مقدمه‌ای بر استریسک

استریسک نرم‌افزاری است که برای کنترل کردن تماس‌های تلفنی از طریق کدنویسی ساخته‌شده است. شما در این نرم‌افزار می‌توانید تماس‌های تلفنی یا VoIP را کنترل کرده از آن‌ها برای اطلاع‌رسانی یا تبلیغات استفاده کنید. این نرم‌افزار بر پایه زبان C و در سال 1999 طراحی شده است. مارک اسپنسر (Mark Spencer) در شرکت دیجیوم (digium) اولین بار این ایده را اجرایی کرد. در حال حاضر شرکت‌های کوچک و بزرگ بسیاری برای بخش‌های مختلف به‌خصوص بازاریابی تلفنی از این نرم‌افزار استفاده می‌کنند.  استفاده‌های مهم دیگر استریسک در برقراری شبکه تلفنی درون یک مجموعه و همچنین کار با VoIP است که برای یادگیری مباحث voip نیز می‌توانید از دوره‌های آموزش voip در مکتب خونه استفاده کنید.

استریسک چیست؟

Asterisk یک برنامه نرم‌افزاری منبع باز است که توسط Digium منتشر شده است که می‌توانید از آن برای فعال کردن کامپیوترهای شخصی به‌عنوان سرور برای یک سرویس VoIP استفاده کنید. از استریسک می‌توان برای توسعه برنامه‌های مخابراتی نیز استفاده کرد که در دوره آموزش Call File در استریسک با این ابزار بیشتر و بهتر آشنا خواهیم شد.

ازآنجایی‌که استریسک یک سیستم منبع باز است، شما به کد منبع استریسک دسترسی کامل دارید. با استفاده از این نرم‌افزار متن‌باز، می‌توانید خدمات و ویژگی‌های خود را بر اساس قابلیت‌ها و اجزای استریسک توسعه دهید. نرم‌افزار استریسک برای دانلود و استفاده رایگان است و نقطه قابل‌توجه آن این است که با استریسک نیز به سخت‌افزار اضافی نیاز ندارید.

بزرگ‌ترین نقطه قوت Asterisk این است که به شما امکان می‌دهد هر کامپیوتری را به یک IP PBX کاملاً کاربردی تبدیل کنید. استریسک برای اجرا بر روی لینوکس ساخته شده است، اما سایر سرورهای استریسک شامل BSD، Windows و Mac OS X هستند. با این حال، با کمی دانش فنی، می‌توانید استریسک را برای اجرا بر روی تقریباً هر سیستم‌عاملی پیکربندی کنید.

کاربرد استریسک چیست؟

بسیاری از افراد از استریسک برای توسعه سیستم‌های PBX برای مشاغل خود استفاده می‌کنند. PBX مخفف کلمه Private Branch Exchange است. سخت‌افزار و یا نرم‌افزاری است که خطوط تلفن شهری به آن متصل شده و وظیفه آن در ابتدایی‌ترین حالت اشتراک گذاشتن آن خطوط تلفن برای استفاده است. از استریسک می‌توان برای ایجاد یک PBX کاملاً عملیاتی که می‌تواند بر روی هر کامپیوتری اجرا شود، استفاده کرد. استریسک با ارائه یک راه‌حل سانترال کلید در دست، استفاده از برنامه خود را برای ساخت سانترال شما آسان کرده است. در واقع PBX سیستمی به‌حساب می‌آید که یک کسب‌وکار برای مسیریابی تماس‌های تلفنی در دفتر و کنترل ترافیک تماس‌های ورودی و خروجی استفاده می‌کند. در ادامه به دو اصطلاح مهم در رابطه با استریسک به ادامه بحث خواهیم پرداخت.

دروازه ستاره یا Asterisk Gateway

دروازه‌ها یا استریک ها سیستم‌های VoIP هستند که به شما این امکان را می‌دهند که فاصله بین داده‌های آنالوگ و دیجیتال را پرکنید تا بتوانید تلفن‌های آنالوگ را در سیستم VoIP اداری خود ادغام کنید. برای مثال هنگامی‌که شما از سرویس SIP Trunk استفاده می‌کنید، معمولاً برای فعال کردن یک PBX سخت‌افزاری سنتی و سیستم تلفن اداری آنالوگ برای کار با VoIP، به دروازه‌ها نیاز است؛ یعنی می‌توانید VoIP برای دفتر خود بدون تعویض گوشی یا سایر تجهیزات خود دریافت کنید.

