تفاوت زبان ترکی استانبولی با ترکی آذربایجانی

فرق زبان اذری و ترکی

آیا شما نیز از طرفداران زبان آموزی هستید. تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذربایجانی از بسیاری جهات قابل ملاحظه است تا کسانی که علاقه وافری به آموزش و یادگیری زبان هایی از قبیل ترکی استانبولی یا آذربایجانی دارند و یا از سوی دیگر در حال آموزش این زبان ها به علاقه مندان هستند، با دانستن کاربردی ترین تفاوت های زبان ترکی براحتی خواهند توانست در امور خود موفق شوند.

از طرفی آگاهی به تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذربایجانی به زبان آموزان کمک می کند بطور موثری با افراد این کشورهای بی نظیر ارتباط برقرار کنند و بتوانند مقصود خود را بدون اشکال برسانند. پس اگر شما نیز به بحث شیرین تفاوت های زبانی علاقه مند هستید مخصوصا زبان ترکی استانبولی، با ما همراه باشید.

مقاله پییشنهادی : آسان ترین راه برای یادگیری لغات پرکاربرد ترکی استانبولی

ابتدا بایستی به مبدا زبانی زبان های مورد نظر پی ببریم. مبدا اولیه زبان ترکی استانبولی به لهجه ادبی شهرهای آناتولی در کشور ترکیه باز می گردد. در حالی که، مبدا زبان اصیل آذربایجانی زبان رایج گفتگو در کشور جمهوری آذربایجان است.

البته قابل توجه است که این زبان زیبا در ایران در قسمت شمال غربی در بخش آذربایجان رایج است و تفاوت بسیار اندکی بین زبان این مردمان و کشور جمهوری آذربایجان دارد. گفتنی است شیوه نوشتاری در هر دو این سرزمین ها در سال های دور یکسان بوده و به مدد حروف الفبای فارسی و حروف صدادار عربی صورت می گرفته که البته در طول زمان نوشتار زبان آذربایجانی تغییر یافته است.

البته خالی از لطف نیست که به این مسئله توجه کنیم که در قسمت جنوبی کشور ایران نیز عشایر و مردمانی به لهجه ترکی گفتگو می کنند منتها بررسی زبان آنها متفاوت از دو زبان ذکر شده بوده و در این بحث نمی گنجد.

ویدیو پییشنهادی : آموزش زبان ترکی مقدماتی

تفاوت های نژادی ترک و آذزی

با بررسی ریشه اصلی نژادی این زبان ها می توان اذعان داشت که زبان ترکی و آذری در کنار زبان ترکمنی قرار گرفته و بنابراین هر سه عمده این زبان ها دارای اشتراکات زبانی وافری هستند و کسانی که زبان مادری شان یکی از این زبان هاست، شاید در برقراری ارتباط موثر با دو زبان دیگر موفق باشد و به اصطلاح خودمانی دو زبان دیگر را بفهمد.

پس می توانیم دریابیم که به دلیل ریشه مشترک زبان ترکی استانبولی و زبان آذربایجانی با همدیگر برادرند و تنها فهمیدن تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذربایجانی می تواند در یادگیری موثر این زبان ها کمک کننده باشد.

تفاوت های گویشی ترکی و آذری

بهتر است بدانید که داشتن ریشه و اصل مشترک سبب گردیده است فرق زبان اذری و ترکی به حداقل برسد و گاهی اوقات دسته بندی این تفاوت ها کار سختی است. از جمله مشهودترین تفاوت ها، می توان به تفاوت لهجه ای که به دلیل عناصر مغولی و سایر نژادهای ترکی این زبان ها را تحت تاثیر قرار داده است، اشاره نمود.

بسیاری از آثار ادبی مورد تقدیر در این دو کشور از قبیل داستان های دده قور قور، کور اوغلو، قاضی برهان الدین و … یکسان بوده و نشان از گذشته نزدیک و اشتراکات زبانی دارد.

مقاله پییشنهادی : آزمون تومر در ایران Tömer

گذشت زمان و توسعه تکنولوژی سبب گردید که زبان ترکی استانبولی و آذربایجانی بیشتر از گذشته دچار تغییرات تاثیر زبان های خارجی قرار بگیرند و تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذربایجانی عمیق تر و آشکارتر شود. برای مثال زبان آذربایجانی مردم ایران در معرض زبان رسمی کشور یعنی فارسی قرار گرفته و بسیاری از لغات فارسی در آن وارد شده است.

از سوی دیگر، زبان ترکی استانبولی و به مراتب کمتر از ترکی آذری در معرض تاثیر زبان بین المللی یعنی زبان انگلیسی قرار گرفته و با ارتباط کشور ترکیه با کشورهای همسایه عربی، شاهد ورود کلمات انگلیسی و عربی در این زبان ها هستیم.

