عمق میدان در عکاسی
کمی به اطراف خود نگاه کنید. اشیاء همگی در فواصل مختلف نسبت به شما قرار گرفتهاند. یقینا اولین الهام کسانی که دوربین را اختراع کردند، چشمهایشان بوده است. اما سوال اصلی اینجاست که چطور چشمانمان به راحتی روی سوژه زوم میکنند؟ پاسخ این سوال نام این مبحث است؛ عمق میدان در عکاسی. شاید شما نیز همانند تمامی کسانی که وارد حرفه لذتبخش و پرطرفدار عکاسی شدهاند، چیزهای مختصری در مورد عمق میدان در عکاسی نیمه حرفهای را شنیده باشید.
اما احتمالا به اهمیت آن تا به حال توجه نکردهاید. با توجه به اوج گرفتن محبوبیت شبکه اجتماعی اینستاگرام و اشتیاق تمامی قشرهای مردم برای به اشتراک گذاشتن تصاویر خود در فضای مجازی، دانستن این مطلب قطعا خالی از لطف نخواهد بود. کسی آینده را ندیده است! ممکن است حتی یک مطلب کوچک شما را به سمت این حرفه سوق دهد!
تعریف کلی عمق میدان در عکاسی
اگر بخواهیم به زبان ساده صحبت کنیم، عمق میدان در عکاسی به معنی نواحی قابل قبول شکیل بودن درون یک عکس است که در هنگام متمرکز کردن دوربین ( فوکوس) ظاهر میشود. در هر تصویر بخشهای مشخصی وجود دارد که در جلو و یا عقب سوژه قرار دارند تا ماهیت فوکوس را تکمیل کنند. این بخشها در تصاویر مختلف میتوانند متفاوت باشند. برخی از تصاویر ممکن است قسمتهای بسیار کوچکی از فوکوس را داشته باشند که به آن فوکوس کم عمق گفته میشود.
- بـرخی دیـگر ممکن است عمق‌های بسیار بیشتری از فوکوس را داشته باشند که به آن فوکوس عمیق گفته میشود.
- حالت “بلور” برعکس حالت فوکوس (تمرکز) است و تمرکز تصویر را از بین میبرد به طوری که باعث تارشدن تصویر میشود.
کنترل عمق میدان در عکاسی
سه فاکتور اصلی که در چگونگی کنترل عمق میدان یک تصویر دخالت میکنند، عبارتند از:
- دیافراگم
- فاصله از دوربین شما تا سوژه
- طول کانون لنز در دوربین شما
دیافراگم
در واقع این فاکتور مرجع اصلی دسترسی لنز دوربین شما به نور است که از گیرندههای روی دوربین عکاسی شما به دست میآید. اندازه دیافراگم دوربین شما میزان نوری که وارد لنز میشود را به صورت کاملا خودکار و البته در بعضی دوربینهای حرفهای عکاسی به صورت دستی کنترل کرده و نور را به میزان تنظیم شما در دوربین در قسمتهای مختلف سوژه تصویر پخش و یا محو میکند.
اگر بخواهیم از دیدگاه اولیه صحبت کنیم، این روش ( استفاده و تنظیم لنز ) راحتترین و مرسومترین راه عمق دادن به فوکوس شما در تصویر است که در نهایت به تنظیم میدان در عکس شما ختم میشود.
فاصله از دوربین شما تا سوژه
به طور خلاصه، هر چه سوژهی درنظر گرفته شده به لنز دوربین شما نزدیکتر باشد، عمق فوکوس شما در میدان عکاسی کمتر میشود. در نتیجه برای افزایش عمق از تکنیک بیشتر کردن فاصله سوژه نسبت به لنز دوربین خود استفاده کنید.
طول کانونی لنز
طول کانونی در لنز دوربین شما مرجع مستقیم توانایی یا عدم توانایی در بزرگنمایی یک سوژه در فاصلههای نسبتا طولانی است. این موضوع می تواند بسیار گیجکننده و چالشبرانگیز باشد اما پاسخ سادهای برایش وجود دارد. دقیقا همانند مبحث قبلی، با افزایش طول لنز دوربین عکاسی خود، می توانید عمق فوکوس در تصویر خود را به هر میزان که دوست داشتید افزایش دهید.
