معماری بیشتر جنبه هنری دارد و به هندسه فضایی و حس هنری طراحی مربوط می شود در حالی که رشته عمران جنبه محاسباتی دارد.

فارغ التحصیلان رشته معماری کار طراحی فضا‌ها و جنبه‌های هنری و بصری را برعهده می گیرند و فارغ التحصیلان عمران نیز باید بتوانند با توجه به طرح تعریف شده ، اجزای سازه را به درستی طراحی و با انجام و پیاده سازی محاسبات دقیق، پایداری لازم سازه را در مقابل عوامل محیطی و بارهای وارده بدست آورند و در پروژه اجرا نمایند .

دومین تفاوت

تفاوت دیگری که بسیار به چشم می خورد این است که مهندسان معماری در علیات اجرایی پروژه به طور مستقیم دخالت نمی‌کنند و نقش نظارت را برعهده دارند و این درحالیست که مهندسان عمران انجام تمام مراحل اجرایی کار را بر عهده دارند.

سومین تفاوت

تفاوت دیگری که می توان به آن اشاره نمود در خصوص آینده و حیطه کاری این دو رشته می باشد . حیطه کاری مهندسان عمران علاوه بر حوزه ساختمان مربوط به طراحی و اجرای انواع خطوط راه آهن و راه ماشین رو، سدها، نقشه برداری، موارد و آزمایشات مربوط به خاک و … می باشد در حالیکه حیطه کاری مهندسان معمار به صنعت ساختمان سازی خلاصه می گردد .

 

گرایش های رشته معماری 

معماری

هدف اصلی این گرایش طراحی ساختمان های مفید ، زیبا و اصیل همراه با رعایت توازن نسبت به محیط است.

 معماری منظر

این رشته دانگاهی عمر زیادی در کشور ما ندارد و می تواند از طراحی یک پارک تا اراضی مخدوش شده مثل دفن زباله را شامل شود.

 تکنولوژی معماری

این رشته به طور مشخص بر طراحی فنی ساختمان و استفاده از تکنولوژی‌های مناسب در طراحی و ساخت تمرکز دارد.

مدیریت پروژه و ساخت

یک مدیر پروژه وظیفه ایجاد هماهنگی لازم در اجرای فعالیت‌ها به منظور رسیدن به هدف نهایی پروژه را برعهده دارد.

 طراحی شهری

هدف اصلی این رشته ایجاد زمینه مناسب برای زیست انسان می باشد.

 انرژی معماری

در این رشته از یک طرف سعی می شود تا از امکانات محیط طبیعی حداکثر استفاده صورت گیرد و از سوی دیگراز فناوری های جدید نیز بصورت بهینه استفاده شود.

مرمت ابنیه تاریخی

فارغ التحصیلان این گرایش در واقع مهندسین معماری امروزی هستند که یاد گرفته اند چگونه امروز را با استفاده از تجربیات اصیل و گرانبهای کذشته برای آینده بسازند

آینده شغلی و بازار کار فارغ التحصیلان رشته معماری

درصورتی که فارغ التحصیلان رشته معماری از توانایی لازم برخوردار باشند ، از فرصت‌های شغلی بی شماری به صورت کارهای پروژه ای برخوردار می شوند و  باتوجه به رشد ساختمان سازی و تقاضای موجود به نظر می‌رسد در سراسر ایران و شهرهایی غیر از تهران ، حتی روستاها و شهرستان‌ها امکان فعالیت و کار برای فارغ‌التحصیلان به راحتی میسر باشد و می‌توانند در موارد دیگری از جمله موارد زیر شروع به فعالیت نمایند:

• طراحی بنا از طرح‌های اولیه و آغازین پروژه تا مراحل اجرایی کار و عناصر تشکیل دهنده بنا
•  راه اندازی دفاتر مشاور معماری (مهندسی مشاور) مهندسی ناظر
•  هماهنگی و مدیریت اجرایی پروژه‌های معماری (مدیریت پروژه)
•  تأسیس و سرپرستی مؤسسات پیمانکاری و احداث ساختمان
•  امکان همکاری با اکولوژیست‌ها، جغرافی دانان، اقلیم شناسان، برنامه ریزان اقتصادی و اجتماعی و …
•  طراحی میادین شهری و پارک ها و محوطه‌سازی
•  مشارکت در پروژه‌های برنامه ریزی و طراحی شهری و شهرسازی
•  طراحی بناهای ساختمانی در مقیاس کوچک و دکوراسیون داخلی
•  انجام کارهای پژوهشی و آموزشی
•  عضویت در کادر فنی شهرداری‌ها و سازمان‌های مشابه
•  تدریس دردبیرستان‌های فنی حرفه‌ای و کاردانش

در نهایت لازم به ذکر است بازار کار فارغ التحصیلان این رشته در داخل و خارج از کشور تاحد زیادی مشابه هم می باشد و قبل از ورود به دانشگاه تصمیم به آشنایی با رشته مهندسی معماری  جزو یکی از معقول‌ترین تصمیمات است.

با توجه به سودآور بودن این عرصه و نیز وضعیت رو به رشد انواع ساخت و سازهای مسکونی، تجاری، فرهنگی و … در داخل و خارج از کشوربه نظر می رسد بازارکار نسبتا مناسبی پیش روی مهندسان معماری باشد. در کشورهایی همچمون امریکا ، استرالیا ، انگلیس و … نیز استخدام مهندس معمار از سال ۲۰۱۰ تاکنون رشد بالایی داشته است .

در مجموع مهندس معمار هرچه خلاق‌تر، توانمندتر و کارنامه کاری بهتری داشته باشد، به درآمدهای بالاتری دست مییابد.