پژوهش کیفی یکی از نیازهای ضروری در پژوهش‌های کشور به‌حساب می‌آید که کمتر به آن پرداخته شده است. در سال‌های اخیر نگاه پژوهشگران حوزه علوم انسانی به این روش پژوهش تغییر نموده است. بنابراین نیاز به ارائه ابزارهایی خواهد بود که بتوان این روش را تسهیل نمود. پژوهش‌های کیفی از حیث تنوع در روش انجام، به چندین دسته متفاوت برحسب کاربرد آن در یک یا چند رشته خاص علوم انسانی تقسیم‌بندی می‌گردند اما پایه مشترک همه آن‌ها کدگذاری روی مدارک و تحلیل یافته‌های تحقیق با این کدها است. نرم‌افزار تحلیل کیفی NVivo برای پاسخ به چنین نیازی طراحی گردیده است. این نرم‌افزار به کمک ابزارهای متنوعی که ارائه می‌دهد محقق را از ورود اطلاعات پژوهش کیفی و شروع تحقیق تا مدل‌سازی و تحلیل و نتیجه‌گیری یاری می‌نماید. دوره آموزش نرم افزار NVivo با هدف آموزش این ابزار در مکتب خونه تهیه و تدوین شده است که در ادامه به معرفی آن خواهیم پرداخت.

نرم افزار Nvivo چیست؟

نرم افزار Nvivo عمدتاً برای تجزیه‌وتحلیل متون در روش تحقیق کیفی و کدگذاری در تحقیق کیفی به کار می‌رود. به‌این‌ترتیب که داده‌ها (متن مصاحبه‌های انجام شده، یا پاسخ‌های تشریحی به پرسش‌نامه‌ها) وارد این نرم افزار می‌شوند، سپس امکان کدگذاری متن وجود دارد و در نهایت از نرم‌افزار برای بررسی کد‌های موجود و ارتباط آن‌ها با خصوصیات افراد شرکت‌کننده استفاده می‌شود. قابلیت سازمان‌دهی اطلاعات و جستجوی واژه در تمام داده‌های موجود کمک‌های بسیار بزرگی به محقق محسوب می‌شوند.

در این نرم‌افزار امکاناتی برای مدل‌سازی و نمایش مدل با اشکال هندسی هم وجود دارد. این برنامه به‌خوبی با سایر نرم افزار آماری و همچنین محصولات آفیس سازگار است. با این ابزار این امکان برای پژوهشگر مهیا خواهد بود تا داده‌های موردنظر را در نرم‌افزارهای مرتبط باز کند. پژوهشگران، متخصصین و دانشجویان رشته‌های مختلف به‌خصوص رشته آمار، مدیریت و علوم اجتماعی از این نرم‌افزار استفاده می‌کنند.

آموزش نرم افزار NVivo

NVivo بسته نرم‌افزاری کامپیوتری تولید شده توسط QSR International است که از تحلیل کیفی و ترکیبی پشتیبانی می‌کند. این نرم افزار قدرتمند برای محققانی طراحی شده است که با اطلاعات متنی و یا چندرسانه‌ای دارای حجم کم یا زیاد کار می‌کنند که در آن سطوح عمیقی از تجزیه‌وتحلیل لازم است. این داده‌ها می‌توانند متن مصاحبه‌ها، پاسخ‌های نظرسنجی باز، داده‌های تصویری و صوتی ، مقالات، رسانه‌های اجتماعی و محتوای وب باشند. دوره آموزش NVivo با هدف آموزش کامل این ابزار تهیه و تدوین شده است و کاربران می‌توانند از آن استفاده لازم را ببرند.

دوره آموزش نرم افزار NVivo چیست؟

دوره آموزش نرم افزار NVivo با هدف ارائه مهارت‌های ضروری به پژوهشگران در استفاده از نرم افزار NVivo برگزار می‌شود. تمرکز این دوره بر کسب اطمینان در راه‌اندازی یک پروژه کارآمد، مدیریت و سازمان‌دهی اطلاعات و داده‌ها، کاوش و مفهوم‌سازی داده‌ها و تحلیل و تجسم داده‌ها است. این دوره اغلب برای کسانی مناسب خواهد بود که روی یک پروژه تحقیقاتی کار می‌کنند یا در شرف شروع آن هستند. این دوره هیچ مهارت قبلی در استفاده از NVivo را نیاز ندارد؛ زیرا ما از صفر تا 100 کار با این نرم افزار را به شما آموزش خواهیم داد.

درباره دوره آموزش نرم افزار NVivo

این دوره با هدف ارائه مهارت‌های ضروری در استفاده از نرم افزار NVivo به محققان برگزار می‌شود و برای توسعه دانش و مهارت‌های خود در مدیریت و تجزیه‌وتحلیل داده‌های کیفی به شما کمک خواهد کرد. تمرکز بر توسعه مهارت‌های ضروری NVivo از طریق تجربه عملی است؛ به همین دلیل در طی دوره، داده‌های نمونه به شما ارائه خواهند شد. با این کار شرکت‌کنندگان تشویق می‌شوند که داده تحقیقاتی خود را برای تحلیل در این نرم افزار به کار ببرند؛ این می‌تواند شامل داده‌های اولیه رونویسی شده، فایل‌های ادبیات، متن مصاحبه‌های مربوطه و یا گزارش‌های مربوط به پایان‌نامه و غیره باشد. این آموزش با استفاده از نرم افزار پلتفرم ویندوز انجام خواهد شد. انتظار می‌رود که شرکت‌کننده استفاده از آخرین نسخه نرم افزار را در اولویت قرار دهد و آن را روی دستگاه خود نصب کنند.  

