آموزش تفکر انتقادی آموزشی حیاتی برای کودکان و بزرگ‌سالان

اگر جز آن دسته از افرادی هستید که پیش از رفتن به یک مصاحبه کاری سؤالات و پرسش‌هایی را برای جمع‌آوری اطلاعات در خصوص شرایط کار تهیه می‌کنید و یا در مواجه با یکی از چالش‌های زندگی خود شروع به کاوش علت و چرایی آن با سؤال پرسیدن می‌کنید، شما فردی هستید که از تفکر انتقادی برخوردار هستید. آموزش تفکر انتقادی به کودکان و بزرگ‌سالان یکی از چالش‌های حیاتی در جهان امروزی است. چراکه اغلب افراد هیچ استدلال و منطقی و در عین حال نقدی بر تفکرات و اتفاقات اطراف خود ندارند!

شاید این سال برای شما پیش‌آمده باشد که«تفکر انتقادی چیست؟» که در پاسخ باید بگوییم تفکر انتقادی، شیوه‌ای از تفکر است که به کمک پرسش و پاسخ سعی می‌کند ابهامات و کنجکاوی‌های خود را رفع کند. در ادامه قصد داریم تا بیشتر به جزئیات اینکه تفکر انتقادی چیست و همچنین به یک دوره آموزش تفکر انتقادی و میزان اثربخشی این آموزش بپردازیم.

تفکر انتقادی چیست؟

تفکر انتقادی یا Critical Thinking به فرآیند تجزیه‌وتحلیل عینی و ارزیابی اطلاعات برای رسیدن به نتیجه درست است. تفکری را انتقادی یا نقادانه می‌نامند که بتواند:

• فرضیات را زیر سوال ببرد.
• دیدگاه‌های جایگزینی را برای فرضیات در نظر بگیرد.
• از منطق برای رسیدن به یک تصمیم و نتیجه آگاهانه استفاده کند.

درواقع در پاسخ به سال تفکر انتقادی چیست می‌توان گفت:

«تفکر انتقادی مهارتی ضروری و حیاتی در حل مسئله و تصمیم‌گیری برای جستجوی حقایق و درک مفاهیم و ایده‌های پیچیده است»

چرا تفکر انتقادی مهم است؟

یکی از سؤالات پرتکراری که در دوره آموزش تفکر انتقادی پرسیده می‌شود این است که چرا تفکر انتقادی مهم است؟ در دوره‌های آموزشی تفکر انتقادی، مجموعه‌ای از مهارت‌ها برای تقویت تفکر نقادانه را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد. دوره آموزش تفکر نقادانه منجر به توانمندسازی کودکان، بزرگ‌سالان، دانشجویان و دانش آموزان در حل مسائل به کمک پرسش و پاسخ و همچنین افزایش اعتمادبه‌نفس آن‌ها نقش دارد. تفکر انتقادی که بخشی اساسی از تفکر انتزاعی به شمار می‌رود، بهترین و هوشمندانه‌ترین روش برای تجزیه‌وتحلیل است. 

تفکر انتزاعی چیست؟

یکی از مهارت‌های سطح بالا در دنیای منطق و روانشناسی را می‌توان تفکر انتزاعی یا Abstract Thinking دانست، تفکری که در آن قوه تخیل و تعقل با یکدیگر ترکیبی قدرتمند ساخته و برای انجام دادن فعالیت‌های زیادی مانند موارد زیر به کمک انسان می‌آید:

• حل مسائل
• درک مفاهیم
• ساخت اشیاء و اجسام مختلف
• تحلیل موقعیت‌ها و شرایط گوناگون

اگر شما جز آن دسته از افرادی هستید که قصد دارید نقادانه و خلاقانه بیندیشید و راه چاره‌ای برای چالش‌ها و سختی‌های زندگی خود پیداکنید، به شما توصیه می‌کنیم تا از دوره آموزش تفکر انتقادی استفاده کنید. در این دوره به شما تکنیک‎هایی در خصوص تفکر خلاق و نقاد آموزش داده می‌شود تا بتوانید آن‎ها را در زندگی روزمره خود و برای رشد فردی به کار بگیرید.

