دیدگاه انسان، زمینه‌ی ساخت شخصیت او است. انسان با فکر کردن، بررسی و تحلیل، تصمیم گرفتن و عمل کردن مسیر زندگی خود را مشخص می‌کند. برای این که مسیر زندگی ما همراه با آرامش باشد و به بهترین نحو طی شود نیاز به مؤلفه‌هایی داریم. تفکر مثبت پیش زمینه‌ای است که در داشتن آرامش و اخذ تصمیم مناسب و به موقع، تأثیر بسزایی دارد. بعضی اوقات می‌توان با تغییر دیدگاه، لحظات چالش برانگیز یا ناراحت کننده را با آرامش و بدون سختی پشت سر گذاشت. روش‌های متنوعی برای تغییر دیدگاه منفی به دیدگاه مثبت ارائه شده و ما در اینجا به برخی از آنها می‌پردازیم.
معنی تفکر
تفکر به معنای اندیشیدن، تعقل، تأمل، استدلال، خیال، تدبر و غیره است. اطلاعات از راه‌های مختلف مثل دیدن یا خواندن، شنیدن، بوییدن، چشیدن و لمس کردن وارد مغز انسان می‌شود. ذهن با بررسی اطلاعات ورودی، درستی یا نادرستی آنها را تأیید می‌کند یا با استفاده از این اطلاعات به نتایج جدیدی می‌رسد. تفکر مثبت، به معنای دیدگاه خوب و آرامش‌بخش است. در مقابل تفکر منفی به معنای دیدگاه بد و آرامش‌زا می‌باشد.
هر شخصی دیدگاه‌های منحصر به فرد خود را دارد. با توجه به شرایط افراد مختلف از زاویه‌های متفاوت به موضوعات نگاه می‌کنند. علایق، سلیقه، جنسیت، تحصیلات، شغل و حرفه، شرایط محل زندگی، فرهنگ و غیره از عوامل تأثیرگذار در شکل‌گیری دیدگاه‌های مختلف هستند.
تفکر مثبت چیست؟
وقتی همه چیز تحت کنترل ما است، مشکلی وجود ندارد و خوشحال هستیم طبیعی است که آرامش داشته باشیم و محیط را زیبا ببینیم. هنر آن است که وقتی در شرایطی سخت و چالش برانگیز، تحت فشار قرار گرفتیم همچنان بتوانیم آرامش خود را حفظ کنیم و با استفاده از تفکر مثبت بر سختی‌ها غلبه کنیم و ناراحتی، غم و غصه را کنار بزنیم. مثبت اندیشیدن به این معنا است که در زمان مواجهه با سختی، دیدگاه مثبت را به کار بگیریم و هر چیزی را زیبا و مولد فرصت ببینیم.
تفکر منفی چیست؟
وقتی انسان همه چیز را بد و چالش‌زا ببیند و نتواند از فرصت‌ها استفاده کند درواقع، تفکر منفی بر ذهن او حاکم شده است. فردی که دارای دیدگاه منفی است حتی وقتی هیچ مشکلی وجود نداشته باشد نمی‌تواند آرامش داشته باشد و بی‌دلیل به موارد مختلف شک می‌کند. این فرد برای رهایی از آشوب ذهنی باید دیدگاه خود را اصلاح کند و به تفکر مثبت روی بیاورد.
مقایسه دیدگاه‌های مثبت و منفی
با بررسی افراد می‌توان تفاوت‌های ذهنی و رفتاری بسیاری را در میان مردم پیدا کرد.
-
پیش‌داوری و قضاوت
انسان مثبت اندیش افراد را پیش‌داوری نمی‌کند. در مقابل کسی که اندیشه منفی پیشه کند با پیش‌داوری و خیال‌پردازی، ظن و گمان نادرست به قضاوت دیگران می‌پردازد.
-
کشف یا از دست دادن فرصت ها
تفکر مثبت همه چیز را زیبا می‌بیند و از دل سختی‌ها فرصت‌ها را می‌یابد. در مقابل اندیشه منفی به دلیل یأس و نا امیدی فرصت‌های پیشروی خود را نمی‌بیند و آنها را از دست می‌دهد.
-
شک و اعتماد
اندیشه مثبت با بررسی، تحقیق و تحلیل، اعتماد می‌کند و دنبال ایرادگیری‌های غیرمعقول نیست. فرد منفی‌نگر به همه چیز و همه‌کس شک دارد و نمی‌تواند حتی بعد از تحقیق اعتماد کند و دائماً با ظن و قضاوت بی‌جا، در منظر خود بدی‌ها را جایگزین خوبی‌ها می‌کند.
