آموزش نقد فیلم با مسعود فراستی
در دوره آموزش نقد فیلم پارامترهایی که کیفیت یک فیلم را معین میکند توسط مسعود فراستی به مخاطب آموزش داده می‌شود. به ترتیبی که در ابتدا به معرفی این پارامترها پرداخته می‌شود و در ادامه ... ادامه
مکتبخونه
سرفصل‌های دوره آموزش نقد فیلم با مسعود فراستی
درباره دوره
در دوره آموزش نقد فیلم پارامترهایی که کیفیت یک فیلم را معین میکند توسط مسعود فراستی به مخاطب آموزش داده می‌شود. به ترتیبی که در ابتدا به معرفی این پارامترها پرداخته می‌شود و در ادامه به اهمیت و ویژگی‌های هرکدام از پارامترهای معرفی‌شده می‌پردازیم. هدف اصلی در این دوره آموزشی مشخص‌کردن پارامترهای نقد یک اثر سینمایی و آموزش چگونگی تحلیل و صحبت دررابطه‌با یک اثر سینمایی است. هدف دیگر این دوره آموزش مفهوم «دیدن» است. دیدن به این معنی که در این دوره به مخاطب آموزش داده می‌شود که چطور باید یک اثر سینمایی را ببینیم تا بتوانیم آن را نقد کنیم.
دوره «آموزش نقد فیلم» برای چه کسانی مناسب است؟
در این دوره مباحث آموزشی به نحوی مطرح شده است که همه افرادی که به سینما و فیلم علاقه‌مند هستند می‌توانند از این دوره استفاده کنند و در انتهای دوره همه افراد بسته به میزان ذوق و سلیقه خود از این دوره مطالب بیشتر یا کمتری دریافت کرده باشند. مدرس این دوره آقای مسعود فراستی از بهترین و برجسته‌ترین و البته معتبرترین منتقدان سینمای ایران است. اگر تابه‌حال صحبت‌ها و کلاس‌های استاد مسعود فراستی را دنبال کرده باشید، حتماً این موضوع را می‌دانید که نحوه بیان و نگاه عمیق ایشان به مقوله نقد تا چه اندازه منحصربه‌فرد و کارآمد است؛ بنابراین می‌توانیم به‌جرئت مخاطب این دوره را تمام کسانی بدانیم که دوست دارند دررابطه‌با فیلم، سینما و مقوله نقد بیشتر یاد بگیرند.
منابع و الزاماتی که دوره «آموزش نقد فیلم» بر اساس آن تدریس می‌شود:
منبع اصلی مورداستفاده در دوره نقد فیلم مباحثی و موضوعاتی است که مدرس این دوره برای تدریس در این دوره در نظر گرفته است. بدون شک این دوره با تمامی دورههای آموزشی که با عناوین مشابه تولید می‌شوند تفاوت‌های اساسی دارد. در این دوره آموزشی مطالب با ارائه مثال‌هایی به مخاطب آموزش داده می‌شوند و باوجود این مثال‌ها شرکت‌کنندگان در دوره راحت‌تر با مباحث ارائه‌شده ارتباط برقرار می‌کنند. این تمایز ازاین‌جهت دارای اهمیت است که مخاطبِ دوره به‌سادگی و با مشاهده مثال ارائه‌شده، مفهوم موردنظر استاد را فرا خواهد گرفت.
مثال‌هایی که در این دوره مورداستفاده استاد درس قرار گرفته است، تعدادی از برجسته‌ترین آثار سینمایی جهان است و با استفاده از این مثال‌هاست که مخاطب دوره به طور کامل در جریان آموزش پیشرفت خواهد کرد. ازجمله فیلم‌هایی که در این دوره به نقد آنها پرداخته شده است می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- خرابکاری ساخته آلفرد هیچکاک
- بیگانگان در قطار ساخته آلفرد هیچکاک
- ریش قرمز ساخته آکیرا کروساوا
- آخرین خنده اثر فریدریش ویلهلم مورنائو
- درّه من چه سرسبز بود ساخته جان فورد
در هنگام آموزش این دوره و نقد فیلم‌هایی که در بالا به آنها اشاره شد دررابطه‌با موضوعات مختلفی همچون تفاوت تکنیک و فرم، مفهوم عام و خاص، شرح حس‌انگیختگی در سینما، چگونگی مواجه با یک اثر هنری، چگونگی بیان نقد و ... صحبت می‌شود.
نبود فضای مناسب برای نقد و عدم وجود نگاه صحیح به مقوله نقد، علی‌الخصوص در سینما، نخستین الزامی بود که ما را برای تعریف این درس مصمم کرده بود. علاوه بر این، یکی دیگر از الزامات در برگزاری این دوره رسیدن به یک تعریف مشخص و نگاه صحیح برای نقد فیلم بوده است.