تلفن گویا استریک

IVR یا پاسخ‌دهی صوتی تعاملی، به این معنی است که مشتری با تلفن شرکت شما تماس می‌گیرد و می‌تواند با استفاده از دستورات صوتی از طریق منو کار کند. این می‌تواند تجربه مشتری شرکت شما را تا حد زیادی بهبود بخشد. می‌توانید یک برنامه تلفن گویا با استریسک بسازید تا منوی تلفن اداری شما به شکلی که می‌خواهید پیکربندی شود. بعد از گذراندن دوره آموزش Call File در استریسک این کار را می‌توانیم خودمان انجام دهیم.

نحوه استفاده از استریسک برای سیستم تلفن چگونه است؟

اگر می‌خواهید از استریسک برای سیستم تلفن خود استفاده کنید، باید یکی از دو کار را انجام دهید: یا از تیم فنی خود بخواهید پیاده‌سازی استریسک خود را از ابتدا نصب، پیکربندی و توسعه دهد، یا یک دستگاه IP PBX آماده مبتنی بر استریسک بخرید. این گزینه‌ها در ادامه بیشتر توضیح داده شده است.

توسعه و پیکربندی از ابتدا

اگر یک تیم فنی دارید که دانش فنی عمیقی در مورد سیستم‌های لینوکس و عملکرد داخلی پروتکل‌های VoIP و عملیات دارد، این گزینه ممکن است در درازمدت برای شما مفیدتر باشد. این شامل وظایف زیر است:

1. یک سرور مبتنی بر لینوکس که یکی از سیستم‌عامل‌های پشتیبانی شده مانند OpenBSD، FreeBSD یا Solaris را اجرا می‌کند، تهیه کنید.

2. اگر به یک شبکه تلفن سنتی متصل هستید، هر سخت‌افزار تخصصی را برای آن سرور، مانند کارت‌های FXS/FXO یا ISDN PRI خریداری کنید.

3. نرم‌افزار استریسک را به همراه هرگونه اجزای تکمیلی لازم برای عملکرد مطلوب سیستم خود دانلود، نصب و پیکربندی کنید.

4. سیستم استریسک را با اجزای اضافی (دروازه‌های صوتی، پایگاه‌های داده، سایر سیستم‌های تلفن، نقاط پایانی راه دور یا محلی و غیره) به هم متصل کنید.

چنین استقراری هم مزایا و هم معایب خاص خود را دارد که به‌صورت موارد زیر هستند:

مزایای استفاده از این روش:

• بسیار ماژولار و قابل تنظیم متناسب با نیازهای شرکت.
• توسط تیم فنی شما توسعه‌یافته است، بنابراین تمام دانش فنی مربوطه در داخل سازمان باقی می‌ماند.
• هزینه صفر برای نرم‌افزار.

معایب استفاده از این روش:

• هیچ قرارداد پشتیبانی رسمی با فروشنده وجود ندارد زیرا فروشنده اساساً کارکنان فنی شما هستند
• تمام مشکلات یا خرابی‌ها باید در داخل مورد رسیدگی قرار گیرد - هیچ گزینه تشدید در دسترس نیست
• قابلیت همکاری و سازگاری با سیستم‌های دیگر مورد انتظار است، اما تأیید، آزمایش یا تضمین نشده است، بنابراین باید قبل از عرضه، آزمایش‌های گسترده در داخل انجام شود.
• به یک مجموعه مهارت تخصصی (و درنتیجه پرهزینه) در تیم فنی نیاز دارد و به‌طورکلی اجرای آن زمان‌برتر است.

ازآنجایی‌که استریسک یک نرم‌افزار متن‌باز است (در مورد آن کمی بیشتر توضیح می‌دهیم)، دارای یک انجمن آنلاین بسیار بزرگ و فعال است که در میان چیزهای دیگر، نرم‌افزار همراه و مؤلفه‌هایی را توسعه می‌دهد که با آن کار می‌کنند تا ویژگی‌ها و عملکرد آن را افزایش دهند. یک مثال، رابط کاربری گرافیکی متن‌باز (GUI) به نام FreePBX است. این ابزار می‌تواند همراه با استریسک نصب شود و به کاربران اجازه می‌دهد تا سرور VoIP استریسک را از طریق یک رابط کاربری گرافیکی مبتنی بر وب با استفاده آسان مدیریت کنند. یا مثلاً کار با ami در استریسک نیز یکی دیگر از آن‌ها است. این‌ها تنها دوتا از بسیاری از ویژگی‌های اضافی این ابزار هستند که باید برای سفارشی‌سازی و تکمیل ساخت داخلی نصب شود. Call File در استریسک نیز یکی دیگر از این ویژگی‌ها است که باید در داخل استریسک نصب شود که دوره آموزش Call File در استریسک با این هدف تهیه‌شده است.

