در درس برنامه‌نویسی وب از مجموعه دوره‌های آموزش برنامه نویسی و آموزش طراحی سایت مکتب خونه سعی شده با یک دید کاربردی، مفاهیم، روش ها، استاندارد‌ها و تکنولوژی‌های موجود در زمینه‌ی برنامه نویسی وب معرفی شده و آموزش داده شود.

در ابتدای درس مفاهیم مقدماتی وب و استاندارد‌های HTML، CSS و زبان Java Script معرفی می‌شوند. در ادامه درس در کنار آموزش الگوهای برنامه نویسی وب و معماری‌های برنامه نویسی Enterprise، زبان PHP آموزش داده می‌شود. در ادامه معرفی کوتاهی از مفهوم پایگاه داده‌های رابطه‌ای و زبان SQL گفته شده و سپس مفاهیم پیشرفته‌تر در زمینه‌ی برنامه‌نویسی وب به همراه فریم‌ورک Symfony2 ارايه می‌شود.

رایج‌ترین زبان‌های برنامه نویسی وب

زبان برنامه نویسی وب مانند سایر زبان‌های برنامه نویسی دارای دو بخش اصلی دارد:

برنامه نویسی سرور
برنامه نویسی Client
معمولا زبان‌هایی که بیشتر در زبان برنامه نویسی وب و در بخش سرور قرار دارند شامل:

XML
HTML
JavaScript
PHP
Perl 5
این نکته را فراموش نکنید که برنامه نویسی وب با برنامه نویسی کاملا متفاوت است. در بخش کلاینت (Client) زبان‌های اسکریپت شده نقش برنامه‌نویسی را برعهده دارند.

چرا یادگیری برنامه نویسی وب اهمیت است؟

برنامه نویسی وب جزء رشته‌هایی است که طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است زیرا این برنامه نه تنها درآمد مناسبی دارد بلکه جزء یکی از پر درآمدترین شغل‌ها، در سراسر جهان است. برنامه‌نویسان بخصوص برنامه نویسان وب هرچه سابقه کاری بیشتری داشته باشند می‌توانند در این رشته بیشتر رشد کنند و خدمات بهتری را به دیگران ارائه دهند.

امروزه در جامعه ما برنامه نویسی وب دارای ارزش بسیاری است زیرا افراد و شرکت‌های زیادی خواهان افرادی هستند که در این رشته تخصص داشته باشند به همین خاطر می‌گوییم که یادگیری برنامه نویسی تحت وب از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

طراحی وب سایت
بگذارید کمی با شما در رابطه با طراحی وب سایت سخن بگوییم. تا حالا شده وارد یک وب سایت بشوید و این پرسش برایتان به وجود بیاید که چگونه این وب سایت طراحی شده و چه کسی توانسته آن را به این صورت طراحی کند؟!

اگر بخواهیم مختصر تعریفی برای طراحی وب سایت بیاوریم باید بگوییم که تمامی بخش‌هایی که کاربر بعد از ورود به سایت می‌تواند آن را مشاهده کند، به عنوان طراحی وب سایت شناخته می‌شود. یادتان است در مطالب فوق اشاره کردیم در بخش کلاینت زبان‌های اسکریپت شده نقش مهمی را در این بخش دارند!

در این بخش نیز می‌خواهیم بگوییم که تمامی زبان‌های برنامه نویسی که با طراحی وب سایت صورت می‌گیرد با استفاده از Html ,Css,Javascript که اصطلاحا فرانت اند (front end) نام دارد طراحی می‌شوند.

طراح وب سایت هم با استفاده از همین زبان‌های برنامه نویسی ظاهر سایت را طراحی می‌کند ناگفته نماند که ظاهر سایت نقش مهمی در جذب مخاطب دارد.

آموزش طراحی سایتاگر قصد دارید طراحی وب سایت را آموزش ببینید اول بهتر است مشخص کنید که هدفتان از آموزش طراحی وب سایت چیست؟ 

حال که هدفتان از آموزش طراحی وب سایت مشخص کردید بهتر است برویم سراغ زبان‌هایی که باید برای طراحی وب سایت یاد بگیرید. اولین زبانی که باید یاد بگیرید زبان HTML است بعد از زبان برنامه نویسی HTML به سراغ زبان برنامه نویسی CSS و در آخر زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت (Java Script) باید بیاموزید.

 آموزش HTML
زبان برنامه نویسی HTML به نوعی چارچوب و اسکلت سایت است و قسمت ظاهری وب سایت با  نشانه گذاری HTML به وجود می‌آید. برای مثال تصور کنید شما معمار هستید و می‌خواهید خانه درست کنید به نظرتون برای ثابت نگه داشتن خانه اگر از آهن و بتن استفاده نکنیم چه اتفاقی می‌افتد؟ بله درسته خانه‌ای درست نمی‌شود چون چارچوب و اسکلت اصلی خانه اصلا وجود ندارد.

آموزش زبان برنامه نویسی HTML هم به همین شکل است. اگر شما بهترین طراح وب سایت هم باشید و با زبان برنامه نویسی HTML آشنا نباشید، نمی‌توانید سایتی را طراحی کنید. برای یادگیری این زبان نگرانی وجود ندارد زیرا می‌توانید به راحتی با توجه به علاقه‌ای که دارید مدت یادگیری آن را مشخص کنید.

آموزش CSS
یادتان باشد فقط زیبایی ظاهر وب سایت مهم نیست بلکه باید صفحات وب هم زیبایی منحصر به فرد خود را داشته باشد از این رو برای طراحی صفحات وب از زبان CSS استفاده می‌کنند. ممکن است زبان CSS کمی شما را گیج کند اما نگران نباشید زیرا این حالت گیجی به زودی از بین می‌رود و وقتی اولین کد خود را با استفاده از CSS نوشتید می‌توانید از آنچه که به وجود آورده‌اید (زیبایی صفحات وب سایت) لذت ببرید.

