ماندالا چیست؟

ماندالا لغتی به زبان سانسکریت و به معنای دایره است. این لغت بر اشکال هندسی خاصی در آیین‌های بودیسم و هندوییسم اشاره دارد که به نحو نمادین، بیانگر نمودار کیهان و همچنین ساختار زندگی انسان در روابط درون و بیرون ذهنی اوست. این الگوها همچنین نوعی مدیتیشن است که برای تسلط انسان بر ذهن خود و دور کردن افکار منفی و درمان انواع افسردگی کاربرد دارد. در این بخش به عنوان مکمل دوره آموزش ماندلا ما قصد داریم شما را ماندالا و تکنیک‌های مختلف آن آشنا کنیم؛ با ما همراه باشید.

‌آموزش ماندالا

همان‌طور که گفتیم کلمه ماندالا در سانسکریت به معنای «دایره» است. ماندالا یک نماد معنوی و آیینی در هندوئیسم و بودیسم بوده که نمایانگر جهان است. طرح‌های دایره‌ای نمادی از این باور نشاءت گرفته که زندگی هرگز پایان نمی‌یابد و همه‌چیز به هم متصل است.
طراحی کردن نقش‌های ماندالا هم الهام‌بخش و هم درمانگر هست. وقتی شما یک طرحی از ماندالا را می‌کشید آنچه در مورد آن می‌اندیشید، یک بازتابی از روح شما هست.به این وسیله شما به درون خودتان نگاه می‌کنید و شکل‌ها و رنگ‌هایی را که می‌بینید بیانگر احساس درونی و خواسته‌های خودتان و یا برای دوستان و خوانواده‌تان هست.

ماندالا ابزاری تنومند برای ژرف‌اندیشی محسوب می‌شود. در بعضی از فرهنگ‌ها از ماندالا در مراسم معنوی استفاده می‌کنند. بهترین نکته درباره ماندالا این هست که شما در انتخاب رنگ و اشکال آزادی کامل دارید که حالت درونی و دید شما را به جهان بیان می‌کند و شما آزاد هستید تا یک ماندالا منحصربه‌فرد برای خودتان طراحی کنید. هر زمان که قدم‌های اولیه را برای آموزش طراحی ماندالا یاد گرفتید، می‌توانید شکل‌ها و رنگ‌های تازه‌ای در هر ماندالا جدید بکار بگیرید.

تکنیک‌های مختلف آموزش ماندالا

در هنر اسلامی شمسه با نقوش اسلیمی، خطایی، کتیبه، هندسی و در بعضی موارد با استفاده از نقوش حیوانی مثل ماهی یا پرنده طرح شده است. این نقش در اکثر هنرهای تزئینی که در آثار مذهبی مانند تذهیب صفحه آغازین قرآن، تزئین داخل و بیرون گنبدها و مساجد و یا در دیگر هنرها مثل کتاب‌آرایی، قالی‌بافی، آلات فلزی و سفال به‌وفور مورد استفاده قرار گرفته است. برای ایجاد یک ماندالا لزوماً نباید هنرمند باشید اگرچه مزیت داشتن هنر این است که می‌توانید الگوها و ترکیب رنگ‌های جدیدی استفاده کنید و همچنین به وسایل زیادی احتیاج ندارید.

آموزش گام به گام ماندالا

در این قسمت از آموزش ماندلا گام به گام نحوه کار با این سبک طراحی ارائه شده است که در ادامه این مراحل را مشاهده خواهید کرد.

ایجاد نقطه مرکزی

اولین قدم برای کشیدن ماندالا باید ایجاد یک نقطه مرکزی با مداد در وسط صفحه باشد. این نقطه مرجع شما برای شروع نقاشی ماندالا شما خواهد بود. تعیین صحیح نقطه مرجع برای شروع کشیدن ماندالا بسیار مهم است. اگر هنگام تعیین نقطه مرجع، انتخاب اشتباهی داشته باشید امکان دارد با فرآیند بسیار دشواری روبرو شوید.

رسم دایره‌ها

بعد از اینکه نقطه مرکزی ثابت شد، باید با کمک اجسام دایره‌ای یا قطب‌نما، دایره‌های متحدالمرکز را در اطراف آن رسم کنید. لازم نیست همه دایره‌ها شعاع یکسانی داشته باشند و همچنین می‌توانند فواصل متفاوتی داشته باشند. بعد از کشیدن دایره‌هایی با شعاع‌های مختلف می‌توانید به مرحله بعد کشیدن نقاشی ماندالا بروید.