استفاده از محصولات آماده مبتنی بر استریسک

گزینه دیگر خرید دستگاه IP PBX مبتنی بر استریسک است. این‌ها سیستم‌های همه‌کاره تجاری در دسترس هستند که توسط فروشندگان مربوطه توسعه و آزمایش شده‌اند. آن‌ها سرورهایی با طراحی ویژه با مؤلفه اصلی استریسک از قبل نصب شده و از پیش پیکربندی شده‌اند و دارای قطعات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری اضافی به‌عنوان ویژگی‌های اضافی هستند. نمونه‌ای از چنین سیستمی Sangoma’s FreePBX System Appliance است. این محصولات همچنین دارای مزایا و معایب خود هستند:

مزایای استفاده از این روش:

• نصب و پیکربندی آسان و به‌طورکلی زمان‌بر نیست.
• اگرچه برخی دانش فنی موردنیاز است، مجموعه مهارت‌های لازم نسبت به سیستم‌هایی که از ابتدا توسعه‌ یافته‌اند کمتر تخصصی خواهد بود.
• قراردادهای پشتیبانی رسمی از فروشنده در دسترس است و مشکلات را می‌توان به پشتیبانی فنی فروشنده افزایش داد.
• قابلیت همکاری قطعات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به‌طور کامل توسط فروشنده آزمایش شده و عملکرد آن تضمین شده است.

معایب استفاده از این روش:

• به اندازه یک سیستم توسعه‌یافته از ابتدا قابل تنظیم نیست
• پشتیبانی لوازم‌خانگی و فنی ممکن است پرهزینه شود
• دانش فنی عمیق در کارکنان بخش IT شما حفظ نمی‌شود
• قابلیت همکاری

ویژگی‌های استریسک

یکی از مزایای اصلی استریسک به‌طورکلی، چه در یک محصول توسعه‌یافته از ابتدا و چه در یک محصول مبتنی بر استریسک در دسترس تجاری، قابلیت همکاری آن با تقریباً تمام سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای VoIP است. استریسک از پرکاربردترین کدک ها و پروتکل‌ها استفاده می‌کند که توسط اکثریت قریب به اتفاق فروشندگان تجهیزات VoIP نیز پشتیبانی می‌شوند؛ بنابراین، ممکن است:

• تقریباً نقطه پایانی VoIP هر فروشنده‌ای را با سرور استریسک ثبت کنید.
• هر نوع دروازه صوتی را به سرور استریسک وصل کنید.
• از خود سانترال IP Asterisk به‌عنوان یک دروازه صوتی بین تلفن‌های IP و PSTN استفاده کنید.
• سایر سانترال‌ها را با استفاده از SIP Trunk یا ISDN سنتی یا فناوری‌های آنالوگ به هم متصل کنید.

Asterisk حتی دارای پروتکل Inter-Asterisk eXchange (IAX) خود است که توسط کارگروه مهندسی اینترنت (IETF) استاندارد شده و به‌طور رسمی در RFC 5456 تعریف شده است. این پروتکل عمدتاً برای انتقال جلسات تلفنی VoIP بین PBX های IP مبتنی بر استریسک استفاده می‌شود.

آیا استریسک رایگان است؟

Asterisk یک نرم‌افزار متن‌باز است، به این معنی که می‌توانید بدون هیچ هزینه‌ای آن را دانلود، نصب و استفاده تجاری کنید. همچنین می‌توانید کد منبع آن را تغییر داده و آن را مبنی بر نیازهای خود کاملاً سفارشی‌سازی کنید. همچنین استریسک به‌عنوان نرم‌افزار منبع باز، دارای یک جامعه آنلاین بزرگ و فعال است که به‌طور مداوم نرم‌افزار را بهبود می‌بخشد و منبعی از دانش فنی و کمک ارائه می‌دهد. با این حال، همان‌طور که از توضیحات بالا مشاهده کردید، برای سیستم تلفنی که برای کسب‌وکار شما حیاتی است، چنین راه‌حلی همیشه مناسب‌ترین نیست.