مدت زمان یادگیری زبان CSS نیز به خود شما و علاقه‌ای که از خود نشان می‌دهید بستگی دارد.

آموزش زبان جاوا اسکریپت
خب تا اینجای کار توانستید هم ظاهر سایت را زیبا کنید و هم صفحات آن را براساس سلیقه خود شخصی سازی کنید حال اگر بخواهیم امکانات دیگری مانند تاریخ، ساعت ، انیمیشن‌های مختلف و ... به آن اضافه کنیم باید زبان Java Script یاد بگیریم.

می‌توان گفت برخلاف HTML و CSS که جزء زبان‌های نشانه گذاری بودند، جاوا اسکریپت زبان برنامه نویسی اسکریپت شده است و برای یادگیری آن نیاز به زمان بیشتری پیدا خواهید کرد. 

اینجاست که دیگر شما نحوه طراحی سایت را تا حدودی شناخته‌اید و می‌توانید ساختار ظاهری سایت (فرانت اند) را براساس معیارهای خود طراحی کنید.

تفاوت میان برنامه نویس وب با طراح وب چیست

شاید برای خیلی از افراد اتفاق افتاده باشد که دقیق ندانند که برنامه نویسی وب با طراح وب چه تفاوتی دارد و کار هر کدام به چه صورت است؟! 

تفاوتی که میان برنامه نویس وب و طراح وب وجود دارد این است که برنامه نویس وب همانطور که از نامش پیداست کدهای base را تحت سرویس‌های وب می‌نویسد. اما طراح وب سایت ظاهر و رابط کاربری، وب سایت را طراحی می‌کند.

در واقع می‌توانیم بگوییم که فردی که ظاهر سایت را طراحی می‌کند، طراح سایت یا Web designer نام دارد و فردی که کدها را براساس برنامه نویسی سرور می‌نویسد برنامه نویس وب نام دارد. البته ناگفته نماند افرادی هم هستند که علاوه بر طراح وب سایت، برنامه نویسی وب هم بلد هستند و می‌توانند هر دو کار را باهم انجام دهد.

انواع برنامه نویسی وب

همانطور که پیش تر در رابطه با برنامه نویسی تحت وب صحبت کردیم در این بخش می‌خواهیم در رابطه با انواع آن سخن بگوییم. برنامه نویسی وب به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود که عبارت اند از:

برنامه نویسی فرانت اند (Front End)
برنامه نویسی در بخش Front End می‌تواند با کاربر ارتباط برقرار کند و به نوعی کاربر می‌تواند کارهایی که برنامه نویس بر روی سایت انجام داده است را مشاهده کند. به طور کلی این نوع برنامه نویسی سمت کاربر را می‌گیرد و بیشتر با کاربر تعامل دارد.

نکته: برنامه نویسی فرانت اند در بخش برنامه نویسی Client قرار دارد.

زبان‌های مورد نیاز برای برنامه نویسی Front End شامل:

زبان برنامه نویسی Html
زبان برنامه نویسی Css
زبان جاوا اسکریپت (Java Script)
برنامه نویسی بک اند (Back End)
در برنامه نویسی Back End کاربر دیگر قادر نیست تا کارهایی که برنامه نویس بر روی سایت انجام داده است را مشاهده کند. برنامه نویس Back End وظیفه دارد که این بخش از وب سایت را توسعه دهد و باعث رشد بیشتر وب سایت شود.

نکته: برنامه نویسی Back End در بخش برنامه نویسی سرور قرار می‌گیرد.

زبان‌های مورد نیاز برای برنامه نویسی Back End شامل:

زبان برنامه نویسی php
زبان برنامه نویسی asp
زبان برنامه نویسی پایتون (Python)
اگر یادتان باشد در مطالب فوق اشاره کردیم افرادی در این میان هستند که هم می‌توانند وب سایت را طراحی و هم کدنویسی‌های آن را بنویسند به این افراد به اصطلاح FULL STACK می‌گویند. این افراد به راحتی این قابلیت را دارند که پروژه‌های مستقل را قبول کنند و صفر تا صد آن را خودشان انجام دهند.

ابزارهای مورد نیاز برای برنامه نویسی وب 

برای اینکه بتوانید برنامه نویسی وب را انجام دهید نیاز به ابزارهایی دارید که کار را برای شما راحت‌تر کنند. برای اینکه دستورات php و asp به راحتی بتوانند در کامپیوتر اجرا شوند کامپیوتر باید به یک local host یا همان سرور محلی تبدیل شود. برای نوشتن دستورات و کدها نیز به یک ویرایشگر نیاز دارید.

نصب نرم افزارهای XAMPP یا WAMP 
با این نرم افزارها می‌توانید کامپیوتر خود را به local host یا همان سرور محلی تبدیل کنید و این نرم افزارها می‌توانند کدهای سرور را به راحتی در رایانه شما اجرا کنند.

نصب نرم افزار ویرایشگر متن 
شما می‌توانید نرم افزار ویرایشگر متن مانند Adobe Dreamweaver را بر روی رایانه خود نصب کنید تا این نرم افزار با توجه به قابلیت‌هایی که دارد، بستر کدنویسی را برای شما فراهم ‌‌کند.

مختصر آموزش UI و UX
شاید اتفاق افتاده باشد که در مجلات و گزارشات روزانه دیجیتالی با رابط کاربری و تجربه کاربری برخورد کرده باشید و ندانید این دو چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟! اگر بخواهیم یک تعریف کلی برای این دو رابط داشته باشیم باید بگوییم که به رابط کاربری UI و به تجربه کاربری UX می‌گویند.