این دوره ترکیبی از بحث، نمایش و کار عملی است که بخش‌های زیر را در برمی‌گیرد:

• بحث‌های متنی: اصول توسعه‌ای، روش‌شناختی و تحلیلی
• مروری بر نرم افزار: رابط، معماری، ابزار
• برنامه‌ریزی تحلیلی: حصول اطمینان از راهبردهای تحلیلی، استفاده مناسب از ابزارهای نرم‌افزاری را هدایت می‌کند
• آموزش هدایت شده: آموزش گام‌به‌گام در عملکرد NVivo و استفاده از ابزار برای کارهای تحلیلی
• پشتیبانی فردی: زمانی برای شرکت‌کنندگان برای بحث در مورد پروژه‌های خود با مدرس دوره

محتوای آموزشی دوره آموزش نرم افزار NVIVO

محتوا دوره آموزش نرم افزار انویوو شامل موارد زیر خواهد بود:

• مقدمه‌ای بر نرم افزار و مدیریت داده‌ها

در این بخش نصب، باز کردن نرم افزار، راه‌اندازی یک پروژه و در نظر گرفتن چارچوب طراحی، ایجاد، وارد کردن و مدیریت داده‌های مبتنی بر متن. حاشیه‌نویسی‌ها، یادداشت‌ها، پیوندها و NCapture شرح داده خواهد شد.

• تجزیه‌وتحلیل داده‌های مبتنی بر متن

بررسی کدهای آموزش داده‌شده، تکنیک‌های کدگذاری و فرآیندهای تحلیلی با استفاده از ابزارهای تجزیه‌وتحلیل متن از جمله کدگذاری، کدگذاری خودکار، جستجوی متن و جستجوهای فراوانی کلمه، مدیریت گره‌ها، ادغام، جابجایی و تغییر ساختار کدگذاری در این قسمت شرح داده خواهد شد.

• استفاده از منابع چندرسانه‌ای داده

وارد کردن، رونویسی، کدگذاری و مدیریت داده‌های مبتنی بر چندرسانه‌ای، تصمیم‌گیری چندمعیاره و استفاده از بسته‌های نرم‌افزاری رایگان از جمله بسته‌های کتابشناختی با NVivo نشان داده خواهد شد.

• تجزیه‌وتحلیل داده‌های پیشرفته (نقد ساختار کدگذاری)

حرکت از کدگذاری توصیفی به کدگذاری مقوله‌ای، موضوعی، مفهومی یا نظری شرح داده خواهد شد.

• پرس‌وجو، تجسم، کاوش و گزارش داده‌های شما

آزمون فرضیه‌ها و ایجاد اعتبار، طرح سؤالاتی برای آزمایش قدرت گزاره‌های در حال ظهور و یا نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها  و روش تحقیق مورد بحث قرار خواهد گرفت. شناسایی راه‌های پاسخ به این سؤالات با استفاده از Queries و سایر ابزارهای کاوش و تجسم در NVivo با اجرای کوئری‎های کدگذاری، ایجاد نمودارها و مدل‌ها مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

پیش نیازهای شرکت در دوره آموزش نرم افزار انویوو

برای شرکت در این دوره آموزش NVivo تنها به نرم افزار NVivo (نسخه 12 یا NVivo "R1" جدید) نیاز دارید که باید قبل از شروع دوره روی کامپیوتر خود نصب کنید. همچنین باید Endnote را روی کامپیوتر شخصی خود نصب کرده؛ زیرا استفاده از NVivo با Endnote نشان داده خواهد شد.

مهارت‌های آموخته شده در انتهای دوره آموزش NVivo

در انتهای این دوره آموزش NVivo شما قادر خواهید بود که:

• ساختار NVivo و نحوه استفاده از آن در طول یک پروژه تحقیقاتی را بدانید.
• در قسمت‌های مختلف نرم افزار پیمایش کنید و برای انجام تجزیه‌وتحلیل از آن استفاده کنید.
• اهمیت برنامه‌ریزی تحلیلی در استفاده قدرتمند از ابزارهای NVivo را درک کنید.
• راه‌اندازی یک پروژه NVivo برای منعکس کردن طراحی تحقیقات اولیه و تغییر ساختار آن‌ها با خصوصیات موردنیاز برای پیشرفت پروژه تحقیقاتی
• ابزارهای NVivo را که می‌توانند برای انجام وظایف تحلیلی خاص مورد استفاده قرار گیرند، شناسایی کنید.

جمع‌بندی

در دوره آموزش نرم افزار NVivo، مقدمه‌ای بر عملکردهای اساسی NVivo از طریق تمرینات عملی در تهیه، مدیریت و تجزیه‌وتحلیل داده‌های کیفی ارائه می‌شود. شرکت‌کنندگان مهارت‌های ضروری لازم برای مدیریت و تجزیه‌وتحلیل مجموعه داده‌های کیفی کوچک را از طریق پلت فرم نرم افزار NVivo توسعه خواهند داد. ساختار کار به‌گونه‌ای است که پشتیبانی گام‌به‌گام را ارائه می‌دهد؛ و در نهایت شما قادر به تجزیه‌وتحلیل داده‌های پروژه خودخواهید بود.