همچنین پس‌انداز مالی که با استفاده از این نرم‌افزار منبع باز به‌دست می‌آورید، با هزینه‌های کسب دانش و مجموعه مهارت‌های اضافی برای تیم فنی‌تان که به راحتی می‌تواند گران‌تر از خرید یک سیستم آماده باشد، جبران می‌شود؛ بنابراین مسئله نهایی این نیست که این نرم‌افزار رایگان است یا خیر، بلکه هزینه‌های کلی شما به این بستگی خواهد داشت که به چه سطحی از پیکربندی برای سیستم شما نیاز است و چقدر حاضرید برای به دست آوردن آن سطح از قابلیت شخصی‌سازی هزینه بپردازید.

آینده شغلی استریسک

در حال حاضر موقعیت‌های شغلی مختلفی برای کسانی که به کار با استریسک مسلط باشند وجود دارد. شرکت‌هایی که این سیستم را برای ارتباطات داخلی خود استفاده می‌کنند نیاز به یک مسئول شبکه‌دارند که آن را راه‌اندازی کرده و از آن نگهداری نماید. موقعیت شغلی دیگری که با تسلط به استریسک در دسترس شما قرار می‌گیرد مربوط به بازاریابی است. شرکت‌ها زمانی که بازاریابی تلفنی را انتخاب می‌کنند نیازمند به یک نفر مسلط به انجام Call File با استریسک هستند. بعضی شرکت‌ها هم برای اطلاع‌رسانی یا CRM از استریسک استفاده کرده و درنتیجه به یک نفر دارای این مهارت نیازمند می‌شوند. این موقعیت‌های شغلی در ایران و جهان از موقعیت‌های حیاتی حساب می‌شوند و درنتیجه حقوق و مزایای قابل‌توجهی دارند. دوره آموزش Call File در استریسک می‌تواند مهارت‌های شما را در ابزار استریسک کاملاً بهبود ببخشد.

آیا استریسک برای شبکه مناسب است؟

نرم‌افزار کنترل تماس استریسک یک جایگزین قوی، بالغ و پایدار برای سیستم‌های سانترال سنتی و IP اختصاصی است. با این حال، هرگز نباید بر روی یک شبکه تلفن دانلود و نصب شود مگر اینکه اقدامات احتیاطی مناسب تا آنجا که پشتیبانی سیستم، عیب‌یابی و قابلیت همکاری با سایر سیستم‌ها به اندازه کافی انجام شده باشد. از طرف دیگر، برای کسانی که منابع فنی مناسبی ندارند، لوازم مبتنی بر استریسک یک گزینه مناسب برای برخورداری از سطح امنیتی ارائه شده توسط پشتیبانی فنی و تخصص فروشنده است. در هر صورت، استریسک یک سیستم زیرک و همه‌کاره است که می‌تواند باقی بماند و انتظار می‌رود در سال‌های آینده به توسعه خود ادامه دهد.

کلام آخر

برنامه‌نویسی تماس‌ها و سیستم‌های تلفنی در اکوسیستم کسب‌وکارهای جدید کاری حیاتی و مهم به‌حساب می‌آید. شرکت‌ها از طرفی نیاز به داشتن یک شبکه تلفنی درونی داشته و از طرف دیگر برای بخش ارتباط با مشتریان خود نیاز به پیام‌ها و تماس‌های خودکار دارند. اگر نرم‌افزاری مثل استریسک نباشد، واحد مشتریان باید برای تمام تماس‌ها یک پاسخگوی حاضر و آماده داشته باشد و این کار در شرکت‌های بزرگ تبدیل به کابوسی پرهزینه برای مدیران خواهد شد.

از همین جهت در حال حاضر افرادی که توانایی کار با استریسک و خصوصاً قابلیت مهم Call File را داشته باشند، شانس بالایی برای تصاحب یک موقعیت شغلی خوب دارند. راهی که ما به شما برای یادگیری این مهارت معرفی می‌کنیم، دوره آموزش Call File مکتب‌خونه است. در این دوره هیجان‌انگیز شما علاوه بر یادگرفتن سرفصل‌های مهم برای کنترل تماس‌های تلفنی و دفترچه تلفن، در قالب کوییزهای مرتب و تمرین‌هایی نزدیک به دنیای واقعی و نکات مهم، یادگیری خود را می‌سنجید و آماده ورود به بازار کار می‌شوید. علاقه‌مندان به این رشته روزبه‌روز زیادتر و قوی‌تر می‌شوند پس اگر تصمیم به یادگیری گرفته‌اید، برای آشنایی با استریسک و کار با call لحظه‌ای درنگ نکنید. پکیج آموزش call مکتب خونه، بهترین نقطه شروع برای یادگیری بسته آموزشی ماژول Call File به‌حساب می‌آید.