راه‎ و روش‌هایی برای یادگیری تفکر انتقادی

از آنجایی که معمولا انتقادی فکر کردن و فلسفی اندیشیدن به اتفاقات و رخدادهای جهان در دوران مدرسه به دانش آموزان و کودکان یاد داده نمی‌شود، ما مجموعه‌ای از بهترین راه و روش‎ها برای آموزش تفکر انتقادی به دانشجویان و دانش آموزان را فراهم کردیم. علاوه بر این روش‌ها آموزش‌ها دیگری در خصوص فکر و اندیشه انتقادی برای یافتن راه‌حل، در دوره‎های آموزشی رایگان و یا آنلاین تفکر انتقادی نیز انجام می‌شود.

برخی از کاربردی‌ترین روش‌ها برای آموزش تفکر انتقادی عبارتند از:

• تصویر سازی کنید.
• تجزیه‌وتحلیل کنید.
• سؤالات اساسی بپرسید.
• داده‌های تحلیلی خود را ارزیابی کنید.
• از روند حرکت ذهنی خود آگاه باشید.
• مشکلات و چالش‌ها را تمام و کمال بشناسید.
• شواهد و واقعیات را بررسی و آن‌ها را تجزیه‌وتحلیل کنید.
• سعی کنید برخی فعالیت های روزمره مانند مسواک زدن را برعکس و با دست مخالف خود انجام دهید.

روش آموزش تفکر انتقادی چیست؟

یکی از روش‌های پرمخاطب و بسیار موثر برای تدریس تفکر انتقادی به کودکان و بزرگ‌سالان، پرسیدن سوال برای درگیر کردن ذهن دانش آموزان و دانشجویان در خصوص باورها و عقاید آن‎ها است. 

از دیگر تکنیک‎هایی که در میان دانش آموزان مقطع راهنماهی و دبیرستان مورد استقبال قرار گرفته است، ترویج بحث‌های گروهی درباره مباحثی مانند فلسفه برای رشد و ارتقا مهارت تفکر نقادانه است. 

آموزش تفکر انتقادی چقدر اهمیت دارد؟

شاید برای بسیاری از افراد مهم نباشد که قدرت تفکر نقادانه و قدرت تفکر خلاق در آن‌ها تقویت می‌شود یا خیر. اما بهتر است این را بدانید اگر به دنبال یک زندگی با چالش‎های کمتر و ذهنی خلاق هستید، باید آموزش تفکر انتقادی را بسیار جدی بگیرید.

اهمیت آموزش تفکر انتقادی بر مدیریت افکار و زندگی بسیار تاثیر گذار بوده و پیشنهاد می‌شود تا حتماً برای بهبود کیفیت زندگی خودتان، از تکنیک‎های روانشناسی و روانشناختی جهت یادگیری تفکر انتقادی استفاده کنید.

5 کتاب حیاتی برای تقویت قدرت تفکر انتقادی

یکی دیگر از موثرترین راه‌ها برای بهبود قدرت تفکر نقادانه را می‎توان خواندن کتاب‎ها و متون روانشناسی دانست. در ادامه 5 تا از کتاب‎های حیاتی برای ساخت یک تفکر انتقادی را معرفی می‎کنیم که می‌توانید آن را از تهیه کرده و به عنوان راهنمایی در دوره آموزش تفکر انتقادی از آن استفاده کنید.

1.     تفکر سریع و آهسته از دنیل کانمن

2.     دروغ‎های مسلح از دنیل جی. لویتین

3.     هنر شفاف اندیشیدن از رولف دوبلی

4.     ذهن فریبکار شما از پروفسور استیون نوولا

5.     کتاب تصمیم از رومن چپلر و مایکل کروگروس

سخن پایانی

اگر به فکر یادگیری تکنیک‌های تفکر انتقادی هستید و دوست دارید قدرت تفکر خود را بالا ببرید هم اکنون با ثبت نام در دوره آموزش تفکر انتقادی محکم‌ترین گام خود را در این راستا بردارید. در این دوره شما با صفرتا صد تفکر انتقادی آشنا خواهد شد.