مبانی مهندسی زلزله یکی از دروس مستقل رشته مهندسی عمران در مقطع کارشناسی است که طراحی و محاسبه سازه‌های مختلف در برابر زلزله را انجام می‌دهد. این گرایش زمینه را برای دانش‌های گوناگون که هدف آن‌ها مطالعه، کنترل، اجرا، نگهداری سازه‌ها و پروژه‌های عمرانی در برابر پدیده طبیعی زلزله است را فراهم می‌کند.

این درس با ارائه مجموعه‌ای از فنون و روش‌ها، اهداف اصلی حفاظت از سازه‌ها در زمان وقوع حادثه در برابر نیروها و بارهای تولید شده از سوی زمین را برای حداقل کردن خسارت‌های احتمالی را ایجاد می‌کند.

هدف از ارائه این درس

هدف از ارائه درس مهندسی زلزله در مقطع کارشناسی مهندسی عمران، آموزش افرادی است که بتوانند قدرت تحلیل و طراحی سازه‌ها را در برابر نیروهای وارده داشته باشند؛ همچنین توانایی این را داشته باشند تا سازه‌ها اعم از ساختمان‌ها، سدها، تأسیسات آبی و... را مقاوم‌سازی کنند.

از طرفی این افراد باید بتوانند توانایی تحقیق در مسائل مختلف مهندسی را داشته باشند تا از تکنولوژی‌های روز در جهت ساخت و مقاوم‌سازی استفاده بکنند.

پروژه‌های تحقیقاتی در درس مهندسی زلزله شامل مطالعه رفتار سازه‌های مختلف، رفتار دینامیکی اتصالات، مطالعه خواص مکانیکی مصالح تحت بارهای مختلف می‌باشد که مهندس زلزله باید قادر باشد با استفاده از نرم‌افزارهای مختلف مطالعات انجام شده را تحلیل و در طراحی سازه‌ها آن‌ها را به کار بگیرد.

در درس مبانی مهندسی زلزله به عواملی که در هنگام وقوع زلزله بر شدت زلزله و تأثیر آن بر سازه‌ها مؤثر هستند، پرداخته می‌شود. باتوجه‌به موقعیت جغرافیایی ایران و زلزله‌خیز بودن اکثر شهرها، توجه به طراحی سازه‌هایی مقاوم در برابر زلزله اهمیت این درس را برای مهندسان بیشتر کرده است.

درس مبانی مهندسی زلزله در ترم‌های آخر از مقطع کارشناسی رشته مهندسی عمران تدریس می‌شود که پیش‌نیاز آن درس تحلیل سازه می‌باشد. این درس در کل به سه بخش زیر تقسیم می‌شوند:

• مقدمه‌ای بر مهندسی زلزله
• دینامیک سازه
• آیین‌نامه لرزه‌ای

در این درس مفاهیمی از جمله مبانی زلزله‌شناسی، ماهیت رفتار دینامیکی سازه‌ها، معادلات دینامیکی سیستم درجه آزادی 1 و 2، ارتعاش آزاد و اجباری سازه یک درجه آزادی 1 و 2، طیف پاسخ سازه و طیف طرح، مبانی روش تحلیل مودال سازه چند درجه آزادی، کلیات استاندارد 2800، حرکت زمین در استاندارد 2800، روش تحلیل استاتیکی معادل در استاندارد 2800، روش تحلیل طیفی در استاندارد 2800، ماهیت بار باد و محاسبه بار باد بر اساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان تدریس می‌شود.