حتی فقط با در دستداشتن یک دوربین اشارهگر، میتوان راههایی را برای افزایش عمق تصویر یافت تا نیازی به تخصیص بودجه برای دوربینهای عکاسی پیشرفتهتر و حرفهایتر نباشد.
وارد سیستمات کامپیوتری دوربین عکاسی خود شوید. در لیست منوی آن ( Scene Menu Mode ) به دنبال گزینه با تصویر سر یک آدمک بر روی آن برای انتخاب بگردید. در این قسمت میتوانید تنظیمات پرترهها را بیابید. این بخش به شما یک عمق میدان باریک خواهد داد. در هـمین مـنوی تـنظیمات حاضر به دنبال گزینهای با تصویر یک کوه بر روی آن باشید.
این بخش به شما تنظمیات خاصی برای به ثبت رساندن تصاویر منظرهای خواهد داد. این بخش شاید دقیقترین چیزی است که به دنبال آن میگشتید. با انتخاب آن، میتوانید عمق میدان دوربین عکاسی خود را به دلخواه و بسته به شرایط سوژه کم و زیاد کنید.
DSLR
اگر تازهکار هستید و با DSLR هیچ گونه آشنایی ندارید، راه های دیگری نیز برای تنظیم عمق میدان عکاسی وجود دارد که به شمـا این امـکان را میدهـد تـا بدون داشتـن دانـش کـافی تا حدی به مهارت عکاسی خود بیافزایید.
اما البته که این روش همانند یک مسکن عمل خواهد کرد و برای به دست آوردن مهارت لازم باید به تجربه کافی دست پیدا کنید و چارهای جز آزمـون و خطا ندارید تا سبک و استایل عکاسی خودتـان را پیـدا کنید. مطمئن باشید آن چیزی که در بین عکاسان تفاوت را رقم میزند چیزی نیست جز محتوای خوب و کلاس کاری درجه یک.
برای تغییردادن عمق میدان در دوربین عکاسی خود میتـوانید از حالت عکاسی اتوماتیک (خودکار) استفاده کنید. در همان منو به دنبال گزینهی ” اولویت دیافراگم / Aperture Priority Mode ” برای انتخاب بگردید. با انتخاب آن گزینه میتوانید دیافراگم موردنظر را تنظیم کرده و عمق میدان دوربین عکاسی خود را نیز به طبع بازسازی کنید. انجام این مرحله به تنظیم شدن سرعت شاتر در دوربین عکاسی شما ختم میشود که دوربین شما به صورت خودکار اقدام به آن نموده است.
میزان توزیع عمق در جلو و پشت سوژه مقابل دوربین
معمولا در عکاسی نیمه حرفهای یـکسوم عمـق مـیدان در جلوی سوژه و دوسوم عمق آن در پشت سوژه قرار میگیرد تا از قوانین ساز و کار فاصله کانونی لنز دوربین پیروی کرده باشد.
اما اگر با افزایش تجربه و مهارت خود عکاسی را ادامه دهید، میتوانید بین عمق های ایجاد شده در جلو و عقب تصویر تعادل برقرار کنید و عملا از اختلاف بین عمق در جلو و عقب بکاهید. این کار میتواند تا برابر شدن میزان سهم هر دو قسمت ( جلو و عقب ) پیش برود اما برای رسیدن به آن مرحله راه دور و درازی در پیش دارید.
افزایش کیفیت عکاسی با درک مفهوم عمق میدان در دوربین عکاسیتان
مدیریت عمق میدان در عکاسی اگر مهم‌ترین نباشد، صد در صد جزو سه عامل برتری عکاسان نسبت به یکدیگر در عملکرد آنها است. این عامل که برای عکاسان تازه کار یک ابزار مهم و حیاتی به شمار می‌رود، یکی از مهم‌ترین عوامل پیشرفت عکاس است و به او کمک میکند تا به کار خود توسعه ببخشد.