نتیجه تفکر مثبت در عمل
احتمالاً تا الان با این نقل قول معروف مواجه شده‌اید که می‌گوید: «مواظب افکارت باش که گفتارت می‌شود. مواظب گفتارت باش که رفتارت می‌شود. مواظب رفتارت باش که عادتت می‌شود. مواظب عادتت باش که شخصیتت می‌شود. مواظب شخصیتت باش، زیرا سرنوشتت را می‌سازد.» هر دیدگاهی منجر به تصمیم و عمل مرتبط به خود می‌شود. تفکر مثبت موجب کسب نتیجه خوب و مطلوب می‌شود و اندیشه منفی به نتایج نامطلوب ختم می‌شود.
-
انتخاب زنبور عسل
یک هکتار زمین مملو از زباله را تصور کنید که فقط یک گل در آن وجود دارد. اگر زنبور عسل وارد این محیط شود از مابین تمام این یک هکتار زباله، همان یک گل را پیدا می‌کند و روی آن می‌نشیند. اگر زنبور بخواهد به سراغ زباله‌ها برود هم سودی از آنها عایدش نمی‌شود و هم زمان و فرصت خود را برای بهره‌برداری از گل و رسیدن به نتیجه مطلوب، از دست می‌دهد. اگر این مثال را به انسان‌ها تعمیم دهیم زنبور عسل، نماینده انسان دارای تفکر مثبت است.
مقاله پیشنهادی : علائم اضطراب
-
انتخاب مگس
تصور کنید در یک هکتار زمین پر از گل‌های زیبای زینتی فقط یک زباله کوچک گوشه‌ای افتاده باشد. اگر مگسی وارد این محیط شود مقصد مگس، همان زباله است. در بین آن همه زیبایی و طراوت، انتخاب مگس یک زباله کثیف محسوب می‌شود. اگر انسان در پی اصلاح اندیشه خویش نباشد ممکن است همانند این مثال از میان تمام خوبی‌ها و زیبایی‌ها فقط در پی ایراد، اشکال و بدی‌ها بیفتد.
چگونه تفکر مثبت را پرورش دهیم؟
راه‌حل‌های بسیاری برای تغییر طرز تفکر وجود دارد. در اینجا به چند نمونه اشاره می‌کنیم:
۱- من می‌توانم
به خودتان اعتماد کنید. اگر همیشه از نمی‌توانم استفاده کنید در نهایت واقعاً نخواهید توانست. با گفتن می‌توانم به خودتان حس اعتماد بدهید و امید کسب کنید. بدانید حداقل برای هدفتان با تمام توان، تلاش می‌کنید.
۲- دوری از اندیشه منفی
سعی داشته باشید همیشه و حتی در شرایط سخت، افکار منفی و ناراحت کننده را از خود دور کنید. تفکر مثبت را سرلوحه تفکرات خود قرار دهید. به جای این که در مشکلات، انرژی شما صرف فکر و خیال بد و ناراحت کننده شود؛ به راه‌حل فکر کنید.
۳-جملات الهام بخش
در طول روز چندین بار به خودتان یادآوری کنید که ارزشمند هستید. استفاده از جملات الهام بخش زیر می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند:
من زیبا و مهربان هستم. من لیاقت خوشبختی را دارم. من لایق عشق هستم. من با ارزشم. من دوست‌داشتنی هستم.
۴-هدایت افکار
برای رسیدن به تفکر مثبت لازم است افکار خود را هدایت کنید. برای مقابله با منفی‌بافی خوبی‌ها را تصور کنید. وقتی افکار منفی به ذهن شما هجوم می‌آورند سعی داشته باشید که آنها را کنترل کنید و به موارد خوب و خوشحال کننده فکر کنید.
۵- حذف کلمات منفی
کلمات منفی را از لغت‌نامه ذهن خود حذف کنید. هنگام صحبت در جمله‌بندی‌ها دقت بیشتری داشته باشید. جملات یا عبارات منفی، از شادی و آرامش شما می‌کاهد. درواقع عدم استفاده از کلمات یا جملات و عبارات با بار منفی، به شما کمک می‌کند تا به تفکر مثبت نزدیک شوید.
۶- خودباوری
یکی از رموز موفقیت خودباوری است. به خودتان شک نکنید. اگر شما تمام تلاشتان را برای رسیدن به هدفتان به کار بگیرید مطمئناً جای شکی برای ارزشمندی تلاش شما نیست. اگر شکی باقی بماند مربوط به افکار منفی است. باور داشته باشید با ارزش هستید و برای رسیدن به خواست و هدفتان تلاش می‌کنید.
۷- عدم ماندن در گذشته
تلخی‌های گذشته را دائماً به خود یادآوری نکنید. تفکر مثبت به این معنا نیست که اشتباهات و خطاهای خودتان را انکار کنید. انسان موفق باید مسئولیت‌پذیر باشد و از گذشته درس بگیرد اما نباید همیشه در حال سرزنش خود یا دیگران باشد.
مرور خاطرات بد فقط به اندازه‌ای جایز است که حاوی درس و تجربه باشد؛ پس نباید بیش از حد درگیر گذشته تلخ شد.
