شاید نتوان سر منشا شبکه سازی را پیدا کرد و به طور دقیق گفت که از چه زمانی وارد زندگی روزمره ما انسان‌ها شده است. اما شاید بتوان گفت که برای اولین بار در فرآیند کاریابی و پیدا کردن نیروی کار از مفهوم شبکه سازی و اهمیت شبکه سازی استفاده شد. در جواب این سوال که شبکه سازی تجاری چیست و چرا اهمیت دارد؟ باید گفت که در ابتدا شبکه سازی به عنوان ابزاری برای کاریابی و ارتقاء شغلی معرفی شده بود. افراد مختلف با استفاده از ارتباطاتشان و همچنین مفاهیم شبکه سازی سعی می‌کردند که موقعیت شغلی مناسب خود را پیدا کنند اما امروزه از مفاهیم شبکه سازی در خیلی از مواقع استفاده می‌شود.
مثلا در پیدا کردن افراد تاثیرگذار و پرنفوذ در حوزه‌های کاری مختلف از مفاهیم شبکه سازی تجاری استفاده می‌شود. اهمیت شبکه سازی در خیلی از مکان‌ها و موقعیت‌های زمانی خودش را نشان می‌دهد، شاید شما با ارتباط گرفتن با یکی از این افراد بتوانید کسب و کار خود را خیلی سریع رشد دهید و یا گره‌های مختلفی که در کسب و کارتان پیش می‌آید را باز کنید. همین شرایط در زندگی شخصی و توسعه فردی نیز وجود دارد. بر فرض مثال شما به دنبال یک استاد زبان انگلیسی می‌گردید؛ با پرس و جو در بین آشنایانتان می‌توانید اساتیدی که با معیارهای مد نظر شما همخوانی دارند را پیدا کنید و با آن‌ها ارتباط بگیرید. همچنین ممکن است کاری اداری در شهری غیر از محل سکونتتان داشته باشید، اگر وسعت شبکه خود را به شهرهای دیگر نیز گسترش داده باشید، می‌توانید بدون سفر کردن به آن شهر کاری که مد نظرتان بوده را با کمک ارتباطاتتان انجام دهید.
اهمیت شبکه سازی در لینکداین:
شاید با شبکه اجتماعی لینکداین آشنایی داشته باشید و اگر در این شبکه اجتماعی نیز حساب باز نکرده‌اید ممکن است اسمش به گوشتان خورده باشد. لینکداین یک شبکه اجتماعی معروف و پرطرفدار در فضای کسب‌وکار و متعلف به فیس‌بوک است. لینکداین شرایطی را فراهم کرده است که می‌توانید روش‌های کلاسیک شبکه‌سازی تجاری را در فضای آنلاین عملیاتی کنید. شما در لینکداین برای خود رزومه کاری و علمی ایجاد می‌کنید و با افراد حرفه‌ای و متخصص حوزه کاری خود ارتباط می‌گیرید. با گسترش شبکه خود در لینکداین به افراد بیشتری متصل می‌شوید. لینکداین فضایی است که خیلی از مدیران ارشد کسب و کارها، مدیران منابع انسانی سازمان‌ها و افراد توانمندی که جویای کار هستند در این شبکه اجتماعی فعالیت می‌کنند. نکته کلیدی این است که فعالیت در فضای مجازی با اینکه می‌تواند به طرز قابل توجهی ارتباطات شما را گسترش دهد، اما نمی‌تواند جای حالت کلاسیک شبکه سازی تجاری را بگیرد و حتما لازم است تا شبکه سازی را به صورت حضوری و رو در رو نیز در دستور کار قرار دهید. با اینکه اهمیت شبکه سازی در فضای آنلاین بسیار بالاست، اما اغلب اوقات آن را به عنوان مکملی برای شبکه سازی رو در رو باید به کار گرفت.