دانستن این نکته که کدام قسمتهای تصویرتان را تیز ( متمرکز) و کدام قسمت را از فوکوس خارج کرده و اصطلاحا حالت بلور ( Blurred ) به آن بدهید تا تصویری با عمق خیرهکننده به ثبت برسانید، خود به تنهایی یک هدف بزرگ است. با تکیه بر این هدف میتوانید ادعا کنید که در عکاسی چیزهایی برای ارائه دارید!
با استفاده از تکنیک کم کردن عمق در میدان عکاسی میتوانید سوژه مدنظر در تصویر خود را برجستهتر و متمایزتر از پسزمینهی آن نشان دهید. این تکنیک همچنین برای پرترهایتر کردن تصویرتان در عکاسی به شما کمک میکند.
کم کردن عمق تصویر در عکاسی میتواند در زمینههای عکسبرداری و ساخت مستندهای مرتبط به حیات وحش بسیار کارآمد باشد و صحنههای حیرتبرانگیزی را در طبیعت وحشی ثبت کند، بهخصوص در زمانهایی که عکاس میخواهد تا سوژه خود را از حیوانات و یا حتی محیط اطراف خود سوژه برجستهتر کند و به اصطلاح آن سوژه را در معرض دید مستقیم مخاطب آن رسانه قـرار بـدهـد. با تـوجه به ایـنکه عکاسان حیات وحش باید بسیار به هوش بوده تا لحظهی مناسب را شکار کنند، معمولا نوری که در معرض گیرندههای نور دوربین عکاسی عکاس قرار میگیرد، این فرصت را به او نمیدهد تا تصویری که به ثبت میرساند در بهترین شرایط ممکن خودش باشد.
زمانهای مناسب برای استفاده کردن از عمق کم در میدان دوربین عکاسی
امروزه کمبود نور در عملکردهای عکاسان تازهکار بسیار دردسرآفرین شده به طوری که دیگر همانند سالها و حتی دهههای گذشته، دیگر عکاسان علاقه ی چندانی به حضور در مجامع مرتبط به حیات وحش از خود نشان نمیدهند در صورتی که عکاسان حرفهایتر فقط با اعمال یک تکنیک بسیار ساده به کار خود در حیات وحش ادامه داده و درآمد خوبی هم به خاطر کمبود عکاس حیات وحش و کمیابی حرفهشان به دست میآورند.
این تکنیک ساده با زیادکردن عمق میدان دوربین عکاسی البته در کنار به هوش بودن انجام میگیرد که حاصل آن ثبت تصاویر با نور مناسب و منظرهای زیبا است. همانطور که در بالاتر اشاره شد، تنظیم عمق بیشتر در دوربین عکاسیتان، باعث افزایش سرعت شاتر میشود. سرعت شاتر با انتقال نور به درون لنز ارتباط مستقیم دارد. به دیگر سخن، افزایش عمق میدان دوربین مبارکتان! میتواند باعث درآمدزایی برای شما شود و مهارتتان را افزایش دهد.
کمی به اطراف خود نگاه کنید. همگی مشغول به یادگیری اند. آن‌هایی هم که نیستند، همگی از سرنوشت خویش آگاهاند. همه‌ی ما میدانیم که محدودیتی در انجام یک حرفه وجود ندارد اما حداقلهایی برای هر کدامشان در نظر گرفته شده تا استانداردی را به آن افزوده باشند. عکاسی نیز از این قاعده مستثنا نیست و حداقلهایی برای آن وجود دارد. چه بسا هزاران فن در عکاسی وجود داشته باشد اما آن مطالب نه در کتاب و نه در مقالهای نوشته شده باشد. مطلبی که ارائه شد فقط یک قطره از دریای بیکران حرفه عکسنگاری و عکاسی بود. این متدها شاید به نظر ساده بیایند اما در عمل بسیار کارآمد هستند.
امیدواریم که از این مطلب نهایت استفاده را برده باشید. از دیگر مطالب سایت مکتب خانه در حوزه عکاسی نیز دیدن کنید.