املای کلمات و واج شناسی آنها

در بحث نوشتار بررسی تاریخچه زبانی مفید خواهد بود. در سال ۱۹۲۸ استفاده از حروف لاتین جهت نوشتار کلمات برای زبان ترکی استانبولی تصویب گردید تا قبل از این تغییر این زبان از حروف عربی برای املای کلمات استفاده می کرد. اما این تغییر در زبان آذربایجانی بنابر دلایلی دیرتر رخ داد بطوری که این زبان برای املا از حروف کریل استفاده می نمود و در سال ۱۹۴۰ با تغییرات اندکی در حروف لاتین اقتباسی از زبان ترکی استانبولی، حروف لاتین را برای خود رسمی نمود.

مقاله پییشنهادی : آزمون ALES در ایران

امروزه الفبای زبان ترکی استانبولی ۲۹ حرف بوده و الفبای زبان آذربایجانی ۳۲ حرف است. این حروف اضافی به شرح زیر است:

• x/x/
• ə/ä
• /q/x, g. k

حروف صدادار اولین فرق زبان اذری و ترکی

در برخی از حروف ها تفاوت ها به شرح زیر است:

1. حرف ترکی آذری o معادل حرف ترکی استانبولی u
2. حرف ترکی آذری ö معادل حرف ترکی استانبولی ü
3. تغییر حرف ترکی استانبولی ü به حرف ترکی آذری ¡

نکته مهم

در بسیاری از کلمات ترکی استانبولی حرف  -ı در اول بوده ولی در کلمات ترکی آذری معادلی ندارد. بنابراین از حرف –i  برای کلمات آذری استفاده می شود.

حروف بی صدا

استثناهای بسیار اغلب در حروف بی صدا به چشم می خورد و البته قابل ذکر است که بحث تاثیر لهجه در کلمات ساخته شده از این حروف بارزتر است. بخصوص گاهی اوقات می توان مشاهده کرد که لهجه موجود در زبان ترکی آذری شباهت بسیاری به لهجه شهرهای بخصوص ترکیه برای مثال آنکارا و قونیه دارد.

در هر حال چشمگیرترین تغییر در بحث حروف بی صدا به شرح زیر است: 

1. حرف ترکی استانبولی x  به حرف ترکی آذربایجانی K تغییر می یابد.
2. حرف ترکی استانبولی t  در آخر کلمات به حرف آذری d تغییر می یابد.
3. حرف ترکی استانبولی ç  در آخر کلمات به حرف آذری c تغییر می یابد.
4. حرف ترکی استانبولی p در آخر کلمات به حرف آذری b تغییر می یابد.
5. حرف ترکی استانبولی k  در آخر کلمات به حرف آذری g تغییر می یابد.

مقاله پییشنهادی : آشنایی با اصطلاحات مهم در زمان سفر به ترکیه

روند واج شناسی در ترکی استانبولی با ترکی آذربایجانی

پسوندهایی نظیر  –ta، te  و  –tan، -ten در زبان ترکی استانبولی = پسوندهایی نظیر –da، -də  و  dan،‌-dən در زبان ترکی آذری: این پسوندها در ترکی استانبولی به معنای حرف اضافه «در» بوده و در زبان ترکی آذری به معنای حرف اضافه «از» می باشد.

مثال: universitedən  از دانشگاه(آذری) =  mektete در مدرسه (ترکی استانبولی)

در بحث حالت مفعولی این تغییرها به چشم می خورند

کلمات آذری ختم شده به حروف صدادار دارای nı، -ni، -nu، -nü هستند که در معنی حرف اضافه «را» به کلمه افزوده می شود ولی کلمات ترکی استانبولی ختم شده به حروف صدادار دارای ،‌-yı، -yi، -yu، -yü می باشند.

بحث ضمایر یکی دیگر از تفاوت ترکی آذری و استانبولی بدین شرح است:

1. در هر دو زبان ترکی استانبولی و زبان آذری ضمایر کاملا شبیه هم اند. تنها استثنای موجود تفاوت در ضمیر اول شخص مفرد است.
2. ضمیر «من» در زبان ترکی استانبولی ben = ضمیر «من» در زبان آذربایجانی mən
3. ضمایر اشاره در هر دو زبان کاملا شبیه به هم بوده بجز استثنای زیر:
4. ضمیر اشاره həmin در زبان آذربایجانی= ضمیر اشاره şu در زبان ترکی استانبولی

ویدیو پییشنهادی : آموزش زبان ترکی پیشرفته

از کلیدی ترین تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذربایجانی می توان به تفاوت در ارقام اشاره نمود که به شرح زیر است:

ارقام آذری ترکی استانبولی

• ۴ dörd dört
• ۷ yeddi yedi
• ۸ səggiz sekiz
• ۹ doqquz dokuz
• ۲۰ iyirmi yirmi
• ۱۰۰۰ min bin

هنگامی که فرد وارد جمله سازی و ساختار جملات می شود به تبع تفاوت های موجود بیشتر شده و واضح تر می شوند. براستی هر زبانی دنیای پیچیده خود را دارد. اما امتیاز یادگیری یکی از زبان های آذری یا ترکی استانبولی در این است که به دلیل پیشینه مشابه فرد قادر خواهد حتی در حد متوسط، خود را با زبانی که نیاموخته وفق دهد و براحتی بتواند نیازهای اولیه اش را در سفر به هر کدام از این کشورها برطرف سازد.