پر کردن صفحه

به کشیدن دایره‌ها ادامه دهید تا زمانی که صفحه را به طور کامل پر کنید. به تعداد دلخواه دایره بکشید. اطمینان حاصل کنید که دایره‌هایی که ترسیم می‌کنید یک اندازه نباشند. هنر نقاشی ماندالا بر اساس تفاوت‌ها است؛ بنابراین، می‌توانید کل صفحه را با دایره‌هایی با شعاع‌های مختلف پر نمایید. وقتی کل صفحه را پر کردید، برای مرحله بعدی آماده هستید. این مرحله که در آن دایره‌هایی را که ترسیم کرده‌اید به طور مساوی تقسیم می‌کنید و می‌فهمید که مطابق با فلسفه اصلی هنر ماندالا است.

تقسیم دایره به هشت برش مساوی

این مرحله ترفند کشیدن نقاشی ماندالا گام به گام است، پس باید با مداد و خط کش دور دایره را بکشید. شما باید بتوانید دایره را به هشت برش مساوی تقسیم کنید؛ شبیه به تقسیم پیتزا. این خطوط به عنوان راهنمای شما برای تراز کردن اشکال به طور متقارن در اطراف نقطه مرکزی عمل می‌کنند.

نکته: همیشه هنگام ایجاد خطوط و مناطق، به آرامی با مداد بکشید. این کار راه را برای بازگرداندن خطاها باز می‌کند و همچنین حذف خطوط و دایره‌ها آسان‌تر خواهد بود.

رسم اشکال

حالا وقت آن است که اشکال هندسی مختلف مورد نظر خود را به صورت دایره‌ای نزدیک نقطه مرکزی بکشید. برای یک نقاشی ماندالا ساده می‌توانید مثلث، قلب، گل و هر آنچه می‌خواهید درست کنید. ترجیحاً همه اشکال باید در داخل و اطراف نقطه مرکزی بوده تا در یک راستا قرار گیرند و به یک اندازه باشند. تعداد اشکالی که در نقطه مرکزی و اطراف آن ترسیم می‌کنید نیز به شما بستگی دارد. شما می‌توانید به هر تعداد که می‌خواهید شکل‌های مختلف بکشید.

پر کردن تمام دایره‌ها

برای کشیدن نقاشی ماندالا، همان‌طور که اشکال مختلفی را در دایره نزدیک نقطه مرکزی می‌کشید، باید اشکال مختلفی را در دایره‌های زیر ترسیم کرده تا زمانی که تمام دایره‌هایی را که در صفحه کشیده‌اید پر کنید. حفظ استفاده از مداد در هنگام کشیدن تمام اشکال از اهمیت خاصی برخوردار است. بسیار مهم بوده که مدادی که استفاده می‌کنید یک مداد با نوک نرم باشد.

رنگ‌آمیزی طرح

نقاشی ماندالای شما تقریباً تمام شده است. حالا که شکل‌ها پر شده‌اند، یک مداد یا نشانگر بردارید تا شکل‌های ماندالای خود را برجسته کنید. بسیار مهم است که فرآیند رنگ‌آمیزی را به صورت حرفه‌ای انجام دهید.

حذف خطوط

خطوط و خط تیره‌های مداد را پاک کنید تا فقط نقاشی ماندالا با تمام اشکال رنگی باقی بماند. اگر نقاشی‌های خود را با یک مداد نوک سخت پر کرده بودید، پاک کردن نقاشی‌ها چندان آسان نبود. به همین دلیل باید با انتخاب نوک مداد مناسب، خطوط را کاملاً نرم کشید. این کار به شما یک مزیت در هنگام حذف آن‌ها می‌دهد.

تکمیل نقاشی

نقاشی ماندالا شما کاملاً آماده است. در صورت تمایل می‌توانید ماندالای خود را رنگ یا پر کنید تا زیباتر شود.

سخن پایانی

وقتی رسم خطوط هندسی ماندالا را یاد بگیرید قادر خواهید بود از کاربردهای گسترده این نقاشی بهره‌مند شوید به این صورت که نقاشی ماندالا روی تابلوهای هنری، طراحی ماندالا روی دیوار، طراحی ماندالا روی ظروف سفالی، چاپ نقاشی دیجیتال ماندالا روی پارچه، لباس و غیره استفاده می‌شود. برای اینکه این هنر و نقاشی زیبا را از صفر یاد بگیرید می‌توانید از دوره آموزش ماندالا در مکتب خونِ استفاده کنید.