اهمیت شبکه سازی و کارت ویزیت :
تا به حال به این فکر کرده‌اید که در این برهه زمانی که تکنولوژی تا این اندازه پیشرفت کرده است، چرا هنوز هم افراد با یکدیگر کارت ویزیت رد و بدل می‌کنند؟ وقتی که می‌شود به سادگی شماره تلفن همراه خودتان را به شخص مقابل بدهید و شخص مقابل نیز شماره شما را در گوشی موبایل خود ذخیره کند، چرا هنوز هم کارت ویزیت و چاپ و تولید می‌شود و تا این اندازه به اشتراک گذاشته می‌شود؟
کارت ویزیت مزایایی با خود به همراه دارد که به هیچ طریقی نمی‌توان اهمیت این مزایا را در شبکه سازی تجاری کتمان کرد. شما وقتی در یک جلسه کاری و یا یک گفتمان دوستانه کارت ویزیت خود را به طرف مقابل می‌دهید به صورت ناخودآگاه نکات مثبتی در رابطه با شما در ذهن آن شخص نقش می‌بندد.
یکی از مهم‌ترین نکات این است که شخص ثانویه به این فکر می‌کند که احتمالا شما کسب و کارتان رونق خوبی دارد که حاضر شده‌اید هزینه چاپ کارت ویزیت را متقبل شوید. همچنین پس از تمام شدن جلسه یا گپ و گفت دوستانه، آن شخص با دیدن کارت ویزیت دوباره به یاد شما و جلسه مشترکتان می‌افتد. بر روی کارت ویزیت نیز معمولا نکاتی در رابطه با شما درج می‌شود که شاید رد و بدل کردن آن‌ها به صورت مجازی، خیلی موضوعیت نداشته باشد. اما اگر طرف مقابل این نکات را بداند به تصمیم‌گیری‌های آینده‌اش کمک خواهد کرد.
یک کارت ویزیت خوب شامل چه چیزهایی است؟
پیش از این در مورد اهمیت شبکه سازی و همچنین اهمیت کارت ویزیت صحبت کردیم. حال با این سوال مواجهیم که یک کارت ویزیت خوب شامل چه چیزهایی باید باشد؟
این که کارت ویزیت باید شلوغ باشد یا خیلی ساده باشد، دارای نکات زیادی باشد یا نکاتی اندک را منتقل کند همیشه جای بحث بوده است. اما تجربه ثابت کرده است که معمولا کارت ویزیت‌هایی که طراحی ساده‌ای دارند، تاثیرگذارترند. موقعیت شغلی یک فرد، سازمانی که در آن کار می‌کند، ایمیل و شماره تلفن همراه یا شماره تلفن ثابتی که به طور مستقیم به آن دسترسی دارید از جمله نکاتی هستند که آوردن آن‌ها در کارت ویزیت ضروری است. همچنین تا حد امکان از طراحی و تولید کارت ویزیت‌هایی که ابعاد نامتعارفی دارند پرهیز کنید.
شبکه سازی را از لحظه تبادل کارت ویزیت شروع کنید.
شاید یکی از بهترین وقت‌ها برای اینکه بر روی طرف مقابل تاثیر مثبت بگذارید لحظه تبادل کارت ویزیت باشد. حواستان باشد که حتما کارت ویزیت را دو دستی تقدیم طرف مقابل کنید و کارت ویزیت شخص مقابلتان را دو دستی دریافت کنید. سعی کنید از کارت ویزیتی که دریافت کرده‌اید، تعریفی کوتاه بکنید.
مثلا اگر کارت ویزیت دو زبانه است، می‌توانید از اینکه چقدر کارت‌های دو زبانه به نظرتان موثر و کارآمد هستند تعریف کنید و اگر کارت فقط به صورت فارسی نوشته شده است، انتخاب طرف مقابل را تحسین کنید و از بدی‌های دو زبانه بودن بعضی از کارت‌های ویزیت و اینکه این نوع کارت‌ها باعث سردرگمی شما می‌شوند ابراز نارضایتی کنید.
سعی کنید پس از دریافت کارت ویزیت حتما نگاهی کوتاه به کارت بیندازید و سپس آن‌را در کیف پول و یا جیب لباس خود قرار دهید. عدم توجه به کارت‌های ویزیت و قرار دادن آن‌ها در جیب پشت شلوار یا کیسه و … از اشتباهات رایجی است که لطمه‌ای جدی به شبکه سازی شما می‌زند.