۸- اعتماد
به خودتان اعتماد کنید حتی اگر قبلاً شکست خوردید. ممکن است خطاهایی مرتکب شده باشید اما پروژه‌های بدون شکست و با موفقیت هم داشته‌اید. با فکر کردن به پیروزی‌ها و دستاوردهایتان حس اعتماد را در خود تقویت کنید. برای رسیدن به تفکر مثبت، نیاز به اعتماد به نفس دارید.
۹- بخشیدن خود و دیگران
خودتان را ببخشید. تکرار و مرور کردن پی‌درپی اشتباهات در ذهن باعث حس سرزنش نسبت به خود یا دیگران می‌شود. سرزنش کردن خود به جز سرخوردگی و ناراحتی چیزی در پی ندارد. سرزنش بیش از حد اطرافیان موجب از هم گسستن روابط می‌شود. با بخشیدن خود و دیگران، ذهنتان را از بند آزاد کنید و با آرامش به دنبال راه‌حل مشکلات باشید.
۱۰- اوضاع بدتر
هنگام سختی و مشکلات، به یاد بیاورید که اوضاع می‌توانست سخت‌تر و بدتر از این هم باشد. در تفکر مثبت باید نیمه پر لیوان را ببینید.
۱۱- تخیل
در تصوراتتان موارد مثبت را جایگزین منفی‌ها کنید. شما در تخیلات خود نباید شکست‌خورده و ناراحت باشید بلکه باید پیروز و سربلند باشید.
۱۲- مسیر موفقیت
برای رسیدن به رؤیاها و آرزوهایتان باید مسیرشان را دنبال کنید. تفکر مثبت به شما کمک می‌کند به جای افکار باطل و ناراحت کننده، روی راه‌های رسیدن به اهدافتان تمرکز کنید. بررسی، تحقیق و تحلیل بهترین راه را به شما نشان می‌دهد.
۱۳- تجسم موفقیت
بعضی اوقات خیال‌پردازی و داستان‌سرایی در ذهن نه تنها بیهوده یا آسیب‌زا نیست بلکه می‌تواند انگیزه و نیروی محرکه‌ای باشد که شما را به پیروزی نزدیک می‌کند. درباره رسیدن به اهدافتان فکر کنید و در ذهنتان از خود فردی موفق بسازید.
۱۴- تصاویر مثبت
برای رسیدن به تفکر مثبت باید محیط اطرافتان را از منفی بودن پاک کنید. مثلاً در اتاق خواب یا محل کار، چیزهایی که باعث ناراحتی شما می‌شود یا خاطرات بد را یادآوری می‌کند باید حذف شوند یا حداقل از جلوی چشم شما دور شوند. مواردی که باعث شادی شما می‌شود را به فضای اطرافتان بیفزایید. تصاویر افرادی که دوستشان دارید را جلوی چشم خود قرار دهید.
۱۵- زاویه دیگر
همیشه سعی کنید از زوایای مختلف به مسائل نگاه کنید. اگر در پی نزدیک شدن به تفکر مثبت هستید؛ باید به جنبه‌های مختلف ماجرا توجه کنید و احتمالات خوب و مثبت حوادث را در نظر بگیرید. در روابط درک کردن طرف مقابل و خود را به جای وی در نظر گرفتن کمک می‌کند تا هر دو طرف، بهتر خواسته‌ها و احساسات یکدیگر را بفهمید.
فواید مثبت اندیشی
فرد مثبت اندیش دارای شرایط روحی آرام و بدون تلاطم است. با نگاه مثبت شما می‌توانید صبر خود را در برابر مشکلات افزایش دهید. عدم قضاوت بی‌جا، درک متقابل، همزادپنداری، بخشش و غیره از جمله ویژگی‌های تفکر مثبت است که در روابط با همنوعان به شما کمک می‌کند.
مقاله پیشنهادی : بی اشتهایی عصبی
تأثیر اندیشه مثبت
فرد مثبت اندیش در میان کسانی که تفکر منفی را سرلوحه قرار داده‌اند مانند پرتو نوری در میان تاریکی است. دیدگاه‌ها و عقاید مختلف سبب می‌شود انسان‌ها در موقعیت‌های مشابه تصمیمات متفاوت و رفتارهای متنوعی داشته باشند. مثبت‌نگر‌ها در روابط موفق‌تر هستند و مسیر لذت‌بخش‌تری برای رسیدن به هدفشان دارند. تفکر مثبت در مواجهه با هر چیزی، باعث می‌شود در سختی‌ها همچنان، زیبایی‌ها قابل رویت باشند.
امید است تکنیک‌های ارائه شده برای رسیدن به مثبت اندیشی مفید واقع شود و شما با تحقیق بیش‌تر درباره تأثیرات اعجاب‌انگیز مثبت‌نگری به این تفکر آرامش‌بخش روی بیاورید.
