آموزش تفکر انتقادی

آموزش تفکر انتقادی آموزشی حیاتی برای کودکان و بزرگسالان

اگر جز آن دسته از افرادی هستید که پیش از رفتن به یک مصاحبه کاری سوالات و پرسش‌هایی را برای جمع آوری اطلاعات در خصوص شرایط کار تهیه می‌کنید و یا در مواجه با یکی از چالش‌های زندگی خود شروع به کاوش علت و چرایی آن با سوال پرسیدن می‌کنید، شما فردی هستید که از تفکر انتقادی برخوردار هستید! آموزش تفکر انتقادی به کودکان و بزرگسالان یکی از چالش‌های حیاتی در جهان امروزی است. چرا که اغلب افراد هیچ استدلال و منطقی و در عین حال نقدی بر تفکرات و اتفاقات اطراف خود ندارند!

شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که "تفکر انتقادی چیست؟" که در پاسخ باید بگوییم تفکر انتقادی، شیوه‌ای از تفکر است که به کمک پرسش و پاسخ سعی می‌کند ابهامات و کنجکاوی‌های خود را رفع کند.

در ادامه قصد داریم تا بیشتر به جزئیات اینکه تفکر انتقادی چیست و همچنین به یک دوره آموزش تفکر انتقادی و میزان اثر بخشی این آموزش بپردازیم.

تفکر انتقادی چیست؟

تفکر انتقادی یا Critical Thinking به فرآیند تجزیه و تحلیل عینی و ارزیابی اطلاعات برای رسیدن به نتیجه درست است. تفکری را انتقادی یا نقادانه می‌نامند که بتواند:

·        فرضیات را زیر سوال ببرد.

·        دیدگاه‌های جایگزینی را برای فرضیات در نظر بگیرد.

·        از منطق برای رسیدن به یک تصمیم و نتیجه آگاهانه استفاده کند.

در واقع در پاسخ به سوال تفکر انتقادی چیست می‌توان گفت:

"تفکر انتقادی مهارتی ضروری و حیاتی در حل مسئله و تصمیم گیری برای جستجوی حقایق و درک مفاهیم و ایده‌های پیچیده می‌باشد."

چرا تفکر انتقادی مهم است؟

یکی از سوالات پرتکراری که در دوره آموزش تفکر انتقادی پرسیده می‌شود این است که، چرا تفکر انتقادی مهم است؟

در دوره‌های آموزشی تفکر انتقادی، مجموعه‌ای از مهارت‌ها برای تقویت تفکر نقادانه را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد. دوره آموزش تفکر نقادانه منجر به توانمندسازی کودکان، بزرگسالان، دانشجویان و دانش آموزان در حل مسائل به کمک پرسش و پاسخ و همچنین افزایش اعتماد به نفس آن‌ها نقش دارد. تفکر انتقادی که بخشی اساسی از تفکر انتزاعی به شمار می‌رود، بهترین و هوشمندانه‌ترین روش برای تجزیه و تحلیل می‌باشد!

تفکر انتزاعی چیست؟

یکی از مهارت‌های سطح بالا در دنیای منطق و روانشناسی را می‌توان تفکر انتزاعی یا Abstract Thinking دانست، تفکری که در آن قوه تخیل و تعقل با یکدیگر ترکیبی قدرتمند ساخته و برای انجام دادن فعالیت‌های زیادی مانند موارد زیر به کمک انسان می‌آید:

·        حل مسائل

·        درک مفاهیم

·        ساخت اشیاء و اجسام مختلف

·        تحلیل موقعیت‌ها و شرایط گوناگون

اگر شما جز آن دسته از افرادی هستید که قصد دارید نقادانه و خلاقانه بیندیشید و راه چاره‌ای برای چالش‌ها و سختی‌های زندگی خود پیداکنید، به شما توصیه می‌کنیم تا از دوره آموزش تفکر انتقادی استفاده کنید. در این دوره به شما تکنیک‎هایی در خصوص تفکر خلاق و نقاد آموزش داده می‌شود تا بتوانید آن‎ها را در زندگی روزمره خود و برای رشد فردی به کار بگیرید.

