انواع بازارهای مالی
در این مقاله از مکتب‌خونه، قصد داریم تا با انواع بازارهای مالی و ۴ ریسک احتمالی آن در آن آشنا شویم تا دانش خود را در حوزه سرمایه‌گذاری افزایش بدهیم.
بازار مالی اصطلاحی است که به هرجایی که در آن خرید و فروشی صورت گیرد، اطلاق می‌شود. به‌طور کلی بازارهای مالی ، جایی است که امکان مبادله اوراق بهادار، کالا، طلا، سکه و دیگر موارد قابل معامله را، طبق قیمت‌‌گذاری‌هایی براساس اصول اقتصادی عرضه و تقاضا، به وجود می‌آورد.
بازارهای مالی کار خرید و فروش را برای افراد راحت کرده زیرا از این طریق می‌توانند یکدیگر را به راحتی پیدا کنند.
بازار بورس
بازار بورس یکی از انواع بازارهای مالی است که در آن اوراق بهادار، سهام شرکت‌ها، صندوق طلا خرید و فروش می‌شود. در این بازار شرکت‌های موفق مبالغ بالای پول نقد را جمع‌آوری کرده و در قبال آن سهامی از شرکت به افراد واگذار می‌شود.
سهام‌ها یعنی سهم مالکیت بر شرکت‌های صنایع عام که از طریق واسطه‌های بورس به خریداران فروخته می‌شود. با بالا رفتن درآمد شرکت‌ها سودی که نصیب سهام‌داران بورس می‌شود، افزایش می‌یابد.
این نکته را به یاد داشته باشید که ورود به بورس آسان است، اما این که سهام چه شرکتی را می‌خرید خیلی مهم است و زمان زیادی میبرد تا در این زمینه باتجربه و حرفه‌ای شوید. هرچند مشورت با مشاوران بورس و افراد موفق در بازار بورس به شما کمک شایانی می‌کند.
صندوق‌های تعاونی به شما این امکان را می‌دهد تا همزمان چندین سهم بورس را خریداری کنید. خریدن سهام از طریق صندوق‌های تعاونی بسیار راحت‌تر است نسبت به خرید فردی. از طرفی با کاهش نوسانات بازار تاثیر خوبی بر اقتصاد کشور خواهد داشت. اما باز هم نکته مهم این است که باید بدانید که کدام صندوق‌ها را انتخاب کنید.
بازار اوراق قرضه
یکی از انواع بازارهای مالی اوراق قرضه است .وقتی سازمان‌ها احتیاج به وام‌های کلان داشته باشند، وارد بازار اوراق قرضه می‌شوند. با بالا رفتن قیمت سهام بورس قیمت اوراق قرضه کاهش می‌یابد. اوراق قرضه انواع مختلفی دارد، مثلا اوراق بهادار دولتی، اوراق بهادار شرکت‌ها و اوراق قرضه شهرداری.
نکته مهم: اوراق بهادار دولتی و اوراق بهادار خزانه متفاوت هستند.
با پایین آمدن ارزش اوراق بهادار دولتی، ارزش اوراق بهادار خزانه بالا می‌آید تا جبران مافات کند. با بالارفتن ارزش اوراق بهادار خزانه، نرخ بهره وام نیز بالا می‌رود. بدترین حالت در بازارهای مالی زمانی است که با پایین آمدن ارزش اوراق بهادار دولتی ارزش پول ملی نیز پایین می‌آید. در نتیجه قیمت‌ها به صورت چشمگیری بالا می‌رود و در نهایت تورم به وجود می‌آید.
بازار کالا
در بازار کالا کارخانه‌ها با خرید و فروش مواد اولیه ریسک‌ها احتمالی در آینده را خنثی می‌کنند. به دلیل نوساناتی که در قیمت برخی کالاها مثل نفت، ذرت و طلا وجود دارد، بسیاری از کارخانه‌ها قیمت‌های مشخصی را تعیین نمی‌کنند.
سهام برخی از این شرکت‌ها عمومی است و برخی از سرمایه‌گذاران فقط به فکر سود هستند و به تعداد دفعاتی که کالاها حمل می‌شوند، اهمیتی نمی‌دهند.
