مچینگ چیست و چگونه انجام می‌شود؟
مچینگ قیمتی : معاملات مچینگ یا خرید کالای مازاد زمانی اتفاق می‌افتد که تمام حجم عرضه شده در بورس مورد معانله قرار نگیرد. برای اینکه به این سوال پاسخ دهیم که معاملات و خرید و فروش‌ها در بازار بورس چطور انجام می‌شوند؛ باید درک صحیحی از مچینگ یا به اصطلاح تطابق خریدها و فروش داشته باشیم.
در بازار بورس زمانی که سفارشی خرید با یک سفارش فروش در رابطه با یک سهم تطابق داشته باشد و به بیان دیگر با قیمتی نزدیک به هم و در یک زمان ارسال شوند در این صورت مچینگ قیمتی اتفاق می‌افتد. مچینگ زمانی رخ می‌دهد که حداکثر قیمت سفارش خرید با حداقل قیمت سفارش فروش با هم تطابق یا حتی از آن بیشتر شود. در این صورت مبادله‌ی اوراق بهادار صورت می‌گیرد.
در گذشته Matching order بصورت حضوری به مزایده گذاشته می‌شد؛ اما در عصر نوین این عمل به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. پس در این صورت مچینگ سفارش‌های خرید و فروش در بورس‌های مختلف در سیستم‌های الکترونیکی اولویت بندی خواهند شد. یک نکته‌ی اساسی این است که عرضه کننده باید مچینگ را تا پایان روز باز نگه دارد.
در سامانه‌ی مچینگ، معاملات با قیمت پایه صورت می‌گیرد و در بین خریداران رقابتی وجود نخواهد داشت. به بیان دیگر زمانی که زمان زرد فرابرسد و میزان محصولات عرضه شده بیشتر از حجم تقاضا باشد؛ در این صورت کالای مازاد و معامله نشده وارد مچینگ شده و با همان قیمت پایه، کالا در بین کارگزاران معامله خواهد شد. مچینگ قیمتی همچنین برای کشف قیمت در بازار بورس و زمان توقف سهم بنا بصورت مچینگ بازگشایی انجام خواهد شد.
مرحله‌ی پیش گشایش در بازار بورس و اوراق بهادار
انجام معاملات و ثبت سفارش خرید و فروش از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ الی ۱۲:۳۰ صورت می‌گیرد. سهام‌داران در بازار بورس می‌توانند از ساعت ۸:۳۰ الی ۹ که مرحله‌ی پیش گشایش است سفارشات خود را ثبت و یا ویرایش‌های لازم را انجام دهند(البته جدیدا به دلیل اختلالاتی که برخی از سودجویان ایجاد کردند؛ این بازه به یک ربع کاهش پیدا کرده‌است).
مرحله‌ی پیش گشایش از این جهت حائز اهمیت است که شاخص‌های بازار بورس و همچنین وضعیت نمادهای مورد نظر در روز جاری با توجه به صف‌های خرید و فروش ایجاد شده بر روی نمادها تا حدودی مشخص خواهند شد. اگر این مرحله به درستی انجام شود می‌تواند بر روی قیمت معاملات تاثیر گذار باشد. نکته‌ی مهم این است که در مرحله‌ی پیش گشایش معامله‌ای صورت نمی‌گیرد و در این بازه‌ی زمانی فقط ثبت، ویرایش و یا حذف سفارش از سوی سهام‌داران رخ می‌دهد.
سرخطی زدن فرایندی است که افراد سفارشات خود را در مرحله‌ی پیش گشایش برای موفق شدن در خرید و فروش سهامی که در صف خرید و فروش است ثبت کنند. در مرحله‌ی پیش گشایش حتی یک ثانیه هم مهم است چرا که اگر افراد در ثانیه‌های اول سفارش خود را ثبت کنند جایگاه بهتری در صف خرید و فروش خواهند داشت. هدف از اینکه بازار بورس با مرحله‌ی پیش گشایش شروع می‌شود این است که ساز و کار مناسبی ایجاد شود و با در نظر گرفتن اخبار و تحولات روز، فروشندگان و یا خریداران سفارشات خود را در سیستم وارد کنند و به این ترتیب فرایند کشف قیمت انجام شود. همچنین قیمت نظری قیمتی است که خریدار و فروشنده در مرحله‌ی پیش گشایش در رابطه با یک سهم با هم به توافق می‌رسند.