راه‎ و روش‌هایی برای یادگیری تفکر انتقادی

از آنجایی که معمولا انتقادی فکر کردن و فلسفی اندیشیدن به اتفاقات و رخدادهای جهان در دوران مدرسه به دانش آموزان و کودکان یاد داده نمی‌شود، ما مجموعه‌ای از بهترین راه و روش‎ها برای آموزش تفکر انتقادی به دانشجویان و دانش آموزان را فراهم کردیم. علاوه بر این روش‌ها آموزش‌ها دیگری در خصوص فکر و اندیشه انتقادی برای یافتن راه حل، در دوره‎های آموزشی رایگان و یا آنلاین تفکر انتقادی نیز انجام می‌شود.

برخی از کاربردی‎ترین روش‌ها برای آموزش تفکر انتقادی عبارتند از:

·        تصویر سازی کنید.

·        تجزیه و تحلیل کنید.

·        سوالات اساسی بپرسید.

·        داده‌های تحلیلی خود را ارزیابی کنید.

·        از روند حرکت ذهنی خود آگاه باشید.

·        مشکلات و چالش‌ها را تمام و کمال بشناسید.

·        شواهد و واقعیات را بررسی و آن‌ها را تجزیه و تحلیل کنید.

·        سعی کنید برخی فعالیت های روزمره مانند مسواک زدن را برعکس و با دست مخالف خود انجام دهید.

روش آموزش تفکر انتقادی چیست؟!

یکی از روش‌های پرمخاطب و بسیار موثر برای تدریس تفکر انتقادی به کودکان و بزرگسالان، پرسیدن سوال برای درگیر کردن ذهن دانش آموزان و دانشجویام در خصوص باورها و عقاید آن‎هاست. 

از دیگر تکنیک‎هایی که در میان دانش آموزان مقطع راهنماهی و دبیرستان مورد استقبال قرار گرفته است، ترویج بحث‌های گروهی درباره مباحثی مانند فلسفه برای رشد و ارتقا مهارت تفکر نقادانه می‌باشد. 

آموزش تفکر انتقادی چقدر اهمیت دارد؟

شاید برای بسیاری از افراد مهم نباشد که قدرت تفکر نقادانه و قدرت تفکر خلاق در آن‌ها تقویت می‌شود یا خیر. اما بهتر است این را بدانید اگر به دنبال یک زندگی با چالش‎های کمتر و ذهنی خلاق هستید، باید آموزش تفکر انتقادی را بسیار جدی بگیرید!

اهمیت آموزش تفکر انتقادی بر مدیریت افکار و زندگی بسیار تاثیر گذار بوده و پیشنهاد می‌شود تا حتماً برای بهبود کیفیت زندگی خودتان، از تکنیک‎های روانشناسی و روانشناختی جهت یادگیری تفکر انتقادی استفاده کنید.

5 کتاب حیاتی برای تقویت قدرت تفکر انتقادی شما!

یکی دیگر از موثرترین راه‌ها برای بهبود قدرت تفکر نقادانه را می‎توان خواندن کتاب‎ها و متون روانشناسی دانست. انتشارات رشد یکی از بهترین انتشارات ایرانی و منتشر کننده بسیاری از کتاب‌های روانشناسی با محوریت تفکر انتقادی است. در ادامه 5 تا از کتاب‎های حیاتی برای ساخت یک تفکر انتقادی را معرفی می‎کنیم که می‌توانید آن را از انتشارات رشد تهیه کنید و به عنوان راهنمایی در دوره آموزش تفکر انتقادی از آن استفاده کنید.

1.     تفکر سریع و آهسته از دنیل کانمن

2.     دروغ‎های مسلح از دنیل جی. لویتین

3.     هنر شفاف اندیشیدن از رولف دوبلی

4.     ذهن فریبکار شما از پروفسور استیون نوولا

5.     کتاب تصمیم از رومن چپلر و مایکل کروگروس

با پایان دوره آموزش تفکر انتقادی چه چیزی یاد می‌گیرید؟!

تفکر نقادانه به شما این امکان را می‎دهد تا مهارت‎های تفکر خلاقانه و نقادانه خود را تقویت کنید، حقایق و واقعیات را به خوبی تجزیه و تحلیل کنید، اطلاعات بدست آمده را به خوبی سازماندهی کنید و همچنین بر اساس داده‌های تحلیلی بدست آمده بهترین راه حل را برای مشکلاتتان بیابید.