درس «کسبوکار تکنولوژی بلاکچین و رمزارزها» در نیمسال دوم سال تحصیلی 99-98، در دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف ضبط شدهاست.
**********متأسفانه به دلیل شرایط پیش آمده و تعطیلی دانشگاهها، این درس در این ترم کنسل شدهاست و محتوای این درس در ترمهای آینده تکمیل خواهد شد**********
تکنولوژی بلاک چین، اختراع فوقالعادهای که در اکتبر 2008 توسط شخص یا اشخاصی به نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) معرفی شد. این تکنولوژی از ترکیب دانشهای مختلفی از جمله ریاضیات (رمزنگاری)، علوم کامپیوتر، اقتصاد و کسبوکار بوجود آمدهاست.
رمزارزهایی نظیر بیتکوین یا اتریوم، تنها یکی از کاربردهای بلاکچین هستند که به عنوان نسل جدید پول تلقی میشوند و برخلاف پول رایج کشورها که به پشتوانه دولت اعتبار دارند، تنها بر پایه اثباتهای رمزنگارانه (Crypto Proofs) ارزشمند بوده و مبادله میشوند.
درس «کسبوکار تکنولوژی بلاک چین و رمزارزها» برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد در دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف برگزار میشود. هدف این درس، آشنا کردن افراد با تکنولوژی بلاکچین و کاربردهای مختلف آن از جمله رمزارزها و نحوه تبادل آنها میباشد. در این درس، جزئیات فنی طراحی بیتکوین و اتریوم (به همراه Solidity به عنوان زبان برنامهنویسی قراردادهای هوشمند) و نیز اقتصاد، تحلیل مالی و قوانین بلاکچین بررسی خواهند شد. در آخر، کسبوکارها و بیزینس مدلهایی بررسی خواهند شد که ارزش افزوده تکنولوژی بلاکچین در دنیای واقعی امروزه را نشان میدهند.
زمانی که ایالات متحده در سال 2008 میلادی بحران مالی شدید و ورشکستگی نهادهای مالی را یکی پس از دیگری تجربه میکرد، در شب جشن هالووین فرد یا گروهی ناشناس به نام «ساتوشی ناکاموتو»[1] مقالهی بسیار هوشمندانهای را منتشر نمود. این مقاله در واقع معرفی بیتکوین بهعنوان یک سیستم مالی جایگزین بود که هیچ نیازی به نهادهای واسط، دولت، بانک و سایر نهادهای مالی ندارد و «اعتماد» در این سیستم صرفاً توسط تکنولوژی ایجاد میگردد. پس از انتشار این مقاله و به تبع آن نرمافزار متنباز[2] بیتکوین، صحبتهای زیادی پیرامون این راهکار فوقالعاده در فضای آکادمیک و بیشتر متخصصین نرمافزاری شکل گرفت. تا جایی که پس از ثبت اولین تراکنش بیتکوین توسط خود ساتوشی، کمکم دیگران نیز شروع به استخراج و خریدوفروش بیتکوین کردند و مسیر پر پیچوخم بیتکوین آغاز شد.
با گذشت چند سال از عملکرد خوب و بدون نقص بیتکوین، متخصصین حوزه فناوری اطلاعات و رمزنگاری به این نتیجه رسیدند که تکنولوژی پشت بیتکوین که قبل از ظهور بیتکوین شاید از سال 1991 اختراع شده بود، حالا میتواند بهصورت عملیاتی در سایر صنایع نیز کاربرد داشته باشد. این تکنولوژی به خاطر ساختار خاص آن «بلاکچین»[3] نامگرفته و در سالهای گذشته همواره توسط تحلیلگرانی مانند گارتنر[4]، یکی از روندهای برتر تکنولوژی بودهاست.
با یادگیری عمیقتر مبانی بیتکوین و بلاکچین، برنامهنویسان و متخصصان جهان شروع به ایجاد رمزارزهای دیگری نمودند که ایده اولیه همه آنها همان بیتکوین است اما تفاوتهای ساختاری یا کارکردی با بیتکوین دارند. در واقع برخی از متخصصین با تغییر بعضی از قسمتهای نرمافزار بیتکوین، و برخی متخصصین با ایجاد ایدههای خلاقانه جدید، راه ساتوشی را ادامه دادند و حاصل تلاش آنها این شد که امروزه هزاران رمزارز جدید مانند اتر[5]، استلار[6]، لایتکوین[7]، ریپل[8]، مونرو[9] و ... وجود دارد. البته هنوز هم شاخصترین رمزارز همان بیتکوین است.