مچینگ قیمتی یا پیش گشایش
بعد از مرحله‌ی پیش گشایش، مرحله‌ی گشایش یا همان مچینگ است. شروع فعالیت اصلی بازار بورس و اوراق بهادار از ساعت ۹ الی ۱۲:۳۰ روزهای شنبه تا چهارشنبه است(در روزهای پنجشنبه و جمعه و یا روزهای تعطیل معامله‌ای در بازار صورت نمی‌گیرد) که تمام سفارش‌هایی که به هسته ارسال شده‌اند بعد از مچینگ قیمتی ثبت می‌شوند و سپس مورد تایید نهایی قرار می‌گیرند.
مچینگ قیمتی به معنای تطابق قیمت یک سهم سفارش خریدار با سفارش فروشنده است. به عبارت دیگر اگر قیمت درخواستی فروشنده و خریدار یک سهم با هم مطابقت داشته باشد معامله مچ و انجام می‌شود.
مچینگ اوردر ( Matching orders) چیست؟
فرایندی است که طی آن بورس اوراق بهادار یک یا چند سفارش خرید سهام را به یک یا چند سفارش فروش برای انجام معاملات جفت می‌کند. که می‌تواند در تقابل با درخواست برای قیمت دادن(RFQ) در یک اوراق بهادار برای انجام تجارت باشد.
اگر یک سرمایه گذار بخواهد مقداری سهام بخرد و دیگری بخواهد همان مقدار را با همان قیمت بفروشد، در این صورت اوردرهای آن‌ها مچ شده و معامله انجام می‌شود. کار مرتبط سازی این سفارشات فرآیند مچینگ اوردر است. امروزه، بیشتر مبادلات مچینگ اوردر با استفاده از الگوریتم‌های رایانه‌ای انجام می‌شود.
الگوریتم‌های مچینگ قیمتی در بازار بورس و اوراق بهادار
بورس‌های مختلف برای انجام مچینگ اردر از الگوریتم‌های مختلفی استفاده می‌کنند. الگوریتم‌های مچینگ قیمتی سفارش در بورس اوراق بهادار به دو دسته‌ی خروج تقسیم می‌شود. ورود یا همان FIFO( First Out First in,) و سرشکن(Pro Rata).
الگوریتم فیفوی پایه روشی برای مدیریت و ارزیابی دارایی است که در آن دارایی‌های تولید شده یا خریداری شده برای اولین بار فروخته، مورد استفاده یا از بین می‌روند. در این الگوریتم، اولین سفارش خرید فعال در بالاترین قیمت، اولویت بیشتری نسبت به سفارش‌های بعدی با همان قیمت خواهد داشت. به عنوان مثال، اگر ۱۰۰ سهم با قیمت هر سهم ۱۰ دلار و ۱۰۰ كالای دیگر با قیمت هر سهم ۱۵ دلار خریداری شود، FIFO هزینه‌ی اولین كالای فروخته شده را ۱۰ دلار تعیین می‌كند. پس از فروش ۱۰۰ کالا، صرف نظر از خرید موجودی اضافی، هزینه‌ی جدید آن ۱۵ دلار می شود.
Pro Rata یا سرشکن فرایندی است که هر آن‌چه تخصیص داده می‌شود در قسمت‌های مساوی توزیع شود. در واقع اگر چیزی به طور نسبی ارائه شود، به معنای اختصاص مبلغی به یک نفر با توجه به سهم آن‌ها از کل است. در حالی که می‌توان از یک محاسبه‌ی نسبتاً نسبی برای تعیین بخش‌های مناسب از کل موجود استفاده کرد.
در بازار بورس سیستمی که الگوریتم اصلی‌اش Pro Rata باشد، برای اولویت بندی، ابتدا سفارش‌های فعال در قیمتی خاص و متناسب با سایز نسبی هر سفارش را قرار می‌دهد.
به عنوان مثال زمانی که یک سفارش خرید ۲۰۰سهمی و یک ۵۰ سهمی با یک قیمت فعال باشند؛ هنگامی که یک سفارش فروش ۲۰۰سهمی منطبق با همین سفارش فعال شود؛ سیستمی با این الگوریتم ۱۶۰سهم از صفارش خرید ۲۰۰سهمی و ۴۰ سهم از سفارش خرید ۵۰سهمی را با این سفارش مچ می‌کند. چون حجم سفارش فروش نمی‌تواند هر دو سفارش خرید را پوشش دهد، سیستم بخشی از هر دو سفارش خرید را انجام می‌دهد.
خلاصه و نتیجه گیری
مچینگ قیمتی به معنای تطبیق سفارش خریدار با فروشنده‌ی یک سهم است. برای این کار از الگوریتم‌های مختلفی استفاده می‌شود. این موضوع در بازار بورس با درخواست‌های خرید و فروش ارتباط دارد.