نفت در اقتصاد کشور ما بسیار مهم و تاثیرگذار است. همانطور که می‌دانید در حمل و نقل، ساخت پلاستیک، محصولات صنعتی و تولید گرما مصرف می‌شود. حال شرایطی را در نظر بگیرید که قیمت نفت بالا می‌رود،
این افزایش قیمت در عرض یک هفته بر روی قیمت بنزین تاثیر می‌گذارد. اگر قیمت بنزین و نفت بالا بماند تاثیرش را تا حداکثر ۱ ماه دیگر بر مواد خوراکی می‌بینید. نرخ کالاها آینده تعیین‌کننده قیمت نفت است.
بازار طلا
با وجود نوساناتی که در چندساله اخیر در بازار طلا مشاهده می‌شود، تبدیل سرمایه راکد به طلا و سکه امری عاقلانه به نظر می‌رسد. به جز صرافی‌ها و طلافروشی‌ها راه دیگری برای تهیه طلا و سکه وجود دارد که به نسبت مناسب‌تر و کم‌خطرتر است. می‌توانید در بورس طلا بخرید.
صندوق طلا
افراد با داشتن کد بورسی قادر به انجام معاملات در این بخش هستند. مبالغ سرمایه‌گذاری شده در این بخش به معاملات طلا در بورس اختصاص داده می‌شود. فعالیت اصلی صندوق طلا، سرمایه‌گذاری در گواهی سپرده سکه طلا است که بخش اعظم منابع صندوق برای خرید گواهی سپرده طلا خرج می‌شود.
بخش دیگر نیز در بازار مشتقات سکه طلای بور کالا سرمایه‌گذاری می‌شود. همانطور که گفته شد با داشتن کد بورسی می‌توانید در معاملات صندوق طلای بورس شرکت کرده و اقدام به خرید طلا، سکه و دیگر مشتقات آن کنید.
برای خرید از این صندوق باید تعداد سفارشاتتان را ضرب‌در ۱۰ کنید یعنی هر ۶ سکه معادل ۶۰ سفارش است. چهار صندوق طلای بورسی در حال حاضر فعال هستند به نام‌های طلا، گوهر، عیار و زر.
۴ ریسک احتمالی سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی
ممکن است در طی پروسه سرمایه‌گذاری هرکاری که مشاوران امن و درست می‌دانند را انجام دهید و خیالتان راحت باشد. اما به این نکته توجه کنید که هیچ سرمایه‌گذاری بدون ریسک نیست. برای این‌که بتوانید از راه سرمایه‌گذاری بر ثروتتان بیفزایید، باید خطرات زیادی را بپذیرید چراکه سرمایه‌گذاری کردن در حساب بانکی با سود بالا سرمایه‌گذاری محسوب نمی‌شود.
اگر قصد دارید تا در بازه زمانی طولانی‌تر به ثروتتان بیفزایید باید خطر بیشتری نسبت به پس‌انداز کردن پولتان در بانک بپذیرید.
خطرات بازار
خطرات در بازار بسیار گسترده و متنوع است. اگر در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اید و سهمی را با قیمتی پایین‌تر (که البته با این کار امنیت سرمایه‌تان تامین نمی‌شود) خریده‌اید باید تمامی شرایطی را که در کشور بر روی آن تاثیر می‌گذار، بپذیرید.
حتی ممکن است شرایط بازار جهانی نیز بر سهام شما تاثیر بگذارد. ریسک‌های بازار همچنین به اوراق بهادار، شرکت‌های کوچک و محصولات نیز مربوط می‌شود.
هر اتفاقی در بازار اعم از سقوط بازار یا کاهش ارزش‌ها بر سرمایه‌ها تاثیر می‌گذارد حتی اگر میزان سرمایه شما تغییری نکرده باشد. گاهی هم بازار از مد پیروی می‌کند، مثلا در سال‌های متمادی سرمایه‌گذاری بر املاک یکی از بهترین انواع سرمایه‌گذاری بود که بقیه مردم هم به این‌کار تشویق می‌شدند اما در نهایت باعث شد قیمت املاک افزایش پیدا کند.
بعد گذشت مدتی شما متوجه می‌شوید که ارزش مالی خانه‌تان پایین آمده با وجود این‌که مواد و مصالح به کار رفته در ساخت ساختمان هیچ تفاوتی نکرده‌است.