--------------------------------------
[1] Satoshi Nakamoto
[2] Open Source
[3] Block chain
[4] Gartner
[5] Ether
[6] Stellar
[7] Litecoin
[8] Ripple
[9] Monero
دکتر محسن بهرامگیری، در سال 1997 مدال طلای المپیاد جهانی ریاضیات و در سال 2007 مدرک PhD خود را از دانشگاه MIT دریافت کرد. ایشان، از سال 2009 مدیر برنامه MBA-Finance و عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد شریف هستند و علاوه بر تدریس دروس «مدیریت مالی بنگاهها» و «کسب و کار تکنولوژی بلاکچین و رمزارزها» در این دانشکده، بیش از ۱۳ سال سابقه تخصصی اجرایی در حوزه مالی را دارند:
ایمیل: Mohsen@alum.MIT.edu
لینکدین: https://www.linkedin.com/in/Mohsen-Bahramgiri/
اطلاعات بیشتراز زمان ظهور اینترنت تا سال 2009، تلاشهای زیادی برای ایجاد یک ارز دیجیتالی انجام شدهبود. اما تا زمان ظهور بیتکوین، هم به علت اینکه هنوز جامعه جهانی برای این تغییرات آماده نبود و هم به علت اینکه مسائلی مانند «خرج مضاعف» پول توسط هیچیک از این ارزهای دیجیتالی حل نشدهبود، هیچکدام مسیر موفقی را پشت سر نگذاشتهبودند. اما بیتکوین با یک راه حل خلاقانه مبتنی بر علم رمزنگاری، توانست بر تمامی این مشکلات فائق آید و علاوه بر این در زمان بسیار مناسبی از آن رونمایی شد. در ژانویهی سال 2009 میلادی ساتوشی ناکاموتو نرمافزار بیتکوین را بهصورت متنباز منتشر کرد. در همان ماه اول اولین تراکنش بیتکوین روی بلاک چین صورت گرفت. بیتکوین به رشد خود ادامه داد تا در ماه می سال 2010 اولین تراکنش تجاری بیتکوین اتفاق افتاد. یک برنامهنویس در فلوریدا مبلغ 20000 بیتکوین را برای دو پیتزا خرج کرد. در اواخر سال 2010، Mt. Gox، یکی از مهمترین صرافیهای بیتکوین راهاندازی شد. از اینجا به بعد قیمت بیتکوین مسیر طولانی و پرتلاطمی را پشت سر گذاشت تا اینکه بیتکوین سال 2017 را با افزایش 1300درصدی قیمت به پایان رساند. این در حالی بود که قیمت بیتکوین در دسامبر سال 2017 به بیش از 19000 دلار آمریکا رسید. با شروع 2018 افت قیمت بیتکوین ادامه پیدا کرد بهطوریکه در 4 ماههی ابتدای سال 2018، بیتکوین افت 37درصدی را تجربه کرد. قیمت بیتکوین به کمتر از 4000 دلار رسید ولی دوباره روند صعودی خود را آغاز کرد و با طی مسیری پر افتوخیز در زمان نگارش این متن قیمت بیتکوین به حدود 8000 دلار رسید. دراینبین اخبار مختلفی بر قیمت بیتکوین اثرگذار بودند. مثالی از نحوه تأثیر اخبار در قیمت بیتکوین، به می 2019 بازمیگردد که خبر اختراع کامپیوتر کوانتومی گوگل و قدرت خارقالعاده محاسبات آن به بازار رسید. این خبر و تصور توانایی کامپیوتر کوانتومی در استخراج تمام بیتکوینهای دنیا موجب وحشت سرمایهگذاران بیتکوین گردید و باعث شد بخش بزرگی از آنها سرمایه خود را از بیتکوین خارج کنند. بدین ترتیب قیمت بیتکوین از حدود 11 هزار دلار به زیر 8 هزار دلار سقوط کرد، ولی پس از مدتی با گذشت تبوتاب شایعات، قیمت دوباره به حال عادی برگشت. نمونه دیگر اعلام شرکت فیسبوک برای ایجاد رمزارز جدید «لیبرا» بود که امیدواری به استفاده متداول از آن را ایجاد کرد. در مقابل، وقتی کنگره آمریکا با رمزارز فیسبوک مخالفت کرد، باز هم بازار بیتکوین و رمزارزها یک شوک کاهشی را تجربه نمود. در نتیجه این دو خبر در ماههای ژوئن و جولای سال گذشته (2019)، ابتدا قیمت بیتکوین از حدود 9 هزار دلار به بیش از 12 هزار دلار صعود و سپس دوباره به کانال 9 هزار دلار سقوط کرد.
رفتار عجیب قیمت بیتکوین، بهعنوان یک دارایی دیجیتال، مقایسهی بیتکوین را با سایر داراییها، شاخصهای مالی و متغیرهای اقتصادی دشوار میکند. در نتیجه با توجه به اینکه بیتکوین در واقع سرمنشأ تمامی رمزارزهاست شناخت نحوهی کارکرد آن امری ضروری است. از طرف دیگر بیتکوین مادر تمامی بلاک چینها محسوب میشود. حال آنکه پتانسیل تکنولوژی بلاکچین و کاربردهای آن در زندگی واقعی تقریباً ناشناختهاست. اما چیزی که واضح است این است که تکنولوژی بلاکچین، اقتصاد کلان و مدلهای کسبوکار را بهشدت دچار تغییر خواهدکرد. زیرا تفکر بلاکچینی کاملاً با تفکر سنتی که در طی سالیان بر کسبوکارها سایه انداخته متفاوت است.
هدف این درس در ابتدا شناخت عمیق بیتکوین بهعنوان اولین و مهمترین رمزارز و نحوه کار آن، شناخت عمیق تکنولوژی بلاکچین و تسلط بر مفاهیم بلاکچین نسل 2 است. اما در نیمه دوم درس تمرکز بر بحثهای اقتصادی، مالی، حقوقی و مدلهای کسبوکار مبتنی بر بلاکچین خواهد بود. در واقع در این درس سعی خواهد شد تا خلأ موجود در فضای بلاکچین که همان بحثهای مالی و اقتصادی است، به طور کامل پوشش دادهشود.
بدیهی است همانطور که خود تکنولوژی بلاکچین در سالهای اولیه عمر خود قرار دارد، علوم مبتنی بر آن نیز همگی همین شرایط را دارند. حال آنکه مباحث مالی و اقتصادی سنتی شاید چند قرن تاریخچه دارند و علوم بالغتری به شمار میروند. اقتصاد و مدلهای کسبوکار مبتنی بر بلاکچین نیز راه درازی دارد تا بتواند تبدیل به علوم بالغی گردند. نبود محتوای آموزشی و کمبود مقالات آکادمیک در این حوزه نشانگر این مهم است.
صفحه
1
از
2