یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت هر استارتاپ، جذب میزان سرمایه مناسب در زمان مناسب و با شرایط مناسب است. اما در زمان جذب سرمایه، معمولاً اولین سوال این است که ارزش استارتاپ شما چقدر است؟

اگر به اصول ارزش‌گذاری استارتاپ مسلط نباشید، معمولاً قرارداد افزایش سرمایه‌ی غیرمنصفانه‌‌ای به شما تحمیل خواهد شد که باعث از دست دادن انگیزه برای موسسین و یا رسیدن به بن‌بست در دورهای بعدی جذب سرمایه خواهد شد.

آیا می‌دانید که تنها چیزی که به دست آوردن آن باعث ساختن زندگی و پیشرفت برای ادامه زندگی می‌شود چیست؟

انسان‌ همه روزه برای این که بتواند زندگی موفقیت‌آمیز و عالی داشته باشد، در حال کار و تلاش برای به دست آوردن سرمایه است.

اما بیشتر آن‌ها برای اینکه بتوانند سرمایه خود را گسترش دهند، شروع به سرمایه‌گذاری در حرفه‌های مختلف می‌کنند. افزایش سرمایه از مهم‌ترین اهداف مردم است که برای آن سال‌ها تلاش بی‌وقفه می‌کنند. 

استارت‌آپ چیست؟

آیا تا به حال نام استارت‌آپ را شنیده‌اید؟ بهتر است اندکی با این واژه آشنا شوید و بدانید که در چه حوزه‌ای به کار برده می‌شود.

اگر به صورت ساده بخواهیم برای شما استارت‌آپ را تعریف کنیم، باید گفت که به کسب و کاری گفته می‌شود که از زمان شروع و یا همان استارت کردن به انجام آن کار، به سمت اوج و بالا حرکت می‌کند که همانطور که از نام آن مشخص است، به آن Startup گفته می‌شود.

ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها به چه معناست؟

در ابتدا راجب به جذب سرمایه و تلاش برای به دست آوردن آن صحبت کردیم، در این باره باید بدانید که ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها از اهمیت زیادی برخودار است.

اما باید بدانید که اصلا دلیل استفاده از ارزش‌گذاری در این راه چیست و چرا از آن استفاده می‌کنند؟ درصد سهامی که به یک سرمایه‌گذار خطرپذیر واگذار می‌شود، وابسته به ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها، قبل از جذب کردن سرمایه و میزان سرمایه دریافتی می‌باشد.

به همین دلیل است که تعیین کردن دقیق ارزش این استارت‌آپ میان سرمایه‌گذار و بنیان‌گذاران بسیار حائز اهمیت قرار دارد و به آن تاکید می‌شود. 

دلایل ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها:

قطعا برای اینکه ارزش‌گذاری صورت بگیرد، دلایل منطقی و مهمی وجود دارد که باید آن‌ها را مورد بررسی قرار داد.

این روش‌ها بسیار پیچیده است و بدون داشتن دانش و تجربه کافی برای بررسی ویژگی‌های درونی استارت‌آپ‌ها، صنعت فعالیت آن‌ها، شرایط معامله میان سرمایه‌گذار و استارت‌آپ و شرایط کلان اقتصاد کشور نمی‌تواند از پس این کار برآمد.

ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها نه تنها یک علم است، بلکه هنری است که همه را شیفته خود می‌کند و در عین پیچیده بودن، جذاب نیز است.  برخی از دلایل استفاده از ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها به شرح زیر است:

•     یافتن ارزش معامله در هنگام خرید یا فروش شرکت
•       جذب سرمایه
•       ادغام و تملیک شرکت‌ها
•        همکاری مشترک

برای موارد ذکر شده، از ارزش‌گذاری استفاده می‌کنند تا بتوان به نتیجه مطلوب و موفقیت چشم‌گیری دست پیدا کرد.

وقتی سرمایه‌گذاری راه و روش استارت‌آپ را برای سرمایه‌گذاری آغاز می‌کند، باید بداند که این روش با شرکت‌های سنتی متفاوت است و برای آنکه بتوان به رشد سریع و هدف والایی که برای آن در نظر گرفته است برسد، باید مراحل مهم که برای جذب سرمایه اهمیت دارد را پشت سر بگذارد.

به همین دلیل باید در این زمان درصد سهام از استارت‌آپ را تعیین کند. و دلیل اهمیت ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها در زمان جذب سرمایه و مشخص کردن درصد سهام حائز اهمیت است. 

شاید برای بسیاری از افراد هنوز جای سوال داشته باشد که برای شروع استارت‌آپ، درصد سهام سرمایه‌گذار به چه صورت باید تعیین شود.

معمولا منظور از این درصد سهام در جذب سرمایه، برابر است با سرمایه‌ی مشخص ‌شده‌ای که برای استارت‌آپ در نظر گرفته شده است.

که با تقسیم کردن این سرمایه تزریق شده به استارت‌آپ بر ارزش آن پس از جذب سرمایه، به دست می‌آید. 