ریسک عدم پرداخت
ریسک عدم پرداخت به کیفیت بنیادین سرمایه‌گذاری مربوط می‌شود و بیشتر در سرمایه‌گذاری‌هایی که در شرکت‌های کوچک انجام می‌گیرد یا اوراق بهادار دیده می‌شود. وقتی اوراق بهادار شرکت یا شهرداری را خرید می‌کنید قطعا منتظر دریافت رسیدی هستید که به شما ضمانت دهد.
معمولا مقداری که به شما وعده می‌دهند بیشتر از مقداری است که حساب‌های سپرده به شما می‌دهند. اما ممکن است با ریسک عدم پرداخت مواجه شوید. اگر شرکت ورشکست شده باشد یا شهرداری بخاطر مشکلات مدیریتی ورشکست شود شما نمی‌توانید پولی را که وعده داده شده پس بگیرید.
معمولا حقوق مستمری سرمایه‌ای با ثبات برای دوران پس از بازنشستگی در نظر گرفته می‌شود. اما توجه کنید که همچنان ریسک عدم پرداخت وجود دارد. ممکن است شرکت شما برای زمان بازنشستگی حقوقی در نظر گرفته باشد اما پس از نوسازی امورات تمام مزایایی که به شما وعده داده بودند، کنسل شود. دولت نیز انواعی از بیمه را برای شرکت‌ها در نظر گرفته که حقوق مستمری پرداخت می‌کند. اما این بیمه‌ها پرداخت حقوق را ضمانت نمی‌کند.
ریسک تورم
برنامه‌ریزهای مالی فرض را بر این می‌گذارند که تورم حدودا ۳ تا ۴ درصد است. این کار باعث می‌شود تا برنامه‌ریزها و سرمایه‌گذاران بتوانند به راحتی مقدار واقعی سودی را که دریافت می‌کنند، محاسبه کنند.
اگر نرخ تورم را ۳ درصد و ۱ درصد سود در نظر بگیریم شما در سال ۲ درصد ضرر کرده‌اید. نرخ تورم بر میزان واقعی مبلغ بازگشتی تاثیر می‌گذارد.
در شرایط دیگری، در بازه زمانی خاصی ممکن است در نتیجه تورم قیمت اجناس در بازارهای مالی بالا برود (زمانی این اتفاق می‌افتد که تورم بالای ۳ درصد باشد) . زمانی که کشور وارد دوران تورم شدید شده، سرمایه‌گذاری بر حساب پس انداز و منتظر پیشنهادات جدید بانک چیزی جز شکست و بی ارزش شدن پولتان به همراه نخواهد داشت.
وقتی قیمت یک گالن شیر معادل ۲۵ دلار و یک گالن بنزین ۳۰ دلار و بلیت سینما ۷۵دلار خیلی سخت می‌شود زندگی راحتی داشت، با درآمد سابق و قیمت‌های جدید.
ریسک اصول اخلاقی
برای این موضوع سرمایه‌گذاری بر حقوق مستمری، قرارداد بیمه، مقرری‌های سالانه یا هر سرمایه‌گذاری بلندمدت را در نظر بگیرید. مقرری‌های سالانه بهترین مورد هستند.
اگر پرداخت‌های سالانه فقط در زمان زندگی شما پرداخت شوند، مطمئن باشید هرگز سودی دریافت نخواهید کرد. یعنی اگر استراتژی سرمایه‌گذاری شما فقط متمرکز بر موارد بلندمدت باشد، بدانید که هرگز شانس این را نخواهید داشت که از سود دریافتی لذت ببرید.
ریسک‌ها همیشه وجود دارند مثلا اگر در دوران بازنشستگی تمام پولی را که سرمایه‌گذاری کرده‌اید خرج کنید، در خطر تمام شدن سرمایه‌تان قرار می‌گیرید.
زمانی بگذارید و روی انواع ریسک‌های مالی که در سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی ممکن است پیش بیاید، فکر کنید. در این مسیر شناخت بهتری از خودتان به‌دست خواهید آورد و خواهید دانست تحملتان در هنگام مواجهه با ریسک‌ها تا چه حد است.