اشتباهات رایج در شبکه‌سازی:
خیلی وقت‌ها اشتباهاتی خیلی کوچک و بلامورد اثر تمام کارهای قبلی شما را در شبکه سازی از بین می‌ببرد و زحمت‌های شما را نقش بر آب می‌کند. نکاتی است که ما به هیچ‌وجه نباید سمت آن‌ها برویم و چنین اشتباهاتی را در شبکه سازی تجاری مرتکب شویم:
1) زیاده‌گویی
یکی از نکاتی که نشان می‌دهد شما با اهمیت شبکه سازی آشنا نیستید، زیاده‌گویی است. اینکه شما از دست‌آوردها و نکات مثبت رفتاری خود و نکاتی این‌چنینی علی‌الخصوص در ابتدای شکل‌گیری رابطه صحبت کنید، فقط منجر به سر رفتن حوصله شخص مقابل می‌شوید. در نظر داشته باشید همان‌طور که شما قصد دارید افرادی را در شبکه خود جای دهید، شما نیز در شبکه افراد دیگر جای خواهید گرفت و این یک ارتباط دو طرفه است. احتمالا اگر کسی سمت شما بیاید و به تعریف و تمجید از خودش بپردازد و گزافه‌گویی کند، حوصله شما سر می‌رود، پس این حق را به دیگران بدهید که آن‌ها نیز حوصله‌ی شنیدن صحبت‌های طولانی شما را نداشته باشند.
2) تملق و چاپلوسی
به هیچ عنوان برای نزدیک شدن و ایجاد رابطه با دیگران، مجیز آن‌ها را نگویید. می‌توان چاپلوسی کردن را از اشتباهات رایج شبکه سازی تجاری قلمداد کرد. البته اشکالی ندارد که از طرف مقابلتان تعریف کنید، اما این تعریف کردن نیز اصول خاص خودش را دارد و نباید هر تعریفی را انجام داد. اگر قصد دارید از دیگران تعریف کنید اشکالی ندارد. اما این تعریف باید بسیار دقیق و منحصر به فرد باشد. به طوری که هیچکس از آن شخص چنین تعریفی نکرده باشد. باید از تعاریفی که شامل صفاتی کلی باشند پرهیز کرد. مثلا شما چقدر مهربان هستید یا تو چقدر خوشگل و زیبایی، نتیجه عکس دارد و به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
3) سراغ خط قرمزها نروید.
برای باز کردن بحث، ادامه‌ی صحبت و معاشرت کردن، موضوعات زیادی هستند که می‌توانید به صحبت درباره آن‌ها بپردازید. سعی کنید تا حد امکان از صحبت‌های سیاسی، عقیدتی، قومیتی و به طور کلی مباحثی که می‌تواند حساسیت برانگیز باشد دوری کنید.
اگر احیانا طرف مقابل نیز بحث را به این حوزه‌ها ربط داد سعی کنید خیلی هوشمندانه از کنارش رد شوید و مثلا اگر از شما پرسیدند در انتخابات پیش رو به چه کسی رای می‌دهید یا امیدوارید که چه کسی انتخاب شود؟ شما می‌توانید در جواب بگویید که امیدوارید هرکسی که کارنامه بهتری دارد انتخاب شود. همچنین اگر کسی در مورد اخلاقیات مردم یکی از شهرها نظر شما را جویا شد، می‌توانید بگویید که به هر حال انسان‌ها با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند و همین تفاوت‌ها باعث زیباتر شدن زندگی می‌شود.
4) حس سوء استفاده را القاء نکنید.
درست است که اهمیت شبکه سازی بسیار زیاد است و ایجاد ارتباط با خیلی از افراد برای گسترش شبکه خودمان است. اما نباید تنها هدف ما گسترش شبکه شخصی و کمک گرفتن از دیگران باشد. ایجاد روابط دوستانه بین شما و افرادی که در شبکه شما قرار می‌گیرند نیز اهمیتی فراوان دارد.