نکته مهم در این قسمت این است که درصد سهام سرمایه‌گذار مستقیم با ارزش استارت‌آپ‌ها و مبلغ سرمایه مورد نیاز استارت‌آپ وابسته است. 

روش‌های ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها:

1.     روش‌های مبتنی بر دارایی

در این روش ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها، این ارزش براساس ارزش فعلی مجموعه دارایی‌ها به دست ‌می‌آید. همانطور که گفته شد، دارایی‌هایی که برای استارت‌آپ در نظر گرفته می‌شود، مهم‌ترین چیزی است که ارزش سرمایه را مشخص می‌کند.

 هرچه میزان دارایی استارت‌آپ بیشتر باشد، در نتیجه ارزش آن نیز بیشتر خواهد شد. حال این دارایی‌ها می‌تواند زمین، تجهیزات، ساختمان، وجه نقد و یا هرچیز دیگری باشد. هزینه بازتاسیس، روشی است که در این قسمت می‌توان از آن استفاده کرد. 

*نکته مهمی که در این قسمت وجود دارد این است که ارزش‌گذاری زیاد استارت‌آپ، به معنی داشتن دارایی زیاد نمی‌باشد. 

2.     روش‌های مبتنی بر جریان‌های نقدی

در این روش، ارزش‌گذاری براساس جریان‌های نقدی انجام می‌شود. هر چه توانایی استارت‌آپ برای رسیدن به سود بیشتر باشد، قطعا ارزش آن نیز بالاتر خواهد رفت.

اما بهتر است بدانید که اگر یک فرد دارایی زیادی داشته باشد ولی نتواند از آن کسب درآمد کند، آن دارایی هیچ ارزشی ندارد. از مهم‌ترین روش‌هایی که در این بخش به کار برده می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

•        روش جریان‌های نقد تنزیل شده 
•        روش سرمایه‌گذار خطرپذیر
•        روش شیکاگو
•        روش گزینه‌های موجود

3.    روش‌های نسبی

در این روش، دارایی‌ها، شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها، دارای ارزش یکسان و شبیه به یکدیگر هستند. به همین دلیل اگر بتوان استارت‌آپی را پیدا کرد که در فعالیت، کسب و کار، توسعه و مابقی ویژگی‌ها، شبیه به یک استارت‌آپ دیگر باشد، می‌توان ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها  را میان آن دو به دست آورد. از مهم‌ترین روش‌های این بخش عبارت است از:

•        روش ارزش‌گذاری نمونه کاوی تحلیلی
•        روش ارزش‌گذاری ضرایب
•       روش ارزش‌گذاری ارزش منصفانه بازار
•         روش ارزش‌گذاری مقایسه‌ای

4.    روش‌های کیفی و شهودی

ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها که از روش‌های مبتکرانه و خلاقانه استفاده می‌شود، در این دسته قرار داده می‌شود. بهتر است بدانید که ارزش‌گذاری در این قسمت براساس فرایندهای مبتکرانه به دست خواهد آمد نه براساس محاسبه ارزش دارایی یک استارت‌آپ و محاسبه ارزش فعلی جریان‌های نقدی، به این صورت انجام نمی‌شود. از حائز اهمیت‌ترین روش‌های ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها در این بخش شامل موارد زیر است:

•        روش ارزش‌گذاری کارت امتیازدهی
•        روش ارزش‌گذاری دیوبرکس
•        روش ارزش‌گذاری تجمیع عوامل ریسک
•        روش ارزش‌گذاری هم‌نوایی

مراحل مهم در توسعه استارت‌آپ

مراحل مهم و ارزشمندی برای رسیدن به توسعه در استارت‌آپ وجود دارد که باید برای موفقیت در این راه آن‌ها را  فرا بگیرید. 

•       از ایده تا رسیدن به نقطه سربه‌سر
•       رشد سریع
•       تثبیت و بلوغ
•       ورود به بازارهای عمومی 

ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها برای افرادی که در این راه قدم برمی‌دارند، بسیار مهم است و باید با پوست و گوشت خود آن‌ها را درک کنند و نسبت به آن دانا و عالم باشند. 

در این دوره، به معرفی اصول و روش‌های ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها خواهیم پرداخت. در ابتدا چند اصل بسیار حیاتی را شرح می‌دهیم که به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از شرایط ارزش‌گذاری استارتاپ در فضای سرمایه‌‌گذاری خطرپذیر داشته باشید.

در ادامه، روش‌های مختلف ارزش‌گذاری استارتاپ (بیش از 10 روش) به همراه مثال‌ها، کوئیزها و پروژه‌های مختلف شرح داده خواهد شد.

با هدف شناخت بهتر اکوسیستم کارآفرینی در ایران، تحقیقات جامعی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر و استارتاپ‌ها درباره‌ی وضعیت فرایند جذب سرمایه و کیفیت ارزش‌گذاری در ایران انجام شده است که خروجی این تحقیقات نیز در این دوره به مخاطبان اعلام خواهد شد.

مخاطبان این دوره، مدیران و کارشناسان صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مؤسسان استارتاپ‌ها و علاقمندانی هستند که به دنبال ورود به فضای سرمایه‌گذاری خطرپذیر هستند.