درباره استاد
مسعود فراستیمسعود فراستی منتقد سینما و سردبیر مجله فرم و نقد است. وی در برنامه تلویزیونی هفت به‌عنوان کارشناس ثابت در بخش میز نقد حضور داشت. از کارهای وی می‌توان به نگارش و تألیف آثار و مقالات هنری و سینمایی، تدریس در دانشکده‌های مختلف، تألیف و ترجمهٔ کتاب‌های گوناگون، مسئول بخش سینما و تلویزیون، عضو تحریریه مجلات سروش و سوره، سردبیری نقد سینما، دبیر هیئت تحریریه نقد سینما دوره تازه، عضو هیئت داوران سینمای دفاع مقدس، عضو هیئت مؤسس و رئیس دوره دوم انجمن منتقدان و سینماگران ایران، عضو هیئت‌رئیسه‌ی کانون منتقدان فیلم اشاره کرد. وی همچنین تهیه‌کنندهٔ برنامه‌های گفتگو با سینمای دفاع مقدس بود.
نظرات کاربران
دورههای پیشنهادی
سوالات پرتکرار
نقد فیلم چیست؟
ساده‌ترین تعریفی که می‌توانیم برای چیستی نقد فیلم مطرح کنیم این است که نقد فیلم به معنی تجزیه‌وتحلیل همه‌جانبه فیلم است. اما در نگاهی عمیق‌تر نقد فیلم را از بررسی فیلم باید جدا بدانیم. در بسیاری از موارد مطالبی که پیرامون یک فیلم منتشر و به‌عنوان نقد معرفی می‌شوند، صرفاً بررسی ساده‌ای است که با نگاهی متفاوت به اثر به‌دست‌آمده است. اما در اصل نقد فیلم به معنی تجزیه‌وتحلیلی است که مخاطب را با لایه‌های پنهان و معانی موجود در زیر لایه‌های دیده نشده فیلم آشنا کند. این نوع از تجزیه‌وتحلیل را می‌توانیم نقد فیلم بنامیم.
هدف از نقد فیلم چیست؟
اصلی‌ترین هدفی که نقد یک فیلم دنبال میکند بیان مطالبی است که مخاطب با نگاه ساده به یک فیلم نمی‌تواند به این مطالب دست پیدا کند؛ بنابراین منتقد ضمن بیان این مطلب، مخاطبان را از مفاهیم پنهان در فیلم یا منظوری که پشت هر صحنه وجود دارد، آگاه میکند.
انواع نقد فیلم کدام‌اند؟
نقد یک فیلم، مانند نقد هر اثر هنری دیگر، انواع متفاوتی دارد. با یک مثال ساده این مطلب را برای شما توضیح خواهیم داد. برای مثال یادداشتی که یک منتقد دررابطه‌با یک فیلم نقدی را در یک مجله تخصصی سینما می‌نویسند، با یادداشتی که همان منتقد برای همان فیلم در یک مجله عمومی منتشر میکند از جهات مختلف تفاوت خواهد داشت. به‌این‌ترتیب باید گونه‌های متفاوتی از نقد را معرفی کنیم. برای نقد هر اثر هنری گونه‌های زیر را می‌توانیم معرفی کنیم:
- نقد آموزشی: باهدف آموزش به مخاطب و با تعریف مقدمات و مسائل موجود دنبال می‌شود.
- نقد پژوهشی: به‌منظور تحقیق و دستیابی به مفاهیم و موضوعات جدید بیان و انجام می‌شود.
- نقد ژورنالیستی: رایج‌ترین گونه نقد یک فیلم است و به‌منظور نشان‌دادن لایه‌های پنهان یک فیلم به مخاطبان در مطبوعات و ... منتشر و ارائه می‌شود.
- نقد ابزاری: به‌منظور پیشبرد اهداف سیاسی، مذهبی و... ارائه می‌شود.
- نقد فرمی: نقدی است که فقط به فرم و ظاهر یک اثر هنری یا فیلم می‌پردازد.
- نقد محتوایی: نقدی است که محتوای اثر ارائه‌شده را، فارغ از ظاهر اثر مورد بررسی قرار می‌دهد.
البته به‌جز موارد ذکرشده گونه‌های دیگری نیز برای نقد اثر هنری و فیلم وجود دارد. اما رایج‌ترین و اصلی‌ترین گونه‌های نقد همین موارد ذکرشده هستند.
چگونه منتقد سینما شویم؟
برای اینکه بتوانیم یک اثر را نقد کنیم در ابتدا باید خوب دیدن را یاد بگیریم. با یادگیری خوب دیدن زوایایی که بینندگان عادی در یک فیلم نمی‌توانند ببینند را می‌بینیم و به‌این‌ترتیب یک گام به تبدیل‌شدن به یک منتقد نزدیکتر می‌شویم. پس از یادگیری نحوه خوب دیدن باید یاد بگیریم که برای انجام نقد صحیح باید چه مواردی را مدنظر قرار دهیم. یعنی اشاره به چه موضوعاتی برای ارائه یک نقد لازم است و در انتها باید آثار سایر منتقدان را بخوانیم و زاویه دید خود در موضوعات مختلف را به دست بیاوریم.
بیشتر دیدن و بیشتر خواندن اصلی‌ترین لازمه هر منتقد سینما و علاقه‌مند به نقد است. برای تبدیل‌شدن به یک منتقد خوب، ضمن یادگیری موارد ذکرشده باید بیشتر و بهتر دیدن را یاد بگیریم.
